Morgunblaðið - 21.10.1983, Side 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. OKTÓBER 1983
47
á eru flestallir skólar lands-
ins komnir af staö og hægt
og rólega aö færast fullt líf í
félagslíf þeirra. Margt er sér gert tll
dægrastyttingar og skemmtunar
svo ekki sé minnst á þann þroska
sem yfirleitt fylgir góöu félagslífi.
Segja má aö hann komi í Ijós á alla
þá vegu sem hægt er aö hugsa sér
m.a. í mælskulist. Sjaldnast fær
æskan aö láta þessar gáfur njóta
sín í almennum skólatíma og verö-
ur í staö þess aö deila list sinni til
félaganna á öörum tíma, til dæmis
á málfundum. Þetta gamla góöa
samkomuform stendur alltaf fyrir
sínu og er undravert aö ekki skuli
vera meira af slíkum fundum en
raun er á. Hvaö sem því annars
líöur þá hefur Menntaskólinn í
Reykjavík veriö sá seigasti viö aö
halda málfundum á loft og státar
hann af elsta málfundafélagi
landsins.
i MR er félagslífiö fariö af staö
og á síöasta fimmtudag, 15.9., var
haldinn fyrsti málfundur vetrarins.
Bar hann yfirskriftina „Pillan og
páfinn". Eins og nafniö geftur til
kynna var rætt um hvort nota ætti
getnaöarvarnir og ef ekki þá hvers
vegna.
Fyrir þá sem ekki þekkja til
hvernig málfundir ganga fyrir slg
má benda á eitt og annaö. „Pillu-
og páfafundurinn“ veröur tekinn
sem dæmi.
Alltaf eru einhverjir frummæl-
endur. Þetta fimmtudagskvöld
voru þeir tveir- og meömælendur
tveir. Tveir piltar og tvær stúlkur.
Piltarnir töluöu fyrir hönd páfa og
gegn getnaöarvörnum en stúlkurn-
ar meö pillunni og öörum getnað-
arvörnum. Fyrr í pontu af stúlkun-
um var Árdís Björnsdóttir. Gaf hún
góöar upplýsingar um ágæti pill-
unnar og mátti Ijóst vera aö dreng-
irnir áttu á brattann aö sækja. Var
ætlast til aö hver og einn talaöi í
6—7 mínútur og fóru þeir flestir
þar nærri. Fyrri pilturinn í pontu
var Snorri Hreggviðsson og eftir
aö hafa setið undir máli hans tel ég
hann einn þann skemmtilegasta
ræöumann sem ég hef séö. Viö
skulum líta á hvaö Snorri haföi til
málanna aö leggja:
Hér á árum áöur iökuöu blá-
menn og annar fávís skríll trúarat-
hafnir sem tengdust svokallaöri
náttúrutrú, en hún felst aö mestu
leyti í því aö bukka sig og beygja
fyrir stokkum og steinum og færa
þeim fórnir á mjög svo lítt viturleg-
an hátt. Þaö er einmitt slík iökan
og slíkt háttalag sem þær stallsyst-
ur eru aö boöa oss hér í kveld. Eini
munurinn á nýju hjátrúnni og þeirri
gömlu er sá aö nú skal alþjóö
bukka sig og beygja og jafnvel
snæöa, pilluna svokölluöu.
Já, góöir gestir, nú á aö gera
hina helgu athöfn, er elskendur
eigast, aö engu. Þetta veröur bara
alveg eins og svo mjög tíökast nú
á meöal okkar frónbúa í spilabúll-
um úti um allan bæ, þar sem spill-
ing og vanhelgi hvílir yfir öllu og
öllum. Eini munurinn er sá aö nú er
gjaldmiöillinn ekki smápeningur
heldur pilla sem komiö er fyrir á
viöeigandi staö eftir kúnstarinnar
reglum og leikurinn getur hafist.
