Morgunblaðið - 08.04.1995, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ
MEIMIMING/LISTIR
LAUGARDAGUR 8. APRÍL 1995 D 7
Nákvæmni - spenna
Steinunn Birna Stefan
Ragnarsdóttir. Sanderling.
TONLIST
Háskólabíó
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT
ÍSLANDS
Sinfóníuhljómsveit íslands. Stjórn-
andi Stefan Sanderling. Einleikari
Steinunn Birna Ragnarsdóttir.
Verkefni; Glinka, Grieg, Shostako-
vitsj.
TÓNLEIKARNIR hófust á hressi-
legum leik hljómsveitarinnar á for-
leik Glinka að óperu sinni Ruslan og
Ludila. Forleikurinn náði ekki að
vera meira en hressilegur, til þess
voru blásararnir ekki nóu hreinir í
upphafi og í þessum glæsilega for-
leik, þar sem spilað er upp á glæsi-
leik og „brilians", hefðu hlaupin í
strengjunum þurft að vera ennþá
hárnákvæmari og „briiiant" til þess
að allir töfrarnir hefðu fengið notið
sín, en hljómsveitin átti eftir að bæta
fyrir þetta síðar á tónleikunum.
Steinunn Birna kom nú fram sem
einleikari með hljómsveitinni í fyrsta
sinn og í einum vinsælasta píanókon-
sert alira tíma, — Grieg-konsertin-
um. Að koma fram með sinfóníu-
hijómsveit í fyrsta sinn á opinberum
tónleikum er mikil reynsla og mikið
álag og ekki er hægt að heimta að
ailt skili sér við fyrsta átak „raunar
verður að kallast sigur að komast
áfallalaust í gegnum þessa fyrstu
eldraun og einbeit-
ingin virtist sann-
arlega vera í full-
komnu jafnvægi hjá
Steinunni Birnu,
þrátt fyrir eina lítil-
flörlega gleymsku í
síðasta þættinum. En
Steinunn gerði miklu
betur en að komast
áfallalaust í gegnum
konsértinn, hún gerði
margt fallega og auð-
fundin var ást hennar
á tónlist Griegs. Hún
lék konsertinn nokk-
uð varfærnislega,
tempóin sum í hæg-
ara lagi og þá getur
verið erfitt að halda
spennu. Pedalnotkun hennar var
nokkuð mikil, sem gerði riðmisk
mótíf konsertsins dálítið óskýr og
það held ég að sé ástæðan fyrir því
að píanóið náði illa í gegn um hljóm-
sveitina, sem tók ekki alltaf nægilegt
tillit til píanósins. Vitanlega er þetta
viðkvæmt jafnvægi og ekki er alltaf
hægt að heimta að hljómsveitin spili
veikar. Eitt er víst, skýrleikinn í spil-
inu er sterkari en nokkur vöðvaorka
og nær betur í gegn um hljóðmúrinn
og mikil pedalnotkun vinnur gegn
skýrleikanum.
Eftir hlé heyrðist svo 10. sinfónía
Shostakovitsj, að ég held í_ fyrsta
skipti frá Sinfóníuhljómsveit íslands,
og hér fóru stóru hlutirnir að ger-
ast. Fyrsti þátturinn er byggður upp
á þriggja tóna mótívi, klarinettið
syngur þjóðlagakennt stef, sem verð-
ur einskonar uppistaða þáttarins,
hleður upp óhemju spennu og snýr
síðan aftur til upphafsins, þriggja
tónanna sem heyrðust í upphafi.
Þennan langa fyrsta þátt lék hljóm-
sveitin af, að ég held, algjörri ná-
kvæmni og slíkri spennu að maður
þorði varia að hreyfa sig í sætinu.
