Morgunblaðið - 28.01.1990, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNNUDAGUR 28. JANÚAR 1990
C 29
Leggjum „dýra“-
landbúnaðinn niður
Svar til fyrrverandi bónda
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
kvað hann nauðsynlegt að hætt
yrði að flytja út óunninn fisk, út-
lendingar ættu að kaupa hann hér
á landi og sitja við sama borð og
íslenskir kaupendur. Hann bætti við
að brögð væru að því að íslenskir
fiskkaupendur seldu léttsaltaðan
fisk tii Danmerkur eða Englands,
þar sem hann væri síðan fullsaltað-
ur. Þaðan færi hann til Spánar,
Portúgals og Ítalíu og væri seldur
á sama markaði og fiskur, sem
fullunninn er á íslandi og seldur á
vegum Sölusambands íslenskra
fiskframleiðenda.
Jón Ægir Pétursson keypti um
hálft tonn af ýsu og þijár vænar
lúður fyrir fiskbúðina Hafrúnu.
Hann sagði verðlagið fara „hratt
stígandi eins og í öðrum kommún-
istaríkjum" en kvaðst þó þokkalega
sáttur við kaup dagsins. Hann lagði
áherslu á að fiskmarkaðirnir hefðu
stuðlað að auknum gæðum þar sem
„tossarnir" fengju ekki lengur sama
verð og þeir, sem temdu sér vand-
aðri vinnubrögð.
Uppboðið stóð í um klukkutíma,
en þá tóku starfsmenn markaðarins
til við að koma fiskinum í vörubíla
og gáma, þrífa og taka á móti fiski
fyrir uppboð morgundagsins.
Til Velvakanda.
Fyrrverandi bóndi sendir nokkrar
spurningar í dálki sínum vegna
skrifa minna og vona um að loðdýra-
iðnaðurinn fari sem fyrst á hausinn
með söng og hljóðfæraslætti.
Bóndinn spyr hvort farið sé illa
með loðdýrin í loðdýrabúunum. Því
er afarfljótsvarað kæri bóndi. Alveg
örugglega fer vægast sagt illa um
þau. Og alveg örugglega fer jafn
illa ef ekki verr um kjúklingana í
þessum helstefnubúrum sem nú
ryðja sér til rúms um allan „kjúkl-
ingaiðnaðinn". Einnig má slá því
mjög föstu að svínUnum í svínabú-
unum líði síst betur. Þetta ætti ekki
að þurfa að deila um.
Því tek ég fullkomlega undir
ályktun þína að allur kjúklinga- og
annar búraiðnaður landsins fari á
hvínandi hausinn og því sömu leið
niður skólpræsi markaðslögmálanna
og loðdýraiðnaðurinn er að gera.
Og klæða- og fæðueftirspurn okkar
beinist í átt að jurtaríkinu í síaukn-
um maeli.
Ég vil aðeins benda þér á bóndi
góður að skv. nýlegum rannsóknum
sem ég var að lesa um í bandarísku
tímariti þá eru yfir 90% allra þess-
ara dýra, sem alin eru upp í búrum,
sem og annarra þeirra dýra sem
tjóðruð eru niður allan sólarhringinn
og/eða sem aldrei ganga laus utan-
dyra, eru alvarlega geðveikir ein-
staklingar að mati dýrasálfræðinga.
Þessi hegðun þeirra kemur m.a.
fram í því að þau eru mjög afskipta-
laus gagnvart afkvæmum sínum fái
þau á annað borð nokkurn tímann
að sjá þau eða umgangast, sem afar
sjaldgæft er. Einnig eru viðbrögð
og hegðan þessara dýra í hróplegu
ósamræmi við hegðan svipaðra dýra
sem fá að alast upp í faðmi fijálsu
náttúrunnar. Allar rannsóknir á
þessum vesalings eilífðarföngum
okkar mannanna sýna svo ekki verð-
ur um villst um þetta efni að: Fang-
elsuðu dýrin eru bæði verulega sál-
sjúk og stórlega geðveik að nánast
öllu leyti sem rannsakað hefur ver-
ið. — Þetta á ekki síður við um dýr
í dýragörðum.
Ég vil hins vegar fúslega viður-
kenna það að skv. þessum sömu
rannsóknum sem ég frétti af að
hálfvillt dýr eins og t.d. mestallt
íslenska sauðféð er, þ.e. dýr sem
stóran hluta ársins eru fullkomlega*
fijáls í villtri náttúru eins og
íslensku kindurnar óumdeilanlega
eru uppi á afréttum á sumrin (illu
heilli afréttanna vegna), voru miklu
síður geðveik og mun færri sálsjúk-
ir einstaklingar voru í þeirra hópi
miðað við hina alfangelsuðu saman-
burðarhópa.
Augaleið gefur líka að sauðfjár-
hald Islendinga er þó miklum mun
mannúðlegri skepnuskapur heldur
en þessi helför sem alifuglarnir og
loðdýrin í búrunum standa nú í
vegna siðferðisskorts menningar
okkar mannanna (munið: Homo
Sapiens = Hinn hugsandi maður.)
Það er ekki rétt hjá þér bóndi
góður að landbúnaðurinn brauðfæði
þessa þjóð. Landbúnaðurinn er stór-
kostlegur baggi á þjóðinni, bæði
fjárhagslega og heilsusamlega. Það
er sjávarútvegurinn sem heldur allri
þessari veislu hér uppi, — einnig
landbúnaðinum. Það er ekki bara
ég og aðrir námsmenn sem eru byrð-
ar sjávarútvegsins, heldur allir
bændur landsins líka. Bændur eru
eina stéttin hér á landi sem fær að
stunda vemdaðan sportatvinnuveg
á kostnað almennings upp á 12-18
milljarða á ári eftir því hvernig
reiknað er. Og það allt saman verð-
ur sjávarútvegurinn að borga með
myrtum þorskum og loðnum í
hundruðum milljóna- og þúsunda
milljónatali af þessum einstakling-
um. Við þurfum semsagt að kúga
og myrða þorskinn til að hafa efni
á að kúga og myrða búpeninginn
sem er í helsi landbúnaðarins hér.
