Morgunblaðið - 18.10.1985, Blaðsíða 12

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR18. OKTÓBER1985
12 B

manns. Eins og nærri má geta eru það æriö
misjafnir tónleikar sem haldnir eru aö loknum
nokkurra daga ætingum. Verkin eru mismun-
andi erfiö og stjórnendurnir ólíkir. Ekki eru
allir jafnlagnir viö aö ná fram því besta í hverj-
um manni. Sumir þessara tónleika voru þó
beinlínis frábærir svo áheyrendum fannst
þeir ekki samir eftir. Ber þar helst aö nefna
flutning Lúkasarpassíu eftir Pólverjann Pend-
erecki sem er einn af frægustu nútímakórtón-
skáldum.
Margir kórar á mótinu héldu svokallaöan
„ Petit concert". Oröiö þýðir smátónleikar, en
þessir tónleikar eru mun smærri í sniðum en
stórtónleikar eða „Grandes concerts" sem
mótsstjórnin bióur kóra sérstaklega aö halda.
Auk Hamrahlíöarkórsins héldu 5 kórar af
þeim 145 sem þátt tóku í mótinu stórtónleika.
Ástæöan fyrir því aö okkur hlotnaöist þessi
upphefö eru fyrst og fremst verölaunin sem
kórinn hlaut í alþjóölegu kórakeppninni „Let
the people sing“ á síóasta ári.
Intermezzo
Kvöldin eru Ijúf í þessari frönsku borg þar
sem rauðvín og ostar eru hversdagsmatur.
Það er hlýtt fram eftir kvöldum og viö ráfum
um borgina. Rónar og ýmsir útigangsmenn
eru líklegastir til aö taka okkur tali. Þótt fólkiö
sé hlýlegt eru fæstir gefnir fyrir aö blanda
geöi viö útlendinga aö fyrra bragöi. Gegnum
miðbæinn gamla kvíslast Rín. Hún myndar
fjölda síkja í miöborginni og á bökkum þeirra
standa stór og mikilúðleg tré. Krónurnar slúta
yfir vatniö og sumar eru lýstar upp.
A grænmálaöri krá er maöur aö spila á
pianó. Hann spilar og spilar og píanóiö er
notalega falskt. Svo dregur einhver fram
saxófón. Eigendurnir virðast hafa gleymt
lokunartímanum.
Eintyrnda kirkjan setur sterkan svip á borg-
ina. Snemma á elleftu öld var byrjaó aó byggja
hana en hún var ekki komin í núverandi horf
fyrr en um miöja fimmtándu öld. Þó er smíö-
inni ekki lokió og lýkur sennilega aldrei, því
af tveimur turnum sem áttu aö prýóa kirkjuna
hefur aðeins annar veriö byggöur.
Turninn er 142 metra hár og gnæfir yfir
borgina. Á miööldum var byggt þétt umhverf-
is kirkjuna en hún stendur á einskonar eyju
sem myndast þar sem áin rennur í tvær höfuð-
kvíslar. Þessi eyja er i dag hjarta borgarinnar.
Byggóin þar er svo þétt og göturnar svo
þröngar að líkist helst völundarhúsi. Sá sem
fer þar um ókunnugur gæti ekki veriö viss um
aó komast nokkurn tíma út aftur ef ekki væri
kirkjuturninn sem sést hvaöanæva.
Á annars auöu torgi sitja tveir menn og
drekka úr rauóvínsflösku. Þeir tala saman á
óskiljanlegu máli. Arabísku. Þaó er mikió af
Aröbum i borginni. Sérstaklega er þaö áber-
„Það vantar titfinningu (þetta." André
Charlet reynir aö gera hópnum skiljan-
legt hvernig eigi að syngja Te Deum eftir
Berlioz.
andi við háskólann. Þar er allt veggjakrot
meira og minna á arabísku. En þeir geta líka
talaö frönsku þessir tveir. Þeir segja okkur
aö þeir séu atvinnulausir. Svo blóta þeir kröft-
uglega og bjóða okkur að súpa á flöskunni.
Þetta eru skemmtilegir menn.