Mjög erfiðum öðrum þættinum, sem
eins og stormgnýr heldur viðstöðu-
laust út þáttinn, hvaða svo sem hu-
grenningar höfundurinn hafði, skil-
aði hljómsveitin glæsilega. Þriðji
þátturinn hefst á einskonar dansmó-
tívi og þar mátti kannske deila um
hvernig útfært skyldi. Fleiri mótív
koma fram í dagsljósið, t.d. endurtek-
ið mótív hornanna og heyra má hend-
ingar úr fyrsta þættinum, íhugun eða
hvað? Upphaf fjórða þáttar leiðir hug-
ann aftur að fyrsta þættinum, en
kannski er það æskuþrungin gleðin
sem ræður ríkjum í lok þáttarins.
Ástæða væri til að geta allra ein-
leikshlutverkanna í hljómsveitinni,
en þau eru mörg og vel flutt. Yfir-
leitt spiluðu þau non-viberato, nema
flautan sem spiiaði með vib. og það
stakk nokkuð í stúf. Aðalatriðið er
þó að hljómsveitin spilaði stórkost-
lega vel, alla sinfóníuna út í gegn,
og verður undirritaður að játa að nú
í fyrsta sinn fann hann lítinn mun á
því, að sitja á sinfóníutónleikum í
Háskólabíói (nema þetta með hljóm-
burðinn) og á einhveijum viður-
kenndum hljómsveitartónleikum úti
í Evrópu. Ekki var þetta þó allt
hljómsveitinni að þakka, heldur og
hljómsveitarstjóranum, sem er
óvenju góður, hefur mjög örugga
slagtækni, reynir aldrei að pressa
neitt fram hjá sveitinni, en fær hana
samt til að gera vel og gefa allt.
Auðséð og -fundið var hans þýska
uppeldi sem hljómsveitarstjóri, en
það eitt nægir þó ekki tii að skapa
framúrskarandi hljómsveitarstjóra,
sem Stefan Sanderling er.
Ragnar Björnsson
Gallerí Sævars Karls
Páskaandinn
undirtónninn
PÁSKARNIR og andi þeirra eru
undirtónninn á myndlistarsýningu
sem opnuð var í gær í Galleríi Sæv-
ars Karls. 27 myndlistarmenn taka
þátt í samsýningunni.
Þeir eru: Auður Ólafsdóttir, Ása Björk
Ólafsdóttir, Birgir Andrésson, Birgir Björns-
son, Daníel Magnússon, Edda Jónsdóttir, Elín
Magnúsdóttir, Erla Þórarinsdóttir, Erlingur
Páll Ingvarsson, Gréta Mjöll Bjarnadóttir,
Gréta Ósk Sigurðardóttir, Guðný Magnúsdótt-
ir, Halldóra Emilsdóttir, Harpa Björnsdóttir,
Helgi Þorgils Friðjónsson, Hólmfríður Sig-
valdadóttir, Inga Elín Kristinsdóttir, Ingibjörg
Eyþórsdóttir, Ingibjörg Jónsdóttir, Katrín Sig-
urðardóttir, Kristinn Pálmason, Kristín Am-
grímsdóttir, Lind Völundardóttir, Nini Tang,
Rósa Gísladóttir, Sigurborg Stefánsdóttir,
Stefán Geir Karlsson, Sæmundur Valdimars-
son og Þórey Magnúsdóttir.
Sýningin verður opin alla daga
nema sunudaga, virka daga er opið
frá 10 til 18 og á laugard. frá 10-14.
NÚ eru aðeins þrjár sýningar eftir á Snædrottningunni
Hraustir menn
TÓNUST
Víðistaöakirkju
KARLAKÓRINN ÞRESTIR
Vortónleikar Karlakórsins Þrasta
miðvikudaginn 5.apríl 1995.
EITT sinn kváðu karlakórar svo
allsráðandi, að til vandræða horfði
að manna blandaða kóra viðunandi
karlaröddum. Nú, skilst manni, er
frakar borið við annríki. Af þessu
mætti álykta, að samveran „félags-
lega hliðin“ sé orðin aðalatriðið hjá
þeim karlakórum sem enn þrauka,
á kostnað tónlistarlegs metnaðar,
hafi hún ekki alltaf verið það, en
um það liggur mér vitandi engin
félagsfræðileg könnun fyrir.
