Morgunblaðið - 27.01.1985, Síða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. JANÚAR 1985
Evrópufrumtýnmg:
Jófamyndm 1984:
Ghostbusters
Kvikmyndin sam allir hala beöiö nttir
Vmsaalasla myndin westan nats a
p—«u ari Ghoatbusters netur svo
•annariega siegiö i gegn Titrilag
myndarmnar hefur venö olarlega a
öHurn vmaaMaliStum undanlanö
Mynd sem allir veröa aö S|a Gnn-
mynd arains Aöalhkjlverk Bill
Murray. Oan Ayfcroyd. Sigourney
Woevor Herold Ramra og Rick
Morrama. Loihation hran Reitman
Handnt Dan Ayfcroyd og Harold
Ramis Titillag Ray Parker Jr
BBstnuö bðrttwni mnan 10 *rs
Sýnd I A-mI i Dofby-Staroo (
dag og annan í jólum
kl. 3, 5, 7,9 og 11.
Sýnd i B-aal i dag og annan
í jólum kl 4, G, 8 og 10.
Gleðileg jól!

&
©
TÓNABÍÓ
Simi 31182
Frumaýmr jóiamyndina:
SEX VIKUR
11 iimmn \nm
SixWkf.ks
Viöfrag og smiidarvei garö og teikm
ny amensk stormynd i ktum Myndm
er qerö eftv sogu Fred Mustards
Stewart Leikstiori Tony Bill.
Istonakur toitl.
Sýnd kl. 5. 7 og 9 10 aunnudag og
nlK
Barnasýning kl. 3:
Markskot
\Ti*l LwLviZ'''
Gleóileg jóll
ASKOLAIIO
SJ*M 22140
*~L!:
upp
slagsmal eftmgaleiki og atök ytö
pöddur og beinagrmdur pyntmga-
læki og diofullegt hyski af ymsu tagi
Spmlberg hieöur hvern ramma
myndraenu sprengiefm. sem örvar
h|artslattmn an deyfir hugsunma og
skilur ahorfandann eftir |afn latmoöan
og söguftetiurnar * Myndm er i
nni DOLBY STEREO |
Aöalhiutvert Hamaon Ford og Kata
S|md I dag og anrtan I )ö4um
fcl. 3, S, 7 15 og 9.30
Gleóileg jóll

iTURBÆJARRÍf
Frumsýning:
HIETTUFÖR
(Acroaa the Great Ovtde)
Serslaklega spennandl og Wtntyra-
leg, ný. bandarisfc ktrikmynd I Htum I
sama gaaöaftokki og ævtntyramyndir
Iray (léku eénmg
aöalhlutverkin I .Strand a eyöieyiu' )
*ýnd «.!,». 7. Bofl
VONDA HEFOARFRUIN
(The Wicfced Lady)

1 i Ntum. byggö a samnetndri
Aöamiutverk Faye Dwnaway
og Alan Batea.
Sönnuö innan 12 Ara.
'■•*d hl. S, 7, Oog 11.
Lett og f|örug gamanmynd fré Arm
Century Fo* Hér faar allt aö n)6ta sln.
dans. sðrtgvar. ástarævtntyri og
sK>rn
TónHat Tarry Brtttan, M
Myndtn er synd I
II OOLBY GYSTEMl
iýndaunnud. 23. kl. 2,S,7,*og11.
Artnon I fótwni 2B. kL 3. S og 7.
Fimmlud 27.kLSog7
Monsignor
Stormynd tré 20th Century Fox. Hann
tyndgaöi. drygöl hó». myrti og stal i
samvmnu vtö Mafiuna Þaö eru fleiri
- Þeioh de Briccache ur s)önvarpa-
Sýningar í dag og annan í jólum
Jólamyndin 1984:
SAGAN ENDALAUSA
(The Never Ending Story)
t- r’
The i ‘ • ‘
NeverEnding
Story
Splunkurtý og storkostlog ævintyramynd full af
tæknibrellum, tjðri, spennu og töfrum. Sagan
•ndalauM ar aannkölluö jólamynd fyrir alla
tjólakykjuna. Bokln er komin út I islenskri þyóingu
og er jólabók ísafoldar i ár. Hljómplatan meó hinu
vmsæla lagi Tha Navar Ending Story er komm og er
ein af jólaplötum Fálkans i ar. Aöalhlutverk: Barrat
Olivar, Noaft Hathaway, Tami Stronach og Sydney
Bromlay. Tónlist Giorgio Morodor og Klaus
Doldingor. Byggó á sögu eflir: Michaal Enda.
Leikstjori Woifgang Pataraon.
Sýnd kl. 3,5,7,9 og 11.
Hækkaó voró.