Nokkrir strákanna úr kórnum hafa kynnst
stelpum úr öörum kór. Þeir hafa líka komlst
aö því hvar þær halda til. Þeir afráóa því aö
fara og syngja söng fyrir utan gluggann þeirra.
Þeir finna staöinn og hefja sönginn sem
aldrei hefur hljómaö betur en einmitt núna.
Svo opnast gluggi og strákarnir veröa heldur
en ekki glaöir, þangaó til kemur i Ijós aö
áheyrendurnir eru ekki þessar föngulegu
stúlkur, frá sér numdar af hrifningu, heldur
ungverskir strigabassar sem skipa þeim aö
hætta þessu gauli undir eins eöa hafa verra
afella.
Þegar fer aö veröa áliðiö röltir fólk aö
heimavistarskólanum þar sem viö búum. Fyrir
utan húsiö er stór garður og þar er hægt aö
sitja í kvöldkyrrðinni þangaó til tími er kominn
til aö fara inn í hús og undir feld.
Menningarleg uppbygging
Europa Cantat er latína og þýöir Evrópa
syngur. Þetta nafn á að segja nokkuð um til-
ganginn með mótshaldinu og markmiöin sem
menn setja sér. Hugsunin er sú að sameina
Evrópu i menmngarlegum skilningi, í okkar
tilfelli meö tónlist. Það eru ekki einasta þessi
mót sem sýna þennan viija eöa þessa stefnu
í verki. Til eru samtök sem heita Evrópusam-
band æskukóra. Hlutverk þeirra er samofiö
mótshaldinu en um leiö miklu fjölbreyttara. i
gegnum samtökin eru skipulagðar tónlistar-
hátíöir víöa um Evrópu á hverju ári þannig aö
kórar og einstaklingar geti hist og sungiö hver
fyrir annan eöa saman ef svo ber undir.
Fyrsta EC-mótiö var haldió í Passau í
Þýskalandi áriö 1961. Europa Cantat hefur
síöan veriö haldiö á þriggja ára fresti svo
mótiö í Strassborg var það níunda í röðinni.
Næsta mót veröur haldiö í Ungverjalandi
1988. Hamrahlíóarkórinn hefur þrisvar áöur
tekió þátt í Europa Cantat. I fyrsta skipti sem
gestur en eftir það sem fullgildur aóili aö
Evrópusambandi æskukóra. Annar íslenskur
kór var á mótinu í Strassborg, Kór Kársnes-
skólans í Kópavogi.
„Þaö er tómt mál aó tala um efnahagsupp-
byggingu í Evrópu ef menningarlega hliðin er
Fyrir mótiö var tekin saman
söngbók með lögum fré nokkr-
um þeirra landa sem áttu ffull-
trúa é mótinu. Á hverjum degi
eftir að mótsstörfum var lokiö
settust þétttakendur mótsins
inn í aðaltónleikahöllina og
lærðu eitt til tvö þessara laga.
Hér sést Hamrahlíöarkórinn
kenna mótsgestum Vísur
Vatnsenda-Rósu, sem nú eru
líklega orðnar víðþekktar, því
allir mótsgestirnir taka söng-
bók þessa með sér heim, og lík-
lega margir kórar sem æfa bet-
ur einhver þeirra laga sem þar
eru. Á sviöinu sést líka grískur
kór, sem kenndi fólkinu lag fra
sínum heimaslóðum.
„Te Deum laudamus, te domin-
um confitemur." Hérna sést
hluti af samkórnum okkar é
einni af síðustu æfingum í Hall
Rhenus.
vanrækt," segir einhverstaöar í stefnuskrá
samtakanna. Þau vilja líka leggja sitt af mörk-
um til þess aö svo fari ekki og er þaö líklega
aðalmarkmið samtakanna.
Þaö hljómar kannski eins og hver önnur
klisja aö segja Europa Cantat vera innlegg í
einhverja óskilgreinda friöarbaráttu. Þó er
þaö varla svo fráleitt þegar betur er aö gáð.
