Morgunblaðið - 09.04.1988, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. APRÍL 1988
B 3
og myndimar sem nú eru sýndar í
Nýhöfn urðu til, skrifaði Tómas
Guðmundsson skáld í formála:,,
Einn af yngstu og athyglisverðustu
fulltrúum hinnar framsæknu
íslenzku nútímalistar er mynd-
höggvarinn ungfrú Gerður Helga-
dóttir. Hún hóf nám í myndlista-
deild Handíðaskólans í Reykjavík á
árunum 1945-47 en fór síðan til
Ítalíu og nam í tvö á við Academia
di Belle Arti í Flórens, en kennari
hennar þar var Romano Romanelli
myndhöggvari. Þaðan hvarf hún til
Parísar haustið 1949 og naut þar
um eins árs skeið kennslu hins
kunna myndhöggvara, Ossip Zad-
kine, fyrst í Académie de la Grande
Chaumiere, og síðan í einkaskóla
hans. í París hélt Gerður tvær sér-
sýningar á verkum sínum, aðra í
Galerie Collette Allendy, vorið 1951
og hina í Galerie Amaud sumarið
1952. í umsögnum franskra blaða
er farið mjög lofsamlegum orðum
um þessar sýningar og einkum virð-
ast þær myndir, sem unnar em í
jám hafa vakið mikla eftirtekt."
Eftir þetta bjó Gerður ávallt og
vann erlendis, lengst af í París, en
í tvö ár í Hollandi. Kom aðeins
heim með tvær aðrar sýningar,
1956 og 1962, auk þess sem hún
vann frá 1959 steinda glugga í
kirlqur, svo sem Hallgrímskirkju á
Hvalflarðarströnd, Skálholtskirkju,
Kópavogskirkju, Ólafsvíkurkirkju
o. fl. og mosaikmyndir þar sem
hæst ber mosaikmyndina á Toll-
stöðinni í Reykjavík, auk þess sem
hún gerði stóra veggskúlptúra úr
bronsi í Menntaskólann við
Hamrahlíð. Erlendis gerði hún
steinda kirkjuglugga og kirkjumuni
í fjölda af kirkjum, nýjum og göml-
um, í Þýskalandi og Frakklandi og
skúlptúra víðar. Hún átti verk á
yfir 50 sýningum erlendis, þar af
vom 15 einkasýningar og hlaut
ávallt frábæra dóma. Hún vann
þindarlaust að list sinni, svo kom
niður á heilsunni. Er með ólíkindum
hversu miklu Gerður Helgadóttir
kom í verk, því hún hafði ekki til
umráða nema 30 ár til listsköpunar
frá því hún lagði ung leið sína í
Handíða- og myndlistarskólann í
Reykjavík og þar til hún lést, langt
um aldur fram, vorið 1975.
En verk hennar, þau sem rötuðu
á æskustöðvamar á Islandi, verða
varðveitt og skoðendum tiltæk í
Listasafni því sem Kópavogsbær
er að reisa á flötinni mflli Hafnar-
Qarðarvegar og Kópavogskirkju og
mun tengt nafni Gerðar, auk þess
sem það mun gegna hefðbundnu
hlutverki listasafns. Búið er að slá
þar upp fyrir hæðinni í safnhúsinu,
sem teiknað er af Benjamín Magn-
ússyni, arkitekt, og ætlunin að
steypa það upp í sumar.
E.Pá.
1953 fékk Gerður merk verðlaun
í alþjóðasamkeppni um Pólitíska
fangann og voru verðlaunaverk-
in sýnd i Tate Gallery i London.
Þessi mynd er á sýningunni í til-
efni sextugaafmælis Gerðar í
Nýhöfn.
Morgunbladið/Sverrír
Björg Þorsteinsdóttir myndlistarmaður.
„Myndlisí
er afskaplega
órómantískt starf*
BJORG ÞORSTEIN SDOTTIR myndlistarmaður
opnar sýningu í kjallara norræna hússins
Björg Þorsteinsdóttir mynd-
listarmaður opnar sýningu á
verkum sínum í dag, laugardag-
inn 9. aprfl, i kjallara Norræna
hússins. Þetta er 12. einkasýning
Bjargar en auk þess hefur hún
tekið þátt i fjölmörgum samsýn-
ingum hér heima og erlendis frá
þvi hún hóf myndlistarferil sinn
1969.
Yerkin á þessari sýningu
eru nær 50 talsins og
unnin á tímabilinu
1986-1988. Elstuverk-
in eru svarthvítar
teikningar og þurrkrítarteikningar
í lit. Stóru akrýlmálverkin tengjast
síðustu sýningunni minni héma í
Norræna húsinu í apríl 1985. Þá
era hér olíukrítarmyndir unnar á
Suður-Frakklandi á síðastliðnu vori.
Verkin á þessari sýningu era unnin
ýmist í akrýlliti, þurrkrít eða
olíukrít," sagði Björg í upphafi
spjalls okkar um sýningu hennar
að þessu sinni.