Breytni af þessu tagi hefur oft
áöur veriö viðhöfö á meöal okkar
mannanna og þá yfirleitt á tíma
villimanna af öllum stæröum og
geröum. Og alltaf hafa fylgt þess-
ari hegöan allar mögulegar syndir
og svínarí hiö mesta. Nægir í því
sambandi aö nefna Rómverja og
allt þaö brambolt sem þeim fylgdi
á meðan Róm var nafli alheimsins
og Rómverjar gátu hagaö sér eins
og sönnum barbörum sæmdi.
En svo ég víki nú sögunni aftur
aö kjarna málsins, vil ég benda á
þaö aö ekki er einungis um aö
ræöa þessa einu aöferð til aö forö-
ast þungun viö samfarir. Þaö má
t.d. nefna lykkjuna sívinsælu ...
Já, góöir hálsar, hvaö býöur lykkj-
an ekki upp á nema viöurstyggilegt
dráp á ósjálfbjarga elnstaklingi.
Enn á ný erum við komin á kaf í
lágkúruna og niöur á plan barbar-
ismans, þar sem leikmaöur gæti
t.d. ímyndaö sér fóstriö, sem ekki
er annaö en ofurlítill frumuhnykill,
dinglandi í snöru sem falin hefur
veriö í sköpum kvenverunnar.
Þessi aöferö minnir einna helst á i
hengingar í Frakklandi á miööldum
eöa svo leitaö sé enn lengra aftur
allt til þess tíma er frumherjar
mannskepnunnar Veiddu sér til
matar meö þvi aö leggja lykkju á
leið veiöibráöa sinna. Sú aðferð
byggist á því aö leggja snöru á
jöröina þar sem veiöi er von og
hylja meö laufi og ööru nærtæku
drasli. Leggjast svo í leyni og bíöa
eftir bráöinni, og toga í spottann á
réttu augnabliki. Þetta var göfugur
lífsmáti. En sá klepraöi sori sem á
borö fyrir okkur er borinn hór í
kveld byggist á því einu aö veiöa í
snöruna til skemmtunar en ekki til
af afla sér og sínum lífsviöurværis.
Þetta er sum sé hrein og klár af-
taka án dóms og laga, svo ekki sé
meira sagt.
Meöbræöur og -systur, nú verö-
um viö aö viðhafa „snör“ handtök
Log taka höndum saman og „snar-
k ast" sem fyrst að því verkefni
^ aö koma í veg fyrir aö „getn-
aöarvarnadrílin" nái takmarki
sínu og eyöi því vammlausa
og varnarlausa lífsformi
er ég minntist á hér áöan.
Fleiri eru
þessar svokölluöu getn-
aöarverjur en ætla ég samt
ekki aö „verja" meiri tíma til þeirr-
ar upptalningar því aö „óverjandi"
er meö öllu aö slá slöku viö í bar-
áttunni gegn villutrúarboöendun-
um. „Variö" ykkur: Snúum „vörn“ í
sókn og „vörnum" þeim leiöar
sinnar.
Viö Svavar erum sannir fram-
veröir þeirrar lifsglööu og yndis-
aukandi stefnu aö útrýma öllum
þeim „tossastaglara-uppfinning-
um“ (Laxness) er komiö hafa fram
í dagsljósiö á undanförnum árum
og áratugum, tengdar hinu lífsspill-
andi atferöi aö „varna" móöur
náttúru leiöar sinnar. Aö koma í
veg fyrir eölilega þróun sem átt
hefur sér staö frá alda ööli og fram
á vora daga.
Hvar værum viö bara stödd ef
Eva heföi verið á pillunni ...
Yfir þessari ræöu skemmtu
viðstaddir sér konunglega og
enginn efaöist um aö piltarnir
heföu tekiö forustuna. En ekki
var Adam lengi í Paradís. Nasst
steig í púltið annar umsjónar-
maður Blöndungsins. Ásta Hrönn
lét engan bilbug é sér finna og
sagði meðal annars: Hjé siö-
menntuðum þjóöum hefur frelsi
til að velja og hafna veriö í héveg-
um haft. Þaö skýtur því skökku
við þegar péfinn, sem er boöberi
kristínnar trúar, fyrirskipar brot é
þessum grundvallarmannréttind-
um. Því ætti fólk ekki að geta val-
iö 15 mínútna sælu én þess aö
þurfa aö óttast aó barn veröi úr.
