Morgunblaðið - 11.10.1987, Page 14

14 C
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. OKTÓBER 1987
a DRornNawfl
Umsjón:
Séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir
Asdís Emilsdóttir
Séra Svavar A. Jónsson
í fermingarfræðslunni er
reiknað með himni og jörðu
Rætt við Helí Savolainen um kirkjuna í Finnlandi
Borðstofan í Skálholti ilmaði
af hádegismatnum, sem bráð-
um yrði borinn fram og ómur
af hópstarfi þessa sunnudags-
morguns barst inn að horn-
borðinu. Það var i september-
byrjun, æskulýðsstarf
Þjóðkirkjunnar hafði af um-
hyggju sinni og árvekni safnað
leiðtogum saman til menntunar
og uppörvunar fyrir vetrar-
starfið.
Á móti mér í hominu sast Helí
Savolainen frá Finnlandi. Hún
kenndi okkur mýmargt á þessum
mótsdögum og okkur finnst hún
hljóti að kunna næstum allt um
þjálfun æskulýðsleiðtoga. í tæp
átta ár hefur hún verið einn af
skipuleggjendum æskulýðsstarfs-
ins í lútersku kirkjunni í Finnlandi
og tekið þátt í mótun mikillar
heildar áætlunar um æskulýðs-
starf kirkjunnar. Áður vann hún
í tæp átta ár sem „lektor" í söfn-
uði í Tapiola. Lektorar eru þær
konur, sem hafa starfað sem
prestar með takmörkuð réttindi,
vegna þess að konum hefur til
þessa verið meinuð prestvígsla í
Finnlandi, hversu óskiljanlegt sem
það nú er. En á næsta ári verða
fyrátu lektoramir vígðar og svo
ein af annarri þvi nær allar ætla
þessar konur að vígjast.
Ekki bákn heldur
grasrót
Við Helí spjöllum saman um
æskulýðsstarfið í Finnlandi yfir
ijúkandi kaffibollum, sem Berg-
ljót í eldhúsinu færir okkur.
Tilveran er góð. Yfir fyrsta bollan-
um úrskýrir Helí skipulag Kirkju-
húss fínnsku kirkjunnar, sem
stendur í Helsinki. Þar er starfað
í 12 deildum. Hver þeirra hefur
sitt verkefni, t.d. menntun, utan-
ríkismál eða sálusorgun. Á
æskulýðsskrifstofunni, sem Helí
vinnur við, starfa fímm manns og
skipta með sér verkum. Helí sér
um þjálfun presta og annars
kirkjufólks f æskulýðsstarfi og
annast líka samband fínnsku
kirkjunnar við æskulýðsstarfið í
hinum Norðurlöndunum.
Ég spyr hana hvað felist í því
að þjálfa æskulýðsleiðtoga og velti
því fyrir mér hvort mikið bákn
sé byggt til að safna saman öllu
þessu fólki. En það er ekki svo.
Kirkjan borgar námið
í Finnlandi annast hvert bisk-
upsdæmi þessa þjálfun fyrir sig,
segir Helí. Þar em haldin nám-
skeið og við frá æskulýðsskrifstof-
unni komum á þessi námskeið og
kennum. Allir eiga að sækja nám-
skeið amk. fímmta hvert ár.
Margir koma oftar, miklu oftar.
Þetta fyrirkomulag gildir á öllum
sviðum kirkjunnar. Þessi menntun
er hluti af starfínu og þau, sem
sækja námskeiðin fá greitt fyrir
það. Fólk getur ákveðið sjálft
hvaða nám það velur en æskulýðs-
starfsfólkið t.d. verður samt að
velja einhver námskeið á sínu
sviði. Æskulýðsnámskeiðin fara
fram eftir heildarskipulaginu, sem
við höfum gert. En það er alltaf
endurskoðað því allt breytist.
Þemaárin
Þetta er mikið mál og merki-
legt og hefur oft verið rætt hjá
okkur í íslenzku kirkjunni. Við
tölum um það þangað til við fáum
okkur í annan bollann. Þá fer
Helí að segja frá þemaárunum.
Annað hvert ár er valin yfírskrift,
sem er unnið eftir í tvö ár sam-
hliða öllum öðrum verkefnum
heildarskipulagsins. Þema þessa
árs er guðsþjónustulífíð, bæði
gildi guðsþjónustunnar yfírleitt og
kynning mismunandi möguleika.
