Alþýðublaðið - 08.08.1932, Blaðsíða 3

ALÞÝBUBfcAÐIÐ
Dráttnr fer fram 15. þessa mánaðar,
1. vinningnr Bifreið.
2. vinningur 200 krónur í peningum.
3. vinningur Reiðhjól, Phiiip, úr Fáikanum.
4. vinningur 100 krónur í peningum.
5. vinningur 5 manna tjald.
Freistið hamingjunnar!
og kaupið seðlana sem eftir eru og sem fást hjá
félögum K. R. og ýmsum helztu verzlunum bæj-
arins.
ilisberjarverkfall
I Belgii.
Briissieil, 8. ágúst.
Landsfuíndur kolanámumanna
.feikváð í gær, áð allsherjan'exkflaJl
skyldi hefjast 1 dag, ef nálma-
eigendur gengju ekki inn á að
hækka launin ,uim 5% frá 1. sept-
ember. Fundurinn ákvað einnig
a'ð fam pess á leát við veiika-
manniaflokkinn og verMýðsfélög-
in, að pau athuguðu mögulieikana
fyrir allsherjarverkfaliM tál pess
að styðja kröfur námumianina,.
Grænlandsfréttir.
Samkvæmt fnegn í Tidenis Tegn
hefir veiðiskipið Elf frá Álasundi
sokkið kring um 30 mílur út af
Hörnsundi.. Áhöfhinni, 12 manns,
var bjargaö og hún flutt tiíl Sval-
barða.
NRP., 6. ágúst, FB.
Vísindaleiðangur leggur af stað
i kvöld frá Álasundi tiil lanids-
svæðis pess, siem Norðmenn hafai
lagt undir sig x Suðanstur-Græn-
Xamdi Til fararinnar hefir verið
leigt mótorskipið „Veslekari".
Skipstjóri pess er kapt. Pilskog,
en foring ifaraxinnar er dr. Gunn-
ar Horn. Hafíræðingur, lieiðang-
ursins er Kjær sjóliösforingi.
Leiðangurinn stendur yfir urn
tvo mánuðj.
Frá Mýfirði (á Grænlandi): Síð-
ast liöna föstudagsnótt fliaug
norski fluigmaðurinn Aagenæs
suður yfir til pess að finnia liend-
ingarstaði. Flaug hann yfir Franz
Jósiefs fjörð og Geographical So-
ciety eyna. Komu par i ljós xnárg-
ar skekkjur á laindabréfínu. Kring-
um 10 nothæfír lendingarsitaöir
1 fundust. Aagenæs flaug 350 km.
og var prjár klukkustundiir í .ftett’fðk
innd. Samkvæmt fnegn í Aften-
posten ætlar Bernt Bálehen áð
Ifljúga í pessum mánuði frá Min-
neapolds til Bergen og Ostlio í
gríðiarstórri flugvél með 20 far-
pega og 6 manna áhöfn. Ætlun
hans er að mnnsaka skilyrði fyrir
reglubxmdnum póstfllugferðium un):
Græhland og ísland..
Siglufjörður.
Siglufirfði, 6. ágúsit, FB.
Búið var að verika hér x gær-
kveldi samtals 53 322 tunnur síld-
ar iál útfliutnKgs. Þar af saltsíld
32 947 tn., kryddsíld 6431 tn., syk-
uxsöltuð 1202 tn., sérverkuð 11 338
tn., fínisöltuð og hreinsuð 1404 tn.
Af bræðslusíld voru komiin á land
í morgun 60 000 mál tíl rifkis-
bræðslunnar og 13 200 mál til
Hjaltalíns. — Um hádiegi í gær
var búið að verka til útfliutniings
á öllu landinu um 76Q00 tunrnur.
Óstillt veður og brim síðustu
daga hafa hindrað herpinóta-
veiði. Þó komu nokkur skip í
gærkveldi og í nótt með siíld,
ser. pau hóíðu vsltt t EvjafLði.
— Regn og norðiangarjri í diag. —
Netabátar öfluðu lítið í nótt. —
Gullfoss lestar hér síld í dag.
Uxh 70 noxsk veiðiskip liggja
hér inni í dag. Eftir viðtalli við
pau er sienniliegt, að um 60 norsk
herpinótaskip salti utan land-
helginnar í sumar og hafi til
pessa veitt og sáltað um 700 tunn-
ur á skip. Um 90 erlend rekneta-
skip eru við sííldveiðar. Meðál-
afii peirra er 220—500 tn. hingað
til. — Nokkur norsk herpinótaskip
eru farin heim fullfermd. Margir
Norðmenn hafa selt aflann fyrir-
fmm við lágu verði. Dönsku sáld-
veiðiaskipin veiiða nú innan land-
helgi á Eyjafirði, en hafa að sögn
fengið fyrirskipun urn að grieiða
■toM af peim afla, sem veiddur
er innan línunnar.
Réttnrinn.
Eftir grein í Alpbl. 21. f. m.
að dæma, er til maður („Vig-
fús“) mieð pann hugsunarhátt, að
„almenniingur“, a. m. k. í kaup-
stöðum, hafi „rétt“, helgaðan af
Iögum(?) og fornri venju, til að
drepa einstaka menn fjárhags-
lega, a. m. k. til sveita, — og
ritstjórimn tekur á sig ábyrgð-
ina!
