Morgunblaðið - 14.09.1989, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 1989
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 1989
25

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Nýjar stóriðju-
framkvæmdir
J ón Sigurðsson, iðnaðarráð-
herra, upplýsti á fundi á
Egilsstöðum í fyrrakvöld, að
ef þau áform, sem nú eru uppi
um nýjar stóriðju- og virkjun-
arframkvæmdar, yrðu að veru-
leika, væri um að ræða fj'ár-
/estingu upp á 130-140 millj-
arða á fimm til tíu árum. Til
samanburðar sagði ráðherr-
ann, að fjárfesting á heilu ári
í atvinnuvegum, íbúðarhús-
næði og opinberum mannvirkj-
um næmi 50-60 milljörðum
króna.
Það getur skipt sköpum um
atvinnuþróun hér á landi fram
að aldamótum, hvort þessar
hugmyndir verða að veruleika.
Samdrátturinn í atvinnulífi nú
er mjög alvarlegur. Það er
augljóst, að við þurfum mjög
á að halda nýju fjármagni og
nýrri uppbyggingu. Eins og
málum er háttað er eini mögu-
leikinn - fyrir utan stóriðju -
sá að ná fram verulegri ha-
græðingu f sjávarútvegi, sem
leiðir til þess að nýir fjármunir
verði til í þeirri atvinnugrein.
Reynsla okkar er sú, að þegar
nýtt líf færist í sjávarútveginn
færist aukinn kraftur í allt
atvinnulíf landsmanna.
Hins vegar er fyrirsjáanlegt,
að mikil átök verða um þær
ráðstafanir, sem gera þarf til
þess að koma slíkri hagræð-
ingu á í sjávarútvegi og fisk-
vinnslu. Kjarninn í slíkum að-
gerðum er fækkun fiskiskipa.
Þau orðaskipti, sem orðið hafa
milli bæjarstjórnar Eskifjarðar
og Morgunblaðsins vegna hug-
mynda þar um kaup á nýju
loðnuskipi eru vísbending um
þær deilur, sem munu rísa,
þegar markvisst verður unnið
að fækkun fiskiskipa. Þess
vegna er því miður hætta á,
að nauðsynleg aðlögun í sjáv-
arútvegi taki langan tíma. Og
á meðan sú aðlögun stendur
yfir þarf þjóðarbúið á nýrri
vítamínsprautu að halda.
Jón Sigurðsson ræddi um
það á fundinum á Egilsstöðum,
að álverið í Straumsvík yrði
hugsanlega stækkað úr 90
þúsund tonna ársframleiðslu-
getu í rúmlega 200 þúsund
tonn. Þá nefndi hann byggingu
í nýs álvers, sem gæti framleitt
allt að 240 þúsund tonn. Slík
fjórföldun álframleiðslu þýðir,
} að stóriðja verður nálægt því
hálfdrættingur á við sjávarút-
veg í gjaldeyrisöflun. Iðnaðar-
ráðherra sagði, að slíkum stór-
iðjuframkvæmdum mundu
fylgja framkvæmdir við nýjar
virkjanir bæði á Þjórsár-
Tungnaársvæðinu og í Fljóts-
dal.
Við hljótum að vona, að iðn-
aðarráðherra hafi lagt raun-
hæft mat á þá möguleika, sem
fyrir hendi eru. Sannleikurinn
er því miður sá, að ítrekaðar
tilraunir ráðamanna í nærfellt
tvo áratugi til þess að fá er-
lenda aðila til samstarfs um
frekari uppbyggingu stóriðju
hér hafa verið árangurslitlar.
Breytt viðhorf í þessum efnum
geta gjörbreytt öllum aðstæð-
um hér. Fólk er að byija að
missa von um betri framtíð.
Margir leita atvinnu á öðrum
Norðurlöndum. Ástæðan er
m.a. sú, að við höfum farið
alltof hægt í nauðsynlegar
breytingar í undirstöðuat-
vinnuvegum okkar.
Náist samningar nú um
stórfelldar nýjar stóriðjufram-
kvæmdir og virkjanafram-
kvæmdir í tengslum við þær
og verði jafnframt unnið mark-
visst, að grundvallarbreyting-
um í sjávarútvegi og land-
búnaði ásamt niðurskurði á
útgjöldum hins opinbera munu
lífskjör fara batnandi á næstu
árum. Reynist þessar hug-
myndir hins vegar óraunhæfar
er ekki um annað að ræða en
herða mjög baráttuna fyrir
breyttri fiskveiðistefnu og
hagræðingu í sjávarútvegi
þannig að sú aðlögun gangi
hraðar fyrir sig en ella.
