Alþýðublaðið - 08.11.1932, Blaðsíða 2

a
M&VÐUBUAÐIÐ
■|U. flettir ofan af
ihalðinu.
í morgun birtir Morgunblaðiiö
gfacein, er pað nefnir „Næsta spor-
iö'ð Er hún fynsta undanhaicl í-
kald'sins í binni fádæma kaup-
lækkunarisampykt pess. -
Satokvæmt gœin pesisari hygst
íhaldið að lengja vinnutímann í
átvinnubótavinnunni, svo aði
verkamenn missi ekki neins í tekj-
um sínum, p. e. aði peir vinini í 9
stundir og fái 9 kr. — Þamnig er
íhaidið horfið frá pví, er pað
hélt ÍTam áiður, að kauplækkunin
ætti að vera spamaðarráðs.töfun
fyrir bæinn, en um leið kemur
hiftn sanni tilgangur méð lækjk-
utúnni skýrt í Jjós', að lœkkim
taxtcms er aðalatriðið, pví ekki
getur pað verið umhyggja fyrir
pví, að verkamennirnir skili scan
mestri vinnu, pví páð hefir haidið
pví fram, að vinna peirra væn að
mestu verðlaus.
Hefir Mgbl. orðið eirus og fyrrd
daginn nokkuð fljótt 'á sér, pví
nú sjá allir að tiigangur íhaldsins
nreð lækkuninni er enginn annar
en sá, að opna kauplækkunarleið
fyrir útgerðarmenn gegn sjó-
mönmim og verkamðnnuni.
Bæjarstjórnar-
fundurinn,
sem haldinn verður eftir ósk Al-
pýðufiokksfuiltrúanna í bæjarstjórn,
verður i fgrramálið, miðvikudag-
inn 9. nóv., kl. 10 árdegis. Gjaiiar-
horn vetður utan við húsið og
ræðunum verður auk pessútvarpað.
Skorað er á félagsbundinnverka-
iýð að fjölmenna á fundinn.
„Iðúnn".
I nýútkomnu ,,Iðuninar“-hefti er|u
tvær greimar eftir ritstjórann,
Árn,a Hallgrímission, ömnur srðari
kafli gísinar um heimskneppuna,
hin um ,,Kreuger- æfintýrið“, par
sem raktar eru orisakirnar að út-
pemslu Kreuger-hringsins og hruni
spilaborgarinnar. Séra Sigurður
Einarssion skrifar einindig' tvær
greinari í heftið, aðra urn „nesja-
mensku", p. e. um pað fyrirbæri,
„pegar upp gýs óp og emjan
iandshorna á miLli, ef einhverj-
ium ciettur í hug aö segja eitthvað,
sem ekki hefir áður verið marg-
tuggið ,á hverjum herkerlinga-
fundi eða staðið í sveitablaði
taorður í Pingeyjíirsýslu". Hin
greinin er um Ögmuind Siigurðis-
son, fyrrv. skólastjóra. Halldór
Stefánsson skrifar sögu í heftið,
„Björgunarlaun". I pví eru enn
feemur pýðingar eftir S.igurjón
Friðjónsson á pýzkum, ástavísum;
wnnig eru par pýðingar á rit-
köflum eftir August Strindberg
’Arnuif Överland og loks rjt-
fregnir.
Tvðlðld ósvífnl.
Ef atvinnurekandi réði til sín
matvinnung og kvæðast gera pað
í pví skyni, áð matvinnungur-
inn gæti forðast sveit, par til úr
ráettist fyrjr hönum, en svifti hann
svo áð nokkrum tímia liðnum
matnum priðja hvem dag, pá
myndi petta vera talin einber ó-
svifni og samningsrof, og yfir-
völdin myndu óðana skerast í
rnálið, ef kvartað væri.
Ef maður, sem vildi fá nauð-
synjar sínar góðíu verði, safnaði
liðii og ryddi'st síðian iriin í nauð-
synjavöruverzlun eins og t. d.
verzluninia „Vísi", tæki út pað, er
hann pyrfti, en greiddi síðan ein-
ungis tvo priðjungá verðsins og
hótáði ofbeldi að öðrum kosti,
pá myndi petta líka vera talin
einber ósvífni og ræningjahátt-
ur, og lögreglan myndi pegar í
staö skerast í leikinn jafnvel án
kæru.
