Alþýðublaðið - 13.10.1931, Blaðsíða 2

ALPVÐUBLAÐIÐ
Engin kauplækknn.
Nú þarf alt að lækka, sagði
Jónas í hinni frægu g;íia sinni
um verðfall framlei'ðsluafurðanna.
Nú þarf alt að hækka, sagði
Ásgeir í hinni ekki síður frægu
grein sinni um gengismálið.
Báðir eru þessir menn ráðherrar
í Framsóknaxstjórninni, svo telja
má víst, að hér sé réttur spegill
af stefnu Framsóknar, siem er þá
það, að kaup verklýðsins og
starfsmanna ríkis og bæjar þurfi
að lækka; hins vegar þurfi af-
urðir bænda að hækka í verði
(og þá allur útlendur varning-
ur með, ef ekki er hægt að fá
hækkunina fram nerna tmieð geng-
isfalli).
Viðvikjandi kauplækkun verka-
manna og sjómanna, þá er ó-
hætt að fullyrða, að ekki finnist
einn af hundraði í þessum stétt-
um, sem taki kauplækkimartilraun
með góðu. Menn vita það og
skilja, að atvinnan verður ekki
meiri þó kaupið lækki, og að
verkfall er ekki erfiðara heldur
en atvinnuleysi, og að betra er
þó að eiga von á því kaupi, sem
nú er, þegar vinna hefst, heldur
en að eiga að fara að vinna
fyrir lækkuðu kaupi, þegar vinna
loks hefst aftur.
Allir vita líka, að með gengis-
iækkuninni, sem Framsóknar-
stjórnin framdi þvert ofan í gild-
andi lög, hefir farið fram sama
seni kauplækkun, þar eð óhjá-
kvæmileg áhrif hennar verða
þau, að vörur stíga mikið, senni-
lega áður en langt líður frarn
undir um firnta part, svo þörf
væri frekar á kauphækkun en
hitt.
Allar sameinaðar vonir íhalds
og Framsóknar um það að geta
komið niður kaupinu eru því fals-
vonir, bygöar á því, að af því
verkalýðurinn hafi nú átt að búa
við langdregið atvinnuleysi, mun!
hann lítið viðnám veita kaup-
lækkunarkröfum auðborgaranna.
Dagsbrún og verkakvennafélag-
ið Framsókn hafa enga samninga
við atvinnurekendur, og kaup-
lækkunartilraun gagnvart með-
limum þessara félaga yrði að
koma frani sem verkbann, sem
yrði atvinnurekendum töluvert ó-
þægilegt að framkvæma. Sjó-
mannafélagið hefir samning bæði
við togaraeigendur og iínuveið-
araeigendur, sem hafa sagt upp
þessum samningum. En óhætt er
að fullyrða, að sjómenn eru ekki
þeirrar skoðunar, að kaup þeirra
sé of hátt; þeir eru því ekki þess
sinnis að taka kauplækkun ofan
á gengislækkunina.
Og óhætt er að fullyrða, að
verkalýðurinn hefir mjög vel
vakandi auga á því hverjir það
eru, sem eru að fara fram á
kauplækkun.
Garðrækt.
Hejer garðyrkjumaður í Hveradölum ætlar að skrifa
hér í blaðið nokkrar greinir um garðrækt og blóma-
rækt.
Atvimnn ~ of söksiir
ihaldsins,
Bæði Morgunblaðið og Vísir,
blöð atvinnurebenda og íhalds-
manna, hafa áþreifanlega sýnt
sitt sanna andlit undanfarna
daga, og svo gersamlega hefir
„Vísir“ reynt að dæma dauð og
ómerk sín fyrri skrif um að
verkalýðurinn hefði of lág laun,
að allir sjá, að það voru að eins
simjaðurskrif birt til þess eins að
blekkja alþýðumienn til fylgis vió
íhaldsmienn og vinnukaupendiur.
Hvammstangadeilan var ljós
vottur um eðlismuninn á baráttu
verkalýðsins og orrustugný hinna
flokkanna og dægurþrasi.
