Morgunblaðið - 15.04.1994, Qupperneq 2

2 C
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 1994
MEÐFERÐ FYRIR OFBELDISHNEIGÐA KARLA
♦ NÝSTÁRLEG ULLARHÖNNUN
Á LÝÐVELDISÁRI-+ UM KVENNAKIRKJUNA
OG STARF HENNAR ♦ POKARÖR
FYRLR PLASTPOKA ♦ HEIMTILBÚNAR
SNYRTIVÖRUR
Konur mega
tala um Guð sem konu
ÞAU sem koma í messu í Kvennakirkjunni sjá strax að þar er
annað messuform en venjulega tíðkast. Konurnar hafa sjálfar
samið bænirnar, sem þær flytja og umorðað ritningargreinarnar.
Þær syngja öðruvísi sálma, endurlífga ýmsa messuliði og predika
kvennaguðfræði. Messan hefur yfir sér einhvern léttleika, sem er
annar en í öðrum messum.
Hugtakið kvennaguðfræði er til-
tölulega nýtt af nálinni hér á landi
þó það eigi sér nokkuð djúpar rætur
mm í sögunni. Kvennaguðfræði
0| spratt upp á síðustu öld, en
UJj hefur aðallega verið skrifuð eft-
2 ir 1960. Kvennakirkja var
2 stofnuð hér á landi í desember-
g| mánuði árið 1992 og fyrsta
■ga^ kvennamessan var haldin þann
14. febrúar 1993. Síðan hafa
kvennamessur verið haldnar
mánaðarlega í ýmsum kirkjum lands-
ins með kaffi og samræðum á eftir.
Fyrsti kvenpresturinn hér á landi,
séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir, var
frumkvöðull að stofnun kvennakirkju
hérlendis í samstarfi við sjö athafna-
konur, sem áttu það sameiginlegt
að hafa sótt hjá henni námskeið í
kvennaguðfræði á vegum Tóm-
stundaskólans.
Morgunblaðið/Kristinn
Séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir
á 20 ára vígsluafmæli í haust og
er sem stendur að skrifa bók um
kvennaguðfræði sem hún nefnir-
„Vináttu Guðs“.
Grasrótarhreyfing
Morgunblaðið/Sverrir
Auður Eir var frumkvöðull að stofnun Kvennakirkju hérlendis ásamt
sjö athafnakonum, sem eru: Elísabet Þorgeirsdóttir blaðamaður,
Guðný Guðmundsdóttir kaupmaður, Inga Hanna Guðmundsdóttir
guðfræðinemi, María Bergmann skriftargreinir, Rannveig Jónsdóttir
kennari, Ninna Sif Svavarsdóttir menntaskólanemi og Sesselja Guð-
mundsdóttir tónlistarkennari og organisti kvennakirkjunnar.
„íslenska þjóðkirkjan gefur mikið
frelsi til að búa til ný messuform og
til að stofna hópa, sem vilja fara
nýjar leiðir. Kvennakirkjan er einn
slíkur hópur. Hún er grasrótarhreyf-
ing í mótun. Fram til þessa höfum
við sjálfar skipulagt messumar en
okkur langar til að fá fleiri konur
með í starfið. Við spyijum konur
hveiju þær leiti að í trú sinni og hvers
þær vænti þegar þær koma í messur.
I Kvennakirkjunni reynum við svo að
uppfylla drauma okkar. Þetta er það
sem við erum að vinna að núna.
Allt byggist þetta á kvennaguð-
fræði en þar kennum við hver ann-
arri að nota trúna í daglegum við-
fangsefnum. Á bænastundunum í
messunum tölum við við Guð vinkonu
okkar um dagana sem við höfum lif-
að, vonbrigði okkar og sorgir, gleði
okkar og eftirvæntingu. Svo hlustum
við á Guð í ritningarlestrunum, sálm-
unum og vináttu messunnar. Þannig
byggjum við upp okkar eigin persónu-
legu trú á Guð og okkur sjálfar. Svo
höldum við út í lífið á ný, fylltar eilít-
ið meiri krafti en áður. Næsta skref
verður að halda námskeið um kvenna-
guðfræði því margar konur vilja fá
að vita meira. Námskeið hafa ekki
verið haldin síðan kvennakirkjuhópur-
inn var í Tómstundaskólanum. Við
höldum eitt helgarnámskeið í júní og
byijum svo aftur í haust,“ segir Auð-
ur Eir.
