Morgunblaðið - 04.04.1992, Blaðsíða 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. APRÍL 1992
Sögubráður
1. þáttur
Vetur og kuldi í París um 1830.
Við kynnumst fjórum ungum lista-
mönnum og bóhemlífi þeirra. Rud-
olfo er skáld og Marcello m’álari og
báðir eru í upphafi leiks að bjástra
við að skapa eitthvað. En andinn
er ekki yfir þeim, auk þess er þeim
nöturkalt og þeir eru soltnir. Það
verður úr að þeir fórna einu leik-
handriti Rudolfos í arininn, sem
þeir telja að hafi lifað allt of lengi
í iðjuleysi. Colline, sem er heimspek-
ingur, kemur þá að. Hann hefur
verið að reyna að
veðsetja bækur fyr-
ir mat, en ekki orðið
ágengt, því þetta er
aðfangadagskvöld,
allt lökað, nema
veitingastaðirnir í
Latínuhverfinu,
þangað sem fólkið
þyrpist. Þeir dást
að leikritinu sem
logar og yljar þeim
um stund, en það
er reyndar stutt
gaman og fljótt
Oaskan ein — og i
lokin hrópa þeir
Marcello og Colline
höfundinn niður.
En þá vænkast
heldur en ekki hag-
I ur strympu. Inn
kemur stráklingur
með körfu af vistum
<og þeir ætla ekki
að trúa sínum eigin
augum; matur og
vín og viður í eld-
inn. Og inn úr dyr-
unum skokkar
fjórði félaginn,
Schaunard, sem er hljómlistarmað-
ur og stráir um sig peningum. Hann
segir þeim frá því hvernig hann
datt í lukkupottinn; ríkur, sérvitur
Englendingur réði hann til sín til
að leika fyrir páfagaukinn sinn og
var svo um mælt að hann skyldi
leika sleitulaust þar til páfagaukur-
inn hrykki upp af. A þriðja degi var
Schaunard orðinn svo lúinn að hann
gekk í bandalag við þjónustu þess
enska og bjuggu þau páfagauknum
fjörráð; hann varð að drekka sinn
eiturbikar eins og Sókrates forðum.
Þeir félagar hlusta á þessa frásögn
ur hann hönd hennar og syngur
aríuna frægu „Che gelida man-
iana,“ En hvað þér er kalt á höndun-
um. Þar segir hann deili á sér og
lýsir högum sínum, efnin séu
kannski af skornum skammti, en í
andanum sé hann auðkýfingur!
Hann biður nú stúlkuna að segja
deili á sér, sem hún gerir í annarri
frægri aríu, „Mi chiamano Mimi,“
Það kalla mig allir Mimi, en ég
veit ekki hvers vegna, því ég heiti
nefnilega Lucia. Hún segist vera
saumakona, sem elski blóm og vor,
en þær rósir og liljur sem hún
saumi, séu reyndar ekki eins lifandi
og þau blóm sem sólin vekur til lífs
á vorin. Félagarnir eru orðni óþolin-
móðir og kala upp til Rudolfs að
koma nú yfir á Momus, en hann
segist reyndar ekki vera einn og
kemur nú til tals að Mimi fari með,
enda er skemmst frá því að segja
að þau hafa óðara fellt hugi saman
og lýsa því í frægum dúett, „0
af mátulega miklum áhuga, önnum
kafnir við að búa til veislu, en
Schaunard tekur af skarið. Ekkert
ofát hér; þessar vistir á að geyma
til komandi sultardaga, jú þeir geta
fengið sér eitt staup heima, en svo
skuli haldið út á veitingastað, það
verður að halda upp á jólin.
En þá er barið að dyrum og inn
kemur Benoit, húseigandi, og
heimtar leigu fyrir þakherbergið.