Verkamennirnir á Hvamoms-
tanga höfðu verið kúgaðir og
fyrirlitnir af aðalatvinnunekanda
kaup st aða rin s, Jónasar-vini num
Hannesi Jónssyni, í langan tíma.
Þeir reyndu með samtökum sín-
um að fá rétt sinn, en tókst ekki
fyr en alþýðusamtökin um land
alt tóku málið í sínar hendur.
Og hver var þessi réttur?
Framsóknarforkólfurinn heimt-
aði að verkamenn ynnu í 12 klst.
fyrir 90 aura fyrir hverja stund,
fengju engan matmálstíma — og
neitaði að semja við verkamanna_
félagið.
En verkamennirnir kröfðust 10
stunda vinnu, 1 kr. kaup fyrir
hverja klukkustund i dagvinnu
og kr. 1,25 í eftirvinnu og að
félag þeirra yrði viðurkendur
réttur samningsaðili.
En Hannes hélt fast við rang-
indi sín og kúgunarstefnu.
Allir sjá hvílíkan málstað þessi
maður hafði að verja. — Að
minsta kosti sáu íhaldsblöðin
það, því að bæði Morgunblaðið
og Vísir, sem hafa á undanförn-
um árum hætt og smáð þingstarf-
semi Hannesar, tóku eindregið í
streng með honum og jörmuðu
upp á ríkisvaldið honum til
hjálpar. Þessi blöð skildu það, að
ef Hannesi fyrir. hönd Framsókn-
arflokksins tækist að kúga verka^
menn, þá myndi eftirleikurinn
hægari fyrir skjólstæðinga þeirra,
togaraútgerðarmenn. Og svo
Langt gekk þessi barátta íhalds-
blaðanna fyrir trúbróður sínum
Hannesi á Hvammstanga, að þau
kröfðust þess, að rikisstjórnin
ræki einn af þeim foringjum
verkamanna, er hafði forystu á
hendi í deilunni, úr þjónustu
sinni. Þau bæði kröfðu og sár-
bændu Jónas frá Hriflu um að
svifta þennan mann lífsmöguleik-
um fyrir sig og heimili sitt, af því
einu, aci hann stód ötullega í 'bar-
áttmini fyrir rétti verkamanna.
Þarna er hið sanna andlit í-
haldsflokksins. Hann skirrist ekki
við að beita atvinnukúgun, ef ráð-
ist er gegn hagsmunum þeirra
manna, er styðja hann með fé.
Þetta mun vekja fyrirlitningu
allra góðra drengja um lieið og
það opnar augu þeirra fyrir því,
Alþýðublaðið hefir fengið Höjer
í Hveradölum til að skrifia um
garðrækt, bæði um grænmetis-
rækt og blómarækt.
Mun Höjer skrifa margar stutt-
ar greinir hér í blaðið um þetta
efni framvegis, og er ekki að
efa, að lesendum blaðsins mun
þykja gott að fá fræðslu og leið-
beiningar í þessu efni frá Höjer.
Fyrsta greinin birtist bráðlega,
og munu svo greinarnar koma
með stuttu millibili svo langt
fram í þennan og e. t. v. næsta
mánuð, sem Höjer telur að leið-
beiningar hans geti komið að not-
um fyrir kulda sakir.
En frá næsta vori og fram á
haust mun hann skrifia iðulega
hér í blaðið um þetta efni, og
þá kemur það fyrst vel að not-
um.
Höjer hefir skrifað eftirfarandi
inngang að greinum sínum og
sent blaðinu. Mumu víst allir vera
á sama máli og hann um það, er
hann segir hér:
„I Reykjavík eru margir fal-
legir og vel um hirtir garðar, — j
en þeir eru samt sem áður alt of
fáir. Þeir ættu að vera miiklu
fleiri. Loftslagið er gott, og þrátt
fyrir hina langvarandi og köldu
norðanvinda, sem koma hér
stundum á vorin, þá eru skil-
yrðin þó ágæt. Og ef fólk býr
svo um garðania sína, að þeir séu
í skjóli fyrir norðankulnumi, þá
getur það haft mikla skemtun, og
mikil not af því, sem það ræktar.
