Morgunblaðið - 31.12.1985, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. DESEMBER 1985
B 19
Páll Dagbjartsson
Páll Dagbjartsson,
Varmahlíð:
Fjölmiðlar
komi sönnum
upplýsingum
til almennings
VIÐ áramót staldra menn gjarnan
við og láta hugann reika til baka
yfir liðið ár. Koma þá ýmsir atburðir
sem vissulega rísa upp úr í minning-
unni. í þessum pistli verður aðeins
drepiö á örfá atriði sem komu upp í
huga minn nú við þessi áramót.
Af erlendum vettvangi vil ég
fyrst nefna mjög svo uggvænlegt
ástand í Suður-Afríku vegna kyn-
þáttaaðskilnaðarstefnu stjórn-
valda þar í landi. Ólga meðal kúg-
aðra blökkumanna virðist fara
sífellt vaxandi. Spurningar vakna
um það hvort eitthvað geti komið
í veg fyrir hrottalegar blóðsút-
hellingar, haldi stjórnin áfram
óbreyttri stefnu. Ekki svo að
skilja, að víðar að berast fréttir
af ólgu, bardögum og mannvígum
sem vekja hjá manni óhug og síður
en svo bjartsýni. Því er þó ekki
að leyna að með fundi þeirra
Reagans og Gorbachevs vaknaði á
ný trú manna og von að spenna á
milli risaveldanna minnkaði og
kapphlaup um smíði og uppsetn-
ingu gereyðingarvopna linnti. í
mínum huga er fréttin um fund
leiðtoganna ein sú ánægjulegasta
á árinu.
Af innlendum viðburðum er
þegar nóg rætt í bili um Hafskips-
mál og okurmál. Rétt finnst mér
þó að nefna, þegar slík staða
kemur upp í þjóðiífinu, eins og
með þessi tvö fyrrnefndu atriði,
svo dæmi sé tekið, þá ríður á miklu
að fjölmiðlar leggi sig meira fram
um að koma öllum réttum og
sönnum upplýsingum til almenn-
ings. Það er svo auðvelt að rugla
fólk í ríminu með þeirri frásagnar-
list sem fyrst og fremst er við það
miðuð að láta vel í eyrum. Menn
hreinlega missa fótanna i slúðrinu
og gera engan mun á sönnu og
ósönnu. En nóg um það.
Ég vil nota þetta tækifæri og
vekja athygli á heldur ískyggilegri
þróun sem mér finnst þjóðlífi voru
stafa ef til vill meiri hætta af nú
en nokkru öðru. Hér á ég við eitur-
lyfin sem því miður flæða yfir
okkur og leggja líf og framtíð
fjölda glæsilegra ungmenna í rúst.
Hér að mínu mati svo alvarlegur
hlutur á ferðinni að þjóðarvakn-
ingu þarf gegn ósómanum. Það er
eflaust hægara um að tala en í að
komast, en gætum við ekki ræktað
börnin okkar og unglingana betur
en við gerum, minnug þess að
framtíð lands og þjóðar byggir á
æskunni. í því sambandi minnist
ég Norðurlandsleika æskunnar
sem haldnir voru á Sauðárkróki
síðastliðið sumar. Sú samkoma
stendur upp úr í mínum huga sem
ein sú ánægjulegasta sem ég hef
orðið vitni að.
Jón Sigurðsson,
Blönduósi:
Live Aid og
Reyni Pétur
bar hæst
Þegar litið er til baka yfir liðið ár
og hcimsmyndin sem við okkur blas-
ir skoðuð, þá eru hefndar- og hryðju-
verk svo til daglegir viðburðir. Styrj-
aldir af trúarlegum og stjórnmálalcg-
um uppruna geisa víða. Tortryggni
milli austurs og vesturs og norður
og suðurs ógna heimsfriðnum. Það
er hreint ótrúlegt að jafn fáum í jafn
stórum alheimi komi svo illa saman
sem raun ber vitni.
