Morgunblaðið - 07.10.1992, Blaðsíða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBER 1992
—
F/skverð he/ma
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
Samtals fóru 155,7 tonn af þorski um fiskmarkaðina
þrjá hér syðra í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnar-
fjarðar fóru 22,6 tonn og meðalverðið 86,44 kr./kg.
Um Faxamarkað fóru 81,7 tonn á 96,49 kr./kg og um
Fiskmarkað Suðurnesja fóru 51,4 tonn á 97,11 kr./kg.
Af karfa voru seld 32,6 tonn, meðalverð í Hafnarfirði var
46,65,43,15 á Faxagarði og 48,28 syðra. Af ufsa voru
seld 30,9 tonn, meðalverð í Hafnarfirði var 44,34,43,94
á Faxagarði og 38,79 hvert kíló á Suðurnesjum. Af ýsu
voru seld 47,3 tonn á mörkuðunum þremur hér syðra
og meðalverðið 97,16 kr./kg.
4-100
60
40
Eitt skip,
Guðmundur
Kristinn SU
404, seldi í
Grimsby í
síðustu viku
samtals 56,7
tonn á 127,36
kr./kg. Úr
gámum voru
seld 426,2 tonn
á122,36 kr./kg.
Vegiðmeðal-
verð þorsks var
127,12 kr./kg
35.vika | 36.vika [ 37.vika | 38.vika
Okt.
34,vika
Þorskur mmmmm Karfi mmmmm Ufsi «sssœs
Þrjú skip, Ögri RE 72, Hegranes SK 2 og Ásbjörn RE 50, seldu afla sinn í
Þýskalandi í síðustu viku, samtals 440,4 tonn á 81,97 kr./kg. Þar af voru
410,9 tonn af karfa á 81,09 kr./kg og 5,4 tonn af ufsa á 64,76 kr. hvert kíló.
Staðgenglar þorsksins festa
sig í sessi á fiskmörkuðunum
Viðvarandi þorskskortur
knýr menn til kaupa á
ýmsum öðrum fisktegundum
MARK-
AÐS-
FRÆÐING-
AR vestan
hafs spá því
nú, að hinn
gífurlegi
samdráttur í þorskveiðum okkar íslendinga og Kanadamanna
leiði til mikilla breytinga á hlutdeUd fisktegunda á fiskmörkuðun-
um í Bandaríkjunum. Þorskskorturinn verði til þess, að að aðrar
tegundir komi í staðinn og þær festi sig síðan í sessi á kostnað
þess gula, aukist framboð af honum á ný. Sé litið yfir áætlaðan
afla helztu þorskveiðiþjóðanna kemur í ljós, að samdrátturinn er
gifurlegur á öllum svæðum nema í Barentshafinu. Kvótar þar
fyrir þetta ár eru svipaðir og í fyrra, en ráð er fyrir því gert að
afli aukizt verulega á næsta ári og í framtíðinni, verði rétt að
málum staðið. Það er samt enn sýnd veiði en ekki gefin og á
meðan borðar fólk aðrar fisktegundir en þorsk.
I markaðsritinu the Erkins Sea- 14. september segir að botnfisk-
food Letter, sem gefíð er út í markaðir í Evrópu hafí verið afar
Bandaríkjunum, er yfirlit yfír stöð-
una í haust og byggist pistill þessi
á því og fleiri markaðsritum svo
sem GlobeSsh, sem gefíð er út af
FAO, Seafood Business, Seafood
Leader Fishing News og Seafood
News. Þar kemur fram, að birgðir
af þorskblokk og þorskflökum
vestan hafs séu litlar og markaður-
inn tvístígandi vegna lítils fram-
boðs og óvissunnar um framhaldið.
