Morgunblaðið - 25.03.1995, Blaðsíða 8

8 E LAUGARDAGUR 25. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGINN 30. mars nk.
opnar forseti íslands mynd-
listarsýninguna „Ljós norð-
ursins" (Luz del Norte) í Reina
Sofia í Madrid og hefst þar með
formlega norræna menningarhátíð-
in „Undir Pólstjömunni" á Spáni. Á
sýningunni eru málverk frá tímabil-
inu 1880-1910 eftir norræna
meistara og eru íslensku verkin
eftir Þórarin B. Þorláksson og Ás-
grím Jónsson. Þessi sýning ásamt
nútímalistasýningunni „Stund
norðursins“ (La Hora del Norte),
sem borgarstjórar höfuðborga
Norðurlanda og borgarstjóri
Madridar opnuðu 14. mars sl., era
kjami menningarhátíðarinnar.
Stærsta norræna
menningarhátíðin í Evrópu
Norræna menningarhátíðin á
Spáni er liður í auknu samstarfí
þjóða í Evrópu. Norðurlöndin koma
fram sameiginlega og kynna listir
og menningu sína í syðri hluta álf-
unnar og opna nýjar leiðir fyrir
skapandi samstarf þjóðanna í suðri
og norðri.
Menningarhátíðin hefst í mars í
Madrid og heldur síðan áfram í
Valencia og Barcelona fram í júlí.
Hún verður stærsta norræna menn-
ingarkynningin í Evrópu og stendur
ekki langt að baki „Scandinavia
Today“ í Bandaríkjunum 1982-
1983 og í Japan á áranum 1987-
1988 hvað umfang varðar. Auk
samnorrænna atriða rúmast innan
hátíðarinnar fjöldi viðburða sem ríki
Norðurlanda standa að hvert um
sig.
Undirbúningur og framkvæmd
Norræna ráðherranefndin og
sendiráð Norðurlanda á Spáni era
ábyrgðaraðilar og skipuleggjendur
hátíðarinnar. Spænska menning-
armálaráðuneytið, landsstjómin í
Katalóníu og Madridarborg eru
samstarfsaðilar á Spáni. Fram-
kvæði að hátíðinni kom frá menn-
ingarmiðstöðinni Conde Duque í
Madrid, Reina Sofia-safninu í
Madrid og sendiherram Norður-
landaríkjanna og seint um haustið
1993 var óskað eftir því að hátíðin
yrði vorið og sumarið 1995.
Norræna ráðherranefndin ákvað
í desember 1993 að gefa stjómar-
nefnd um norrænar menningar-
kynningar erlendis umboð til að
hefja undirbúning hátíðarinnar,
ásamt því að nefndinni væri heim-
ilt að veija 4 milljónum danskra
króna til hennar. Undirbúningur
hófst í ársbyijun 1994 og hefur
aldrei áður verið jafnskammur fyr-
irvari fyrir hátíðir af þessu tagi.
Norræna ráðherranefndin undir
forystu Ólafs G. Einarssonar
menntamálaráðherra stjórnaði und-
irbúningsvinnunni og formaður nor-
rænu framkvæmdanefndarinnar
var Þorgeir Ólafsson deildarsér-
fræðingur í menntamálaráðuneyt-
inu.
Stefnumörkun
Þegar í upphafí var ákveðið að
leggja áherslu á „gæði“ frekar en
„magn“. Leitað var eftir samstarfí
við stofnanir á Spáni sem standa
vel hvað varðar innra skipulag og
sem hafa góða möguleika á að
kynna framboð sitt.
Fjármögnun
Norræni menningarsjóðurinn,
norrænu listanefndimar og nor-
ræna ráðherranefndin kosta menn-
ingarhátíðina að mestu leyti. Sam-
tals nema framlög þessara aðila
u.þ.b. 70 milljónum kr. Framlög
einstakra ríkja Norðurlanda til há-
tíðarinnar í heild sinni felast einkum
í ferðastyrkjum til nokkurra lista-
manna, auk þess sem þau kosta
sína eigin viðburði á hátíðinni.
Áætlaður kostnaður menntamála-
ráðuneytisins er 2,8 milljónir kr.
íslensk atriði
íslendingar eiga fulltrúa í öllum
samnorrænum viðburðum á hátíð-
inni, en þeir ná til nær allra list-
greina. Auk þess hefur verið ákveð-
ið að leggja til íslensk atriði, sem
HÁTÍDIN „UNDIR POLSTJORNUHHl' Á SPÁNI
Stærsta norræna
menningar-
hátíðin í Evrópu
menningarhátíðinni á Spáni. Caput
leikur á tvennum tónleikum á veg-
um CDMC stofnunarinnar í Madrid,
26. mars og 29. mars að viðstödd-
um forseta Islands. Þá leikur Caput
í Valensíu 30. mars í Palau de la
Musica og í Barcelona 2. apríl. Auk
þess leikur Caput við opnun ís-
landstorgs í Barcelona 1. apríl að
viðstöddum forseta íslands og
borgarstjóra Barcelona.
4. Tónleikar Blásarakvintetts
Reykjavíkur í Madrid
Blásarakvintett Reykjavíkur lék
við opnun sýningarinnar Stund
Norðursins í Conde Duque í Madrid
þann 14. mars og hélt tónleika á
sama stað um kvöldið.
5. Tónleikar Araalds
Arnarsonar í Madrid og
Barcelona
„Undir Pólstjömunni“, Norræn
menningarhátíð á Spáni 1995
hefst formlega með því að
forseti íslands opnar listsýn-
inguna „Ljós norðursins“ í
Madrid 30. mars. nL Hér er
um að ræða stærstu norrænu
menningarhátíðina í Evrópu.
