Morgunblaðið - 04.10.1995, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 1995 C 5
241 milljarður í styrki til sjávarútvegs aðildarlanda ESB 1994-99
íslendingar í samkeppni við
sjávarútveg á styrkjajötu
Styrkir tii sjávarútvegs í ESB-ríkjum 1994-99
Þarna er um að ræða styrki sem ætlað er að stuðla að
skipulagsbreytingum og framþróun í landbúnaði og sjávarútvegi
Frakkland
Danmörk
Ítalía
Spánn
Bretland
Þýskaland
Holland
Belgía
1 13.997 m.kr.
|j 11.112 m.kr.
] 9.728 m.kr.
| 8.658 m.kr.
11 6.412 m.kr.
| 5.330 m.kr.
J 3.379 m.kr.
1.771 m.kr.
Lúxemborg | 82 m.kr.
Hámarksstyrkir frá ESB til úreldingar fiskiskips
Þjóðríkin ákveða viðbótarframlagið Ik/*
fmmr on .
Stærð skips 10 ára 15 ára 20 ára * m 30 ára
btl. skip skip skip skip
10 kr. 5.478.502 5.096.300 4.714.098 3.949.612
25 13.696.296 12.740.750 11.785.204 9.874.112
50 24.902.416 23.165.000 21.427.666 17.952.916
' 250 74.707.166 69.495.000 64.282.916 63.859.666
ESB mun á árunum
1994-99 vetja 11.600
milljörðum króna til
að styrkja ýmsa at-
vinnuuppbyggingu og
atvinnustarfsemi inn-
an sambandsins. Þar
af mun 241 milljarður
renna til sjávarútvegs,
auk styrkja til sér-_
tækra verkefna. Við
þetta bætast svo mót-
framlög þjóðríkjanna
sjálfra, en ef taka á
Danmörku sem dæmi
eru þar greiddir 7,26
milljarðar króna til
sjávarútvegs. Ef það
er heimfært yfir á önnur aðildar-
ríki ESB má áætla að þjóðríkin
leggi fram 156 milljarða á þessu
tímabili og sjávarútvegur í ESB
fengi þá samtals í styrki um 400
milljarða.
Veiðigeta flotans minnkuð
Þetta kom fram í erindi Einars
Svanssonar, framkvæmdastjóra
Fiskiðjunnar Skagfirðings hf, á
aðalfundi SF. Það kom ennfremur
fram að styrkjunum er ætlað að
stuðla að lausn á vandamálum
sjávarútvegsins, sem felist í um-
framafkastagetu fiskiskipaflot-
ans, ofveiði fiskstofna, miklum
skuldum og markaðssetningu.
Höfuðáhersla er lögð á að
minnka veiðigetuna. Á fundi
sjávarútvegsráðherra 12 aðildar-
ríkja ESB 1993 var ákveðið að
þurrka _út umframafkastagetu
flotans. Á það er líka lögð áhersla
að byggja upp nýtískulegan flota
til að tryggja samkeppnishæfni á
alþjóðavettvangi. Endurbætur og
aukin tækni, ásamt innleiðingu
nýrra heilbrigðisreglna og nýrra
gæðastaðla eru meðulin sem eiga
að duga til að ná þessu marki.
Með þetta að viðmiði var FIFG-
sjóðurinn settur á fót.
Reynt að auka fiskneyslu
Til að fá styrk úr sjóðnum, sem
hefur 221 milljarð króna til ráð-
stöfunar, þurfa aðildarríkin að
leggja fram áætlun um skipulags-
breytingar í sjávarútvegi, þar sem
fram kemur hvað fer
í minnkun eða end-
urnýjun skipastólsins,
hvað fer í fjárfesting-
ar og endurbætur í
fiskvinnslu og fiskeldi.
Upplýsingar um mót-
framlög stjórnvalda
og fyrirtækja eru sett-
ar fram í þessari áætl-
un.
Styrkirnar fara í
niðurskurð flotans,
nýsmíði og endurbæt-
ur, fiskeldi, þróun
grunnslóða, hafnarað-
stöðu, framleiðslu og
markaðssetningu.