En — er pá ekki tvöföld ó-
svífni sú ákvöröun rneiri hluta
bæjaTistjórnar, sem sampykt hefir
atvinnubætur, til pess að fátækir
atvinnulieysingjar pyriftu ekki að
fara á sveitina, að taka af pessum
mönnum priðjung pess kaups, er
peár hafia rá'ðist í vinnuna upp á
og reiknað með að hafia sér til
friamdráttar, og ekki einu sinni
hafa heldur svo mikið við að
spyrja pessa menn, sem eru pó
eigendur vinnunnar og seljendur,
hvort peir: vildu fallast á lækkun
á verði vinnunnar? Er pað ekki
meira að segja samningsrof og
ránskapur og par á ofan ómann-
leg harðneskja að nota sér pannig
neyð bágstaddra fjölskyldufeðra.
Hví ganga yfirvöldin ekki
fram og skakka leikinn?
Er pað ekki af pví, að petta er
gert fyrar eigendur 'framleiðisiu-
gagnanna — og flokkar peirra
istjórna borginni og landinu —
til pess að brjóta braut kaup-
lækkun hjá verkamönnum peirra ?
Eru pá yfirvöldin á vegum
pdrra á svipaðan hátt og fram-
leiðsilugögnin?
Er ekki býsna hætt við, að
margur sjái ekki annað sýnna?
Forsetakosning
og pingkosningar í Bandaríkj-
unum fara fram í dag, en kjör-
tímabil pað, sem kosið er til,
byrjar ekki fyrri en 4 marz.
Þýzkaland eftir heimsófriðinn
heitir fyrirlestraflokkur, er Þjöð-
verjinn tír. Max Keii ætlar að fara
að halda hér við [háskólann, og
verður fyrsti fyrirlesturinn á föstu-
dagskvöldið kl. 8. Ekki er kunn-
ugt hvort dr. Keil ætlar að mæla
á íslenzku, en hann er ágætlega
máli farinn á tungu vora.
Þyrnar.
Sjálfstæðisflokkurinn ber ábyrgð*
ina.
Guðmundur Ásbjömsson hafði
a-lt af pað svar á reiðum hönd-
um við verkamenn pá, sem töluðtu
\dð hann á sunnudaginn, að hann
einn gæti ekkert að svo stöddu,
Sjáifstæðisfiokkurinn hefði sam-
pykt petta og hann sjálfur væri
bundi'nn flokksaga. Gaman væri
áð fá að vita um paö, á hvaða
flokiksfundi S j á 1 f stæði smann a
petta hefir verið sampykt. Ég veit
ekki betur en að G. Á. skrökvi
pesisu frá rötum, eða álítur hann
að sú hátekju- og stórburgeisa-
klíka ,sem knúði. bæjanstjómar-
meirihlutann til að sampykkja
pessa vitleysu, sé allur SjáJfistæð-
isfIiokkurinin ? Ef hann heldur pað,
pá væni rétt fyrir hann að spyrja
kjósendur að pví með pví að
láta fara fram nýjar kosniragar
til bæjarstjórnar. Bæjarstjómar-
meinlhiutinin virðist hvort sem er
vera búinn að setja bæinn á höf-
uðið og ætti pví að segja af
sér. Ég ei’ ekki í efa um, hvern-
ig meiri hluti 'Reykvíkinga myndi
sivam framkoimu íhaldsins í Sjálf-
stæðisflokknum núna síðustu dag-
ania, ef til kosninga kæmá uú.
Aipýðnimaðw'.
Hvar er féð?
„Vísir" spyr að pví ,hvar sé
fé til að verja alpýðuheimiián
gegn hungri. Þetta er svo
heimskuleg spurning, að hún er
varla svana verð. Féð er aflis stað-
ar til, meðial annaris hjá peim
stórburgeisum, er eiga ögneiidd út-
svör svo hundruðúm púsunda
skiítir. Væri líka ekki hægt að
spana eitthvað af launum pessara
10 manna, sem vinna hjá bænum
og hafa 60 kr. í kaup á dag
hven, áður en farið væri að
lækka laun verkamanna úr 9 kr .á
dag í 6 kr.? V erivamamir.
Eyðsluseggir.
