Morgunblaðið - 03.08.1995, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Fjármálaráðuneytið semur um nýtt 200 milljóna dollara banka-
lán og heimild til útgáfu 500 milljóna dollara víxla
Treystir stöðu ríkis-
sjóðs á alþjóðamarkaði
Leysir af hólmi eldri og
óhagstæðari lán
FJÁRMÁLARÁÐHERRA undir-
ritaði í gær samning um nýtt al-
þjóðlegt bankalán ríkissjóðs að
fjárhæð 200 milljónir dollara við
24 erlenda banka. Lánið sem jafn-
gildir um 12,6 milljörðum króna
verður þó ekki greitt út til ríkis-
sjóðs heldur er hægt að grípa til
fjárins þegar þörf krefur.
Samningurinn leysir af hólmi
tvö eldri og óhagstæðari bankalán
frá árinu 1986 og 1992, að því
er fram kemur í frétt. Samhliða
var undirritaður nýr samningur
um útgáfu á skammtímabréfum
ríkissjóðs á alþjóðlegum markaði
sem felur í sér hækkun á leyfi-
legri hámarksíjárhæð úr 350 millj-
ónum dollara í 500 milljónir.
Samningurinn um bankalánið
er til fimm ára og greiðir ríkissjóð-
ur fasta þóknun á hveiju ári sem
nemur um 0,07% af samningsfjár-
hæð. Lánsvextir nema libor-vöxt-
um í bandaríkjadölum að viðbætt-
um 0,07%. Þátttökuþóknun banka
er 0,075% af samningsfjárhæð að
viðbættum 75 þúsund banda-
ríkjadölum. Er hér um hagstæðari
kjör að ræða en áður getur á sam-
bærilegum lánasamningum ríkis-
sjóðs.
Samkvæmt samningnum er
ríkissjóði heimilt að nota lánsféð
í þijá, sex eða tólf mánuði í senn
eftir þörfum og fæst lánsfjárhæð
greidd út í bandaríkjadölum eða
öðrum helstu viðskiptamyntum að
vali lántaka. Jafnframt stendur öll
samningsfjárhæðin til reiðu fyrir
lántaka með dags fyrirvara ef
þörf skapast á lánsfé um skamman
tíma og hluti lánsfjárhæðarinnar
er til reiðu samdægurs ef þörf
krefur. Að mati Seðlabankans og
fjármálaráðuneytisins hefur staða
ríkissjóðs með þessari lántöku ver-
ið treyst verulega.
Citibank hafði forystu um lán-
tökuna og naut hann atbeina
bankanna Enskilda og J.P. Morg-
an. Lánið var boðið út á alþjóðleg-
um bankamarkaði 22. júní sl. og
var leitað eftir áskriftum banka
að fjárhæð 175 milljónir banda-
ríkjadala. Við lok útboðsins hinn
7. júlí höfðu 24 bankar skráð sig
fyrir samtals 260 milljónum og var
þá ákveðið að hækka fjárhæðina
í 200 milljónir dollara.
Heimild til víxlaútgáfu að
fjárhæð 500 milljónir dollara
Samningurinn um útgáfu
skammtímabréfa ríkissjóðs felur í
sér endurnýjun á samningi sem
upphaflega var gerður árið 1985,
en þá varð ríkissjóður fyrstur til
að gefa út ríkisvíxla á alþjóðlegum
markaði. Hingað til hafa þessir
víxlar einungis verið gefnir út í
Bandaríkjadölum en éftirleiðis
verður heimilt að gefa út víxla í
helstu viðskiptamyntum, þar á
meðal þýskum mörkum, sterlings-
pundum og ekum.
Við lok árs 1994 nam fjárhæð
útistandandi víxla 265 milljónum
dollara sem svarar til um 18 millj-
arða króna miðað við gengi þess
tíma. Hinn nýi samningur kveður
á um hækkun á leyfilegri há-
marksfjárhæð útgáfunnar úr 350
milljónum dollara í 500 milljónir
dollara.
Friðrik Sophusson, fjármálaráð-
herra, undirritaði samningana fyr-
ir hönd ríkissjóðs.
Bætt afkoma fyrstu 8 mánuðir fiskveiðiárs
Morgunblaðið/Silli
SJÓFRYSTRI rækju skipað upp úr Júlíusi Havsteen
41 millj. kr. hagnað-
ur Höfða á Húsavík
ÚTGERÐARFÉLAGIÐ Höfði hf.
á Húsavík skilaði um 41 milljóna
króna hagnaði fyrstu átta mánuði
yfirstandandi fiskveiðiárs.
Á sama tíma árið á undan var
hagnaðurinn 26 milljónir, og segir
Einar Jónsson, stjórnarformaður í
Höfða og bæjarstjóri á Húsavík,
að útlitið sé gott fyrir það sem
eftir lifir fiskveiðiársins. Velta fyr-
irtækisins á tímabilinu nam 252
milljónum króna.