••yndin or I Dolby-Stareo og sýnd I 4ra réM
Staracopo þaó nýjasta og fullkomnasta I dag.
0
Splunkuny og bréöfjörug grin-
mynd sem siegiö hefur i gegn I
Bandarik junum og a Bretlandl
n Isiand er þrtö)a landiö 1H aö
Irumsyna þessa frabaaru grin-
mynd Hann EDGAR reytlr af
ser brandarana og er einnlg
það sem koma skal?
Ég veit að George Orwell
fær grænar bólur í hvert
skipti sem minnst er á árið
1984. Ég efast um að nokk-
urt ár í mannkynssögunni
hafí verið jafn upptekið af
sjálfu sér, eiginlega ást-
fangið af eigin spegilmynd
eins og Narcissus. Þetta
fínnst George Orwell áreið-
anlega frekar óþægilegt;
skáldsaga hans 1984 var
varnaðarorð en ekki bækl-
ingur um andlitsförðun
fyrir útlifað fólk. En af því
George Orwell hefur ekki
endurnýjað áskrift sína að
Morgunblaðinu nýlega og
sá aöeins eina bíómynd í
fyrra, — þessa sem við leik-
um öll í —, er talið óhætt
að spóla aðeins til baka og
skoða upp á nýtt það sem
helst gerðist á hvítum tjöld-
um hérlendis innan þeirra
tímamarka sem kennd eru
við 1984.
Kvikmyndir
Árni Þórarinsson
I
Við félagi Sæbjörn Valdi-
marsson klömbruðum saman
fyrir næstsíðasta sunnudags-
blað listum yfir þær tíu bíó-
myndir sem okkur þótti, hvorum
fyrir sig, bestar af þeim sem
sýndar voru á íslandi í fyrra.
Siíka lista verða menn að taka
með hæfilegum fyrirvara; þeir
eiga helst að vekja umhugsun og
umræðu en eru auðvitað ekki
endanlegt gæðamat. Það er hins
vegar ekki einvörðungu ólíkur
smekkur sem veldur því að að-
eins fjórar myndir eru á listum
okkar beggja: Fanney og Alex-
ander, gömlu Hitchcock-lumm-
urnar Vertigo og Rear Window,
og Educating Rita. Við Sæbjörn
vorum sammála um að sjaldan
hefði hlutfall miðlungsmynda
verið jafn stórt í heildarfram-
boðinu og í fyrra. Mjög fáar
myndir, kannski fimm stykki,
eignuðust sjálfkrafa og óumdeil-
anlega sæti á listum okkar. Hin-
ar fimm röðuðust inn með ein-
hvers konar útilokunaraðferð.
Mér telst til að vel á annað
hundrað kvikmyndir hafi verið
frumsýndar í reykvískum bíóum
í fyrra. Þær hafa trúlega aldrei
verið fleiri. Bíóin fjölga sífellt
sýningartjöldum sínum með
opnun smærri sala; þannig nýt-
ast myndirnar betur og meiri
hraði kemst á þjónustuna og
hvort tveggja styrkir samkeppn-
isstöðuna gagnvart myndbanda-
leigunum. Trúlega hafa mynd-
irnar í fyrra líka verið nýrri en
áður, þótt sum bíó standi sig bet-
ur í því efni en önnur. Þessi
þróun, — fleiri myndir, örari
skipti, nýrri myndir —, er öll af
hinu góða. Reyndar er hún lífs-
nauðsynleg fyrir bíóin ef þau
eiga að komast klakklaust frá
samkeppninni um athygli, augu
og aura fólks sem flest er komið
með heimabió í stofunni sinni, —
myndsegulbandstækið.
II
En hafi þessi þróun verið skref
fram á við var einnig tekið ann-
að aftur á bak. Fleiri myndir
vissulega, — en fábreyttari. Sú
afturför felst einkum í þrennu. í
fyrsta lagi hafa bandarískir
kvikmyndaframleiðendur, sem
ráða lögum og lofum á markaðn-
um hér eins og annars staðar,
haldið áfram framhaldssyrpu-
dellunni sem greip þá fyrir
mörgum árum með myndum
eins og The Godfather og French
Connection, þ.e. að þynna út
endalaust hugmynd sem gafst
vel í eitt skipti. Engir menn hafa
gengið lengra í þessu en George
Lucas og Steven Spielberg og
Salkind-feðgar með sinn Super-
man. Við því er auðvitað ekkert
að segja þótt söguhetjur eða
efnishugmyndir eignist fastan
áhorfendahóp sem fær sitt dóp
einu sinni á ári. Og stundum er í
framhöldum nægileg hug-
kvæmni og uppáfyndingasemi til
að réttlæta eftiröpunina.Yfir-
leitt er þó um vonda ljósritun á
frumriti að ræða. Þannig voru til
dæmis myndir eins og Airplane
11, Sudden Impact (Dirty Harry
IV), Star Trek II, og Indiana Jon-
es II í fyrra. Nátengd þessari
syrpuáráttu er svo sú almenna
hugmyndafátækt sem birtist í
því að sum viðfangsefni verða
tískufyrirbæri í bíómyndum.