Auður Eir á 20 ára vígsluafmæli
í haust, en hún vígðist fyrst til Suður-
eyrar í Súgandafirði haustið 1974,
tólf árum eftir að hún lauk guðfræð-
inámi. Nú er hún að skrifa bók um
kvennaguðfræði sem bera mun titilinn
„Vinátta Guðs“ og væntanleg er á
markaðinn í sumar.
Frelsi
„Kvennaguðfræðin er skrifuð af
því að konur hafa verið undirokaðar
um aldir en hafa auðvitað aldrei átt
að vera það. Bæði kirkjan og guð-
fræðin hafa undirokað konur. Við
verðum að horfast í augu við það. Á
hinn bóginn viljum við ekki stoppa í
þessum hugmyndum, heldur ganga
í gegnum þær, út úr þeim og út í
frelsi fyrir allar manneskjur. Þetta
frelsi er ekki fólgið í því að við fáum
að taka þátt í því sem við höfum
ekki fengið að taka þátt í fram að
þessu og fara að gera allt eins og
karlar. Við viljum frelsi til þess að
skrifa okkar eigin guðfræði og lifa
eftir henni. Kvennaguðfræði byggir
ekki síst á því að konur eru merkileg-
ar manneskjur og konur hafa leyfi
til að tala um Guð í kvenkyni. Við
erum hvorki að stefna að völdum né
yfirráðum yfir öðrum, heldur aðeins
völdum og yfirráðum yfír sjálfum
okkur svo við þurfum ekki að óttast
völd og yfirráð annarra. Við teljum
að það sé gífurlega mikilvægt fyrir
allar manneskjur að þær fínni að þær
eru hluti kirkjunnar og að þær séu
ávarpaðar í kirkjunni. Það þarf að
finna nýtt málfar í kirkjunni. Það
er reyndar unnið að því víða um
heim. Kirkjan okkar í heild þarf að
velta þessu fyrir sér og finna svar,“
segir Auður Eir.
Guðsmyndin
- En hvernig skyldi almenningur
á fslandi taka þessum „nýstárlegu“
hugmyndum?
„Viðbrögðin hafa verið mjög já-
kvæð og líka neikvæð sem er mjög
eðlilegt þegar um nýjungar er að
ræða. Við fáum ótal spurningar frá
fólki, sem aðallega er að velta fyrir
sér tvennu, af hveiju við tölum um
Guð í kvenkyni og af hveiju við
ávörpum bara konur í kirkjunni,"
segir Auður Eir, sem jafnframt hefur
tekið upp siði kvennakirkjunnar þeg-
ar hún messar yfir sóknarbörnum
sínum í sveitakirkjunum fyrir austan
fjall. „Ég er margoft búin að útskýra
Jietta fyrir sóknarbörnum mínum.
Ég geri þetta ekki vegna þess að ég
hef hugsað mér að gera þetta um
aldur og ævi og ekki vegna þess að
ég ætla að koma með þann boðskap
að Guð sé nú orðinn kvenkyns eða
hafí alltaf verið kvenkyns. Heldur
vegna þess að Guð hefur ekki alltaf
verið karikyns og er ekkert frekar
karlkyns en kvenkyns. Ég held að
þetta skipti afskaplega miklu máli
vegna þess að ég er sannfærð um
að guðsmynd okkar hefur gífurleg
áhrif á okkur sjálf. Hún hefur áhrif
á okkur sem hóp, sem þjóðfélag og
sem einstaklinga.
Sú staðreynd að alltaf hefur verið
talað um Guð í karlkyni, hefur mótað
afstöðu okkar til valda. Það hefur
ekki aðeins verið talað um Guð í karl-
kyni, heldur valdamikinn Guð í karl-
kyni. Kvennakirkjan talar ekki um
Guð sem valdamikinn karl, heldur
tölum við um Guð, sem er náin vin-
kona okkar, vinnur með okkur
kvennastörf og gefur okkur ný störf.“
Endurnýjun
Auður Eir hefur verið að kynna
sér kvennaguðfræði undanfarin 15
ár. Á meðan hún sat í stjóm Lút-
erska heimssambandsins kynntist
hún hugmyndunum og fór að lesa
fræðin með nokkrum þáverandi
kvenguðfræðinemum í Háskólanum.