í þessu sambandi verðum
við íslendingar að gæta þess
að vera raunsæir í samningum
okkar við erlenda aðila. Það
dugar ekki að hér hefjist hefð-
bundnar umræður um , að við
séum að selja orku fallvatn-
anna á útsöluverði, þótt niður-
staða samningaviðræðna verði
sú, að orkuverð verði ekki eins
hátt og margir mundu telja
æskilegt. Við eigum einfald-
lega í harðri samkeppni við
aðrar þjóðir á þeim vettvangi
og hljótum að horfast í augu
við þá staðreynd að í tuttugu
ár hefur ekki verið nein biðröð
við bæjardyr okkar af erlend-
um fyrirtækjum, sem vilja fjár-
festa hér.
GJALDÞROT FISKVINNSLUNNAR HF. A SEYÐISFIRÐI:
Aðalatriðið að atviimu-
lífið hér stöðvist ekki
segir Sveinn Valgeirsson, verksljóri
FISKVINNSLAN hf. á Seyðis-
fírði var úrskurðuð gjaldþrota
þriðjudaginn 5. september.
Stöðvaðist þá allur rekstur hjá
fyrirtækinu og Norðursíld hf.,
sem alfarið var í eigu þess. Alls
hafa milli 100 og 120 mannsstarf-
að á vegum fyrirtækisins. í sam-
tölum við Morgunblaðið kemur
fram, að fólkið er frekar bjart-
sýnt á að reksturinn komist af
stað að nýju og verði haldið
áfram til áramóta, en hins vegar
sé óvíst hvað þá taki við.
Sömu aðilar sjái
um reksturinn
Borgþór Jóhannsson segir að
starfsfólk hafi fyrir nokkru orðið
vart við þá erfiðleika, sem Fisk-
vinnslan hafi átt við að stríða, en
hins vegar hafi sér brugðið, þegar
Frá Seyðisfirði
Óvíst með atvinnu-
ástandið eftir áramót
- segir formaður Verkamannafélagsins Fram
HALLSTEINN Friðþórsson er
formaður Verkamannafélagsins
Fram á Seyðisfirði og á hann
jafhframt sæti í bæjarsljórn.
Hann segist ekki hafa teljandi
áhyggjur af atvinnuástandinu
fram til áramóta, en óvissa ríki
um framhaldið. Verkamannafé-
lagið muni gæta hagsmuna fé-
lagsmanna sinna, en fyrirtækið
hafi ekki staðið í skilum með fé-
lagsgjöld starfsfólks um nokkurt
skeið.
Hallsteinn Friðþórsson, formaður
Verkamannafélagsins Fram, segir
að tryggja verði áframhaldandi
rekstur Fiskvinnslunnar-Norð-
ursíldar og að það hljóti að skaða
kröfuhafa að rekstur fyrirtækisins
stöðvist í einhvern tíma. Hann seg-
ist ekki hafa verulegar áhyggjur
af því að atvinnuleysi verði í bænum
í bráð, en hins vegar sé enn óljóst
hvað tekur við eftir áramót.
Hallsteinn segir að meginþorri
starfsmanna fyrirtækisins eigi aðild
að verkamannafélaginu og af hálfu
þess verði lögð áhersla á að gæta
hagsmuna þeirra; til dæmis hvað
varðar launakröfur í búið. Enn
fremur muni félagið halda á rétti
sínum en fyrirtækið hafi ekki stað-
ið í skilum með félagsgjöld starfs-
fólksins frá því í maí á síðasta ári.
Fj ármagnskostnað-
urinn var óheyrilegur
- segir Adólf Guðmundsson,
framkvæmdastjóri Fiskvinnslunnar
inni geti ekkert fyrirtæki borið sig.
Ymsir aðrir þættir eigi einnig þátt
í því hvernig farið hafi hjá fyrirtæk-
inu, svo sem minni kvóti og breytt
útgerðarmynstur.
Adólf segir að í nóvember hafi
fyrirtækið leitað aðstoðar Atvinnu-
tryggingarsjóðs útflutningsgreina
en því hafi verið synjað í mars. í
kjölfar þess hafi verið sótt um að-
stoð frá Hlutaijársjóði, en sett hafi
verið skilyrði fyrir aðstoð þaðan,
sem ekki hafi verið hægt að ganga
að; það er að sameina rekstur út-
gerðarfélagsins Gullbergs og fyrir-
tækisins. Að því hafi stjórn Gull-
bergs ekki viljað ganga og þá hafi
gjaldþrot verið eina úrræðið.
