Alþýðublaðið - 28.10.1920, Síða 1

O-eíið út af Alþýðwílokknum.
1920
Fimtudaginn 28. október.
248 tölubl.
fregnir a| Húisum.
Síðustu mánuðina hafa borist
flingað margar fréttir af því, að
stjórn rússneska verklýðsins (bolsi-
víkastjórnin) væri á fallanda fæti,
nppreist væri hér og þar í landinu,
bolsivíkaherinn væri að leysast í
sundur o. s. frv.
Þeim, sem kunnugir eru Rúss-
iandsmálum, þóttu þessar fregnir
ðtrúlegar, enda hsfir engin þeirra
verið staðfest síðar, og líklegast
eru þær allar tiiorðnar í þeim til-
gangi, er nefndur er í ummælum
þeim, eftir „Daily Herold“, sem
tilfærð eru hér á eftir.
Þann 7. okt. sendi Rosta (frétta-
stofa rússnesku verklýðsstjórnar-
innar í Stokhólmi) út svohljóðandi
skeyti frá Moskva, dagsett 6.
okt.:
„Allar fregnir um uppreistir í
Rússlandi eru hreinn og beinn
Vppspuni. Þvert á móti sýair hver
borg og hvert þorp uppoffrandi
vilja til þess að styðja verkiýðs-
stjórnina (sovjetstjórnina) í baráttu
hennar fyrir frelsi og friði. Fregnin
að verkfall hafi verið hafið
við norðvestur-járnbrautina er al-
gerlega tilhæfulaus, og jafn til
bæfulaus er fregnin um verkfall
við Semenoff verksmiðjurnar, og
að verkamenn þar hafi drepið al-
þýðuleiðtogana. Frásögnin um að
Trotskij sé særður er heilaspuni.
Andinn i hernum (bolsivlkahernum)
ágætur, og að baki hersins er
^nnið kappsamlega að þvf, að út-
^úa herinn sem bezt undir það,
geta gereyðilagt Wrangel á
^ornandi vetri."
Þann 12. okt. sendi Rosta (í
Sth.) út svohljóðandi skeyti frá
^íoskva, dags. 10. okt.:
»Frétt sú 'frá Varsjá, sem herm-
Ir að raótstöðumenn bolsivíka hsfi
^orgina Nisjnij Novgorod á valdi
sínu og hafi myndað þar stjórn
Hndir yfiríorustu Tjernoffs, er al-
ferlegg gripin úr lausu lofti. Borg
-^essi er, eins og aðrar borgir
Rússlands," undir stjórn verklýðs-
stjórnarinnar í Moskva."
í broddgrein, sem nýlega stóð
f „Daily Herald", stóð meðal
annars þetta:
„Fregnir frá Khöfn og Helsing-
fors (höfuðstað Finnlands) herma
að sovjetstjórnin (rússneska verk-
lýðstjórnin) sé að velta úr valda-
sessi. Verkaiýðurinn gerir upp-
reist, hermennirnir gera samsæri
gegn henni, Budenny (hinn frægi
bolsivíkaherforingi) er tekinn til
fanga. Trotskij er særður."
Hann er vel þektur tónninn í
öllum þessum fréttum. Við höfum
heyrt hann svo oft og oft áður,
alt frá því nóveraber 1917, er
rússneski verkiýðurinn (bolsivíkar)
kornst til válda, því þá var sagt
að það liði [ekki hálfur mánuður
áður en stjórn þeirra yrði steypt.
Félagar vorir við tímaritið „The
New Republik" (Nýja líðveldið)
hafa talið saman Iygafregnir, er
bárust um heiminn um Rússland,
á tímabilinu frá nóvember 1917
til nóvember 1919, og látið okkur
í té talandi tölur.
Níutíu ðinnum á þessum tveim
árum hefir sú fregn borist um
Evrópu og Ameríku, að sovjet-
stjórnin (bolsivfkastjórnin) væri rétt
komin að því að falla. Fjörutíu
sinnum hefir sú frega gengið, að
nú væru gagnbyltingarmennirnir
(Koltschak, Denikin, Judenitsch)
að gersigra bolsivíka. Fjórum
sinnum hefir sú fregn gengið, að
Lenin og Trotskij væru að undir-
búa flótta sinn. Tvisvar hefir verið
sagt að Lenin hefði lagt niður
völd. Þrisvar hefir verið sagt að
búið væri að varpa hoaum í fang-
elsi. Og eitt skifti að búið væri
að drepa hann.
Fregnir þessar hafa altaf verið
látnar út ganga í vissum tilgangi,
sem sé þeim, að draga friðar-
samningana við rússnesku verk-
lýðsstjórnina á langinn, og til þess
að draga kjark úr verkalýðnum í
vesturhluta álfumsar. Ef verklýðs-
stjórnin væri komin rétt að því
að falla, hvað þýddi þá að vera
að gera samninga við hana, það
er sá hugsanagangur sem á bak
við liggur, og flest auðvaldsblöðitt
eru altaf reiðubúin til þess, að
flytja þessar fréttir.
Þessar nýjustu fréttir frá Rúss-
landi ber því að skoða með þess-
ar áðurnefadu margendurteknu,
lygafregnir í baksýn. Á þeim má
sjá hve sennilegar þær eru."
„Vit og strtt“.
Menn ráku upp stór augu £
fyrra veíur er sú fregn flaug eins
og eldur í sinu um allan mentað-
an heim að Gyðingurinn Einstein
hefði gert uppgötvanir sem um-
turnuðu þyngdarlögmáli Newtons,
sem síðan 1685 hafði verið eini
hyrningarsteinn eðlisfræðinnar. Er-
lendis var um sinn varla um ann-
að talað en þessa merkilegu upp-
götvun, — jafnvel Lloyd George
og Clemenceau gleymdust um
stundarsakir. Tímarit mentaþjóð-
anna keptust hvert við annað um
að skýra málið, ýmist fyrir al-
menningi eða fyrir vísindamönn-
um, og bækur voru hver eftir
aðra gefnar út í sama augnamiði.
A íslandi var hljóðast um þetta,
enda voru þeir víst teljandi er
svo væri ljóst hvað hér hefði gerst
að þeir gætu skýrt efnið fyrir
öðrum, þó mun eigi hafa skort
áhugann hér, eins og bezt kom í
Ijós á sfðastliðnu sumri er hin á-
gæta alþýðubók eftir Helge Holst:
Vort fysiske Verdensbillede og
Einsteins Relativitetsteori kom
hingað, því þó að bókaverzlun
Gyldendals sendi álitlegan forða
til umboðsraamis síns, Ársæls Árna-
sonar, er mælt að hann hafi þó
eftir fáa daga örðið að síma eftir
viðbót. Og ennþá selst kverið
meira en flestar aðrar erlendar
bækur.
En þó að afieiðingarnar af upp-