Morgunblaðið - 13.08.1988, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1988
Rœtt við Elías B. Halldórsson listmálara
ÞAÐ ER HVÍLD
í LANDSLAGINU
V
_I__J lías B. Halldórsson
opnaði á dögnnum málverkasýningu
í Listastofu Bókasafns Kópavogs. Á
sýningunni eru 11 olíumálverk,
landslagsmálverk frá þessu sumri.
Elías var búsettur um 23 ára skeið
á Sauðárkróki en fluttist til
Reykjavíkur fyrir 2 árum og í Kópa-
voginn fyrir ári síðan. Þar er hann
búinn að koma sér vel fyrir í rúm-
góðu húsi og sambyggðri haganlega
innréttaðri vinnustofu.
Elías lætur vel yfir búsetunni í
Kópavoginum og telur það mikinn
mun frá skarkalanum í Reykjavík.
„Ég bjó á Leifsgötunni í fyrra og
hafði vinnuaðstöðu inn í vogum. Það
var ómögulegt, ég var að keyra á
milli og var annars hugar, alltaf með
hugann við málverkið, og lenti í
vandræðum í umferðinni, villtist
jafnvel. Hér í Kópavoginum er ró-
legra og gott að hafa vinnustofuna
heima hjá sér. Ég kann miklu betur
við það fyrirkomulag,“ sagði Elías
þegar ég sótti hann heim fyrripart
dags í vikunni. Elías tók vel á móti
okkur og sagðist hafa verið á fótum
frá því klukkan fimm um morgun-
inn. „Nei, ég fer ekki svo snemma
á fætur alla jafna," sagði hann, „en
það ásótti mig draugur svona rosa-
lega í fyrrinótt að ég er varla búinn
að jafna mig enn. Fyrir nokkrum
árum myndskreytti ég tvær bækur
um Eyjasels-Móra og mér er sagt
að hann fylgi mér síðan. Annars er
ég vanalega byijaður að vinna um
hálfáttaleytið á morgnana og vinn í
tveimur áföngum yfir daginn. Fram-
undir hádegi og tek mér síðan hvíld
og kem svo aftur að málverkinu
seinnipart dagsins."
Elías B. Halldórsson er nær óþarft
að kynna fyrir listunnendum en þó
er rétt að stikla hratt yfir sögu. El-
ías er fæddur á Borgarfírði eystra
árið 1930 og stundaði nám við
Myndlista-og handíðaskóla íslands
árið 1955-1958. Framhaldsnám
stundaði hann við listaakademíuna
í Stuttgart í Þýskalandi og við Kon-
unglegu listaakademíuna í Kaup-
mannahöfn. Fyrstu einkasýningu
sína hélt Elías í Bogasal Þjóðminja-
safnsins árið 1961 og hefur síðan
haldið íjölda einkasýninga og tekið
þátt í samsýningum, bæði hér heima
og erlendis. Skemmst er að minnast
stórrar sýningar sem hann hélt á
Kjarvalsstöðum 1985 og einkasýn-
ingar í Gallerí Borg í apríl í vor.
Okkur verður fyrst fyrir að ræða ,
flutning hans á mölina; eftir 23 ára
búsetu í nábýli við eyjar, haf og íjöll
Skagafjarðar er hann kominn í bland
við tröllið - þéttbýliskjamann á Suð-
vesturhominu. „Það fylgja þessu
bæði kostir og gallar. Fyrir norðan
fannst mér ég vera farinn að leika
fyrir tómu húsi, það var kominn í
mig einhver leiði. Maður einangrast
dálítið úti á landi og saknar nábýlis
við aðra listamenn. Það verða að
vera listamenn á staðnum svo hægt
sé að þrífast til lengdar. Ég hef lengi
gengið með þá hugmynd að staðir
eins og Sauðárkrókur eigi að koma
upp vinnuaðstöðu fyrir listamenn og
bjóða þeim síðan afnot um tiltekinn
tíma. Þetta yrði bæði staðnum og
listamönnunum sjálfum til fram-
dráttar. Héma í Reykjavík og Kópa-
voginum sakna ég helst nábýlisins
við náttúmna. Það er ómögulegt að
komast í náið samband við hana
hér. Það er til dæmis ekki hægt að
ganga meðfram sjónum hér í Kópa-
voginum, göngustíginn vantar. Þeg-
ar maður er úti á landi sér maður
Reykjavík í hillingum, oftrúin á
Reykjavfk hefur verið mikil úti á
landi en ég held að þetta sé að breyt-
ast.“
Elíasi verður tíðrætt um náttúr-
una og hlutverk landslagsins í list-
sköpuninni. Þó hefur landslagið ekki
leikið stórt hlutverk í málverkum
hans. Hann hefur fyrst og fremst
haslað sér völl sem einn okkar
fremsti abstraktmálari. Skiptir
landslagið hann samt svona miklu
máli?