ADÓLF Guðmundsson er fram-
kvæmdasljóri Fiskvinnslunnar
hf. á Seyðisfirði og jafnframt
Gullbergs hf., sem gerir út togar-
ann Gullver. Hann segir að
óheyrilegur Ijármagnskostnaður
og gengissteína undanfarinna
ára hafí valdið mestu um gjald-
þrot fiskvinnslunnar.
Adólf Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Fiskvinnslunnar, seg-
ir að vandræði fyrirtækisins hafi
meðal annars stafað af því, að fjár-
magnskostnaður þess hafi verið
óheyrilegur. Einnig hafi sú gengis-
stefna, sem ríkt hafi á undanförnum
árum, komið fyrirtækinu illa. Miðað
við rekstrarskilyrði í atvinnugrein-
ljóst var að stefndi í gjaldþrot.
Borgþór segist telja heillavænleg-
ast, að sömu aðilar sjái áfram um
rekstur fyrirtækisins. Ekki sé við
þá að sakast vegna þess hvernig
farið hefur, heldur hafi fyrst pg
fremst vantað nægt hráefni. „Ég
er bjartsýnn á stöðuna til áramóta,
ef Gullberg fær að taka eignirnar
á leigu. Maður veit ekki hvað þá
tekur við, en það er náttúrulega
neyðarúrræði að hið opinbera komi
til aðstoðar," segir Borgþór.
Ekki fararsnið á fólkinu
„Það átti enginn von á að fyrir-
tækið yrði gjaldþrota," segir Guð-
jóna Vilmundardóttir. Hún segist
halda, að starfsfólkið sé frekar
vongott um að úr muni rætast og
að ekki sé neitt fararsnið á fóiki
úr bænum, þrátt fyrir að fyrirtækið
hafi nú stöðvast.
Undir þetta tekur Ljósbrá Guð-
mundsdóttir og segist hún heldur
ekki hafa heyrt um það að fólk
hyggist fara. Það bíði nú og fylgist
með þróun mála. „Maður vonar
auðvitað að reksturinn komist sem
fyrst af stað aftur og þurfa ekki
að vera aðgerðalaus lengur.“
Ovissa eftir áramót
Sveinn Valgeirsson segir að
menn hafi lengi haldið í vonina um
að ékki þyrfti að koma til gjald-
þrots og haldið að opinber fyrir-
greiðsla fengist. „Fólk er almennt
bjartsýnt að ég held. Við höfum
framleiðslutækin, en vantar meira
hráefni. Það eina sem kemur til
greina núna, er að Gullberg leigi
reksturinn til áramóta, en hins veg-
ar er meiri óvissa um það, hvað
gerist þá. Aðalatriðið er bara að
atvinnulífið hér stöðvist ekki,“ segir
Sveinn Valgeirsson.
Auðvitað er fólkið smeykt
Sigríður Friðriksdóttir segir að
auðvitað sé starfsfólkið smeykt
vegna gjaldþrotsins og voni að
starfsemi þess komist sem fyrst af
stað aftur. Segist hún ekki sjá hvað
taki við ef það gerist ekki. Önnur
fyrirtæki í bænum geti ekki tekið
við öllu starfsfólkinu og það sé
hægara sagt en gert fyrir það að
flytja þaðan. „Fólk á til dæmis hús-
eignir á staðnum og ekki getur það
tekið þær með sér.“
Trillukarlar áhyggjufullir
Þeir sem gera út smábáta frá
Seyðisfirði verða fyrir óþægindum
vegna lokunar Fiskvinnslunnar, en
þar hefur afli þeirra verið unninn.
Að sögn Einars Ottesens hafa ein-
hverjar trillur landað í nágranna-
byggðarlögunum síðustu daga og
einnig hafi menn ísað fisk í gáma.
Hann segir að útlitið sé nú dökkt
og nauðsynlegt sé að rekstri fyrir-
tækisins sé komið í gang að nýju.
Haraldur Sigmarsson segist ísa
þann fisk sem nú veiðist og hafa
sótt um Ieyfi til að flytja hann út.
