Alþýðublaðið - 01.10.1920, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
blaðsins er í Alþýðuhúsinu við
Ingólfsstræti og Hverfisgötu.
Sími Ö88.
Auglýsingum sé skilað þangað
eða í Gutenberg í síðasta lagi kl.
IO árdegis, þann dag, sem þær
eiga að koma í blaðið.
Áskriftargjaid ein kr'. á
mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1,50 cm.
dnðálkuð.
Útsölumenn beðnir að gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungslega.
Alvörumál.
II.
Þegar iír öllu hófi keyrði vfn-
austurinn í vor, var sett ný vín-
sölu-reglugerð fyrir lækna og lyfja-
búðir. Þegar brá til batnaðar, og
varð árangur sýnilegur af þeirri
ráðstöfun. Varla sást vín á manni
fyrst framan af, en nú, er nótt
fer að dimma, skrfða púkarnir úr
fylgsnum sínum, og spú eitur-
lyfjan í vesæla fáráðlinga, sem
finst skemtun að því og hug-
svölun, að sulla í sig allskonar
óþverra, og svæfa þá litlu vit-
glóru, sem til er í höfði þeirra.
Þessir menn eru aumkvunarverðir
vesælingar,, ver farnir en vitfirr-
ingarnir, sem ekki geta sjálfir
sakað sig um sýki sína.
En þó eru vínsalarnir, bruggar-
arnir og smyglarnir, ailra manna
— ef menn skyldi kalla — dýpst
sokknir. Og fá engin orð lýst því,
hve brjóstumkennanlegir þeir eru.
Þeir eru sjúkir á sálinni og heili
þeirra vanskapaður, allar göfgustu
tilfinningar þeirra eru myrtar —
kafnaðar í fégirnd og velsæmis-
skorti.
Töknm til dæmis efnilegan
mann, sem fullur er metnaðar og
framfýsi. Hann kemur til fjöl-
menns bæjar, kynnist smygli og
prettum vínsalanna. Gengur í þjón-
ustu þeirra, vegna þess, að hann
vill verða ríkur. Setur sjálfur upp
„verksmiðju", og velur ekki lak-
asta staðinn í bænum, segjum
miðbæinn, þar sem tiltölulega
skamt er milli húsa, og þau öll
úr timbri, óvarin. Þarna kemur
hann áhöldum sínum fyrir í
skúmaskoti, þar sem lítið ber á
— húsið er kannske gamalt —
Vfnandi, og þau efni, sem hann
er í, eru eldfim. Um það hugsar
maðurinn kannske ekki, vegna
þess, hve ágirndin hefir náð föst-
um tökum á honum. En svo einu
sinni þegar hann er að sfnu vana-
verki, kviknar í tækjum hans —
eldurinn breiðist út, þrátt fyrir
það, þótt vel hefði mátt slökkva,
ef hann hefði þorað að kalla á
hjálp — en hann óttast nð upp
um sig komist. Eftir skamma
stund er miðbik bæjarins brunniðl
Eiturbirlarinn hefir framið stærri
glæp, en hann fær afplánað —
óafvitandi verður hann valdur að
meiri bölvun, en hann gerði sér
í hugarlund, að af athæfi hans
mundi hlotnast.
Er hann ekki brjóstumkennan-
legur vesælingur?
Þetta er að eins dæmi, sem vel
gæti orðið til þess, að vekja þá
byrlara, ef nokkrir eru, sem kynnu
að eiga bækistöð sína á slíkum
stöðum hér í bæ.
„Sjaldan lýgur almannarómur",
segir gamalt máltæki. Nú er það
almælt, að smygl og brugg fari
í vöxt hér í bæ. Og það fylgir
sögunni, að ekkert sé aðhafst,
vegna þess að „fína" fólkið þurfi
að halda á ósómanum, og nota
glæpamennina sér til aðstoðar í
aðföngum áfengra drykkja.
Eg læt alveg ósagt hvort þetta
sé satt, en ljótt er, ef nokkur
fótur væri fyrir þvf. Væri e g í
þeirri stétt manna, sem þetta væri
sagt um, og væri saklaus, mundi
eg tafarlaust gera alt, sem í mínu
valdi stæði'til þess, að blæjunni
yrði svift af glæpamönnunum. Og
gerði eg það ekki, væri eg engu
betri en þeir, nema síður sé.
í Ameríku hefir alþýða manna
gert mikið að því, að koma upp
um vínsmygla, og, lögreglan og
dómararnir eru flestir harðir í
horn að taka, og hegna vægðar-
laust Iögbrjótunum. Dæmi eru til
þess, að almenningur hefir sjálfur
kveðið upp dóminn, og framfylgt
honum, þegar lögreglan hefir ekki
verið nógu snör í snúningunum.
Hér á landi er öðru máli að
gegna. Hér sofa allir nema
lögbrjótarnir. Þeir maka krókinn
á hvers kyns svikum, og eru
hróðugir af: „Eg þarf ekkert að
óttast, eg hefi útvegað honum
herra .... whisky, og ef eg
verð kærður, segist eg bara koma
upp um hann, og yfirvöldin ráða
rétt, hvort þau dæma mig“. Ens
á þetta reynir auðvitað ekki, þeg-
ar enginn er kærður.
Hvernig væri nú, að lögregla,
og þeir sem enn hafa óskerta
sómatilfinningu, tæku ráð sfn
saman, og gerðu gangskör að
því, að útrýma ósómanum?
Gengu með oddi og egg að því,
að afmá eiturbyrlarana áf landi
voru, svo einum liðnum yrði
færra í ormaþvögu þeirri, er
nagar hjartarætur þjóðlíkamansf
Við sjáum hvað setur.
/. y.
yfllar eignir npptækar?
Auðvaldssinni spáir bolsivisma
í F’ýzkaiandi?
Símað er frá Berlín, að Helfe-
rich fyrv. ráðherra spái, að það
hljóti að reka að því í Þýzkalandi,
að rfkið geri allan auð upptækan.
Ríkisskuldirnar eru nú 283 milj-
arðar.
Hver er sú stétt?
Morgunblaðið segir í grein er
það flutti á fyrstu síðu f fyrrad.,
„að viss stétt manna ætti von á
ríflegri kauphækkun, þvf með rit-
stjóranum (0: Ó. F.?) komi með-
alið, sem geri henni fært að gera
verkfall. Erlendir æsingabræður
mundu hlaupa undir baggann".
Hvaðan hefir Morgunbl. þessa
fregn ? Hyggur blaðið að það vinni
ísl. atv.rekendum nokkurt gagrt
með slíkum tiihæfulausum fregn-
um? Eða ætiar blaðið með þessu
að vinna að góðu samkomulagi á
milli verkalýðsins og atvinnurek-
enda I ? Mergunbl. sem þykist vera
fyrirmyndin í ísl. blaðamensku l
ætti, áður en það hleypur með
slíkar staðleysur og þessa, að leita
sér áreiðanlegra upplýsinga. Eg
og margir fleiri lesendur blaðsins
eru forvitnir að fá að vita hver
þessi stétt er.
Sj.