Morgunblaðið - 27.09.1994, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 27. SEPTEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Noröménn reiöir eítir að utanríkisráðherrann lét undan í Smugudeilunni:
Jón Baldvin sigraði
- þorskurinn tapaði
Svona elskurnar raínar þetta er nú fagmaður. í heimalandi Eans finnst ekEi Iengur einn
einasti þorsktittur á lífi . . .
Yfir 5 tonn af svartolíu fóru í sjóinn úr Carvik
Kostnaður við hreinsun
fjörunnar tvær miiljónir
Morgunblaðið/Sverrir
TUGIR manna unnu að hreinsun fjörunnar um helgina. Notaðar
voru skóflur og stórvirkar vinnuvélar.
Hreinsun hefst si'ðan tveimur dögum
eftir að fuglarnir koma í hús. Tómas
sagði að fuglarnir þyrftu að vera í
garðinum í a.m.k. þrjár vikur, fyrr
væri fitusmurningur fuglanna ekki
orðinn eðlilegur.
Tómas sagði ljóst að aðeins brot
af þeim fugli sem lenti í olíubrákinni
hefði náðst. Hann sagðist ekki
treysta sér til að giska á hvað mikið
af fugli hefði drepist, en hann sagð-
ist hafa- séð hundruð olíublautra
fugla á föstudeginum, en þá tókst
aðeins að handsama um 50 fugla.
Fimm tonn í sjóinn
Davíð Egilsson, deildarstjóri
mengunarvarnadeildar Siglinga-
málastofnunar, sagði að fullnægj-
andi upplýsingar um það magn sem
fór í sjóinn lægi ekki fyrir, en flest
Á ANNAÐ hundrað tonn af olíumen-
guðum þara var hreinsaður úr fjör-
unni í Bakkavík á Seltjamamesi um
helgina, en um yfír fimm tonn af
svartolíu láku úr flutningaskipinu
Carvik frá Kýpur sl. fimmtudag. Um
200 olíublautum fuglum hefur verið
bjargað úr fjörum, aðallega við Sel-
tjamarnes. Tómas Guðjónsson, for-
stöðumaður Húsdýragarðsins, telur
þetta aðeins vera brot af þeim fugli
sem lenti í menguninni.
Um helgina voru 11 gámar fylltir
af olíumenguðum þara í fjörum á
Seltjarnarnesi. Hrafn Jóhannsson,
bæjartæknifræðingur á Seltjarnar-
nesi, sagði að búið væri að moka
upp eitthvað á annað hundrað tonn
af þara. Fjöldi manns vann að
hreinsunarstarfinu. Tæpur tugur
starfsmanna Seltjarnarnesbæjar,
sérfræðingar frá Reykjavíkurhöfn
og 37 menn frá tveimur björgunar-
sveitum unnu að hreinsun, auk íjölda
sjálfboðaliða. Mest mengun var í
Bakkavík, en einnig var mengun á
Suðurnesi. Ekki varð vart mengunar
í Gróttu. Þarinn verður urðaður hjá
Sorpu.
Hrafn sagði að hreinsunarstarfið
hefði gengið vel. Ekki hefði meiri
mengun borist á land eftir að fjör-
urnar hefðu verið hreinsaðar. Hrafn
sagði að kostnaður við hreinsun fjör-
unnar á Seltjarnarnes væri um 2
milljónir króna. Tryggingarfélag
skipsins yrði krafið um greiðslu
þessa kostnaðar.
Margir fuglar hafa drepist
Starfsmenn Húsdýragarðsins í
Reykjavík höfðu í gær tekið á móti
185 fuglum sem lent höfðu í olíu-
menguninni. 44 fuglar höfðu þá þeg-
ar drepist. Tómas Guðjónsson sagði
að þetta væri fyrst og fremst æðar-
fugl, en einnig langvía og urtönd.
Megnið af fuglunum kom af Sel-
tjarnarnesi, en einnig koma dálítið
af Álftanesi, úr Skeijafirði og Ör-
firisey. Hann sagði að fuglinn sem
kom á föstudaginn, daginn eftir
óhappið, virtist ætla að iifa áfallið
ÞEGAR æðarfuglinn er far-
inn að hressast tekur hreins-
unarstarfið við.
af,-en megnið af þeim fugli sem kom
á laugardaginn hefði hins vegar
drepist. Fugiinn hefði þá verið orðinn
mjög hrakinn og illa á sig kominn.
Þegar komið er með fuglana í
Húsdýragarðinn er byijað á því að
hlúa að þeim og fá þá til að éta og
drekka. Þeim er gefið sýklalyf.
bendi til að það væri um 5 tonn.
Skipið er nú á Grundartanga, en
olíu var dælt úr því um helgina. Á
því er 2-3 metra rifa. Davíð sagði
að skipið fengi ekki að láta úr höfn
fyrr en búið væri að gera við skipið.
Davíð sagði að skipið fengi sömuleið-
is ekki að láta úr höfn fyrr en það
hefði látið í té einhveijar tryggingar
fyrir greiðslu á þeim skaða sem oiíu-
mengunin hefði valdið.
Frá borginni til ríkisins
Hlakka til að tak-
ast á við embætti
ríkislögmanns
Jón G. Tómasson
Eg hef lengi talið að
æskilegl. væri að
skipta um starfs-
vettvang áður en starfsævi
minni lyki og þess vegna
tók ég því þegar ég átti
kost á að taka við embætti
ríkislögmanns," segir Jón
G. Tómasson, borgarritari,
er hann er inntur eftir
ástæðum þess að hann læt-
ur senn af embætti sínu
hjá borginni og flyst til
ríkisins. „í raðir embættis-
manna borgarinnar og
stjórnenda hafa verið að
koma yngri menn og ég
held að það sé gott fyrir
mig og Reykjavíkurborg að
ég sé ekki til sjötugs í
embætti borgarritara,
heldur breyti til á meðan
þess er enn kostur.“
Þú hefur starfað hjá
Reykjavíkurborg í 28 ár, nú síð-
ast sem borgarritari. Hvað felst
í því starfi?
