Alþýðublaðið - 04.10.1920, Side 1

G-eíiÖ át a£ Alþýðuflokknum
1920
Mánudaginn 4. október.
Verkaiýðttriim verðnr að sporssa vii því,
að togararnir verði seliir.
Það er eigi ór vegi að athuga
Wernig iögin urðu til, sem banna
að selja skip út úr landinu.
Orsökin til þess að þau komu
var blátt áfram sú, að búið var
að samþykkja þesskonar lög víð-
asthvar erlendis. An þess að það
hefði verið, hefðu íslenzku alþing-
ismennirnir — sem margir hverjir
eru stjórnarfarslegir fáráðlingar í
beinaleit, og ekkert annað —
aldrei haft vit á að setja lögin,
enda verður ekki annað séð af
löggjöfinni, en að íslendingar séu
beir apar, að óhugsandi sé að
setja hér nokkur lög, hversu þörf
sem þau eru, nema áður sé búið
að setja sarnskonar lög, eða lík
5ög, annarsstaðar.
,Ur því minst var á setningu
skipasölubannslaganna, verður ekki
komist hjá því að minnast á hjá-
kátlegt atvik, er varð samfara
faeðingu þeirra, og skal nú frá því
greint.
Þingmaðurinn, sem bar fram
SVumvarpið um skipasölubannið,
var einn af þeim þingmönnum
sem auðvaldið átti með húð og
hári —. auðvaldið, sem barnslegar
sáíir segja að ekki sé til á íslandi.
Þessi nefndi þingmaður, sem er
óvitlaus, sá að sjálfsagt var að
banna sölu skipa út úr landinu
sá að almenningsheill krafðist
Þess. En honum varð á sú stóra
skissa, að spyrja ekki húsbænd-
urna að þvf fyrst, hvort hann
-maetti gera þetta. En húsbændurn-
fi' voru ekki — sem þó margur
skyldi ætla — kjósendurnir í kjör-
dærninu sem hafði kosið hann,
heldur auðmannaklíka hér í Reykja-
vík.
Það fara ekki sögur af því, hvað
^úsbændurnir segðu, þegar þeir
”eyrðu um tiltætó þingmannsins,
geta má þess til, að hann hafi
iengið bágt hjá þeitn, því haun
tók frumvarpið afturl Og þegar
svo aðrir þingmenn tóku frum-
varpið upp, greiddi hann sjálfur
atkvœði á móti því. Geta menn á
þessu séð, þó iítið sé, hversu góð
tök auðvaldið íslenzka, þó það sé
ungt, hefir á peðum sínum, sem
það teflir fram á alþingi, og al-
menningur heldur að séu þarna
til þess að vinna að hagsmunum
þjóðarinnar 1
Það eru tveir gallar á skipasölu-
bannlögunum. Það er ekki nóg að
banna að selja skip út úr landinu,
það verður líka að banna að
leigja þau út úr landinu, því sé
það ekki gert þá er hægt að fara
í kring um lögin, og má minna
á að eitt verzlunarhús hér hafði á
stríðsárunum skip f förum undir
sænsku flaggi. Það hét sig að
skipið væri aðeins leigt, því það
var útflutningsbann á skipum í
Svíþjóð, en allir vissu að skipið
var eign hins hérienda verzlunar-
húss.
Hinn gallinn á Iögunum er sá,
að landsstjórnin getur gefið und-
anþágu frá þeim. Það er rétt að
hafa lögin þannig, að hægt sé
að veita undanþágu frá þeim,
t. d. þegar selja á gamalt skip
og kaupa nýtt í staðinn, en und-
anþáguvaldið verður að vera í
h'öndum verkalýðsins sjálýs. Það
skiftir minstu hvernig því verður
svo fyrir komið, bara að tryggi-
iega sé um hnútana búið, en lfk-
legast væri bezta leiðin að stofna
sérstakt skiþasöluráð, eða hvað
menn nú vildu kalla það, og að
það væri á valdi þess, hvort sölu*
undanþága fengist. Þar eð það
yrði tiltölulega sjaldan sem slíkt
ráð þyrfti að koma saman, væri
engin ástæða til að meðlimir þess
hefðu kaup. Kostnaður við það
yrði því lítill. í ráði þessu ættu
að eiga sæti fulltrúar frá verklýðn-
227. tölubl.
um, en einnig fulltrúar frá útgerð-
armönnum og kaupmönnum, en
það verður að vera ófrávíkjanleg
krafa, að fulltrúar verkalýðsins
séu þar í meirihluta.
En hvernig á að koma þessu á?
Setja útgerðarmenn sig ekki á
móti því, að þessu verði þannig
komið fyrir?
Jú, það er sennilegt að einhverjir
útgerðarmenn setji sig á móti því,
en aftur verða vafalaust margir
þeirra þessu fylgjandi. Og þegar
athugað er, að allar aðrar stéttir
Iandsins mundu stórtapa á því, ef
togaraflotinn.yrði seldur, ætti þetta
að fást fram. En fyrirhafnarlaust
verður það auðvitað ekki, og ekki
fæst það nema almenningur leggi
niður það andvaraleysismók sem
nú einkennir íslenzka alþjóð, og
lýsir sér meðal annars í því, að
þjóðin þolir möglunariaust það
ástand sem nú er.
En það verður og seint að
hefja sókn gegn togarasölunni,
þegar búið verður að selja þá út
úr landinu.
€rlenð sfmskeyli.
Khöfn, 2. okt.
Sjálfstæði írlands.
Blaðið „Westminster Gazette“
segir að Grey greifi hafi lagt fram
frumvarp um sjálfstæði írlands,
með aðeins sameigilegum utanríkis-
málum, her og flota. Meðan írar
eru innbyrðis ósammála, haldi
England stjórninni, þó ekki Iengur
en tvö ár.
Frumvarpið hefir vakið mikla
eftirtekt og hefir fylgi blaðanna
og hins opinbera, þar með írskra
meðalhófsmanna.
Stríðið.
Sfmað er frá Varsjá, að norður-
herinn hafi tekið 15000 fanga við
Lida.