En eitt stendur þó langt upp úr
á alþjóðlegum vettvangi en það er
sameiginlegt átak hljómlistar-
manna um allan heim tii að láta
gott af sér leiða. Er hér átt við
Live Aid-hljómleikana til styrktar
hungruðum í Eþíópíu. Væri betur
að leiðtogar þjóðanna ynnu í svip-
uðum anda að skilningi manna á
milli, öfgalaust og án pólitísks
ávinnings.
Jón Sigurðsson
Af innlendum vettvangi rís Is-
landsganga Reynis Péturs Ingv-
arssonar hæst í mínum huga. Þessi
glaðværi og jákvæði íslendingur
sýndi þjóðinni á stórfenglegan
hátt hverju einstaklingurinn getur
áorkað þótt fatlaður sé. Þetta
framtak Reynis Péturs ætti að
sýna okkur að með því að gera
kröfurnar fyrst til sjálfra okkar
áður en þær eru gerðar til annarra
náum við bestum árangri. Við
Austur-Húnvetningar urðum
þeirrar ánægju aðnjótandi að hafa
Reyni Pétur meðal okkur á þjóð-
hátiðardaginn og fengum að njóta
glaðværðar og jákvæðs viðhorfs
hans til lífsins. Fyrir það ber okkur
að þakka.
Stöðugar fréttir um erfiðan
rekstur útgerðar og framleiðslu-
takmarkanir bæði í útgerð og
landbúnaði, meðan stór hluti
heimsins sveltur, eru illskiljanleg-
ar. Þessir undirstöðuatvinnuvegir
þjóðarinnar eiga í vök að verjast
meðan þjónustugreinar ýmislegar
dafna, greinar sem byggja á undir-
stöðuatvinnuvegunum. Þessi þró-
un mála segir mun fyrr til sín úti
á landi þar sem heilu byggðarlögin
byggja afkomu sína annaðhvort á
úrvinnslu sjávar- eða landbúnað-
arafurða. Samdráttur í þessum
greinum svo ekki sé talað um
brotthvarf heils togara getur haft
víðtæk áhrif í litlu samfélagi.
Sigurbjörg Eiríksdóttir.
Neskaupstað:
Heimsókn for-
setans góður
sumarauki
ÁRIÐ sem er að líða hefur verið
tíðindalítið hér í Neskaupstaö. Hér
snýst allt okkar um fisk og er óhætt
Sigurbjörg Eiríksdóttir
að segja að sjávarfengur hafi verið
allgóður á árinu.
Kvótastefnan hefur reynst okk-
ur nokkuð vel, en nauðsynlegt er
að sníða af henni augljósa agnúa.
Hvaða vit er til dæmis í því að
útgerðarmaður geti selt fiskinn
syndandi í sjónum? Hver græðir á
því? Hvaða vit er í því að trillur
hér í Neskaupstað, sem ekki geta
hafið veiðar fyrr en í maí/júní séu
í kvóta með sunn- og vestlending-
um, sem hefja veiðar upp úr ára-
mótum? Það er einnig umhugsun-
arvert að á meðan ekki er hægt
að manna frystihúsið vegna lágra
launa, hefur fiskinum verið landað
beint úr togurunum yfir í loðnu-
skipin sem siglt hafa með nýjasta
fiskinn en sá elsti og lélegasti
tekinn til vinnslu. Þetta er tví-
mælalaust stærsti afturkippur í
vinnslu sjávarafurða frá því hér á
árunum þegar jafnvel besti línu-
fiskur var hengdur upp í skreið
af því að það var svo fljótlegt að
vinna fiskinn þannig, en nóg um
það.
Veðurfar var okkur afar hag-
stætt síðastliðinn vetur en sama
verður ekki sagt um sumarið sem
hefði gjarnan mátt vera betra, það
var því kærkominn sumarauki að
fá Vigdísi Finnbogadóttur forseta
íslands í heimsókn í sumar.