Hann segist vona að reksturinn
komist fljótt af stað aftur og séu
sömu aðilar best fallnir til að gera
það. „Ég hef áður horft upp á að
ekki hafi verið hægt að vinna fisk-
inn hér og vil ekki að það endur-
taki sig.“
Morgunblaðið Garðar Rúnar
Sveinn Valgeirsson
Borgþór Jóhannsson
Ljósbrá Guðmundsdóttir
Guðjóna Vilmundardóttir
Sigríður Friðriksdóttir
Einar Ottesen
Haraldur Sigmarsson
Reiðarslag fyrir byggðarlagið
segir Jónas Hallgrímsson, forseti bæjarstjórnar
JÖNAS Hallgrímsson, forseti
bæjarsljórnar á Seyðisfirði segir
það reiðarslag fyrir byggðarlag-
ið að Fiskvinnslan hf. á Seyðis-
firði hafi verið úrskurðuð gjald-
þrota. Hann telur eðlilegt að leit-
að verði aðstoðar opinberra aðila
vegna gjaldþrotsins.
Jónas Hallgrímsson, forseti bæj-
arstjórnar Seyðisfjarðar, segir að
gjaldþrot Fiskvinnslunnar hf. sé
reiðarslag fyrir byggðarlagið. Hins
vegar séu allar aðstæður fyrir hendi
til þess að vinna sig frá vandanum
og til dæmis hafi bæjarbúar ekki
minnst neinn kvóta þótt fyrirtækið
hafi verið úrskurðað gjaldþrota. Af
hálfu bæjaryfirvalda verði reynt að
bregðast við með þeim hætti, að
sem minnstur skaði hljótist af.
Jónas segist telja eðlilegt, að leít-
að verði aðstoðar út fyrir byggðar-
lagið. „Ég tel að við höfum fullan
rétt á því í ljósi þess hver hlutur
Seyðisfjarðar er í sköpun útflutn-
ingstekna. Því getum við leitað
aðstoðar samfélagsins í þessum erf-
iðleikum án þess að líta á okkur
sem einhveija þurfamenn.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra á fundi á Egilsstöðum:
Framkvæmdir við stækkun
álversins heflist næsta vor
Hægt að hefjast handa við nýtt álver innan fárra ára
JÓN Sigurðsson, iðnaðarráð-
herra, sagði á fúndi uni atvinnu-
og orkumál með Halldóri As-
grímssyni, sjávarútvegsráðherra,
á Egilsstöðum á þriðjudagskvöld,
að nú væri unnið að hagkvæmniat-
hugun á stækkun álversins í
Straumsvík og væri endanlegra
niðurstaðna að vænta um næstu
mánaðamót. Viðræðum við er-
lenda aðila miðaði vel og sagðist
hann vongóður um að fram-
kvæmdir'við stækkun álversins og
nauðsynlegar virkjanir gætu haf-
ist strax næsta vor að fengnu sam-
þykki Alþingis. Þá væri hafinn
undirbúningur að frumhag-
kvæmniathugun á nýju álveri sem
hægt yrði að hefjast handa við
innan fárra ára þannig að það
gæti komist í gagnið um miðbik
næsta áratugar. Heildarfjárfest-
ingu í virkjunum og iðjuverum
sagði ráðherra geta numið
130-140 milljörðum króna sem
myndi dreifast á 5-10 ár.
Jón Sigurðsson sagði að þau áform
sem nú væru efst á baugi væru
stækkun álversins í Straumsvík úr
tæpiega 90 þúsund tonna ársfram-
leiðslugetu í rúmlega 200 þúsund
tonna ársframleiðslugetu, bygging
nýs álvers sem framleitt gæti á bilinu
185-240 þúsund tonn af áli og til-
heyrandi virkjanir, þar á meðal á
Þjórsár-/Tungnársvæðinu og í
Fljótsdal. í slíkum virkjanaáformum
fælist um það bil tvöföldun á raforku-
framleiðslu í landinu úr um 4.500
GWh í um 9.000 GWh. Ekki yrði
fram hjá því litið að nýjar atvinnu-
greinar yrðu að koma tii ætti hag-
vöxtur hér á ný að verða sambærileg-
ur við það sem hann væri í nágranna-
löndunum.