óaldarflokkar unglinga í stór-
borgum, goðsagnakenndir ridd-
arar og töframenn (sword and
sorcery), break-dansarar og aðr-
ar lipurtær, hrollvekjandi hug-
arfóstur Stephens King og dauð-
vona krabbameinssjúklingar, —
allt eru þetta dæmi um „æði“
sem grípur bandaríska kvik-
myndaframleiðendur í nokkra
mánuði. Hafi svona efnishugm-
ynd heppnast vel í einni mynd er
í örvæntingu hugmyndadoðans
rokið til og gerðar fimmtíu út-
gáfur af henni í viðbót. Nýjasta
tískuhugmyndin er tölvur og
tölvuspil (War Games, Electric
Dreams, Cloak and Dagger og svo
framvegis, og svo framvegis).
Afskaplega margar af þeim
myndum sem hér voru sýndar í
fyrra tilheyra einmitt hug-
myndaþurrkinum i vestrænni
kvikmyndagerð.
III
Annar þátturinn í minni fjöl-
breytni kvikmyndaúrvalsins
hérlendis tilheyrir líka almennri
þróun á vestrænum kvikmynda-
markaði: Æ stærra hlutfall
mynda sem eru sérhannaðar
fyrir unglinga. Það liggur ljóst
fyrir að ungt fólk er langstærsti
aldurshópurinn meðal viðskipta-
vina bíóanna. Það er í sjálfu sér
ágætt. Bíósókn er ekki slæm
tómstundaiðja miðað við sumt
annað. En það fer ekki hjá því að
of langt sé gengið þegar einstök
kvikmyndahús eru rekin nánast
sem félagsmiðstöðvar fyrir unga
poppkornsneytendur. Stórt
hlutfall unglinga í aðsókninni er
ekki aðeins orsök þessa mynda-
vals, heldur líka afleiðing; eldra
fólk fer síður í bíó vegna þess að
myndirnar eru ekki við þess
hæfi.
IV
Þriðji liðurinn i vaxandi fá-
breytni i framboði bíóanna er

TIU BESTU BIOMYNDIRNAR 1984
Nýliöiö ár var hvorki sérlega fjölbreytt né gróskumikið í kvikmyndahúsunum ( Reykjavík.
Kvikmyndagagnrýnendur Morgunblaösins hafa engu aö síöur sett saman, hvor aö sínum smekk,
lista yfir þœr tíu bfómyndir sem þeir telja aö hafi borlð af öörum sem sýndar voru hérlendis áriö
1984.
1. FANNY OCH ALEXANDER, Wkst)óri Ingmar
Bergman, saansk, 1983.
2. VERTIGO, Alfred Hltchcock, bandarfsk. 1958.
3. ZAPPA, Bille August, dönsk, 1983.
4. REAR WINDOW, Alfred Hltchcock. bandarlsk.
1954.
5. EDUCATING RITA, Lewis Gilbert, bresk, 1983.
6. UNDER FIRE, Roger Spottiswoode. bandarísk,
1983.
7. THE BIG CHILL. Lawrence Kasdan. bandarisk.
1983
8. RUMBLE FISH, Francis Ford Coppola, banda-
rísk, 1983.
9. 48 HRS, Walter Hill, bandarísk, 1983.
10. METROPOLIS, Frltz Lang (útgáfa Glorgio Moro-
der), þýsk (bandarísk), 192611983).
Am: Mr
1. EDUCATING RITA, Lewls Gilbert, bresk, 1983.
2. REAR WINDOW. A. Hitchcock, bandarisk, 1954.
3. VERTIGO, A. Hltchcock, bandarisk, 1958.
4. RAGING BULL. Marlln Scorsese, bandarísk.
1980.
5. TENDER MERCIES, Bruce Beresford. bandarísk.
1983.
6. FANNY OCH ALEXANDER, Ingmar Bergman.
sænsk, 1983.
7. HRAFNINN FLÝGUR, Hrafn Gunnlaugsson, is-
lensk, 1984.
8. FRANCES, Graeme Cllfford, bandarísk, 1982.
9. LE DERNIER METRO, Francouls Truffaut,
frönsk, 1980.
10. TERMS OF ENDEARMENT. Jamgs L. Brooks,
bandarisk, 1983.
Sjebjörr. Valdinursson.