Morgunblaðið - 13.08.1988, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1988
B 5
dýrkun sé eitt einkenni um slitin
tengsl milli manns og náttúru - bónd-
inn sem býr við fjallið horfír ekki á
landslagið? „Nei, en ef hann þyrfti
að fara úr því yrði hann sem ijaðra-
laus. En það er rétt, þetta er nútíma-
fyrirbæri sem fólk kemur ekki auga
á fyrr en það fer að búa í þéttbýli.
íslendingasögurnar eyða til dæmis
ekki löngu máli í landslagslýsingar."
Myndirnar á sýningunni í Lista-
stofu bókasafns Kópavogs eru allar
frá því í vor og sumar, landslag á
norður- og suðurlandi með einni eða
tveimur undantekningum. „Þetta
eru landslagsstemmningar frá þessu
einkennilega sumri, rigning og ein-
kennileg birta. Þetta eru allt myndir
frá ákveðnum stöðum en við skulum
segja að farið sé frjálslega með stað-
reyndir. Lögmál myndarinnar verða
alltaf að gilda. Nei, ég geri lítið af
því að skissa. Ég gerði það áður,
málaði meira segja úti, en ég er
hættur því fyrir löngu. Það kemur
fyrir að ég skissa fýrir landslags-
mynd en aldrei fyrir abstraktið."
Elías segist lítið hrærast í hring-
iðu listalífsins og telur skýringuna
felast í því að þegar menn séu bún-
ir að vinna lengi sæki þeir meira inn
í sig en út fyrir. Hvernig endurnýjar
hann sig, hvert sækir hann kraftinn?
„Það gerist með því að lesa þjóðsög-
ur og bókmenntir - ég fæ miklu
meiri innblástur úr bókmenntunum
en því að skoða málverk og lista-
verkabækur. Ég sæki mikið í tónlist
líka. Ég sé heilu tónverkin fyrir mér
í samfelldri mynd. Það er mikill
skyldleiki með tónlist og abstrakt
málverkinu. Og einnig ljóðlistinni.
Þetta er allt af sama toga; meðferð
orða, tóna og lita byggist á sömu
sköpunargáfunni. En þó maður hafi
allt sem til þarf en ekki kergjuna
og seigluna gerir maður aldrei stóra
hluti. Það þarf ógurlega seiglu og
það verður að beijast fyrir þessu.
Maður verður að pína sig til að vinna
þó mann langi ekkert til þess. Oft
koma góðir hlutir út úr slíku en
stundum koma líka dagar sem mað-
ur eyðileggur margra mánaða vinnu.
Þannig rífur maður sig upp og tætir
síðan niður aftur í sjálfsgagnrýni
þar til ekkert er eftir. Þannig sveifl-
ast maður til og frá í þessu. Þessi
barátta breytir karakternum - ég er
allt öðruvísi karakter en þegar ég
byrjaði í þessu,“ segir Elías og það
er auðfundið af yfírvegun hans að
sálarskipið hefur staðið af sér stór-
viðrin í listamannslund Elíasar B.
Halldórssonar.
Þegar við ljúkum þessu spjalli
okkar snýst talið um samband lista-
mannsins og mannlífsins. Þar er
vandrataður meðalvegurinn. „Lista-
maðurinn verður að hverfa frá
mannlífinu án þess að slíta tengslin.
Hættan á að tapa sér alveg felst í
því að missa tenginguna við mannlíf-
ið. Samt verður að taka þessa
áhættu. Verst er þó ef listamaðurinn
tapar sinni bamslegu skynjun á til-
veruna. Hana verður að reyna að
halda í, þó það verði erfiðara þegar
aldurinn færist yfir. Maður má held-
ur ekki draga úr kröfunum til sjálfs
sín. Maður verður að krefjast þess
af sjálfum sér að gera betur, ekki
sætta sig við að gera bara jafn góða
hluti og einhvern tíma áður,“ segir
Elías um leið og kveðjumst á dyra-
þrepi vinnustofu hans í Kópavogin-
um.
H. Sig.
Úr Skagafirði.
leyti og það er meðal annars þetta
sem Pinter er að skoða í Elsk-
huganum".
Hvemig er að leikstýra svona
verki?
„Það er mjög sérkennilegt, það er
ekki hægt að vinna út frá neinum
„rauðum þræði" sem gengur í gegn,
það verður að vinna þetta setningu
fyrir setningu, augnablik fyrir
augnablik. Pinter gefur leikstjóran-
um svo til alveg fijálsar hendur,
segir mjög sjaldan fyrir um stað-
setningu persóna og slíkt, en þegar
hann gerir það þá passar það alveg
hundrað prósent og engin leið að
hafa það öðmvísi“.
Er ekki þýðing á leikriti eftir
Pinter erfítt verk?
„Jú, það er ekkert grín að þýða
Pinter. Það er alltaf erfitt að þýða
texta af einu máli yfir á annað, en
Pinter er með þeim erfiðustu. Hann
hefur sérstaklega gaman af því að
raða saman algengum orðum á
óalgengan hátt og skemmtir sér svo
kannski við það nokkrum línum
seinna að fínna einhver sérdeilis
hátíðleg og sérkennileg orð. Hann
skrifar oft stuttar setningar, þar
sem eitt einasta smáorð getur skipt
öllu máli í heilu tilsvari. Einnig
notar hann mjög sérstakan rytma
í málfari, sem erfítt er að ná á
íslensku. Það er furðuleg reynsla
að vinna með texta eftir Pinter,
bæði í þýðingu og leikstjóm, en
alveg óskaplega skemmtilegt".
Aðalhlutverkin tvö í Elskhugan-
um eru í höndum Erlu B. Skúladótt-
ur og Viðars Eggertssonar, hvað
hafa þau að segja um verkið?
Viðar vildi ekkert tjá sig um
það, en Erla kvað vinnuna við þessa
sýningu mjög ólíka því sem hún
hefði áður reynt.
„Það er svo erfítt að koma þess-
ari margföldu merkingu textans til
skila. Þegar maður er að leika ein-
hvem sem er að leika að hann sé
að leika leik þá er málið orðið nokk-
uð snúið. Þetta er líka mjög erfitt
að því leiti að áhorfendur sitja
hringinn í kringum sviðið alveg ofan
í okkur og það er engin undankomu-
leið. Annars er varla hægt að tjá
sig um þetta verk án þess að gefa
of mikið upp og þá er búið að stela
glæpnum".
Blaðamaður er sammála því að
væntanlegum áhorfendum sé eng-
inn greiði gerður með því að fara
nánar út í efni og uppbyggingu
verksins en vill að lokum taka und-
ir_ orð Martins Regal í leikskrá:
„Áhorfendur geta setið rólegir og
skoðað persónumar reyn'a að skáka
hver annarri. Síðan er það hvers
áhorfenda fyrir sig að dæma hver
sigrar". fb
.Komdu með hana“, Richard (Viðar Eggertsson)
og Sara (Erla B. Skúladóttir) í átökum.