Undanfarin tvö ár hefði verið unn-
ið að athugun á aukinni álfram-
leiðslu í Straumsvík í samvinnu við
fjögur erlend álfyrirtæki, ATLAN-
TAL-hópinn svo kallaða. Fyrst í stað
hefði athugunin miðast við að byggt
yrði nýtt 185 þúsund tonna álver en
undanfarna mánuði hefði athyglin
fyrst og fremst beinst að stækkun
álversins í Straumsvík um 120 þús-
und tonn sem kæmi í gagnið á árun-
um 1992/1993. Viðræðum fulltrúa
íslenskra stjórnvalda við hin erlendu
fyrirtæki hefði miðáð vel þótt eigin-
legar samningaviðræður til dæmis
um raforkuverð væru ekki hafnar.
Hins vegar hefðu ýmsar hugmyndir
um orkuverð og tengingu þess við
álverð verið reifaðar. Iðnaðarráð-
herra sagðist vongóður um að leiða
þetta mál til farsælla lykta á næstu
mánuðum þannig að framkvæmdir
við stækkun álversins og nauðsyn-
legar virkjanir gætu hafist stax
næsta vor að fengnu samþykki Al-
þingis. Jafnframt hefði hann látið
hefja undirbúning að frumhag-
kvæmniathugun á nýju álveri sem
hægt yrði að hefjast handa við innan
fárra ára þannig að það gæti komið
í gagnið um miðbik næsta áratugar
en þó helst fyrr.
En hvernig á að mæta orkuþörf
þessara álvera, spurði ráðherra.
Svaraði hann því til að auk orku frá
Blönduvirkjun, sem myndi hefla raf-
orkuframleiðslu árið 1992 virtist
hagkvæmast að stækkun álversins í
Straumsvík fengi orku frá virkjunum
á Þjórsár-/Tungnársvæðinu, það er
frá stækkun Búrfells, Kvislveitu og
Þórisvatns og virkjun við Vatnsfell,
og frá fyrri áfanga Nesjavallavirkj-
unar. Virkjun Jökulsár í Fljótsdal
virtist ekki jafn álitlegur kostur fyrir
stækkun álversins í Straumsvík en
hins vegar léki enginn vafi á að
Fljótsdalsvirkjun væri lang hag-
kvæmasti kosturinn til að mæta raf-
orkuþörf nýs álvers sem kæmi í kjöl-
far stækkunar álversins í Straums-
vík. Við ákvörðun um næstu stóriðju
yrði að hans áliti einnig að líta á
jarðfræðilega áhættuþætti og
byggðaþróun sem hvort tveggja
mælti með Fljótsdalsvirkjun.
Mannaflaþörf á byggingartíma
virkjunarinnar sagði hann verða um
Morgunbladið/Steingrímur
Fundur ráðherranna var vel sótt-
ur og töldu fúndargestjr vel á
annað hundrað manns. í tengsl-
um við fúndinn var haldin sýning
sem Iýsti hugmynduin um virkj-
un Jökulsár í Fljótsdal og virkjun
Fjarðarár. Voru sérfræðingar
frá Landsvirkjun og Rafmagns-
veitum ríkisins á staðnum til að
svara spurningum heimamanna.
300 ársverk á hveiju ári í fjögur ár
en til samanburðar mætti geta þess
að árið 1987 hefðu verið samtals um
500 störf í byggingariðnaði á Aust-
urlandi.
Varðandi staðsetningu álvers
kæmu einkum fjórir staðir til álita:
Reykjanes, Hvalfjörður, Eyjafjörður
og loks Reyðarfjörður. Um Reyðar-
fjörð væri þó sagt að nálægur vinnu-
markaður virtist í minnsta lagi fyrir
svo stóran iðnrekstur.
Ráðherra sagði sérfræðinganefnd
á vegum iðnaðarráðuneytisins nú í
samráði við Þjóðhagsstofnun og
Byggðastofnun vinna að athugun á
áhrifum þeirra stóriðju- og virkjun-
aráforma sem hann hefði nefnt. Þótt
niðurstöður myndu ekki liggja fyrir
fyrr en í haust gætu menn velt stærð-
argráðum fyrir sér.