„Ég stilli þessari sýningu upp
þannig að verkin vinni vel saman.
Það er ekki um efnislegt samhengi
að ræða, ekkert „þema“, en það er
með myndimar eins og fólk, sumar
eiga betur saman en aðrar. Ég er
óskaplega lítið fyrir að orðlengja
um verkin mín, en þó get ég sagt
það að olíukrítarmyndimar frá
Frakklandi segja frá sjávarstemmn-
ingu, veðrabrigðum og litaskiptum
sem höfðu áhrif á mig. Ég upp-
götvaðj líka olíukrítina þama f
Frakklandi, fram að því hafði mér
fundist olíukrítin erfitt og leiðinlegt
efni. Þegar til kom reyndist hún
mjög spennandi.
Ég geng sjaldan að verki með
fyrirfram mótaða hugmynd í kollin-
um. Myndin verður til við hughrifin
við vinnuna. Stundum tekst mynd,
stundum misheppnast hún. Mér er
illa við að gefa fólki tóninn um
hvemig eigi að horfa á myndimar
mínar, þær á að upplifa, þetta era
abstraktmyndir og era myndir af
litum og formi, lýsa tilfinningum
og hugmyndum. Ég mála ekki
myndir af ákveðnum hlutum eða
fyrirbæram. Ég nota myndmálið til
að tjá mig, ef ég gæti sagt það
með orðum sem felst í myndunum
mínum hefði ég líklega orðið eitt-
hvað annað. Myndlist þarf ekki að
vera hermilist frekar en tónlist.
Öllum finnst eð'.ilegt að góð tónlist
kalli fram hughríf, mismunandi hjá
hveijum hlustanda. Þannig finnst
mér eðlilegt að myndir séu skynjað-
ar.
Mikilvægasta myndin mín er allt-
af sú sem ég er að mála eða sú sem
ég ætla að mála næst. Mynd sem
er lokið skiptir mig minna máli.
Tengsl mín við myndina era sterk-
ust meðan ég er að vinna að henni.
Tengsl áhorfandans era annars
konar. Áhorfandinn hlýtur alltaf að
skoða myndina útfrá eigin reynslu
og upplifunum. Mjmd getur kallað
fram minningar í mínum huga um
skap og aðstæður meðan á vinn-
unni stóð. Þetta upplifir áhorfand-
inn aldrei. Annars kynnist maður
myndunum sínum upp á nýtt þegar
þeim er stillt upp á sýningu. Það
er viss skóli að sitja og skoða eigin
sýningu. Á sýningu gefst manni
einstakt tækifæri til að sjá myndim-
ar sínar í samhengi og samspili sem
ekki gefst annars. Vegna þessa
skiptir salurinn geysilega miklu
máli. Sýningarsvæðið þarf að vera
hlutlaust. Það vill brenna við að
sýningarsalir séu svo fallegir einir
sér, að þeir geti sem best verið
myndalausir. Slíkur salur tekur at-
hygli frá myndunum. Ég kann sér-
staklega vel við að sýna hér í kjall-
ara Norræna hússins. Þetta er líka
í 4. skiptið sem ég hef hér einkasýn-
ingu. Það þarf reyndar ansi margar
myndir í þennan sal, þvi hann er
stór og hentar því ekki alltaf jafii-
vel%
Ég hef unnið að myndlist ein-
göngu frá árinu 1984 og getað lifað
af nenni. Það tók mig reyndar
15-20 ár að ná því marki. Það seg-
ir sig sjálft að því meiri tíma sem
maður nefur til umráða þess dýpra
getur maður sökkt sér í viðfangs-
efnið. Ég vinn gjaman í löngum
tömum og hvíli mig svo á milli.
Annars þarf ég að vinna lengi til
þess að komjast í nána snertingu
við það sem ég er að gera. Ég bíð
ekki eftir að andinn komi yfir mig
heldur vinn jafnt og þétt. I mínum
augum er þetta afskaplega óróm-
antískt starf - ég geng að því eins
og hverri annarri vinnu.“
Sýning Bjargar Þorsteinsdóttur
verður opnuð í dag í kjallara Nor-
ræna hússins eins og áður sagði.
Sýningin verður síðan opin daglega
til 24. apríl. H.Sig.
Myndir óskast
Listmunauppboð nr. 14
á vegum Gallerí Borgar og listmunauppboðs Sig-
urðar Benediktssonar verður haldið 24. aprfl.
Myndirnar verða sýndar í Gallerí Borg, Pósthús-
stræti 9, fimmtudaginn 21. - laugardagsins 23. apríl.
Þeir, sem hafa í hyggju að setja verk á uppboðið,
hafi samband við okkur sem fyrst.
éraé&uf
BORG
LISTMUNIR-SYNINGAR-UPPBOÐ
Pósthússtrætí 9 og Austurstræti 10,
sfmi24211.