Alþýðublaðið - 16.03.1932, Blaðsíða 3

AöP\?»ÖBIlAÐÍÐ
3
legri stöðu. Að ekki sé nxinst á
pað, að fjóra eða fimm slíka há-
launaða embættismenn parf ef til
vill til að jafnast á við í rneöai-
lagi beppinn togaraskipstjóra, en
f jöldi kaupmanna ,og braskara eru
eða hafa að minsta kosti veri'ö
'svo langt par fyrir ofan, að til
peirra verður ekki náð með neinn
samanburð. Til pess að gera hér
á nokkurn jöfnuð hefir verið grip-
ið til pess, einkum hér í Reykja-
vik, par sem munurinn er mest
áberandi og dýrtíðin alt gleyp-
andi, að fela embættismönnum
og opinberum starfsmönnum ýms
launuð aukastörf fyrir ríkið eða
stofnanir ríkisins, en aðrir hafa
bjargað sér sjálfir með pví að
taka að sér einkastörf, og pau
stundum umsvifamikil, sér tii
tekjuauka.
Þetta launafyrirkomulag er
vandræðafyrirkomulag, og er
hneyksli, að launalögin skuli ekki
hafa verið endurskoðuð fyrir
löngu. Til embætta og opinberra
starfa, að minsta kosti peirra,
siem meiri háttar eru, á að krefj-
ast fullra starfskrafta peirra, sem
pau rækja, og launa pá sami-
kvæmt pví. En pau aukastörf,
sem embættismennirnir eða hinir
opinberu starfsmenn geta annað
með aðalstörfum sínum og til
starfsgreinar peirra geta talist,
eiga peir pá að sjálfsögðu að
vinna án sérstakrar aukapóknun-
ar. Ef ástæða er til að gera und-
antekningar frá pessu í einstök-
um tilfellum, á pað ekki að vera
neitt stjórnarpukur, heldur á op-
inber sampykt alpingis að liggja
fyrir um hvert einstakt tilfelli.
Aukastörfin og greiðslur fyrir pau
hljóta að koma misjafnlega og ó-
réttlátlega niður og stjórnarvöld-
unum er með þessu gefinn óparf>-
ux möguleiki til að beita hlut-
drægni og par með hættulegt
vald yfir peim embættismönnum
og starfsmönnum, sem kunna að
hafa hjartað par, sem peningarnir
eru.
Ég, sem flyt petta frumvarp,
er áður en ég veit af orðinn einn,
af pessum bitlingaembættismönn-
um, mieð pví að hafa nýlega sótt
um og fengið embætti og tekið
við pví eins og pað hafði verið
búið fyrirrennara mímun. Og pó
að mér hafi enn ekki verið sýnd-
iur neinn ójöfnuður, og pó að ég
Láti mér í léttu rúmi liggja níð
pólitískra andstæðinga og öfund-
armanna, siem reyna nú að fá
fólk til að halda, að hér sé úm
að ræða persónuleg fríðindi mér
til handa, er ég hafi jafnvel búið
mér sjálfur með óbeiðarlegu móti,
og ópekt séu áður eða við tilsvar-
andi embætti, þá kamn ég engu
að síður illa þessu fyrirkomu-
lagi og býðst hér með til aÖ taJka
af.leiðingunum af pví fyrir mitt
leyti, að með öllu sé fyrir slíkt
girt, ef eitt verður látið yfir alla
ganga með sampykt pessa frv,
En afleiðingarnar verða pær,
að embætti pað, sem ég hefi, og
er nú með aukastörfunum [rriðj-
ungi verr launað en staða sú, er
ég slepti fyrir það, pó að ég hefði
getáð mælt mér þar í stærri mál-
um eftir beztu fyrirmyndum,
verður eitt allra lélegasta ef ekki
lélegasta læknisembætíið á land-
inu, En ekki býst ég við, að pað
þurfi að standa autt fyrir pað,
pví að alt af eru læknar til, semj
lítils eiga úrkQsta fyrir heiilsu-
leysi eða annað, að ógleymdum
smáskamtalæknum, sem pví
mundu fúsir sinna, ef talið yrði
fullnægjandi.