Aö þurfa aö hætta í skóla, í vinnu
eöa yfirleitt aó rústa tilveru
tveggja einstaklinga, vegna
féránlegra banna sunnan úr
heimi.
Pillan, ásamt öörum getnaöar-
vörnum, er eitt besta vopniö sem
nútimamaöurinn ræður yfir til aö
stemma stigu viö fólksfjölgun. En i
hinum ramm-kaþólsku löndum er
18 barna faöirinn í Álfheimum öf-
undaöur þvi ekki er óalgengt aö í
fjölskyldu séu allt aö 30 börn.
Hvaö þurfa konur í heiminum aö
þola vegna sérvisku 30 kardinála í
Vatikaninu sem aldrei hafa skipt á
barni?
Sá hefur allt sem kjafta kann og
þaö sést á andstæöingum mínum.
Þeir hafa ekki neitt, ekki einu sinni
munninn fyrir neöan nefiö né eyrun
fyrir utan brosiö. En snúum okkur
nú aö röksemdafærslu þeirra fé-
laga. Þaö skyldi þó aldrei vera aö
eitthvaö annaö og meira en siö-
feröisrugl liggi aö baki. Getur þaö
veriö aö karlar séu hræddir viö
konur. Aö þeir óttist að ef getn-
aöarvarnir séu leyföar, þá hópist
konur út á vinnumarkaöinn og
slíka samkeppni myndu þeir aldrei
þola. Eftir áriö væri þeir komnir
meö svuntuna og farnir aö sjóöa
fisk og flot.
Snorri er ekki samkvæmur sjálf-
um sér þegar hann stendur hérna
á öörum fæti og galar um líf án
getnaöarvarna. Hann bregöur upp
sinum besta fæti í Sigtúni um
hverja helgi og þaö þarf enginn aö
segja mér aö hann njóti ekki
dyggrar aöstoðar getnaöarvarna á
þessum prufukeyrslum sínum.
Eitt af rökum mótmælenda
minna eru aö getnaöarvarnir sam-
rýmist ekki kristinni trú og þaö sé
veriö aö eyöa lífi. Ég vil minna á aö
kirkjan vílaöi ekki fyrir sér aö strá-
fella börn, konur og gamalmennl i
baráttu sinni fyrir auöi og völdum.
I dag þykist hún svo hafa áhyggjur
af einni frumu.
Aö lokum vil óg segja þeim sem
óttast aö getnaöarvarnir hljóti ekki
náö fyrir augum páfa aö áriö 1978
samþykktu kardinálar í Vatikaninu
að eitthvaö væri til í sólarmiöju-
kenningu Galíleó Gallleis 400 árum
eftir aö hún kom fram. Það er því
ekki öll von úti enn.
Síöastur frummælenda taiaöi
svo Svavar H. Svavarsson og er
hann ræöuskörungur mikill. Oröa-
foröi hans er sórstakur og sömu-
leiöis framsögutæknin. Eftir aö
frummælendur höföu lokiö máli
sinu var gert hlé. Síðan var önnur
umferö og nú töluðu frummælend-
ur undirbúningslaust í tvær mín.
Eftir þaö var oröiö gefiö laust. i
fyrstu gekk treglega aö fá fund-
armenn í púltið en ekki leiö á löngu
þar til fjörugar umræöur hófust á
milli fundargesta.
Rúmri stund fyrir miönætti
sættu allir sig viö oröinn hlut og
fundi lauk. Þótti fundurinn hafa
tekist mjög vel og ekki skemmdi
mætingin, sem var franiar björt-
ustu vonum.
Gaman væri aö frétta af fleiri
fundum og ef einhver vill er oröið
alltaf laust í þessum Bland — ungi.