Marcello er hinn elskulegasti við
karl og bendir honum á peninga
Schaunards, hinum til mikillár
skelfingar, og segir nú hæg heima-
tökin með greiðslu. Þeir gefa Ben-
oit í staupinu og glettast við hann,
Marcello .segir að til hans hafi sést
á kvennafari í Mabillon hér um
kvöldið og karl gengst upp við
þessu. En þegar í ljós kemur að
Benoit er að auki giftur, gera þeir
félagar sér upp mikla hneykslan og
nánast fleygja þeim gamla á dyr,
sem svo ekki hefur orð á leigunni
í bili a.m.k.
Síðan halda þeir félagar yfir á
Café Momus í Latínuhverfinu. Rud-
olfo verður þó eftir og ætlar sér
fimm mínútur til að ljúka við blaða-
grein. Þá er barið, inn kemur ung
stúlka að leita liðsinnis, það hefur
slokknað á kertinu hennar. Hann
kveikir á því, hún þakkar fyrir sig
og ætlar að fara, en verður þess
svo vör að hún hefur týnt herbergis-
lyklum sínum þarna inni og enn
slokknar á kertinu og tekst nú ekki
betur til en svo að gjósturinn af
ganginum slekkur einnig ljósið hjá
Rudolfo. Eða hvað? í hálfrökkri leita
þau saman að lyklunum og þá gríp-
suave fanculla“ og þannig lýkur
fyrsta þætti.
2. þáttur
Við erum stödd á litlu torgi þar
sem mætast þröngar götur Latínu-
hverfisins. Mannmergð, stássmeyj-
ar og spjátrungar spranga um
stræti, götusalar bjóða varning
sinn; döðlur, appelsínur, hnetur,
blóm, leikföng, koppa og leikmuni,
hljóðfæri, gamlar flíkur. Á Café
Momus er fjölmenni, meira að segja
sitja nokkrir úti fyrir og snæða í
VÍNARBRAUÐ OG HARÐ-
METI FYRIR SÁLARLÍFIÐ
Guðmundur Óli Gunnarsson kom frá Finnlandi í febrúar til
þess að taka að sér hljómsveitarstjórn á La Bohéme og hann hef-
ur ekki þurft að kvarta undan verkefnaskorti. Guðmundur Óli
hefur verið við framhaldsnám í hljómsveitarstjórn í Finnlandi en
fyrir þremur árum lauk hann prófi I hljómsveitarstjórn frá tónlist-
arháskólanum í Utrecht í Hollandi. Þá kom hann heim og tók að
sér stjórn Háskólakórsins í einn vetur. Síðan hefur hann tekið
að sér ýmis verkefni þegar hann hefur verið staddur hér í fríi
og því ekki verið í neinni útlegð frá íslensku tónlistarlífi, eins og
hann orðaði það.
Ungir hljómsveitarstjórar þurfa
þá ekkert að ganga um götur
með hendur í vösum?
„Ja, ég hef að minnsta kosti
haft nóg að gera eftir að ég kom
heim. Eg er í hópi sem kallar sig
Caput og um daginn stjórnaði ég
á tónleikum sem hópurinn hélt.
Einnig var ég að gera upptökur
með sinfóníuhljómsveitinni fyrir
útvarpið, í apríl stjórna ég svo á
hátíðartónleikum hjá tónmennta-
skólanum og í sumar verð ég með
Caput á Skálholtstónleikum. Á ég
að halda áfram?“
— Það er því bjart framundan
að þjnu mati?
„Ég gerði nú aldrei ráð fyrir
því beinlínis að hafa nóg að gera
einungis í hljómsveitarstjórnun en
ég held að það sé nóg að gera
fyrir stjórnendur á íslandi svo
fremi sem menn vilja taka að sér
óiík verkefni. Það er náttúrulega
ekki um neitt annað að ræða,
hvort sem er í hljómsveitarstjórn
eða einhverju öðru. Svona er þetta
bara í litlu þjóðfélagi, það þurfa
allir að geta brugðið sér í mörg
hlutverk. Þetta feiur í sér bæði
kosti og galla. Maður verður til
dæmis ekki óperusérfræðingur hér
á Isiandi en jafnframt festist mað-
ur ekki í einni tegund tónlistar. í
sama mánuðinum er ég að fást
við glænýja tónlist með Caput og
svo svona vinsældartónlist eins og
í La Bohéme. Það er greinileg
þörf fyrir stjórnendur og þá mest
í kóraheiminum því kórastarfsem-
in er svo mikil hér.“
— Ertu þá alkominn heim?