En verr getur farið um önnur
störf. Því að pó að reynt sé í
frv. að koma á sem mestum jöfn-
uði á milli embætt'ismanna og
starfsmanna ríkisins og starfs-
manna við stofnanir ríkisins,
verða einkastörfin hættulegir
keppinautax. I minni starfsigrein
bendi ég á landsspítalann, sem
að sjálfsögðu yrði að loka, ef
frv. yrði sampykt að öðru ó-
breyttu. En auðgert er að sietja
sérstök lög um launakjör yfir-
læknanna þar, og er ekki lengi
verið að pví. Er raunar vissara
fyrir væntanlega nefnd, sem þetta
mál fær til meðferðar, að svipast
víðar um, hvort ekki beri nauðsyn
til að gera annars staðar tilsvar-
andi ráðstafanir.
En vissasta leiðin til þess að
spekja embættismennina og hina
opinberu starfsmenn og sætta pá
við launakjör í einhverju hlutfalii
við ástæður almennings í Iandiínu
væri pað, að hið opinbera næði
sér niðri á hátekjumönnum einka-
fyrirtækjanna, sem eru til sið-
spillinigar öllu opinberu lífi, og
gera raunar launamál ríkisins ó-
leysanleg. Hversu sem sköttum
yrði fyrir komið, mundu peir
verða kák eitt, og er ráðið að
eins eitt: Slík hálaunandi einka-
fyrirtæki eiga ekki að vera til.
Ekki pótti fært að láta aðalá-
kvæði pessa frv. ná til láglauna-
manna, svo sem ýmsra skrifara
og aðstoðarmanna, barnakennara,
tollheimtumanna, presta og ann-
ara vesalínga ríkisins. En fyrir
vikið eiga peir á hættu að verða
ósanngjarnlega misjafnað, bæði
af hlutdrægni ðg öðru, og peir,
S'em lítilsigldir eru, að leiðast í
alls konar freistingar, eftir pvi
hver útdeilir brauðinu. Og veröur
ekki í alt séð.
í ráði var, að ÓLafur Thors
flytti petta frv. með mér, en þeg-
ar til kom, vildi hann ekki líta
við pví. Þá snéri ég mér til Ein-
ars Arnórssonar og Magnúsar
Jónssonar (2. og 4. pingmanns
Reykjavíkur), en pá hugði ég
kunna bezt að vita, hvar skórinn
kreppir í pessu efni. Báðir vðru
þó ófáanlegir til að gerast með-
flutningsmenn, þó að ólíklegt
kunni að virðast."
1 efri deild fór fram í gær 1.
umræða um þessi mál: Frv. Jóns
Baidvinssonar um Jöfnunarsjóð
rikisins. Var pví visað til fjár-
hagsnefndar. Frv., er Jón Baldv.
flytur, um að banna opinberum
starfsmönnum að táka umboðs-
laun. Vísað til aHisherjarnefndar.
Frv. um barnavernd, er sinn mað-
ur úr hverjum flokki flytur og
bráðlega verður nánar sagt frá.
Vísað til mentamálanefndar.
Neðri deild afgreiddi frumvarp-
ið um forkaupsrétt kaupstaða og
kauptúna á hafnarmannviikjum
og lóðum til 2. umr. (í síðari
deild) og til allsherjarnefndar.
Um skattafrumvörp stjómarinn-
ar, er til umræðu voru, segir í
annari grein.
M®!æl§»gjss bær.
Akureyri, FB. 15. marz. Hér er
'sæmilegur afli pegar gefur á sjó.
Atvinnulífið er dauft. Þó er unn-
ið að nokkrum bæjarframkvæmd-
um, vibbótarvatnsveitu o. fl., og
er mönnum nokkur bót að pví.
— Bærinn er kolalítill. Á seinasta
bæjarstjórnarfundi var bæjar-
stjóra falið að leita hófanna hjá
RLmskipafélaginu, sem á hér um
250 smálestir af kolum, að fá af
þeim handa bæjarbúum, sem búa
við kolaskort. Von er á kolafarmi
hingað í næsta mánuði. Á mat-
vöru og öðrum nauðsynjum er
enginn skortur.