Þetta kom upp í hugann, þegar
efnisskrá karlakórsins Þrastar blasti
við á vortónleikunum í Víðistaða-
kirkju á miðvikudagskvöldið var.
Því hún einkenndist af dæmigerðum
karlakórslögum sem sumir mundu
kalla slitin, aðrir ómissandi, eins og
Áfram og Áifafell eftir Árna Thor-
steinsson. Úr útsæ rísa íslands fjöll
eftir Pál ísólfsson, lagasyrpum eftir
stofnanda kórsins, séra Friðrik
Bjamason, og ýmsum rússneskum
þjóðlögum, svo maður gleymi ekki
hinum síafturgöngula draugi Sig-
munds Rom, Hraustir menn. Að vísu
mátti skilja af forspjalli í efnisskrá
(„Að þessu sinni er efisskráin upp-
byggð á nokkuð hefðbundinn hátt
karlakóra ...“), að hefðin sé ekki
alltaf allsráðandi í efnisvali þessa
virðulega gamla karlakórs, er stofn-
aður var 1912.
Á tónleikunum umrætt miðviku-
dagskvöld kom hins vegar fátt á
óvart, nema ef vera skyldi lag eftir
söngstjórann, Eirík Árna Sigtryggs-
sonar við ljóð eftir Árna Ibsen, Og
barnið kom sem Þrestir skiluðu
ágætlega. Verkið var lipurlega sam-
ið af létt-súrrelískum húmor í anda
Páls Pampichlers við limrur Þor-
steins Valdimarssonar, og einnig
var þokki yfir öðru lagi og styttra
eftir Eirík, Ástarljoði við eigin texta.
Ástæða er til að hvetja söngstjórann
til að halda áfram að endurnýja ís-
lenzkar karlakórabókmenntir, því
þörfin er ómæld.
Flest var þokkalega sungið að
öðru leyti en því, að heildarhljómur
karlakórsins virtist heldur í þreytt-
ara lagi, einkum í tenórum, er höfðu
tilhneigingu til að lafa neðan úr og
dofna í hæðinni. Þetta bendir til
þess, að kórinn þurfi að fara að
gefa raddþjálfun meiri gaum og fá
fleira yngra fólk í hópinn. Söng-
stjómin hjá Eiríki Árna var annars
skýr og röggsöm, nema hvað sumar
styrkbreytingar voru fullsnöggar.
Píanóundirleikur Guðbjargar Sigur-
jónsdóttur var fallega mótaður, en
óþarflega hlédrægur og á stöku stað
holóttur vegna fjarvistar nótna, er
hefðu örugglega mætt til leiks með
pínkumeiri æfingu.
Stjama kvöldsins var óumdeilan-
lega hinn ungi bassabarýton Sigurð-
ur Skagfjörð Steingrímsson, sem
auk þess að syngja með kórnum í
nokkram lögum flutti tvö einsöngs-
lög úr Vesturbænum, „Ma Curly-
heded Bobby“ (sic!) eftir Clustam
og 01’ Man River eftir Kern. Hin
flauelsmjúka en samt hljómmikla
barýtonrödd Sigurðar virðist þegar
svo til fullmótuð og jöfn á öllu svið-
inu og túlkunin bar vott um gott
tímanæmi og tilfinningu fyrir skil-
virku rúbatói, eins og kom glöggt
fram í einsöngslögunum. Hér er
sannarlega efni i vændum.
Ríkarður Örn Pálsson
Snædrottn-
ingin á
endaspretti
NÚ ERU aðeins þrjár sýningar
eftir á barnaleikritinu Snæ-
drottningunni sem frumsýnt
var í Þjóðleikhúsinu síðastliðið
haust. Snædrottningin er eftir
rússneska leikritahöfundinn
Evgení Scwartz, en byggir á
samnefndu ævintýri eftir H.C
Andersen.
