Alþýðublaðið - 17.11.1920, Blaðsíða 1
C3-efid út aí Alþýðufiokkiram.
1920
Miðvikudagian 17. nóvember.
265 tölubl.
6y3ingaEiatnr.
(Nl)
Það er þekt fyrirbrigði, að þeg-
-ar eitthvað ilt ber að höndum,
|)á kenna menn því um sem mönn-
um var eitíhvað í nöp við áður,
ef orsakirnar voru óljósar. Eftir
að Ameríka fanst, og mikið tók
að flytjast til Evrópu af gulli, tóku
-vörur að stíga ákaft í verði, eða
með öðrum orðum, peningarnir
féilu. En menn skildu ekkert í
því þá, af h'/erju þessi dýrtíð staf-
aði, og víða var Gyðingum kent
um hana, og þeir ofsóttirl
Það sem einkum heldur við
gyðingahatrinu nú á dögum er
það, að valdhafarnir œsa lýðinn
„gegn Gyðingum, til þess að vera
sjálfir í friði. í Rússlandi voru
Æsingarnar gegn þeim beinlínis
föst stjórnarráðstöfun. Almenningi
leið þar afsksplega illa, og altaf
lá þar við uppþotum og uppreist-
um. Þess vegna kom það sér af
ar vel, þar að geta látið æði hins
liungurtrylta lýðs bitna á Gyðing-
am; það var fyrirhafnarminst, Al-
ræmt er málið gegn Gyðingnum
Beilis, sem stjórnin lét ákæra fyrir
að hafa myrt dreng til þess að
nota blóð hans við Gyðinga helgi-
athöfa! Tilgangur kærunnar var
að koma á gyðingaofsóknum eftir
stærri mælikvarða en nokkru sinni
hafði áður þekst í Rússlandi, og
enginn vafi er á að hefði Beilis
verið dæmdur sekur, hefðu Gyð-
iugar verið drepnir f hefndarskyni
í tugaþúsundatali, eða jafnvel svo
hundruðum þúsunda skifti (og
Gyðingastúlkur svívirtar fyrst). En
þrátt fyrir aílar tilraunir reyndist
ómögulegt að dæma Beilis, það
var ekki hægt aanað en sýkna
hann þó alt væri reynt, og var
sýknunin víst mest að þakka ung-
um málafærzlumanni, sem af sjálfs-
dáðum tók að sér að verja málið.
Maður þessi varð sfðar snögglega
heimsfrægur, þegar rússnesku þjóð-
.nni — lof sé hamingjunni —
tókst að hrista af sér ok keisara-
stjórnarinnar. Það var Kerenskij.
A sama hátt og rússneska keis-
arastjórnin notaði æsingar gegn
Gyðingum, notar auðvaldið sér þær
alstaðar annarsstaðar, þar sem lýð-
urinn eða einhver hluti hans er
nógu illa mentaður til þess að
það sé hægt. En þeir þora auð
vitað ekki að fara eins frekt f
það eins og í Rússlandi, og verð-
ur heldur ekki eias vel ágengt
og þar.
En það er á tvennan hátt að
auðvaldið hefir gagn af gyðinga-
hatrinu. í fyrsta lagi fær almenn-
ingur útrás á óánægju sinni, þar
sem hægt er að æsa upp gyð-
ingahatur — þeirri óánægju sem
stafar af bágbornum kjörum, og
mundi með réttu snúast gegn auð-
valdinu. I öðru lagi er svo auð
velt eftir að búið er að koma æs-
ingunni af stað, að klína gyðings-
nafninu á helztu óvini auðvaidsins,
jafnaðarmannaforingjana, en ef
það er ómögulegt, af því engir
Gyðingar séu meðal þeirra, eins
og t. d. á Norðurlöndum, þá bara
sagja að þeir séu keyptir af Gyð-
ingum. í svo stórri hreyfingu sem
jafnaðarhreyfingunni nafa skiljan-
lega verið ýmsir menn ýmist Gyð-
ingatrúar eða Gyðingaættar, og er
þeim þá óspart haidið á lofti, og
þeirra látlaust getið sem Gyðinga,
t. d. Karl Marx, sem var Gyðing-
ur að ætterni, þó ekki að trú. En
svo telja þeir vanakga tífalt fleiri
Gyðinga en eru það, og eru oft
broslegar átyllurnar til þess, t. d.
var enska rithöfundinum S. G.
Hobson (þeim sama sem nú er
þektur fyiir rit sín um gilda socia-
lismann) vísað úr landi af rúss-
nesku keisarastjóminni, af því hann
hafði skriíað f ensk blöð það sem
henni kom illa, og var átyllan til
þess að vísa honum úr landi sú,
að hann væri Gyðingur. En þar
eð Mr. Hobson var af gamalli
brezkri kvekaraætt, kom honum
það undarlega fyrir, og spurði af
hverju þeir drægju þá ályktun, að
hann væri Gyðingur. Svarið var;
„Er ekki annað skfrnarnafn yðar
Samúelf Samúel er hebreskt nafnl*
Það er á Iíkan hátt og þetta, að
gyðingahatursmennirnir fara að
gera aila jafnaðarmannaforingja að
Gyðingum.
Þó eigi komi það beinlínis gyð-
ingahatri við, er ekki úr vegi að
minnast á, áður en þessari grein
er lokið, að margir álíta að Gyð-
ingar skari fram úr öðrum að gáf-
um og dugnaði, en hvort svo er
skal ósagt látið. En vfst er um
það, að margir miklir menn hafa
verið Gyðingaættar. Skal hér af
núlifandi mönnum aðeins minst á
Danann Georg Brandes, sem sag-
an tvfmælalaust mun nefna einn
af mestu mönnum þeirra tfma sem
nú eru, sökura hinna frábæru vits-
muna hans, þekkingar, og þó um-
fram alt sökum hins dæmafáa
hugrekkis hans.
Alþjóðasamband
ve rk íýðsblað an na*
Fyrir nokkru síðan var í Berlfn
haldinn mjög merkur fundur, und-
ir stjórn Bernsteins. Var á fund-
inum samþykt að mynda eitt alls-
herjar samband milli allra verk-
Iýðsblaða í Þýzkalandi, sem stutt
yrði öfluglega af verklýðsfélögun-
um. Á sama fundinum skýrðí
Costello, sá er stjórnar fréttastofu
jafnaðarmanna í Ameríku, frá þvf,
að útbú frá fréttastofunni yrði sett
á stofn í Berlín, jafnskjótt og
Bochner, sá maður sem sjá á ura
fréttaritun í Mið-Evrópu, kæmí
þangað í desember. Tilkynt var
einnig, að í byrjun næsta árs yrði
fundur haldinn með sendimönnum
frá blöðum verkalýðsins í Bret-
landi, Ameríku, Þýzkalandi, Nor-
egi, Danmörku og öðrum löndum.
Á fundur sá að fjalla um og
koma skipulagi á alþjóðasamband
blaða verkalýðsins og starfsmanna
þeirra. :