Ekki umboðslaim„
Jón Baldvinsson flytur frumP
varp á alpingi, saims konar og
hann flutti á sumarþinginu, ium,
að opinberum starfsmönnum verði
bannað að taka umboðslaun. Sé
^kveðið í lögunum, að „forstöðu-
menn og starfsmenn fyrirtækja
ríkisins megi hvorki sjálfum sér
til handa né handa öðrurn fyrir-
tækjum, seln peir eru við riðnifr,
taka við neinum umboðslaunum
eða póknun í neinni mynd frá
viðskiftamönnum fyrirtækis pess,
er peir hafa forstöðu fyrir eða
starfa við. Táki þetta til forstöðu-
manns og starfsmanna vegamála,
símamála, póstmála, rikisverzlana
og hvers konar starfsemi, sem
rekin er fyrir reikniing ríkisins,
leinnig til banka og sparisjóða.
Sama gildi og um forstöðumenn
og starfsmenn fyrirtækja bæjiar-
og sveitar-félaga, svo og borgar-
istjóra í Reykjavík, bæjarstjóra í
öðrum kaupstöðum og oddvita
hreppsnefnda og sýslunefnda. Á-
kvæði pessara laga taki einnig til
forstöðumanna og starfsmalitna
samvinnufélaga."
Brot gegn lögunum sæti með-
ferð sákamála.
Þess er að vænta, að frumvarp
petta fái góðar undirtéktir á al-
)
pingi og verði lögtékið á pessui
þingi.
Á síðasta þingi komst Jón Þor-
láksson svo að orði, að hann
óskaði fnmivarpinu sem beztrar
framgöngu. Er pess pá að vænta,
að hann geri nú sitt til að svo
verði.
Horfna barnið.
New-York, 15. marz. U. P. FB„
Stöðugt er haldið áfram rann-
sókn út af hvarfi barns Lind-
berghs flugkappa og konu hans,
Eftirgrenslunarstarfsemi pessi er
mjög víðtæk og kappsamlega rek-
in, alt gert, sem hugsast getur, tíl
pess að komast að hinu sanna í
málinu. Hins vegar viðurkenna yf-
irvöldin, að pau séu engu nær
pví marki að finna barnið en peg-
ar pau hó'fu eftirgrenslunarstarf-
ið. Lögreglan í New Jersey til-
kynnir opinberlega, að hún hafi
engan pátt átt i pví, að aðsitoðar
bófanna til aÖ finna barnið var
leitað.
Nýr kosoingabardagi
í Þýzkaíattd'.
Berlín, 15. marz. U. P. FB.
Seinni kosmngabardaginn er þeg-
ar hafinn. Tali'ð er, að skilyrði
Hindenburgs og hans roanna til
a'ð. bera sigur úr býtum sé stórum
betri en Hitlers og hans manina.
Amiað feFfýiaiS
á Esfila
Þá eru nú ríkisisjóðsskipin loks-
ins farin af stað í strandferöir,
og að pví er mætti virðast ættu
pau að vera í sæmilegu standi
eftir alla leguna hér í Reykjavik.
En svo mun pó ekki vera, að
minsta kosti mun „Esjunni" mik-
ið ábótavant til pess að geta taí-
ist sæmilegt skip til farpegaflutn-
ings, en til pess mun hún aðal-
lega vera ætluð, „Súðin“ frekar
til vöruflutninga.
Seinast pegar ég ferðaðist með
„Esju“, en það var í haust, sá ég
að á II. farrými voru orðnar svo
miklar hreytingar til hins .verra,
að mig furðaði stórlega á, að
maður, siem hefir verið skipstjóri,
eins og Pálmi Loftsison, og ætti
að hafa pekkingu á pví, hvemig
fara á um farpega, skuli hafa
ráðið slíku.
Breytingarnar eru þær, að reyk-
skálanum hefir verið breytt í her-
bergi fyrir 2 af skipsmönnunum.
Þar með er loku fyiir skotið að
farpegar II. farrýmis geti veriö
annars staðar en niðri eða pá í
borðsalnum. Ég er svo óheppinn
að vera heldur sjóveikur, og hefi
ég alt af hylst til þess, svona á
milli hafna, að halla mér út af
í borðsalnum, þar var alt af loft-
gott, enda bannað að reykja par,