Einar nefnir allnokkur dæmi máli
sínu til stuðnings. Auk þessa veit-
ir ESB styrki til þátttöku í sýning-
um, markaðsrannsóknum, vöru-
merkingum og aðgerðum til að
auka fiskneyslu í aðildarlöndun-
um.
Til viðbótar FIFG sjóðnum hef-
ur framkvæmdastjórnin ákveðið
að veija 20 milljörðum króna til
að bregðast við félagslegum af-
leiðingum af endurskipulagningu
sjávarútvegs bandalagsins. Sjóð-
urinn nefnist PESCA, er í sam-
vinnu við FIFG, og kemur að
skipulagningu og framkvæmd
ýmissa verkefna, t.d. markaðs-
rannsókna, þjálfunar og endur-
menntunar sjómanna, endurskipu-
lagningar þjónustu, rannsókna og
markaðsleitar.
Háir styrkir í Noregi
í erindi sínu fjallar Einar-líka
um norska styrkjakerfið í sjávarút-
vegi. Þar kemur fram að markmið
þéss er þríþætt eða að auka verð-
mætasköpun, hagkvæmni og at-
vinnu. Norðmenn ætla ekki að
gera verr við sinn sjávarútveg en
ríki ESB og þótt þeir hafi hafnað
ESB-aðild rýrir það ekki styrki til
norskra sjávarútvegsfyrirtækja,
nema síður sé.
Þær stofnanir sem veita styrki
og hagstæð lán til sjávarútvegs
eru margar. Norska byggðastofn-
unin hefur til ráðstöfunar á þessu
ári um 250 milljarða króna, sem
notaðir eru til lánveitinga, hluta-
fjárframlaga og ýmissa styrkja.
Nýstofnunarstyrkir eru hugsað-
ir fyrst og fremst fyrir atvinnu-
lausa sem vilja stofna smáfyrir-
tæki. Á fjárhagsáætlun þessa árs
námu þeir 1,4 milljörðum og getur
hver einstaklingur sótt um styrk
að upphæð 2,2 milljónum króna.
Styrkir nema 3% af veltu
sjávarútvegs I Noregi
SND eða Þróunarsjóður mat-
vælaiðnaðarins hefur til ráðstöfun-
ar á þessu ári 9,2 milljarða króna.
Þar af eru beinir fjárfestingar-
styrkir 4,6 milljarðar og þróunar-
styrkir 4 milljarðar. Þeir eru ekki
eingöngu hugsaðir fyrir fiskvinnsl-
una, heldur líka annan iðnað á
landsbyggðinni. Þá rekur SND
lánadeild, einnig áhættulán, og
hlutafjárdeild sem á að starfa á
faglegum grundvelli. Hún hefur
til ráðstöfunar 3,6 milljarða 1995.
Auk þess geta komið mótframlög
úr potti Þróunarsjóðsins í Osló.
I máli Einars kom fram að
hægt væri að finna mýgrút af
öðrum minniháttar opinberum
styrkjum, t.d. innan sveitarfélag-
anna, auk sérstakra styrkja til
ýmissa minnihlutahópa.
Styrkjakerfiö á íslandi
Hann gefur sér þá forsendu að
helmingur fjárfestinga og þróun-
arstyrkja. renni til fiskvinnslu og
fiskeldis eða 4,2 milljarðar og út-
gerðin fái 2 milljarða. Miðað við
áætlaða útflutningsveltu norsks
sjávarútvegs 1995 nemi þessir
árlegu styrkir upp á 6,2 milljarða
um 3% af veltu. Ef það væri yfir-
fært á stærstu íslensku sjávarút-
Einar Svansson
vegsfyrirtækin eins og Granda og
Ú.A þýddi það um 100 milljónir í
styrki á ári.
Það kemur fram hjá Einari að
á árunum 1995-2000 borgi íslensk-
ur sjávarútvegur samtals 3,2 millj-
arða í Þróunarsjóð sjávarútvegsins,
þar af Fiskvinnslan 500 milljónir
og útgerðin 2,7 milljarða. Greiðsl-
urnar ná hámarki 1997 og verða
þá 685 milljónir m.v. núverandi
kvótaúthlutun sem getur að sjálf-
sögðu hækkað eða lækkað upp-
hæðina. Sjávarútvegur í norsku
héruðunum Finnmörku og Troms,
þar sem aðstæður eru svipaðar og
hér og íbúar um 250 þúsund, fengi
margfalda þessa upphæð í styrki
á viðmiðunartímabili ESB.