Svo gersamlega er íhaldið
sineytt allri rökréttri hugsun, aö
pað' kallar pað eyðsiufíkn hjá Al-
pýðuliokkSTnönnum að vilja léta
bæinn kaupa togam og reka pá,
setja upp mjólkurbú í Fossvogi
og lækka mjólfcurverðið og
byggja vcrk amannabústaðj, svo
að húsaleigan lækkaði í bioriginini!
Þeirria . fjármálasparnaðiur felst
iaftur á móti í pví, að láta verka-
menniinia vinma vinnu, sem lítinn
larð ber og verja í pað 5 toigara
virði á einu ári! Dásiamlegir eru
íhaldsimenn! Spamcnnnr.
Blómsturvalia-Jón
æpti á sunnudaginn, er Héð-
inn Valdáimarsision var að tala við
Lækjartorg: „Þú hækkaðir verð-
ið á benzíni um 4 auita, hel-
vítið pitt!“ — Auk pess sem orð-
bragðið var ákaflega íháldlsfegt,
‘•sór hugsunin sig í „Morgunblaðs"-
ættiina, pví eins og kunnugt er,
sampyktu báðir ihaklsflokkarnir'
pað á síðasta þingi í bróður-
Iegri lednángu, að. leggja 4 aura
toll á hvem einasta benzMíter,
en alþýðufulltrúarnir greiddu at-
kvæði á móti. — Á vanþekk-
ingu og heimsku lifir íhaldið.
Bíltsfjóri.
Ekki getur
Morgunbl1. setið á sér í dag að"
skrökva um^ kröfufund og kröfu-
göngu alpýðúnnar á sunnudaginn
og forvígiismenn verkalýðisins.
Það gefur í skyn að fáir hafi
vetiið í kröfugöngunni, að komjm-
únistar hafi staðíð mest að henní
og verjði með marga rauðia fánar
að föringjar Alpýðuflokksinis hafi
ekki verið með o. s. frv. Er petta
auðvitað alt til að reyna aö
veikja áhrifin af starfsemi' verka-
lýðisins, en pað tekst ekki. Svo
marigir vottar voru að pvi, er
gerðist á sunnudaginn, að lygar
Mgbl. kom,a að engu haldi. Verk-
lýðisfélögin síóðu að kröfufupd-
inum og kröfugöngunni, patt
komiu með alla fánaoa, er notaðir
voru, að einum undanskildum og
allir forvígismenn alþýðíunnar'
voru með allan timann. Mgbk ætti
að, skilja pað, að það er ekki
ráðlegt af pví að riota sama tóni
gagnvart verklýðsfélögunum núna
peasa d-agana og pað hefir áður
notað.
V erkl cjosmaiáur.
íhaldið og atvinnubætuinar.
Fjármáliavit íhaldsins sést bezt
á pví, hvað pað lætur vinniá í ait-
vinnubótum. Ef jafmaðlanmenn
réðu hér í borginni nú, myndu
peir fara áð eiras og Hafnfirðdng-
ar. Þeir myndu kaupa togara
— og nú mun hægt að fá 5 tog-
am með pví að borga út um 250
þús. kr. Þeir myndu líka láta fara
að undirbúa stofnun kúabús í
Fossvogi, en pað myndi skapa
möguleika fyrir lækkuðu mjólkur-
verði eins og á Akureyri. Ihald-
ið gerir hvorugt af pesisiu. Því
stjórna hagsmunir Kveldúlfs og
Allianoe og mjólkunsalanna hér
i borginni. ’ K, S.
Blaðið Víðir
mótmælir pví, að kaUplækkun-
arsampykt útgerðarmannavalds-
ins í bæjarstjórninnii sé byrjun-
artilraim á allsherjax-liaiunalækk-
un. „Morgunbláðið" dregur aftur
á móti enga dul á petta'. „Vísir“
er slungnari, „Mgbl." heimskaTa
og opinskár,ra, eða er íhaldið ó-
sammália? ./. A.
Óveður mikið
fór yfir Norður-Noreg á sunnu-
daginn éð var. Miklar skemdir
urðu á húsum í Tromsö. Frá
Vestfold berast fregnir um, að
enskur togari hafi farist par, og
er talin hætta á, að alJir skip-
verjiamir hafi fariist, er peir gerðu
tilraun til að kómaist á land; en
mikið brim var. (NRP.-fregn.)