í áminstri grein er pví haldið
frarn, að lögneglusampykt Mos-
fellshrepps frá 29/3 p. á. „traðki
rétti almennimgs“ og „gangi tví-
mælalaust lamgt um lengra en iög
heimiLa“. En ekki tilgrednir blað-
ið, hver pau lög eru, sem hún
kemur í bága við. „Rétf‘ al-
mennings (í kaupst.) til að traðka
lönd sveitarmanma, beita pau bg
hirða ávöxt peirra, eins og að-
komumenn og skepnur peirra
|geta í sig látið, byggir „Vigfús“
á venju frá prælahaldstíma. En
tímarnir breytast. Þá var „rétt-
ur“ almennings að halda præla.
„Rétti traðkað" pótti pá, er
prælahald var af numið. Þá voru
lönd litils •metin, bygðin dreifð,
skattar á eignum litlir. Var pví
ekki um pað femgist, pó gfengið
væri yfír löndin og ferðamenn
létu grípa niður er peir áðu, enda
sjaldan um langvarandi átroðn-
ing fjölda manna að ræða á ein-
um stað.
Nú er öldin önnur. Löndin eru
nú dýr; lífs-atvinna ábúendanna
er arðurinn af fénaði, er á land-
inu lifir. Sé gróðurinn fótumtroð-
inn eða óviðkomandi menn beití
hann, er pað sama feem áð taka
brauðið frá landráðanda og fölki
hans. Nú byggir fólkið púsundum
og tugum púsunda saman á litl-
um blettum. Þegar petta fólks-
flóð streymir yfir löndin í ná-
gœnninu við péttbýlið, svo hund-
ruðum skiftir dag eftir dag í
landi einstaks manns, og hirðir
pað, er hönd og tönn á fes-tir,
hnekkir pað arði af jörðinmi og
veldur gagnsmunamissi af fén-
aðinum, sem beitina á að mota.
Lifsbjörg búandans er rýrð eða
eyðilögð. — „Trauðla grær um
troðinn stíg.“ „Vigfús" kannast
við, að rétt sé að „banna alt páð,
sem spillir landinu eða notkun
pess“. Það er gert með lögrieglu-
samp. Mosf.hr. Hví pá að amast
við henni? En pað er ekki eim-
ungis gegn ágangi kaupstaðar-
búa, sem verjast parf i Mosf.tsv.
Ófyrirleitni rekstrarmanna, áning
og beiting, heimildarlaust og án
eftirlits, er önnur landplágaa
par. Auk átroðningsins tapast ár-
lega heimt fé úr löndum, sem
vegirnir liggja um, t. d. 4 ær
með dilkum frá einum bæ, 5 ær
og 3 v. sauður frá öðrum í fyrra;
skattur, sem smábú mumar um.
Og petta á sér stað árlega meira
eða minna.
Höf. ræðir um hvað „tíðikist er-
lendis", um göngur borgarbúa út
í sveitir. En er par „réttur al-
mennings“ sá, að vaða yfir lönd-
in og eyða gróðurinn bótalaust
og óátalið? Hitt mun sannara, að
slíkt á sér hvergi stað í siðuðu
pjóðfélagi. Á siðieysi að vera'
„réttur almenniings“ hér?
Þýðingarlaust er að bollaleggja
um höfundskap samp. Hún var
'samin í septbr. s. 1. og gekk gegn
um hreinsunarelda stjórnarvald-
anna, lögfræðinga og stjórnarráð,
6 mánaða tíma áður en staðfest
var. Er pvi ekki í flaustri til
orðin; og peim, sem til pess eru
settir, hefir gefist nægur tírai tll
að sjá um, að par stríði ekkert
móti Lögum og r,étti.
Bjöm (búkrnsi) í Gnafarh.
• V
Viegna prengsla í blaðinu befir
grein pessi orðið að bíða all-
lengi. Rítsíj.
(Jm dagfnn og wegisin
Móðgun við forsjónina!
í gær birtir Mgbl. grein tftir
Þorstein á órund. Er nokkur hluti
greinar pessarar skrifaður út af
fyrirspurn frá landlækni til héraðs-
læknisins á Akranesi, um „kreppu
meðal héraðsbúa, bjargarskort og
holdföll, einkum á börnum". Þor-
steinn segir að Akurnesinga telji
pessar fyrirspurnir landlæknis —
„ . . móðgun uið forsjónina , . “.
Mikið má nú pessi vesalings
maður vera andlega volaður. Veit
hann ekki, að samkvæmt skýrsl-
um, er hungur, bæði hér í Reykja-
vik og víða út um land á fjölda
alpýðuheimila? Veit hann ekki að
mikinn fjölda barna, víða um land,
vantar góða og holla fæðu og
pjást pví af ýmsum slæmum sjúk-
dómum, beinkröm, blóðleysi o. s.
frv.? Er petta ekki móðgun við
forsjónina? Jú, sannarlega, en um
leið er pað hrópandi krafa um
afnám pess bölvaða skipulags er
viðheldur slíku ástandi,
Ung móðir.