„Það er rétt, að ég hef starfað
hátt í þijá áratugi hjá borginni,
fyrst sem skrifstofustjóri borgar-
stjórnarinnar, sem borgarlög-
maður í þrjú ár og síðastliðin tólf
ár sem borgarritari. Allt eru þetta
stjórnunarstörf og ég hef verið
mjög náinn samverkamaður
borgarstjórans öll þessi ár. Borg-
arritari hefur samkvæmt sam-
þykktum, Reykjavíkurborgar
embættislega yfirumsjón með
daglegum fjármálum borgarinnar
og skrifstofum hennar. Það er
ekki hægt að iýsa þessu embætti
í fáum orðum á tæmandi hátt. í
því felst til dæmis að sinna mjög
margvíslegum erindum borgara
jafnt sem ýmissa stjórnvalda og
stofnana. Til að gegna þessu
embætti þarf viðkomandi að vera
embættisgengur lögfræðingur.
Borgarritari er embættislegur
staðgengill borgarstjóra og svar-
ar fyrir embættisfærslur og starf-
semi borgarinnar í hans fjarveru.
Við opinber tækifæri hefur for-
seti borgarstjómar hins vegar
komið fram fyrir hönd borgarinn-
ar í fjarveru borgarstjóra.“
Jón segir að embætti borgarrit-
ara hafi aðeins þrír menn gegnt
á þeim 60 árum sem liðin eru frá
stofnun þess. „Sá fyrsti var
reyndar faðir minn, Tómas Jóns-
son, sem gegndi því í 22 ár. Þá
tók Gunnlaugur Pétursson við og
ég tók við af honum árið 1982.
Þetta er að sönnu ekki
fjölbreytt flóra og það
ætti að vera létt verk
og ódýrt að gefa út
borgarritaratal!"
Það er sérstakt að
feðgar skuli gegna sama embætt-
inu.
„Já, það er dálítið merkilegt
að við skulum hafa verið í sama
embætti, ég og faðir minn. Hins
vegar hafnaði ég því að starfa
hjá borginni á meðan hann gegndi
þar embætti og ég tók við sem
skrifstofustjóri borgarstjórnar
tveimur árum eftir lát hans.“
Hefur starf borgarritara tekið
breytingum á þeim tíma sem þú
hefur gegnt því?
„Já, það þróast og breytist í
tímans rás, eins og önnur störf,
þó það sé í eðli sínu eíns. Áhersl-
urnar eru kannski misjafnar, sem
getur helgast af því að hver borg-
arstjóri hefur sinn sérstaka
stjómunarstíl.“
Felst mikil breyting í því fyrir
þig að taka nú við starfi ríkislög-
manns?
►•Jón G. Tómasson lætur
senn af embætti borgarritara
og tekur við embætti ríkislög-
manns. Jón Gunnar fæddist
þann 7. desember árið 1931 í
Reykjavík, sonur hjónanna
Tómasar Jónssonar borgar-
lögmanns og Sigríðar Sigurð-
ardóttur Thoroddsen. Hann
lauk embættisprófi í lögfræði
við Háskóla íslands árið 1957
og stundaði framhaldsnám
við Columbia University í
New York. Jón hóf störf hjá
Reykjavíkurborg sem skrif-
stofusljóri borgarstjórnar
árið 1966, árið 1979 varð hann
borgarlögmaður og hefur
gegnt embætti borgarritari
síðastliðin tólf ár, eða frá
1982.
„Breytingin er mjög mikil og
þessi embætti eru í eðli sínu mjög
ólík. Stjórnunarþátturinn er lítill
í embætti ríkislögmanns, heldur
fæst ríkislögmaður fyrst og
fremst við lögfræðina sjálfa, sér
um málflutning fyrir ríkisvaldið
og gefur lögfræðilegar álitsgerð-
ir. Mig hefur lengi langað að fást
meira við slík störf, en ég er
búinn að fara víða á velli lögfræð-
innar. Ég byijaði sem fulltrúi hjá
borgardómara og var um tíma
lögreglustjóri í Bolungarvík. Ég
hef ekki spreytt mig á að kenna
lögfræði, en reyndar er ég próf-
dómari í stjórnskipun-
arrétti við Háskóla Is-
lands.“
Þú hefur starfað við
hlið margra borgar-
stjóra, sem hafa haft
ólíkar áherslur í stjórnmálum.
Þarftu ekki lengur að leita
diplómatískra lausna eftir að þú
tekur við embætti n'kislögmanns?
„Mér skilst að það sé nú stund-
um þörf á því að ríkislögmaður
sé diplómat, en þar verð ég auð-
vitað ekki í daglegu návígi við
stjórnmálin," svarar Jón og, hlær
við. „Ég hef starfað með öllum
borgarstjórum frá því að Geir
Hallgrímsson gegndi því starfi,
eða sjö talsins. Samstarfið við
borgarstjóra er mjög náið, en auk
þess vinnur borgarritari einnig
með öðrum kjörnum fulltrúum
úr öllum flokkum. Þessi ár hjá
Reykjavíkurborg hafa verið mjög
lærdómsrík, en égvhlakka mjög
til að taka við embætti ríkislög-
manns þann 1. desember, enda
mín ákvörðun og ekki annarra
að sækja um embættið.“
Gott fyrir mig
og borgina að
breyta til