Alþýðublaðið - 04.09.1933, Blaðsíða 2

2
&ERÝÐUBLAÐIÐ
Unga fólkið og íhaldið.
Framtakssemi t byggingamál-
um.
II.
AnnaÖ atriði getum við athugað
í þessu sambandi. Fjöldaimargár
hafia: haft I öngun og getu tiJ. að
eignast sátt eigið hús. Þar sem
formælenduir einstaklingsfram--
taiksins ráða í bænum gætum við
búist við að séð hefði verið ura
að allir |>eir einstakiingar gætu
fengið lóðir undir hús sín. Og
þar sem þedr ráða enn fremur
bönkum og rikisstjórn, væri líka
sennilegt að þessum mönnum
hefði verið séð fyrir nauðsyni-
legu lánsfé til bygginga.
En hvað hefir skeð? Mennirnir,
sém kosnir eru í bæjarstjórn til
að vernda einstaklingsframtakiði,
þeir gefa sjálfum sér beztu lands-
svæði bæjarins í brask ,til þess
að þeir framtakssömu þurfi .ekki
einu sinni að skapa raunveruli&g
verðmæti til þess að græða fé,
heldur geti hagnast persómilega
á verðhækkun þeirri, er bærinn,
skapar á íóðum og iendum með
ýmsum aðgerðum (gatnagerð,
vatnsleiðslu o. f 1.), sem unnar eru
fyrir álmanmafé■
Við þurfurn ekki að halda
iengra tiill að sjá hvernig framtak
eánstaklingsinis er verndað og
viðhaidið,.
Framtakssemin er fólgáú í því,
að þeir, sem eiga mest og bezta
hafa aðstöðuna, sölsa undir
sig alla ágöðavon af hverju sem
er, og aJt þetta á kostnað fjöld-
ans.
Ötal mörg dæmi eru til, sem
sanna þetta, að íhaldið hugsar
einvörðungu um hag þai r:ra
stærstu.
Þess fáinnast t. d. dæmi, aó
bæjarféla.gið hafi í bilii hjálpaö
einstaka nianná til að korna upp
htiskofa eða borga af honum.
Þetta munu þeir m. a. geta kaii-
<.' að vérnda eiinstaklingsfram-
takdo, — en dýru verðii er þessi
vernd keypt fyrir þá, sem orðið
hafa að afsalia sér míannréttindum'
sínum fyri.r hjálpina sem uppbót
á fyrsta veörétt í ■eigninni. En svo
eru til dæmi þess, að mönnum
hafi verið neitaö. um þiessa lítl I-
fjörlegu hjálp, þó að eins v.ærii
éftir óborgað lítill hluti lánsins.
Áfleiðing slíkrar framk,omu er vit-
anlega sú, að dugnaðiarmiaðurinn
úr alþýðustétt, sem kliauf þiitug-
án hamarinn í sjálfbjarg'arvið-
sinni, en sökum ómegðar eð,a van--
heilsu þurfti aðstoðar hjá „mátt-
axstólpum bæajrfélíagsinis“ í bæj-
arstjórninni, tapaði húsiuu í ó-
seðjandi hít einhvers íhaldsbraisk-
arans, eða1 í opið gin bankaauð-
valdsins og þar með tapaöi hann
öJil u' ,er borgað hafði verið með
súrum sveita.
„Dugnað,armennirnir“ draga sér
þanndg sparifé alþýðu mianna.
Krónurnar, sem dregnar eru sam-
an á þann hátt, að fjölsky'ldani
sparar mat og föt til að eignast
eiigið húsaskjól, ef unt væri, þær
hverfa m. a. þannig til þeirra
framtakssömu, er ráða í bæjar-
sfjórn Rvíkur, mannanma, sem
hata verkamannabústaðinia, en
fayggja Pólana og Selbúðirnar,
mannanna, sem sópa veðdeild
Landsbankans í því skyni að
bygigja sjálfir öll hús í bænumí,
það þýðjr: ráða sjálfir húsaJieig-
unnii, en kásta. atvinnuleysingjun-
um í kjalliaraholur og kvisther-
bergi, eða rottusmiogna, hráslagar
lega, ískalda timburkumbalda
bæjarins, sem af borguirunum
sjálfum eru dæmdir heilsuspill-
andi, — jafnvel fyrir öreiga bæj-
arfélagsins.