Meðal leikenda í Snædrottn-
ingunni eru Álfrún Helga Örn-
ólfsdóttir, Hilir Snær Guðna-
son, Gunnlaugur Egilsson,
Steinun Ólína Þorsteinsdóttir,
Edda Arnljótsdóttir, Jóhann
Sigurðarson, Bryndís Péturs-
dóttir, Anna Kristín Arngríms-
dóttir, Elva Ósk Ólafsdóttir,
Hilmar Jónsson, Gunnar Ey-
jólfsson, Halldóra Björnsdóttir
og Hjálmar Hjálmarsson, en
alls taka á þriðja tug leikara
þátt í sýningunni.
Síðustu sýningar eru á morg-
un sunnudag, 23 og 30. apríl.
Burtfarar-
próf á fiðlu
TÓNLEIKAR verða haldnir á
vegum Tónlistarskólans í
Reykjavík í Listasafni íslands
mánudaginn 10. apríl n.k. og
hefjast kl. 20.30. Tónleikarnir
eru burtfararpróf Helgu Stein-
unnar Torfadóttur fiðluleikara
frá_ skólanum.
Á efnisskrá
eru Sónata í
e-moll KV
304 fyrir fiðlu
og píanó eftir
Mozart,
Fimm lög op.
35 eftir Pro-
koffiev, Kon-
sert nr. 1 í
E-dúr: Vorið
eftir Vivaldi,
Romanza Andaluza op. 22 nr.
1 fyrir fiðlu og píanó eftir Sa-
rasate og Sónata í A-dúr fyrir
fiðlu og píanó eftir César
Franck.
Píanóleikari er Kristinn Öm
Kristinsson. Einnig leikur
strengjasveit nemenda úr skói-
anum undir stjórn Mark Reed-
man í konsert eftir Vivaldi,
ásamt Guðrúnu Óskarsdóttur
semballeikara.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis.
Lúðrasveitin
Svanur með
tónleika
LÚÐRASVEITIN Svanur held-
ur sína árlegu vortónleika í
Fella- og hólakirkju í dag kl. 16.
Sem dæmi um höfunda má
nefna Gershwin, Tsjajkovskíj
og Elgar. Einleikari á tónleik-
unum er Einar Jónsson tromp-
etleikari, en hann leikur fantas-
íu úr Carnival Of Venice eftir
Staigers. Eins og undanfarin
misseri er það Haraldur Árni
Haraldsson sem heldur á tón-
sprotanum.
Aðgangseyrir er 500 krónur
og ókeypis fyrir 12 ára og yngri.
Blátt landslag
GUÐBJÖRG Ringsted opnar
sýningu á grafíkverkum í Gall-
erí Slunkaríki á fsafirði í dag,
laugardag, kl. 16.
Þar verða sýndar dúkristur
unnar á sl. sumri og gæti sam-
heiti þeirra verið „Blátt lands-
lag“.
Þetta er 6. einkasýning Guð-
bjargar. Slunkaríki er opið frá
kl. 16-18 fimmtudag til sunu-
dags og stendur til 23. apríl.
Þjóðleikhúsið
23 umsækj-
endur
TUTTUGU og þijár umsóknir
bárust í stöður tveggja leikstjóra
sem auglýstar voru við íjóðleik-
húsið í síðasta mánuði.
Stöðurnar eru veittar til eins
árs frá næsta leikári, eða 1. sept-
ember að sögn þjóðleikhússtjóra.
Verið er að fara yfir umsóknir
og mun þjóðleikhúsráð fjalla um
þær öðrum hvorum megin við
páska að sögn Stefáns Baldurs-
sonar. Nöfn umsækjenda feng-
ust ekki gefín upp.
Má þá smá
ÓLAFUR Lárasson opnar sýn-
ingu í Gallerí Birgis Andrésson-
ar á Vesturgötu 20 í dag kl. 17.
Sýningu sína nefnir hann
.. má (þá) smá ...“. Hér er
um að ræða innsetningu, þar
sem Ólafur nýtir sér möguleika
sýningarsalarins.
Sýningin er opin á fimmtu-
dögum frá kl. 14-16 eða eftir
samkomulagi og lýkur 27. apríl.
Helga Steinunn
Torfadóttir