Höfði stundar eingöngu rækju-
veiðar, en rekur einnig netagerð.
Félagið, sem er í meirihlutaeigu
Húsavíkurbæjar, gerir út frysti-
togarann Júlíus Havsteen og
rækjuskipin Aldey og Kristey. Ein-
ar segir, að reksturinn hafi gengið
vel eftir apríllok sem uppgjörið
miðast við. „Við eigum von á að
afkoman verði á þessum sömu
nótum allt fiskveiðiárið. Veiðarnar
hafa að vísu aðallega takmarkast
við úthafsrækju, en þær hafa
gengið vel,“ sagði Einar í samtali
við Morgunblaðið. Hann sagði, að
einnig hefði verið mikið að gera í
Netagerðinni. Hluthafar í Höfða
eru alls 117, en auk Húsavíkur-
bæjar á Fiskiðjusamlag Húsavíkur
hf. stóran hlut í fyrirtækinu.
Fjöldi stórra fyrirtækja að
endumýja upplýsingakerfi
Valið stendur í flestum tilvikum
á milli Fjölnis- og Concorde-
hugbúnaðar
Gengi doll-
ars snar-
hækkar
Washington. Reuter.
GENGI dollars snarhækkaði í
gær vegna samstíllts átaks
Bandaríkjamanna og Japana,
sem gerðu ráðstafanir til að
hvetja japanska fjárfesta til að
leggja í meiri fjárfestingar er-
lendis.
Aðgerðirnar komu á óvart
og verð á hlutabréfum og
skuldabréfum hækkaði í New
York, þar sem vonað var að
Bandaríkin nytu góðs af þess-
um fjárfestingum.
Síðdegis hafði dollarinn
hækkað um 3,5% gagnvart jeni.
Gengi hans komst yfir 90 jen
og hafði ekki verið eins hátt
skráð í fímm mánuði.
Hömlum aflétt
Hækkun dollars hófst í
Tókýó þegar aflétt var hömium
á fjármagnsstreymi frá Japan
til þess að draga úr hækkun
jens.
Bandaríkjamenn fögnuðu
ráðstöfun Japana og létu þakk-
læti sitt í ljós með því að taka
þátt í því með þeim að kaupa
dollara fyrir jen. Robert Rubin
fjármálaráðherra sagði í yfír-
lýsingu að ráðstöfun Japana
væri í samræmi við ákvörðun
leiðtogafundar sjö helztu iðn-
ríkja heims í apríl um að stöðva
hnignun dollars.
MÖRG af stærri fyrirtækjum
landsins hafa að undanförnu hafíð
undirbúning að því að skipta al-
gjörlega um upplýsingakerfí sín.
Hefur þá valið í flestum tilvikum
staðið á milli Fjölnis-hugbúnaðar
frá Streng hf. og Concorde-hug-
búnaðar frá Hug hf. Fram hefur
komið að bæði Olís og Kaupfélag
Skagfírðinga gengu nýlega til
samninga við Streng um kaup á
Fjölnis-hugbúnaði.
Hins vegar völdu ísal, Lands-
virkjun og Húsasmiðjan nú nýlega
Concorde-hugbúnað fyrir Oracle-
gagnagrunn frá HugLf. og Hew-
lett Packard vélbúnað frá Opnum
kerfum hf. Hugur á jafnframt í
viðræðum við Kaupfélag Eyfírð-
inga sem tekið hefur ákvörðun um
kaup á Hewlett Packard-búnaði.
„Það er greinilegt að mörg af
stærri fyrirtækjum Iandsins hafa
verið að skoða ný upplýsinga-
kerfi,“ segir Frosti Bergsson,
framkvæmdastjóri Opinna kerfa.
„Það er sama hvar borið er niður
því bæði byggingarvöruverslanir,
bílaumboð, heildsölufyrirtæki,
lyfjafyrirtæki og kaupfélög eru
að hugsa sér til hreyfíngs."
Auknar kröfur um
upplýsingar
Um ástæður þess að svona
mörg stór fyrirtæki hugi að end-
urnýjun sinna upplýsingakerfa
segir Frosti að í mörgum tilvikum
séu þau með 12-20 ára gömul
bókhaldskerfi. „Þau eru barn síns
tíma. Það er búið að „plástra"
þessi kerfí mikið og þau eru þung
í notkun. Miðað við þann hraða
og þá samkeppni sem er í dag þá
eru þessi kerfí hreinlega orðin
úrelt. Allar breytingar á þessum
kerfum eru mjög tímafrekar og
kostnaðarsamar.