(Frh.)
Guðjón B. Baldvmssvin.
Enskir jafnaðarmenn
vinna glæsiiegan
kosningasigur.
London, 2. sept. UP.-FB. Frá
Claycross í Derbyshire er símað,
að Arthur Henderson hafi borið
sigur úr býtum i aukaUo.sning-
unni, sem þar fór fram. Hann
hlaut 21,931 atkvæði, John. Moo-
res, frambjóðandi íhaldsflokJisins
6 293 og Pollit, framb jóðandi
kominúnista, 3 434 atkvæði. .*
Undanfarið hafa jaínaönrmerm
unnið hverja aukakosninguna á
fætur annari, og tekið þingsæti
frá íhaldinu. Því var þó ekki til
að dreyfa í Claycross, því aö
við síÖUstu kosiningar hélt jafn-
aðarmaðurinn þingsætiniu með
örMtlum mieiri hluta. Kosning fór
nú fram vegna fráfalls pin,g^
mannsins, og er sigur Hendersons
stórkostlega mikill. Sýnir hann
Ijósliega hvert stefnir á Englandi.
Alpýðraflokksþing
í Bretlandi.
Brighton, 4. sept. UP.-FB. Fuil-
trúaþing verkalýðsfélaganna, 208
að tölu, hefst hér á mánudag.
Aðal-umræðuefni: Einræðisstefn-
an, atvinnuleysi. afvopnun, eft-
irlát með i&naðinum og verðiags-
málið.
GBðnmndur Jakobsson §
bókari, Hverfisgötu 32, lézt í gær
eftir lang.a vanbeilsu. Guðmund-
ur var mesti sæmdar- og rnerkis-
maður, svo sem hann átti kyn
til. Hann var sonur séra Jakobs
Guðmundssonar á Sauðáfelli i
Dölum og lifði liengst barna hans.
Guðmundur var kvæntur Þuríði <
Þórarinsdóttur, ágætis- og dugn-
aðar-konu, er lifir mann sinn á-
samt 6 uppkomnum börnum
þeirra.
Vmáttusamningrar milii
Mussólínis og Stalíns.
Róimaborg, 2. sept. UP.-FB. ítal-
ir og Rússar hafa gert með sér
vináttu- og viðskifta-samninig, og
skrifuðu þeir undir hann Musso-
lini og Potemkin, sendiherra
Eúsisa í Rómahorg. Samningurinn
ier í (ýmsu sniðinn eftir fjórvelda-
samþyktinni, en inn,iheldur á-
kvæði viðskiftalegs eðliis.
Rússar flytja vðrrar með
Nazistaskipram og Komm
arnir leggja niðrar rófrana.
Akureyri, 2. sept. FB. Þýzkt,
skip, „Nordien" frá Haimborg, kom
ihihgað í gærkveldi mieð timhur-
farm frá Rússlandi til Kaupfélags
Eyfirðinga. Auk þýzka fánans
flaggar skipið meö haka.kross-
flágginu. Kommúnistar höfðu í
hótunum að stöðva vinnu við
skipið sakir bakakrossflággsin.s,
en er þeim var tjáð, að ekkert;
hiefði verið amast við flagginu í
Rússlandii, hættu þeir við liðs-
.safnað og vinnustöðvunartilraun.
Formaður verkamannafélagsiris,
sem er kommúnisti, lýsti því að
ains yfir, að þeir menn, sem ynnu
viö skipið, væru ekki hæfir til
■ þess að veha í félagsskapnum.
Þegar allur verkalýður í Ev-
rópu og Ameriku er að útrýma
þýzkum vörurn af markaðinum,
gera Rússiar alt til að bjarga
þýzka auövaldinu.
Stalinisminn reynir auðsjáan-
lega að bjarga Nazismanum.
Viðreisnarmálin m Ford.
Washin.gton, 2. sept. UP.-FB.