Þær halda enn hópinn og þær sem
eru hérlendis predika til skiptis með
Auði Eir og fleiri konum í Kvenna-
kirkjunni; þær Agnes Sigurðardóttir,
Dalla Þórðardóttir, Hanna María
Pétursdóttir, Hulda Hrönn M. Helga-
dóttir, Jóna Kristín Þorvaldsdóttir,
Sólveig Lára Guðmundsdóttir og
Ragnheiður Erla Bjamadóttir.
Auður hefur síðan sótt þing og
setið reglulega á bókasöfnum í Mon:
treal í Kanada og lesið sér til. „í
byijun var kvennaguðfræði í mínum
huga algjör bylting. Ég fór að velta
henni fyrir mér vegna þess að mér
fannst sú guðfræði, sem ég hafði
lært, þurfa meira loft og endurnýjun.
Ég hygg að slíkt gerist í lífi allra
og er ekkert nema hollt einstakling-
unum. Kirkjan þarfnast líka sífellt
endurnýjunar og sem betur fer tekur
hún breytingum. Annað væri ekki
eðlilegt." ■
Jóhanna Ingvarsdóttir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þjóðleg en
nýstárleg ullarhönnun
ULLARLÍNA Foldu á Akureyri
er þjóðleg á lýðveldisárinu,
sauðalitirnir áberandi og gömul
íslensk mynstur á flíkunum.
Sniðin eru mörg hver nýstárleg
og á þann hátt fléttar Valgerður
Melstað fatahönnuður saman
gamla og nýja tímann.
Frumraun fatahönnuðarins
með íslenska ull
Þessi nýja ullarlína Foldu er
frumraun Valgerðar sem nýlega
kom frá Þýskalandi þar sem hún
starfaði sem fatahönnuður eftir að
hún lauk námi sínu. Hún var í fjög-
ur ár við nám í skóla sem heitir
Modeschule og er rekinn af Vínar-
borg og útskrifaðist sem fatahönn-
uður og dömuklæðskeri.
„Ég hafði aldrei komið nálægt
íslensku ullinni áður, þó að ég hafði
unnið við pijónahönnun í Þýska-
landi. Þar voru aðstæður aðrar,
markhópurinn ólíkur og band og
vélakostur öðruvísi.“
Sauðalitir og gömul íslensk
mynstur
Valgerður talar um afturhvarf
til náttúrunnar þegar litaval í hönn-
un núna ber á góma og henni finnst
því fara vel á því núna að styðjast
við sauðalitina, hvítt, grátt, mó-
rautt, svart með hærum og drapp-
að. Fatnaðurinn er síðan framleidd-
ur í öðrum litum líka.
„Mig langaði að hafa mynstrin
íslensk og fór því að viða að mér
upplýsingum, skoðaði gömul vegg-
teppi, fletti bókum og útkoman
varð þessi.“
En þó flíkurnar séu þjóðlegar eru
Smokkur í
kaupbæti fylgir
með reikningnum
VEITINGASTAÐUR einn í Bang-
kok í Taílandi hefur bryddað upp
á þeirri nýbreytni að bera fram
smokk í stað súkkulaðimola eftir
matinn. Að sögn forsvarsmanna
vill veitingastaðurinn þannig gera
sitt til að sporna við fyrir frekari
fólksfjölgun, útbreiðslu eyðni og
annarra kynsjúkdóma.
Veitingastaðurinn, sem ber heitið
Cabbages & Condoms, áformar að
opna útibú í Peking í næsta mán-
uði, höfuðborg Kína, fjölmennasta
landi heims. Því er nefnilega spáð
að Kínveijar verði orðnir 1.650 millj-
ónir talsins árið 2044, en þeir eru
nú rúmlega 1.100 milljónir. Opinber-
ar tölur staðfesta jafnframt að eyðni
hafí nú náð til 1.160 Kínveija, en
eins og segir í grein í Asiaweek ber
að taka tölu þessa með fyrirvara.
Eyðni-tilfelli væru eflaust mun fleiri.
Cabbages & Condoms mun ein-
göngu bjóða upp á kínverska og
taílenska rétti auk þess sem gestir
geta spreytt sig í „karaoke". Aætl-
anir eru jafnframt uppi um frekara
landnám og er helst litið til Víetnam,
Ástralíu og Bandaríkjanna í því efni.
Þess má að lokum geta að þessi
óvænti glaðningur, sem mettir mat-
argestirnir fá í kaupbæti, er borinn
fram um leið og matarreikningarnir
eru gerðir upp, það er að segja rétt
áður en gestirnir hverfa út í nóttina.