íslendingar eiga fulltrúa í
öllum samnorrænum við-
burðum á hátíðinni, en þeir ná
til nær allra listgreina.
Þorgair Ólafsson
formaöur norrænu
frnmkvæmdn-
nefndarinnar
ráð halda kynningu á íslenskum
útflutningsvöram. Guðríður Sigurð-
ardóttir ráðuneytisstjóri opnar sýn-
ingu Magnúsar 29. mars að við-
stöddum forseta íslands. Þá verður
sýning á verkum Magnúsar í Can
Felipe í Barcelona frá 20. júní til
20. júlí. Ákveðið var að sýna verk
eftir Magnús Kjartansson að höfðu
samráði við listfræðinga og sýning-
arstjóra á Spáni.
2. Sýningar Leikbrúðu-
lands í Madrid
Leikbrúðulandi hefur verið boðið
að sýna í bamaleikhúsinu Sala Pol
í Madrid. Það er stærsta bamaleik-
hús á Spáni með u.þ.b. 300 þús.
gesti á ári. Árið 1993 var það verð-
launað sem besta bamaleikhús
Spánar. Leikhúsið setur upp eigin
ráðuneytið kostar að hluta eða að
öllu leyti.
1. Málverkasýning
Magnúsar Kjartanssonar í
Madrid og Barcelona
Sýning Magnúsar Kjartanssonar
verður í Fundation de Amberes í
Madrid. Þessi stofnun er til húsa í
endurgerðri kirkju mjög miðsvæðis
í borginni. I henni hangir mynd
eftir Rubens af píslarvættinum
Andrési og m.a. vegna þessarar
myndar er stofnunin vel þekkt með-
al listáhugafólks. Stofnunin er rekin
sem alhliða menningarmiðstöð og
starfar i nánum tengslum við yfír-
völd menningarmála í Madrid.
Verndari hennar er Juan Carlos
Spánarkonungur. Sýningarsalirnir
eru nýuppgerðir og aðstaða öll til
fyrirmyndar. Stofnunin verður e.k.
miðpunktur íslenskra atriða í
Madrid og þar mun t.d. Útflutnings-
MÁLVERK eftir Edvard Munch
prýðir veggspjald Norrænu
menningarhótíóarinnar.
sýningar auk þess að bjóða ýmsum
hópum að setja þar upp.
3. Tónleikar Caputs í Madrid,
Valensíu og Barcelona
Fyrir tilstuðlan íslendinga var
ákveðið að leggja áherslu á kynn-
ingu á norrænni nútímatónlist á
Amaldur Arnarson heldur ein-
leikstónleika í Fundation Carlos de
Amberes í Madrid þann 4. apríl og
leikur við opnun sýningar Magnús-
ar Kjartanssonar í Barcelona 20.
júní. Arnaldur er búsettur á Spáni
þar sem hann kennir gítarleik auk
þess að koma fram á tónleikum.
6. Sýningar brúðuleikhússins
Tíu fingur í Barcelona
Helga Arnalds er leikhúsið Tíu
fíngur og hún stundaði nám í
Barcelona. Henni hefur verið boðið
að sýna í tveimur menningarmið-
stöðvum í borginni, í Can Felipe,
þar sem sýning Magnúsar Kjart-
anssonar verður haldin og í Pati
Llimona.
Styrktaraðilar
Flugleiðir hf., Vátryggingafélag-
ið Scandia hf. og SÍF hf. hafa styrkt
þátttöku íslenskra listamanna á
menningarhátíðinni á Spáni.
Þátttaka íslendinga í
samnorrænum viðburðum
1. Luz del Norte, aldamótalist
frá Norðurlöndum: Ásgrímur Jóns-
son og Þórarinn B. Þorláksson.
2. La Hora del Norte, nútímalist
frá Norðurlöndum: Kristján Guð-
mundsson, Ragna Róbertsdóttir og
Finnbogi Pétursson.
3. Paisaje Nórdico, Norrænt
landslag í Terrassa, Barcelona: Jón
Glslason.
4. Artscape Nordland: Hreinn
Friðfínnsson, Kristján Guðmunds-
son og Sigurður Guðmundsson.
5. Varde-norræn hönnunarsýn-
ing ungra hönnuða: Nemendur og
kennarar frá Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands.
6. Cinco Maestro Nórdicos,
Fimm meistarar, arkitektúrsýning:
Högna Sigurðardóttir arkitekt.
7. Bókmenntakynningar í
Madrid og Barcelona: Guðbergur
Bergsson og Jóhann Hjálmarsson.
8. Hátíðatónleikar í Madrid:
Verk eftir Jón Nordal.
9. Hátíðatónleikar í Barcelona:
Rannveig Braga sópran.
10. Jazztónleikar í Madrid og
Barcelona: Kvintett Sigurðar
Flosasonar.
11. Kvikmyndahátíðir í Madrid,
Barcelona og Valensía: Börn nátt-
úrunnar, Friðrik Þór Friðriksson
og Sódóma Reykjavík, Óskar Jón-
asson.
12. Dans í Terrassa, Barcelona:
Lára Stefánsdóttir dansar nýtt verk
eftir Per Jonsson.
Kynning á Spáni
Spænska sjónvarpið RTVE hefur
gert röð sjónvarpsþátta um Norður-
lönd og verður hún sýnd á besta
sýningartíma í apríl. Þá hefur tón-
listardeild ríkisútvarpsins ákveðið
að senda reglulega út þætti um
norræn menningarmál, einkum
tónlist. Menningartímaritið E1 Uro-
gallo hefur sent frá sér hefti sem
einungis er tileinkað norrænum
listum og menningu og með því
verður dagskrá hátíðarinnar dreift.
Auk þess hefur dagskráin verið
prentuð í meira en 100 þúsund ein-
tökum.