Næsta þema verður um umhverf-
ismál og svo um Biblíuna og
tengist nýrri biblíuþýðingu.
Frelsi til sjálf-
stæðs framtaks
Æskulýðsskrifstofan á ekki
bara að velja og ráðgera þessi
þemaár heldur líka að hjálpa
æskulýðsleiðtogunum til að gera
þau að veruleika í starfnu. Þema-
árin gera æskulýðsstarfíð fjöl-
breyttara og gefa því nýtt líf. En
æskulýðsleiðtogamir hafa frelsi
hinn þríeina Guð, skaparann,
frelsarann og heilagan anda. Það
sé önnur hlið þess penings, sem
unga fólkinu sé gefinn með ferm-
ingarfræðslunni. Hin hliðin sé sú
að hjálpa því að gera þessa trú
að grundvallarkrafti daglegs lífs.
Þar með sé unglingunum kennt
að reikna bæði með himni og jörð
í einu, því hvort tveggja sé mikil-
vægt.
Fimm greinar ferm-
ingartrésins
Við drekkum hægt og rólega
úr kaffíbollunum og sökkvum
okkur niður í þetta gleðilega um-
ræðuefni. Helí fer að segja mér
frá fímm þáttum, sem þau, sem
sækja fermingarfræðsluna og
fermast eiga að fá að njóta í
kirkju sinni og er nánari útlistun
á tveimur hliðum peningsins.
* í fyrsta lagi eiga þau að fá að
lifa svo í orðinu og sakramentun-
Helí Savolainen
og nýjar við að gera þessar grein-
ar grænar og þróttmiklar.
Gömlu og nýju aðferðimar
þurfa alls ekki að stangast á, seg-
ir Helí. Það er ekki mikilvægast
hvað ég segi heldur hvað þau
læra. Eftir að ég gerði mér grein
fyrir þessu athuga ég hvað þau
hafa lært. Gömlu aðferðimar ná
ekki lengra en til þess að þau
læra. En þau lifa ekki eftir því.
Nýju aðferðimar miða að því að
ná til reynzlu þeirra, tilfínninga
þeirra og þess, sem þau eru að
Skálholt
til að fara eigin leiðir innan þessa
ramma. Þetta hefur tekizt svo vel
að nú er rætt um að taka upp
þemaár í öllu starfi kirkjunnar.
Það er samt ekki alltaf auðvelt
að nota sömu yfírskrift fyrir
æskulýðsstarfið og annað starf,
en það er stundum hægt. Það er
líka óþarfí að setja alltaf fastar
reglur.
Þrennskonar mark-
mið þemaáranna
í fyrsta lagi er hvert þema allt-
af tengt heildarskipulaginu. í öðru
lagi á það að varða þær spuming-
ar, sem ungt fólk spyr og fjalla
um líf þess sjálfs og menningu. í
þriðja lagi á það að tengjast því,
sem er að gerast í grennd við þau
eða annars staðar í heiminum,
segir Helí og við fáum okkur í
þriðja bollann.
Tvær hliðar
pening’sins
Á námskeiðínu í Skálholti
ræddi Helí um markmið ferming-
arfræðslunnar. Þau mál hafa líka
verið ti! mikillar umræðu í kirkj-
unni hér og eru það núna. Helí
segir að aðal markmið fermingar-
fræðslunnar sé að hjálpa ungling-
unum til að eignast trausta trú á
um að það verði þeim veruleiki.
* í öðru lagi eiga þau að njóta
samfélags við aðra í kristinni
kirkju.
* í þriðja lagi að fá að vaxa í
ábyrgð gagnvart sköpun Guðs og
verða hjálparfólk hans í sköpunar-
verkinu.
* í fjórða lagi eiga þau að fá að
læra mat kristinnar trúar á sann-
leikanum. Það á að hjálpa þeim
til að meta á sinn eigin hátt hvað
er rétt og hvað er rangt. Þessir
þættir eru afskaplega veikburða
í menningu okkar núna.
* í fímmta lagi eiga þau að njóta
þess andrúmslofts í fermingar-
fræðslunni, sem hjálpar þeim til
að fínna kærleika Guðs. Ferming-
arfræðslan er sá vettvangur, þar
sem þau mæta Guði.