Það kemur æ betur í ljós að við
íslendingar þurfum ekki að hafa
minnimáttarkennd gagnvart hin-
um stóru þjóðum. Það sýndi sig í
athyglisverðum árangri landans í
íþróttakeppnum, en þar er eftir-
minnilegur sigur Torfa Ólafssonar
á heimsmeistaramóti unglinga í
lyftingum í sumar, frammistaða
Vals og Fram í Evrópukeppninni
í knattspyrnu og frábær árangur
karlalandsliðsins í handknattleik,
svo eitthvað sé nefnt.
Ekki má gleyma því að við eign-
uðumst drottningu á árinu, Hólm-
fríði Karlsdóttur, sem kjörin var
ungfrú Heimur nú nýverið.
Af erlendum íþróttaviðburðum
er mér minnisstæðastur glæsileg-
ur sigur Garri Kasparov í heims-
meistaraeinvíginu í skák. Utan úr
hinum stóra heimi er margt
minnisstætt, en því miður hafa
neikvæðustu fréttirnar mestan
þunga; hungur, eldgos og aurflóð,
ofbeldisverk og yfirgangur. Drott-
inn minn dýri, þvílíkur heimur,
þrátt fyrir allt er líklega best að
búa í Neskaupstað!
Gils Jóhannsson,
Hvolsvelii:
Aukin neysla
fíkniefna á
ári æskunnar
Er ég lít til baka yfir atburði árs-
ins 1985 kemur fyrst upp í hugann
að Sameinuðu þjóðirnar tileinkuðu
æskunni þetta ár og var árið 1985
því alþjóðlegt ár æskunnar.
Aldrei hefur verið lagt hald á
jafnmikið magn af fíkniefnum hér
á landi og einmitt á ári æskunnar,
en þrátt fyrir aukna gæslu og
eftirlit óttast maður að þetta þýði
að neysla þessara efna fari vax-
andi hér á landi. Það eru fleiri
vágestir á ferð og sjúkdómurinn
alnæmi (AIDS) hefur þegar knúið
dyra og orðið dauðsfall af hans
völdum.
Sá íslendingur sem mesta at-
hygli vakti sl. sumar er án efa
göngugarpurinn Reynir Pétur
Ingvarsson frá Sólheimum í
Grímsnesi, en hann gekk hringveg-
inn á aðeins 32 dögum. Þetta var
mikið afrek hjá Reyni Pétri enda
tilgangurinn góður og fylgdist öll
þjóðin með göngunni og hreifst af
þessu framtaki hans. Þetta sýnir
okkur að þroskaheft fólk getur
einnig unnið mikil og góð afrek,
engu síður en þeir sem heilbrigðir
teljast. Fleiri einstaklingar vöktu
athygli. íslensk stúlka Hólmfríður
Karlsdóttir var kosin fegursta
stúlka heims og hefur hún með
fegurð sinni og ekki síður fram-
komu, vakið athygli heima og að
heiman og á eflaust eftir að verða
góð landkynning þegar hún fer að
ferðast um heiminn og heimsækja
börn.
Ráðherraskiptin eru ofarlega í
huga því það hefur ekki gerst áður
að skipt hafi verið um ráðherra í
Gils Jóhannsson
stjórn með þessum hætti. Okur-
lánamálið sem ekki er séð fyrir
endann á vakti mikla athygli,
umhugsun og óhug.
Fundur þjóðarleiðtoga Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna, þeirra
Reagans og Gorbachevs er minnis-
stæður. Margir bundu vonir við
batnandi sambúð austurs og vest-
urs eftir þær umræður og þá um
leið batnandi friðarhorfur í heim-
inum. Jarðskjálftarnir i Mexíkó,
flugslysin á Nýfundnalandi, í Jap-
an og fyrir utan frlandsstrendur,
svo og eldgosið í Kólombiu, allt eru
þetta minnisstæðir atburðir og
þær hörmunguar sem fylgdu í
kjölfarið.
Mér er minnisstæð sýning sem
fyrirtæki og stofnanir í Rangár-
þingi stóðu fyrir á Kjarvalsstöðum
og sýndu framleiðslu sína. Það er
ekki hægt að skilja við árið 1985
án þess að minnast á veðrið sem
hefur verið einstaklega gott hvað
varðar okkur Sunnlendinga og
sumarið var ein sólskinsblíða.