Þaó hefur mikil áhrif á hvern einstakling aö
taka þátt í starfi sem þessu. Menn eru reynsl-
unni ríkari. Mótiö snýst allt um tónlist, mest
kórsöng. Þaö krefst nokkurs sjálfsaga aö
syngja meö öðrum, finna þennan eina sam-
hljóm og því erf iðara er það sem fólkið er ólík-
ara. Þarna kynnist maóur allra þjóóa kvikind-
um, ekki bara Evrópubúum heldur Japönum
Haustverk
í garðinum
Til aó komast aö því, hvaö
helst þarf aö gera í garð-
inum þegar hausta tek-
ur, var leitaó til einnar
þeirra kvenna hér í borg,
„sem ræktar sinn garö“ meö miklum
ágætum, Sigríöur Hjartar lyfjafræö-
ings og varaformanns Garöyrkjufé-
lagsins.
Það var liöin hálf önnur vika af
októbermánuöi þegar Ijósmyndari
og blaöamaöur knúöu dyra aó
Langageröi 19, þar sem Sigriöur býr
ásamt fjölskyldu sinni.
Hún var einmitt aö safna fræjum
fjölærra plantna í garöinum, þegar
okkur bar aö garöi, fræin eru síöan
lögð inn hjá Garöyrkjufélaginu, í
sameiginlegan sjóð, ef svo má aö
oröi komast. En með fréttablaöi
þeirra félagsmanna; Garöurinn, er
síðan sendur pöntunarlisti fyrir fræ,
vor- og haustlauka. í vor er leið
bauóst félagsmönnum nær 800 teg-
undir af fræi, mest af því úr einka-
görðum en nokkuó fengiö erlendis
frá.
Eftir skoöunarferö um garöinn
hennar Sigríðar er óhætt aö segja
aö þar hlýtur aö vera búsældarlegt
um aö litast seinni hluta sumars og
í byrjun hausts. Úti er ræktað alls-
konar grænmeti svo sem gulrætur,
blómkál, sprotakál, rósakál, laukar
t.d. hjálmlaukur, blaölaukur og gras-
laukur, belgbaunir og kartöflur. Enn
er blómkál og laukur í beðum en
annað hefur veriö tekið upp og geng-
iö frá til geymslu til vetrarins. Sömu
sögu er aö segja af rabarbara og rifs-
berjum. I gróöurhúsi eru ræktaöir
tómatar, agúrkur, vínber og fl., upp-
skeran af agúrkum er nú uppurin en
tómatar eru þar enn og verða vænt-
anlega eitthvaö frameftir.
Garöurinn viö Langageröi 19 er
ekki gamall, hann hefur veriö geröur
á síöustu 5—10 árum.
Viö þeirri spurningu, hvað þurfi
helst aö gera í garðinum á haustin
Harðgeröar rótir í garðinum við
Langagerði 19, sem eiga að
standa af sér vetrarveöur óstudd-
ar. Hansarós nær og meyjarrós
fjær é myndinni.
Rósir í garöinum við Langageröi 19, utan um þær
verður sett „indfénatjald" síðar. Eins og sjé mé eru enn
blóm é rósinni lengst til haagri.
segir Sigríöur: „Undirbúningur er nú
allur seinna en ella sakir góörar tíóar,
gróöur er ekki farinn aó fölna nema
aö hluta til og því vart tímabært aö
hefja hin heföbundnu hauststörf. En
til þeirra teljast ýmis verk, svo sem
að setja nióur haustlauka, safna fræi
til eigin nota og eins fyrir aöra og því
erhægt aðsinnanú.
Ýmsum plöntum er æskilegt aö
skýla yfir veturinn, ástæóurnar fyrir
því geta veriö mismunandi, þ.e. vörn
gegn sólskini, vindi, regni eöa frosti.
Ung barrtré þola illa sólskin í
þurrafrosti og næöingi eins og svo
oft er á útmánuöum, þá veröur oft
svo mikil útgufun aö barrið sviönar,
veröur brúnt. Misjafnt er hvaö sett
er til hlíföar barrtrjám algeng eru hin
svokölluðu „indíánatjöld“ þ.e. grind
úr þrem-fjórum spýtum og strigi utan
um. Ýmsir smíöa líka sérstakar
Sigríöur tekur upp pott með
þykkblöóungi, sem hún setur í
sólreit yfir vetrarménuðina.