Verð á þorskafurðum hefur haldizt
stöðugt eða hækkað heldur, en
athygli vekur, að tvífrystur Kyrra-
hafsþorskur hefur náð góðri stöðu
á markaðnum. Mun minna fram-
boð hefur ekki aukið eftirspum
eins og venjan hefur verið, vegna
þess að kaupendur færa sig strax
yfir í aðrar tegundir, þar sem litlar
eða engar líkur eru taldar á auknu
framboði í nánustu framtíð. Lágt
gengi dollarsins hefur ennfremur
haft áhrif á framboðið, þannig að
af minni afla fer enn minna inn á
bandaríska markaðinn. Gengis-
lækkunin í Bretlandi hefur á móti
þau áhrif að sá markaður er minna
fýsilegur en áður, en jafnframt
hafði aukið framboð á þorskafurð-
um í Evrópu, þegar haft áhrif til
lækkunar á verði. í GlobeSsh frá
slakir í ágúst og upphafi septem-
ber, en þó sé þar nokkuð lífsmark
að koma í ljós. Verð á saltfiski á
Spáni hafí til dæmis hækkað tölu-
vert.
Þorskstof narnlr víðast hvar
að hrunl komnlr
Ástandið í þorskveiðum Kanada-
manna er hörmulegt. Veiðar af
norðurslóðarþorskinum hafa verið
bannaðar í tvö ár. Afli þorsks af
öðrum svæðum er ekki nema
fímmtungur af því, sem eðlilegt
hefur verið talið. Helztu ástæður
hrunsins eru mikill sjávarkuldi,
mikill ís, hrun loðnustofnsins og
fæðuskortur af þeim og öðrum
sökum, afrán sela og síðast en
ekki sízt ofveiði bæði heimamanna
og fískveiðiþjóða Evrópubandlags-
ins.
Staðan í Barentshafínu er ljósið
í myrkrinu, þó áætluð viðbót við
aflakvóta þar sé í raun sýnd veiði
en ekki gefín. Þorskstofninn var
að hruni kominn fyrir nokkrum
árum, en afar strangar veiðitak-
markanir, bæði á þorski og loðnu,
virðast hafa gert það að verkum
að stofninn hefur náð sér á strik.
Rússar og Norðmenn juku þorsk-
kvótann fyrir þetta ár um 56.000
tonn, sem skiptast jafnt milli þinð-
anna og 5.000 tonn verða heimiluð
öðrum þjóðum. Þannig verður
norski kvótinn í ár um 200.000
tonn. Búizt er við verulegri afla-
aukningu í Barentshafínu þannig
að aflinn verði allt að hálfri milljón
tonna. Hins vegar hefur lítill hluti
þorsksins, sem veiðist á þessum
slóðum skilað sér inn á bandaríska
markaðinn, heldur hefur hann að
stærstum hluta verið saltaður og
seldur til Spánar og Portúgals.
Þorsk- og ýsuafli við Færeyjar
hefur fallið um 40% milli ára og í
Eystrasaltinu virðist stofninn að
' hruni kominn. Fyrrí helming þessa
árs varð aflinn aðeins 16.00 tonn,
en 39.700 á sama tíma í fyrra.
Ástandið í Norðursjónum er líka
slakt og við Grænland hafa afla-
brögð verið svo slök, að brezkir
ísfísktogarar, sem þar hafa verið
hafa tæpast getað klára túra. Þrátt
fyrir nærri fjögurra vikna útiveru.
Hér hafa veiðiheimildir verið
skomar verulega niður og þrátt
fyrir að kvótinn minnki stöðugt
gengur sífellt verr að ná leyfilegum
afla.
Aðrar tegundir koma í staðlnn
fyrir þorskinn
Þorskveiðar við Alaska höfðu
náð 142.600 tonnum í byijun ág-
úst. Heildarkvóti er 154.700 tonn
og veiðum er að, ljúka. Hverjar
veiðar Japana og Rússa í Kyrra-
hafínu verða, er óljóst, en víst er
talið að mikill skortur á Kyrrahafs-
þorski verði á fiskmörkuðunum í
Japan og Bandaríkjunum í vetur.
Staðgenglar þorsksins festa sig
því æ fastar í sessi á fiskmörkuð-
unum. Lýsingur, hokinhali og búr-
fískur fylla í vaxandi mæli upp f
skarðið, sem þorskurinn skilur eft-
ir sig á flakamarkaðnum og blokk-
ir úr lýsingi og Alaskaufsa eru
ráðandi í gerð fiskrétta í raspi og
degi. Þorskurinn heldur aðeins
velli í saltinu.