Auk þess hafa björtu næturnar
að andinn er sá sami hjá báðum
íhöldunum með hvaða nafni svo
sem þau skreyta sig.
Þau berjast bæði gegn því, að
verkamenn og alþýða til sjós eða
lands njóti réttar sem frjálsir
menn — og þeir alþýðumenn,
er hafa forystu á hendi fyrir
stétt sína, eiga það á hættu að
verða sviftir möguleikanum til að
vinna fyrir brauði handa sér og
sínum.
En slíka kúgun mun íslenzk
alþýða ekki þola.
Heffjast flngfferðir
iisis Island?
Kliöfn, 12. okt. U. P. FB.
Danska ríkisstjórnin hefir veitt
Transamerican Airlines Gorpora-
tion sérréttindi til flugferða yfir
Grænland, en félag þetta áform-
ar sem kunnugt er að koma á
reglu bund nium p ö stflugferðum
milli Ameríku og Evrópu um
Grænland og Island. E'anir hafa
leyft félaginu aö nota tvær
mjög góð áhrif á jurtalífið í gró-
andanum. Björtu nætumar geta
hér í mörgum tilfellum giért sama
gagn og hitinn í suðlægari lönd-
um. — Húseigendur þeir, sem
hafa nógu mikið rými við hús
sín, geta auðvitiað búið sér til
garða inni í borginni, en enn þá
er alt of mikið til hér af órækH
uðu og ónotuðu landi. Ástæðurn-
ar eru alt aðrar fyrir verkamenn
og eignaleysingja, sem eru að
eins leigjendur. Þessu fólki ætti
bæjarstjórnin að láta land í tér
svo að það gæti búið sér til
garða (kóloníugarða) eins og þeir
gerast í útlöndum.
Áhugi fólks fyrir garðrækt hef-
ir aukist mjög á síðustu árum.
Og það er mjög gleðilegt tákn
tímans mitt í öllum þrengingum,
atvinnuleysi, dýrtíð og húsnæð-
isvandræðum. Og með vaxandi
áhuga manna fyrir ræktun eykst
eftirspurnin eftir grænmeti og
blómum.
Þrátt fyrir það, þótt í borginni
séu margir duglegir garðyrkju-
j menn, þá eru þó margir, sem
gjama vilja fá góð ráð og leið-
beiningar. Eftirfarandi greinir eru
ekki annað en heppileg ráð og
tilvisanir um, meðferð garða, sem
eiga við á sama tíma og grcin-
arnar birtast. Auk þessa verða
hér gefin, ráð og leiðbeiningar um
meðferð pottablóma og jurtia, og
munu því líka þeir, sem ekki
hafa yfir meiru af mold að ráða
en sem kemst í einn pott, hafa
gagn af þessum greinumý'
hafnir í Grænlandi fyrir lend-
ingarstaði um óákveðinn tíma.
Enn fremur hafa þeir leyft þeim
að nota höfn í Færeyjumi í sla'ma
skyni.
Indíánar krefjast 1000
milljóna dollara
skaðabóta.
Eitt þúsund pottawatomieindí-
ánar héldu nýlega fund í sér-
lendu sinni hjá Oklahama í Am-
eriku. Þar samþyktu þeir að
krefjast þúsund milljóna dollara
skaðabóta af Bandaríkjastjóminni
og Chicago-horg. Þessa gkaða-
bótakröfu byggja þeir á því, að
hvítu mennirnir hafi rænt þá svo
nriklu landi, er þeir hafi átt, og
þar á meðal því, er Chicago-borg
stendur nú á. Indíánar þessir hafa
líka ákveðið að fá einhvern fræg-
asta lögfræðing Bandaríkjanna til
að flytja kröfuna fyrir þá.