FM
Ennum
Listahátíð ’84
Fyrir stuttu las ég grein í
Blöndungnum, skrifaða af
hneyksluöum lesanda. Fjall-
aöi greinin (eins og svo margar
aörar í dagblööunum upp á síö-
kastið) um hvaöa hljómsveit væri
viturlegast aö fá til landsins á
Listahátíö ’84. Tel ég mér skylt aö
svara grein þessari, sakir þess hve
mikil vitleysa og misskilningur
kemur fram í henni.
Greinarhöfundur gagnrýnir hug-
mynd þá aö Queen ætti aö koma á
listahátíö. Telur hann aö hugmynd-
in sé tímaskekkja og þaö sem
Queen var aö gera á síöustu plötu
sinni sé „steingelt“.
Þetta meö tímaskekkjuna skil
ég ekki alveg. Þó Queen hafi gert
iélega plötu, skil ég ekki aö þaö
hafi þurft aö koma niöur á fyrri
plötum þeirra. Þaö væri eins og aö
segja, ef aö Beethoven heföi sam-
iö sína tíundu sinfóníu og hún heföi
oröiö léleg (sem hún heföi aldrei
oröiö) þá væru allar hinar lólegar
líka. Meistaraverk eins og „Bo-
hemian Rhapsody", „Killer
Queen", „Good oldfashioned lov-
erboy", „Love of my live“, „Milli-
onaire's Waltz" og ótal mörg önnur
lög yröu ekki léleg þó á eftir kæmu
léleg lög.
Hitt er svo annað mál, aö sein-
asta plata Queen, Hot Space, er
alls ekki léleg. Á fyrri hliö plötunn-
ar reyna fjórmenningarnir fyrir sér
á nýju sviöi, Disko-fönki. Þar nota
þeir hljóögerfla meira en venjulega
og blásturhljóöfæri í fyrsta skipti.
Þá má hinsvegar deila um hversu
vel þeim tekst upp. En þó er aö
minnsta kosti eitt lag á þessari
hliö, sem er mjög gott, hvaö sem
hver segir. Þaö er lagiö „Back
chat“.
Seinni hliöin sýnir aftur á móti
og sannar, hversu geysilega fjöl-
hæf hljómsveitin Queen er. Þar er
hvert lagiö úr sinni áttinni, til dæm-
is hratt rokklag, ballaöa, fönklag
og hiö óviöjafnanlega „Under
pressure", þar sem snillingurinn
David Bowie leggur hönd á plóg-
inn. Söngur og hljóöfæraleikur er
allur framúrskarandi eins og venja
er á Queen-plötum.
En víkjum nú aftur aö greininni
margumtöluöu. Höfundur segir
siðar í greininni aö Iron Maiden sé
sú hljómsveit sem hvaö mest só
skapandi á sínu sviöi (sem væri þá
þungarokk). Ekki er ég honum
sammála um þaö.
Ég hlustaöi fyrir stuttu á nýjustu
plötu Iron Maiden. „Piece of rnind"
og verö aö segja aö hún olli mór
verulegum vonbrigöum. Ekki nóg
meö aö hún væri einhæf (alltaf
sami takturinn) heldur heyröi ég
ekki eitt einasta fallegt, syngjandi,
skemmtilegt eöa vel gert stef á allri
plötunni. Einn aöai-galli viö piötu
þessa og reyndar rokktónlist yfir-
leitt, er einhæfur hraöi og fáar
styrkleikabreytingar. Þaö er eins
og allt miöist viö aö spila sem
hraðast og hafa sem hæst. Þetta
er þó ekki tilfelliö meö Queen,
enda er fjölbreytnin mikil á þeim
bæ.
Vegna alls þessa, og einnig hins,
aö Queen er reiöubúin aö koma
hingaö, finnst mór tilvalið aö bjóða
þeim á Listahátíö '84. Því eins og
greinarhöfundurinn okkar blessaöi
kemst réttilega aö oröi, þá er þetta
nefnilega LISTA-hátíö.
God save the Queen.
Núverandi Queen-aðdáandi