Sigþór Sigurðsson,
Litla-Hvammi Mýrdal:
Brosandi
leiðtogar
heimsásama
skjánum
ÞEGAR líður að árslokum og nefna
skal það sem helst situr eftir í huga
af atburðum líðandi árs, fjær og
nær, er af mörgu að taka. Ef hugsað
er til erlendra frétta eru náttúrulega
miklar fréttir af alls slags hörmung-
um, fátækt, slyslorum, náttúruham-
Tórum og ekki síst hinum óhugnan-
legu hryðjuverkum, svo sem flug-
ránum og öðru í svipuðum stíl.
Svona atburðir renna þó nokkuð
Sigþór Sigurðsson
saman jafntíðir og þeir eru: Ég held
að af erlendum vettvangi verði mér
hvað minnisstæðastur fundur Reag-
ans og Gorbachevs, þessara leiðtoga
sem hafa fjöregg heimsins á milli
handa sinna. Það var ótrúlegt að
sjá þessa höfuðandstæðinga á sama
sjónvarpsskjánum afslappaóa með
bros á vör og það svo að manni
gæti dottið í hug að þar færu sam-
herjar. Já, ótrúleg staðreynd, hvaö
svo sem að baki býr.
Þegar litið er til minnisstæðustu
atburða innanlands er að sjálf-
sögðu fyrst að nefna Hólmfríði
Karlsdóttur sem vann titlana
Ungrú Evrópa og Ungfrú Heimur.
Mikil auglýsingoggóð fyrir landið.
Einnig má nefna Sif Sigfúsdóttur
sem hlaut titilinn Fegurðardrottn-
ing Skandinavíu. Báðar þessar
stúlkur hafa vakið eftirtekt um
heiminn og orðið íslendingum til
ávinnings með glæsilegri frammi-
stöðu. Eitt afrek innanlands er
óhjákvæmilegt að minnast á. Er
það ganga Reynis Péturs Ingvars-
sonar umhverfis landið. Þar er um
frábært framtak að ræða fyrir
þarft málefni. Þá finnst mér líka
skylt að minnast á þær góðu mót-
tökur sem Reynir Pétur hlaut
hvarvetna á göngu sinni og var
öllum til sóma er að stóðu.
Úr heimabyggð vildi ég helst
nefna að líðandi ár hefur verið
óvenju gott. Veturinn var snjólaus,
vorið kom með allra fyrsta móti
og síðan betri heyskapartíð en
komið hefur hér til margra ára.
Það sem verður mér minnis-
stæðast í heimahéraði og snertir
mig mikið, er að lokið var við að
tengja alla Vestur-Skaftafells-
sýslu í sjálfvirkt símasamband svo
allir sitja nú við sama borð hvað
það varðar innan sýslunnar. Og
er það mikilsverður þæginda- og
öryggisáfangi fyrir fólkið sem
ánægjulegt var að vinna að.
Kristinn Pétursson,
Bakkafirði:
Mannréttindi
og lýðræði
öruggasta
afvopnunar-
leiðin
MINNISSTÆÐUST eru mér frá
líóandi ári varnar- og afvopnunar-
mál. Máske er það að hluta til
vegna þess að ákvörðun var tekin á
miðju ári um staösetningu ratsjár-
stöðvar á vegum Atlantshafsbanda-
lagsins í því litla sveitarfélagi sem
ég á heima í. llmræðan um ratsjár-
stöðina sannfærði mig og marga
aðra enn frckar um mikilvægi á
þátttöku íslenska lýðveldisins í Atl-
antshafsbandalaginu á grundvelli
sameiginlegra varna lýðræðisríkj-
anna á því þjóöskipulagi sem við
búum við, þjóðskipulagi sem grund-
vallast á: trúfrelsi, tjáningarfrelsi,
athafnafrelsi og kosningafrelsi.
SJÁ NÆSTU SÍÐU