80 °/o atvinnurekenda í Baindaríkj-
unurn hafa undirgen.gist viðneisnr
arskilmáliana, en Henry Ford hefir.
enn ekki skrifaÖ undir þá. Yfir-
stjórn viðreisnarfranikvæmdannai
annia hefir gefið í skyn, að hún
imiuni ekki fallast á neiúar tiil-
lögur frá Ford uin sérstaka skiJ-
mála fyrir ha-nn. Hefir viðreisn-
arstjórnin lýst því yfir, að Ford
verði að ákveða sig fyrir næst
komandi fimtudag, hvort hann
ætli að skrifa undir skilmálaná
eða ekki. Ríkisstjórarnir í Pen-
sylvaníu og Maine hafa tilkynt,
að íbúarnir í ríkjum þeirra ætli
sér ekki að kaupa Ford-bifreiðir,
nema Ford undirskrifi viðreisn-
arskilmálana.
HafnarfJðrOnr.
Hin ágæta kvikmynd „Bræðra-
lag“ verður sýnd í kvöld kl. 9
í Hafnarfjarðar-Bíó.
TIL STRANDARKIRKJU. Gaxw
alt áheit frá konu 10 kr.
IrBandsmáKira,
Dublin, 4. sept. UP.-FB. I við-'
tali við blaðámenn hefir De Va-
lera látið svo um mælt, að hann
t
láti sér ekki til hugar koma að
efna til þingkosnin>ga, hvorki nú
eða í /n.ánustu íramtíð. Hins veg-
ar sagði hann, að hann mundi
undir engum kringumstæðum
vinna að neinum áformuim um ao
stofna lýðveldi án umboðs þjóð-
arirusar. =— Gosgrave-fl'okkurinn
og Miðriokkurinn korna samain á .
föstudag næst komandi til þiess
að ræðia um stefnuskrá fyrir sam-
einaða Mándsflokkiwn. Búist er
við, að samþykt verði á fund-
inum, að eitt stefnuskráratriðáð
ver’éi endurredsn viöskiftanna við
Bietlaind og aukning útflutnings--
verzlunar yfiriieitt.
Hendenon nm Roosevelt.
London í ágúst. FH. Arthur'
Henderson, forseti afvopnunar-
ráösleínunnar í ;Gienf, hélt nýliega>
ræðu í Claycross-kjördæmi og
ræddi þar meðal annars um við-
reisnarframkvæmdir amerisku
stjórnarinniar. Kvað h-ann stjórn
Roiosevelts einu ríkisstjórmna í
heiminum, sem hefði með áhuga
og dirfsku giert víðtækar tilnauinir
til þess að vinna bug á kneppunni
í landi sínu, þar væri u:m til-
raunir til viðreisnar að ræða, sem
bygðust á því grundvallaratriði
að kaupgeta almennings ykist, en
það víi'ri veigamesta ráðið til
þess að losna við kreppumiein-
semdirnar. (Eins og getið heiir
verið í skieytum fór fram anka-
kosn’ing í C1 aycd.ro sis-kj ö rd æmi,
og bar Hendierson sigur úr býtum
méð miklum atkvæðamuin. Auka-
kosning fór fram vegnia andláts
Charles Duincan þingmanns
(jafnaðarm.).
Ura draglæm og vegirara.
Kolaverðið
hefir lækkað siamkvæmt auglýs-
ingiu frá Kol & Sait í blaðinu í
dag.
Bíó-auglýsingar
eru á 4. síðui í blaiðiiníui í dag.
Sjálfstœðismál íslands.
Blaðið Heimdallur hér í bænuni
kemst sennilega nær því en niokk-
urt annað blað að vera nákvæm
eftirherma þeirra „sjálfræðis“-
blaða, sem Kiljan Iýsiir í Fuglimun
í fjörunni. 'Samkvæmt síðasta
tölublaði Heimdalls er • það taJið
eitt helsta sjálfstæðisimál íslands
að innprenta fólki „hungursneyð
og hryðjuverk í Rússlandi“. Kemst
blaðið þannig að orði: „Þrjú blöð
í Reykjavik minnast aldrei á
hungtirsneyð né hryðijuverk í Rúss
landi. . . Þessi blöð eru Verklýðs-
blaðið, Alþýðublaðið og Tíminn,