Fiskblokk á Bandaríkjamarkaði, birgðir og verð
sept. 1990 til júlí 1992
60
milljón pund
50
Birgðir Verð
UfSÍ I I
Þorskur I I
^gsses&BB^sasm

Enginn kvóti
8w‘wnm|,a«rdK
mnf—
Enginn kvóti
dollarar I
2,5
2,2 |
1,9
-1,6
1,3
0 i
S1990O N D J1991F M'
Birgðir af þorskblokk í
Bandaríkjunum í ágúst
1987-1992 þús. tonn
HEEirani
Danir skáka
Norðmönnum
DANIR hafa á skömmum tíma
náð stórum hluta markaðshlut-
deildar Norðmanna á heims-
markaðnum fyrir fiskimjöl, eða
sem nemur mjölsölu að andvirði
um 2,5 milijarða íslenzkra
króna. Þessi þróun hefur komið
Norðmönnum afar illa, en fiski-
injölsiðnaðurinn þar hefur átt
við mikla rekstrarerfiðleika að
stríða. Danir hafa meira að segja
náð undirtökunum á norska
markaðnum fyrir mjöl til fisk-
eldis.
Talið er að Norðmenn muni
flytja inn frá Danmörku um 30.000
tonn af fiskimjöli á þessu ári að
verðmæti rúmlega milljarður
króna. Þetta magn svarar til um
helmings mjölmarkaðsins í Noregi.
Fulltrúar norska fískimjölsiðnaðar-
ins kenna ríkisstjóminni um hvem-
ig komið er. Iðnaðurinn þarf að
greiða skatta af eldsneyti og um-
deildur umhverfísskattur eykur enn
á vandann, en hann svarar til 6%
kostnaðaraukningar. Þá þarf ekki
að greiða tolla af innfluttu dönsku
mjöli, en 2% tollur leggst á norskt
mjöl, sem flutt er út til EB-land-
anna. Þrátt fyrir þetta hefur mjöl-
útflutningur Norðmanna aukizt
undanfarin.
Frá því loðnuveiðar vom bannað-
ar á sínum tíma, hefur norski fiski-
mjölsiðnaðurinn átt í vandræðum
'Og aðeins 14 verksmiðjur em enn
í rekstri. Velta þeirra allra er áætl-
uð um 9 milljarðar króna á þessu
ári og að rekstrartapið nemi alls
400 milljónum króna. Á næsta ári
er velta þeirra áætluð um 12 millj-
arðar króna og tapið um 300 millj-
ónir. Loðnuveiðar em nú hafnar á
ný og góðar horfur á veiðum í
Barentshafí.
1987 1 988 1989 1990 1991 1992
Þorskbirgðir
í lágmarki
BIRGÐIR af þorskblokk í
Bandaríkjunum eru litlar um
þessar mundir, þó þær hafi auk-
izt um 50% frá því apríl. Allt
þetta ár hafa birgðir verið litlar
og ræður þar miklu lágt gengi
dollarsins og mikill niðurskurð-
ur á aflaheimOdum í Kanada
og hér við land. Sé litið á birgð-
ir á lok ágúst síðustu 6 árin,
kemur í Ijós, að nú og í fyrra
voru þær með allra minnsta
móti, rúmlega 4.000 tonn, en
voru mestar í ágúst 1988, um
fjórum sinnum meiri en nú. Þá
var gengi dollarsins stöðugra
og verðhækkanir höfðu verið
umtalsverðar en það leiddi tU
aukins framboðs. Verð á blokk-
inni hefur reyndar hækkað að
undanförnu eftir nokkra lægð.
Birgðir af þorskflökum í
Bandaríkjunum í ágúst
1987-1992 þús. tonn
1987 1988 1989 1990 1991 1992
BIRGÐIR af flökum hafa verið
nokkuð jafnar þetta ár, um
10.000 tonn, en þær voru þó í
lægri kantinum í ágúst. Sé litið
aftur tU ársins 1987, kemur f
Ijós, að birgðir af flökum voru
minnstar í ágúst 1990, aðeins
um 6.000 tonn, en langmestar,
tæp 20.000 tonn, í sama mánuði
1990. Verð á flökunum hefur
verið nýög stöðugt. Það er nú
3,10 dollarar á pundið, en
haustið 1990 var verðið f lág-
marki í um 2,80 dollurum á
pundið.