Það er svo mikil hvíld í því að
mála landslag. Ég er fyrst og fremst
abstraktmálari en landslagsmál-
verkið tekur öðruvísi í - það er ekki
þessi djöfullegi bardagi eins og í
abstraktinu. En nábýlið við landið
og náttúruna eflir sköpunargáfuna,
það breikkar hana. Hugmyndaflugið
fer af stað þegar maður gengur um
landið. Maður fer úr einu landslagi
í annað á augabragði. Hérna í þétt-
býlinu fer maður líka á mis við öll
veður og litbrigði. Ég hef t.d. hvergi
séð eins svakalega birtu og í Skaga-
fírði á veturna. Hvemig Hjaltadalur-
inn getur lýst upp í gulgrænni birtu
í miðjum vetrargrámanum. Það eru
miklar stemmningar í veðri og litum
í Skagafírði," segir Elías og ást
hans á íslenskri náttúru er greinilega
hrein og laus við allan hégóma-
skap.„Það ætti að bjóða fólki sem
er aðframkomið úr stressi að flytjast
út á land og stunda þar búskag með
rollur og sækja físk á trillu. Ég er
alinn upp við þetta. Karlamir vom
greindir og skemmtilegir og fólkið
var í jafnvægi. Það heyrði til undan-
tekninga ef einkver bilaðist á geði.“
Ég spyr hvort þetta sé ekki bara
rómantík - afturhvarf til lífshátta
sem heyra til öðmm tíma? „Jú, þetta
er voðaleg íhaldssemi. En það er
bara þörf fyrir þetta núna áður en
allt fer í vitleysu," segir Elías og
hvort honum er fullkomin alvara fær
að liggja á milli hluta.
Ég kasta því fram að landslags-
„...Allt öðruvísi karakter en þegar ég byijaði", segir Elías B. Halldórssc
Skúrin fer hjá.
Tímalaust eins og
verk Shakespeares
Alþýðuleikhúsið sýnir Elskhugann eftir HaroldPinter
r
T
-1- Asmundarsal við
Freyjugötu leggja liðsmenn Al-
þýðuleikhússins nótt við dag í undir-
búningi sýninga á leikriti Harolds
Pinter, Elskhuginn, sem fmmsýnt
ing verður fimmtudaginn 18. ágúst.
Það em þau Ingunn Asdísardóttir
og Martin Regal sem þýtt hafa
verkið og er Ingunn jafnframt leik-
stjóri. Viðar Eggertsson og Erla
B. Skúladóttir fara með aðalhlut-
verkin, hjónin Richard og Söm, en
auk þeirra leikur Kjartan Bjarg-
mundsson lítið hlutverk. Blaðamað-
ur fékk að fylgjast með æfingu á
Elskhuganum og eftir hana var
Ingunn Ásdísardóttir, leikstjóri og
annar þýðenda beðin að segja lítil-
lega frá verkinu.
„Það hefur oft verið spurt að því
hvort Pinter sé yfirleitt að fjalla um
eitthvað í verkum sínum og þá hvað.
Hann dregur upp myndir sem
áhorfendum er algjörlega í sjálfs-
vald sett að túlka, en það er ljóst
að hann er að fjalla um mjög alvar-
lega hluti. Hann er að fja.Ha um,
eða öllu heldur skoða mannssálina
við hinar fjölbreyttustu tilfinninga-
legu aðstæður og. hvernig mann-
eskjan annars vegar bregst við
innra með sér og hins vegar hvað
hún sýnir heiminum".
Þetta verk er skrifað 1963, hvers
vegna veljið þið það til sýninga nú?
„Þetta er svo skemmtilegt verk,
sérkennilegt og magnað. Þótt það
sé skrifað 1963 þá er það ekki bund-
ið neinum tíma frekar en verk Sha-
kespeares. Það fjallar um hluti sem
hafa fylgt manninum allt frá Ne-
anderdalsmanninum fram á okkar
daga. Það er í eðli mannsins að
sýnast, allir gera það að einhveiju
„Ertu viss um að þú viljir ekki ijóma?“,
John (Kjartan Bjargmundsson) og Sara
(Erla B. Skúladóttir).“