„Það er nú alveg óráðið. Ég er
að minnsta kosti ekki á leið aftur
til Finnlands en ég vil náttúrulega
safna sem mestu í pokann áður
en ég kem endanlega heim. Þess
vegna fór ég til Finniands eftir
að hafa verið í Hollandi því þar
eru ólíkir skólar í stjórnun. í Hol-
landi hafði ég til dæmis kennara
sem hefur stjórnað mikið óperum
og kórsinfónískri tónlist og ég er
mjög heppinn að hafa þennan
grunn núna.“
— Hvernig hefur vinnan við La
Bohéme verið?
„Það, er óhjákvæmilegt að ein-
hveijir vaxtarverkir verði þegar
svona stórt verkefni er sett af stað
af hópi sem aldrei hefur unnið við
slíkt áður. Þetta hefur verið mikil
vinna en lærdómsrík og það hefur
verið gaman að taka þátt í þessu
verkefni og sjá hlutina ganga upp.
Helsta vandamálið sem hefur snú-
ið að mér er hljómsveitargryfjan,
en hún er dálítið óheppileg í laginu
sem helgast af undirstöðum hring-
sviðsins en þær koma f veg fyrir
að hægt sé að koma gryfjunni
fyrir á klassískan hátt. Þetta veld-
ur því að hún er óheppilega mjó
og löng og því fylgja ákveðin vand-
amá! fyrir hljómsveitina. Á hinn
bóginn hefur hún einn stóran kost
þar sem hún er að stærstum hluta
opin upp og þar af Ieiðandi berst
hljómurinn mjög vel og blandast
líka vel. Þetta er í fyrsta skipti
sem gryfjan er notuð, en sinfóníu-
hljómsveitin hefur spilað á sviðinu
og þar hefur tónlistin virkað svolít-
ið þurr en hún hljómar mun betur
úr gryfjunni."
— Þannig að Borgarleikhúsið
er þokkalegt óperuhús?
„Já, það er það og ástæðan
fyrir því að leikfélag Reykjavíkur
hefur áhuga á að taka þátt í þessu
verkefni er auðvitað að komast
að því hvernig húsið hentar til
óperufiutnings. Aðstaðan hér er á
allan hátt mjög góð og eiginlega
miður að ekki var hægt að finna
betri lausn á gryfjunni. En þetta
hefur verið mjög spennandi tími,
við gátum ekki farið með hljóm-
sveitina í gryfjuna fyrr en mjög
seint á æfingatímabilinu og það
vissi enginn hvernig það myndi
koma út. Það reynir auðvitað mik-
ið á alla aðila að þurfa að vinna
þetta á svona skömmum tíma.
Hljómsveitin þarf að aðlagast
söngvurunum og þeir hljómsveit-
inni og stjórnandinn þarf svo að
reyna að halda utan um þetta allt. “
— En hvort ertu nú hallari und-
ir þessa tegund tónlistar eða þá
sem þú hefur fengist við með
Caput-hópnum?
„Ég hef mikla unun af því að
fást við þetta verkefni en ég gæti
ekki unnið einvörðungu við svona
tónlist allt árið, ekki svona enda-
laus vínarbrauð, ég verð að fá eitt-
hvert harðmeti inn á milli, það er
bara fyrir jafnvægið í sálarlífinu.
En vinnan við þessa tónlist hjálpar
mér þegar ég er að vinna við nútí-
matónlist og öfugt. Með þessu
móti öðlast maður kannski meiri
víðsýni og einangrast ekki í
ákveðnum vinnubrögðum."
gþg