Heildarfjárfesting í virkjunum og
iðjuverum gæti numið 130-140 millj-
örðum sem myndi dreifast á 5-10
ár. Til samanburðar mætti nefna að
fjárfesting á heilu ári í atvinnuveg-
um, íbúðarhúsnæði og opinberum
mannvirkjum væri nú á bilinu 50-60
milljarðar króna. Um 40% af fjárfest-
ingunni yrði í virkjunum og mætti
reikna með að til hennar yrði aflað
erlendra lána en í lok síðasta árs
voru erlendar skuldir þjóðarinnar um
120 milijarðar króna á núgildandi
verðlagi. „Þar með er ekki sagt að
óvarlegt verði að ráðast í þessar
framkvæmdir þar sem gjaldeyristekj-
ur af þeim myndu gera gott betur
en standa straum af endurgreiðslu
erlendra lána. Þá er einnig til þess
að líta að aukin fjölbreytni útflutn-
ings ætti að auka lánstraust þjóðar-
innar á erlendum fjármagnsmörkuð-
um,“ sagði Jón Sigurðsson.
Rúm fjórföldun álframleiðslu
myndi þýða rúmlega fjórföldun á
útflutningi stóriðjuafurða en útflutn-
ingsframleiðsla stóriðju er nú um
fimmtungur af útflutningi sjávarút-
vegs. Þegar miðað væri við gjaldeyr-
istekjur að frádregnum kostnaði
vegna erlendra aðfanga þýddi þetta
að eftir þessa viðbót yrði álfram-
leiðslan næstum hálfdrættingur á við
sjávarútveginn hvað gjaldeyrisöflun
varðaði.
Þá bentu lauslegar athuganir á
áhrifum aukinnar álframleiðslu að
hagvöxtur gæti orðið 7-9% meiri á
næsta áratug en hann yrði kæmi
engin aukin álframleiðsla til. Loks
væri mannaflaþörfin við byggingu
iðjuvera og virkjana samtals á bilinu
9-10 þúsund manns sem myndi dreif-
ast á 5-10 ár en að framkvæmdum
loknum mætti reikna með að um
þúsund manns hefðu beina atvinnu
af viðkomandi fyrirtækjum og mun
fleiri óbeint.
í lok ræðu sinnar sagði iðnaðar-
ráðherra að ríkisstjórn og Alþingi
þyrftu að marka heilsteypta stefnu
um virkjanaröð og iðnaðaráform
fram yfir aldamót til að leggja grunn
að samningum um þessi mál. Myndi
hann leggja tillögur um þetta efni
fyrir þingið í vetur.
Margir möguleikar í
sjávarútvegi
Halldór Ásgrímsson, sjávarút-
vegsráðherra, ræddi þróun efnahags-
og atvinnumála og sagði ástæðu til
að hafa verulegar áhyggjur. Þegar
hugað væri að því hvað hægt væri
að gera til þess að sporna við þróun-
inni undanfarið væri sjávarútvegur-
inn stærsta málið. Halldór sagði að
margir möguleikar væru í sjávarút-
vegi. Hann nefndi til vannýtta eða
ónýtta fiskistofna, svo sem flatfisk-
ana skarkola, sandkola, skrápflúru,
langlúru, öfugkjöftu og lúðu. Áf öðr-
um fiskum og sjávardýrum mætti
nefna úthafskarfa, kolmunna, lang-
hala, gulllax, kúfisk, tijónukrabba,
ígulker og sæbjúga. Þá mætti koma
til bætt nýting og meðferð sjávar-
fangs, en í þeim efnum stæðum við
ekki alltaf eins framarlega og við
vildum vera láta.
Ráherra sagði að gæðaátak á borð
við það að stærðarflokka fisk um
borð í skipum gæti aukið verðmæti
mjög. Einnig nefndi hann vinnslu
úrgangs í marning, mjöl og meltu
og að vinna marning úr þeim 50-
70.000 tonnum af þorskhausum, sem
árlega féllu til. Ráðherrann ræddi
ennfremur nýjar og arðbærari
vinnslu- og söluaðferðir, svo sem
útflutning á ferskfiski með flugi frá
Austurlandi og útflutning ferskra
sjávarafurða með hraðskipi.
Sagði hann peningaskort ávallt
hafa háð nýsköpun á þessum sviðum
og sagði nauðsynlegt að stofna þró-
unarsjóð fiskvinnslunnar, auk þess
sem auka þyrfti samvinnu við erlend
matvælafyrirtæki.
Þá sagði sjávarútvegsráðherra að
ef til kæmi að fullnýta hvalastofnana
þyrfti að reisa nýja hvalstöð á Aust-
urlandi. Ein stöð nægði ekki til.
Hann taldi að væru stofnarnir full-
nýttir mætti afla eins milljarðs í tekj-
ur af þeim á ári. Þarna væru stór-
kostlegir möguleikar og nauðsynlegt
að halda umræðunni gangandi.