Gamaltognýtt ,
er ekki andstætt
Við fáum okkur bara tíu dropa
til viðbótar. Við tölum áfram um
þessar fimm miklu greinar ferm-
ingarfræðslunnar, sem eru settar
fram í heildarskipulagi fínnsku
kirkjunnar og hver um sig alsett
margvíslegum laufum, sem sjálf-
sagt eru ekki öll eins í hinum
mismunandi söfnuðum kirkjunn-
ar. Við lærum um gamlar aðferðir
gera. Þegar það er allt innifalið
verða þau áhugasöm. Því betur
sem vð náum til allra þátta í per-
sónu þeirra því betur tengist
fermingarfræðslan raunveruleik-
anum.
Einfaldar aðferðir til
að vekja hugsanir
Helí hefur notað ýmsar að-
ferðir í fyrirlestrunum og hóp-
starfínu í Skálholti. Hún lætur
okkur velja úr litum og tengja þá
því, sem við erum að ræða, velja
okkur steina og raða þeim upp
eins og við vildum hafa hópinn,
kirkjuna.
Það er hægt að nota margskon-
ar hjálpartæki til að komast að
þeim vanda, sem við vitum að er
einhvers staðar en blasir ekki við.
Þannig getum við grafízt eftir
vanda daglegs lífs, tilfínningum
og óskum og við getum með þessu
hjálpað þeim til að tengja Biblíuna
lífí sínu. Þetta er einfaldað form
en það er líka meiningin. Heildar-
skipulagið mælir með svona
aðferðum. En þær eru frá okkar
hálfu bara beinagrind, sem hver
æskulýðsleiðtogi og hópur klæðir
svo eftir eigin hugmyndum.
80 spurningatímar
Hópstarfíð er að verða búið og
fólk að koma í matinn. Glaðværð-
in fyllir borðstofuna og faðmar
okkur hlýlega. Ég á enn eftir að
spyija svo einfaldra spuminga
sem þeirra hvað fermingarbömin
í Finnlandi séu gömul og hvað
fermingartímamir séu margir.
Fermingarbömin verða fímmt-
án ára á árinu, sem þau fermast.
Fræðslan er miðuð við þann ald-
ur. Þau fá áttatíu tíma til undir-
búnings en þeim er skipað niður
á ýmsan hátt. Þau hittast kannski
tvisvar í viku að kvöldinu, einn
til tvo tíma í einu. Það er líka
hægt að hafa næstum alla fræðsl-
una á einu námskeiði einhvers
staðar utanbæjar. Það þykir gef-
ast vel núna að hafa tíu daga
samverur. En það er líka hægt
að hafa þá samveru styttri.
Þá koma þau í nokkra tíma
áður heima í söfnuðinum.
Söfnuðurinn skiptir
mestu
Það fer kannski bezt á því að
hafa bæði formin saman. Tíu daga
samvera í sumarbúðum tengir
unglingana ekki safnaðarstarfinu
en kennir þeim að umgangast
hvert annað. Fermingarskóli
heima í söfnuðinum getur orðið
tilbreytingarlaus og gefur ekki
þau samskipti, sem þroska þau
nógu vel. Það er bezt að velja
báða kostina.
En það er ekki hægt að skipu-
leggja þetta allt á skrifstofu í
Helsinki og senda skipulagið út
um allt Finnland. Við sendum
bara beinagrindina, hugmyndir til
að vinna úr. Fermingarstarfið í
söfnuðunum er aðalatriðið og við
á æskulýðsskrifstofunni erum svo
til að hjálpa til við það. Og þar
með setjum við kaffibollanna fram
í eldhús og mér fínnst ég hlakka
til vetrarstarfsins eftir þessa sam-
veru við Helí Savolainen.
Biblíulestur vikunnar
Sunnudagur: 5. Mós. 6.4—9. Brýn það fyrir bömum
þínum.
Mánudagur: Orðskv. 3.13—15. Spekin er betri en gull.
Þriðjudagur: Jes. 40.28—31. Kraftur Drottins.
Miðvikudagur: Jer. 6.16. Gömlu götumar.
Fimmtudagur: Mark. 2.13—17. Fylg þú mér.
Föstudagur: Ef. 6.1—4. Foreldrar og böm.
Laugardagur: L.Jóh. 5.1—4. Sigur trúarinnar.