Smekklegt það? Eða er það ekki?
En ég hef ekki nokkrar áhyggjur
af því að þjóðin kæmist ekki af þó
rándýri „dýra“-landbúnaðurinn
legðist af fljótlega, t.d. í byijun
næstu aldar, og sjávarútvegurinn
síðan fljótlega á eftir. Við getum
og ættum (ekki síst heilsu okkar
vegna) að taka upp síaukna græn-
metis- og ávaxtaneyslu, sem að lok-
um útrýmdi þessari helför dýranna
sem og okkar eigin ekki síður.
Og ég bara vorkenni ekkert þess-
um hræætum hér í mannheimi að
þurfa að leggja sér til munns heil-
brigðari og.umfram allt siðferðilega
miklu betri mat en þessir náir eru.
Siðmenntað fólk á ekki að láta bjóða
sér að setjast til borðs þar sem lík
eru á boðstólum.
Magnús H. Skarphéðinsson
Til hvers var kos-
ið um hundahald?
Til Velvakanda.
Lengi var Reykjavík talin ein
hreinasta höfuðborg heims.
Hér var lítil mengun og sóðahverfi
(slum) fyrirfundust ekki. Margir
erlendir gestir tóku eftir að hér
voru götur hreinar og höfðu orð á
að ólíkt því sem víða gerist erlendis
væru stræti og torg í Reykjavík
laus við hundaskjt. Enn er borgin
hreinleg þótt mengun hafi aukist
með sívaxandi bílafjölda. Sóða-
hverfi er hér heldur ekki að finna
þð miðbærinn líkist helst slíkum
hverfum um helgar. En einu er aft-
ur farið. Nú er kominn hundaskítur
á ýmsar götur í úthverfum, enda
þótt miðbærinn virðist ennþá laus
við þann ósóma — en hve lengi?
Flestum er í fersku minni að
meirihluti þeirra sem greiddu at-
kvæði um hundahald í Reykjavík
var andvígur slíku dýrahaldi. Urslit
atkvæðagreiðslunnar voru ótvíræð.
Það var því sem hnefahögg í andlit
fóiks sem er annt um hreina borg,
að niðurstaða var hundsuð og því
lýst yfir að hundahald yrði áfram
um sinn en með hertum reglum.
Nú er komin nokkur reynsla á
þessar svokölluðu hertu reglur.
Einn borgarfulltrúi meirihlutans
lýsti yfir að frá því nýjar reglur
tóku gildi yrði stranglega bannað
að hafa lausa hunda nema á upp-
fyllingu í minni Elliðaáa. Bannað
yrði að láta hunda vaða um
Óskjuhlíð og fleiri útivistarstaði
sem tilteknir voru. Eigendur hunda
eða umráðamenn væru skyldir að
hreinsa upp skít eftir hunda sína
o.fl. og fleira.
Hvernig er svo framhaldið?
í Öskjuhlíðinni eru lausir hundar
hvern dag og nú er svo komið að
margir þeir sem gengu um þessar
slóðir sér til ánægju og heilsubótar
forðast staðinn. Hundafólk kemur
með hundana í bílum. Sleppir þeim
upp í hlíðina og í nágrenni og situr
í bílnum og reykir meðan kvikindin
hlaupa og skíta. Sama saga er með
leiðina upp frá Nauthólsvik. Þangað
koma margir akandi, sleppa hund-
unum út og aka svo á eftir þeim
meðan þeir hlaupa, en gangandi
fólk sem gjarnan er á slóðinni verð-
ur fyrir verulegu ónæði og stundum
ásókn, því oft sýna hundarnir tenn-
ur.
Þetta er nú heilsubótin sem
hundahaldarar telja fram málstað
sínum til stuðnings: Að hundurinn
þurfi hreyfingu og þá sé eigandinn
nauðbeygður að fara með hann í
gönguferð. Viðurkennt skal að
þetta gera einstaka og þá helst á
svæðinu við Elliðavog. Hinir eru
allt of margir, sem hundsa reglur
og fara sínu fram. Þetta er til mik-
illar vansaémdar fyrir jafn ágætan
stað og Reykjavík.
Vesturbæingur
Djasstónleikar sunnudag kl. 21.30
Hljómsveit
Kristjáns Magnússonar
Kristján, píanó - Þorleifur Gíslason, saxófónn - Tómas
R. Einarsson, kontrabassi - Guðmundur R. Einarsson, trommur.
Efni m.a.: The Real Book.
Heiti potturinn Fisctiersundi
Stjórn verkamannabústaða Garðabæ.
UMSÓKNIR.
Stjórn verkamannabústaða í Garðabæ óskar eftir
umsóknum um kaup á 8 tveggja til fjögurra her-
bergja íbúðum í verkamannabústöðum í Garðabæ
vegna framkvæmda á árinu 1990.
Um ráðstöfun, verð og greiðsluskilmála þessara
íbúða gilda lög nr. 81/1988.
Umsóknareyðublöð verða afhent á bæjarskrifstof-
um Garðabæjar, Sveinatungu, frá 29. janúar 1990.
Umsóknum skal skila eigi síðar en 21. febrúar
1990.
Garðabær

Búta- og
rýmingarsala
!
Bútar og gluggatjaldaefni
í metratali
SKIPHOLTI 17A. SÍMI 12323
Cvlvivjf/Xv, fepil

J IKr
• J 11