Krafan í fyrirtækjunum er orð-
in sú að hægt sé að senda upplýs-
ingar á auðveldan máta til starfs-
fólks. Starfsmenn á lager eða
sölumenn þurfa að hafa greiðan
aðgang að upplýsingum í sínu
starfí. Á sama hátt gera stjórn-
endur fyrirtækja kröfu um að fá
nákvæma daglega stöðu um
framlegð á ýmsum vöruflokkum.
Menn mæla afköst starfsmanna
sinna í vaxandi mæli, t.d. fram-
legð einstakra sölumanna. Mörg
gömlu kerfanna ráða ekki við
þessar nýju kröfur.
í kjölfar aukinnar samkeppni
á öllum sviðum verða fyrirtækin
að tileinka sér bestu tækni til að
geta fylgst vel með rekstrinum.
Núna er ný kynslóð upplýsinga-
kerfa að koma á markaðinn þar
sem hægt er að fylgjast mun bet-
ur með rekstrinum en áður hefur
verið hægt.
Þar að auki hefur verð á vélbún-
aði lækkað verulega. Hér áður
fyrr kostaði miðtölva nokkra tugi
milljóna króna en nú kosta mun
öflugri miðtölvur aðeins brot af
því sem áður var. Breytingin er
gífurleg og hún gerir það kleift
að keyra hinn nýja og fullkomna
hugbúnað sem nú er á markaðn-
um.“
Meira vopn í samkeppninnni
Gunnar Ingimundarson, fram-
kvæmdastjóri Hugs hf., bendir á
að fyrirtæki sem hafi yfir að ráða
millistórum tölvum hafi verið að
endurskoða sín tölvumál. „Þetta
helgast bæði af því að þessar
lausnir eru orðnar gamlar en einn-
ig hafa fyrirtæki staðið á brems-
unni í fjárfestingum. í þriðja lagi
sjá menn upplýsingakerfin sem
meira vopn í samkeppninni og eitt
af lykilatriðum í því að ná ár-
angri. Þegar menn finna fyrir því
að eitthvað er að rofa til þá er
greinilegt að þeir vilja fyrst fara
út í tölvuvæðingu." Hann segir
að Concorde-hugbúnaður njóti sín
best þar sem kröfur um sveigj-
anleika séu miklar og fyrirtæki
vilji nýta upplýsingakerfin til
fullnustu. „Það er mikil geijun og
meiri umskipti eru að verða á
þessum markaði frá því millistórar
tölvur á borð við IBM 36, og hlið-
stæðar vélar frá HP og Digital
komu á markaðinn.“
Fjöldi starfsmanna hjá Hug
þefur tvöfaldast á síðustu þremur
árum og fyrirsjáanlegt er að fram-
hald verði á því, að sögn Gunnars.
Afkoma íslenskra sjávarafurða á jyrri hluta ársins mun betri en gert var ráð fyrir
84 milljóna króna hagnaður
HAGNAÐUR íslenskra sjávaraf-
urða nam 83,7 milljónum króna á
fyrstu sex mánuðum þessa árs og
er þetta mun meiri hagnaður en
áætlanir höfðu gert ráð fyrir. Á
sama tíma í fyrra nam hagnaður
fyrirtækisins 60,9 milljónum króna.
Benedikt Sveinsson, forstjóri IS,
segir að mikil framleiðsluaukning
hafí orðið hjá fyrirtækinu á þessu
ári og þakkar hana að mestu hinum
nýju fyrirtækjum sem hafi gengið
til liðs við ÍS á þessu ári, en þeirra
á meðal var Vinnslustöðin í Vest-
mannaeyjum. „Framleiðsluaukn-
ingin hjá okkur það sem af er árinu
er 33% og hefur tilkoma Vinnslu-
stöðvarinnar haft mjög mikil áhrif
á okkar framleiðslutölur. Einnig
varð mjög mikil framleiðsluaukning
hjá okkur erlendis og svo er auðvit-
að einhver framleiðsluaukning hjá
öðrum innlendum framleiðendum."
Söluverðmæti afurða fyrirtækis-
ins hefur hins vegar aukist nokkuð
minna en sem nemur framleiðslu-
aukningunni, eða um 10,7%. Bene-
dikt segir ástæðuna vera aukningu
í framleiðslu á verðminni afurðum,
svo sem loðnu og síld, á sama tíma
og bolfisksframleiðsla hafi dregist
saman.
Benedikt segist vera nokkuð
ánægður með þessa afkomu hjá
fýrirtækinu og segir hana vera gott
veganesti fyrir síðari hluta ársins.
Hann segir næga eftirspurn vera
eftir afurðum ÍS á erlendum mörk-
uðum en hráefnisskortur hérlendis
valdi nokkrum áhyggjum og þá sér
í lagi í ljósi þess aflasamdráttar sem
fyrirsjáanlegur sé á næsta fiskveiði-
ári. Því megi gera ráð fyrir að af-
koma fyrirtækisins verði ekki eins
góð síðari hluta ársins.