Markmið sjóðsins er að minnka
fiskiskipaflotann og fækka fisk-
vinnslustöðvum. Einnig eiga inn-
greiðslurnar að standa undir hugs-
anlegum lánatöpum og niðurskrift
hlutafjár. Tvennt er ólíkt með þess-
um kerfum. Á íslandi borga fyrir-
tækin í sjóðinn öfugt við ESB og
Noreg og á íslandi er borgað fyrir
að leggja fiskvinnsluhúsin niður,
en í Noregi og ESB er borgað fyr-
ir að byggja ný hús eða endurnýja.
Margt hægt að gera til úrbóta
Auk þess segir Einar að íslend-
ingar standi langt að baki sam-
keppnisþjóðunum hvað varði
menntamál tengd sjávarútvegin-
um. Sjóðir sem þjónusti matvæla-
iðnaðinn á íslandi séu margskiptir
og ekki nógu markvissir. Fisk-
veiðasjóði háfi verið ætlað að þjón-
usta sjávarútveginn. Engin áhætt-
ulán hafi verið þar í boði og reglur
sjóðsins ef til vill of þröngar og
ósveigjanlegar til að koma til móts
við þarfir fiskvinnslunnar.
Ef við gefum okkur að aðild að
ESB eða upptaka styrkjakerfis
Noregs og ESB komi ekki til greina
eru tillögur Einars til úrbóta í sjáv-
arútvegnum margþættar, m.a. að
treysta aflamarkskerfið í sessi, að
styðja við bakið á stefnumótun í
greininni, lækka halla ríkissjóðs,
sameina lánasjóði og stofna
áhættulánasjóð, auka menntun og
rannsóknir í sjávarútvegi, endur-
skoða frá grunni markmið og til-
gang Þróunarsjóðs og skrá gengi
krónunnar m.v. þarfir útflutnings-
greinanna.
Til að auka samkeppnishæfni
íslensks sjávarútvegs leggur Einar
meðal annars til að hagsmuna-
gæsla verði samræmd, fyrirtæki
stækkuð, fjármagnskostnaður
lækkaður, fjárfest í nýrri tækni,
nýting fiskvinnsluhúsa aukin,
þjálfun og endurmenntun aukin,
stefnumótun aukin og fyrirtæki
opnuð fyrir nýju áhættufjármagni.
RÆKJUBA TAR
Nafn Staarð Afii Fiskur SJÓf Löndunarst.
I FFHGSÆU G< it > 56 16 0 3 Grindavík
MÁNIGK257 72 17 0 4 Grindavík
KÁfílGK H6 36 9 0 4 SandgerOi
MUMMI KE 30 54 10 0 3 Sandgerði
i SANDVÍK GK 325 64 8 0 2 Sandgerði
VÖRDUFELL GK 205 30 3 0 4 Sandgerði
ÖLAFUfí GK 33 51 9 0 2 Sandgerði
ÞORSTÉÍNN KE 10 28 10 0 4 Sandgerði
! ÉfíLINGKE 140 179 8 3 2 Keflavík
GEÍRFUGL GK 66 148 10 0 1 Keflavík
fíEYNIR GK 47 71 12 0 2 Hafnarfjörður
HAMAR SH 224 235 21 7 2 Rif
RIFSNESSH4A 226 10 7 1 Rif
SAXHAMAR SH 50 128 8 7 2 Rif
GAfíÐAfí II $H 164 142 18 9 3 Ölafsvík
FANNEY SH 24 103 18 7 2 Grundarfjörður
GRUNDFIRÐINGUR SH 12 103 20 6 2 Grundarfjörður
SÖLÉYSH 124 144 - 21 11 2 Grundarfjörður
SVANURSH111 138 9 2 2 Stykklshólnwr
EMMA VE219 82 20 0 1 Bolungarvík
: HAFBERG GK 377 189 32 O 1 Bolungarvík
HEIÐRÚNIS 4 294 40 0 1 Bolungarvík
HUGINNVESS 348 72 O 2 Bolungorvík
SÚLAN EA 300 391 31 0 1 Bolungarvík
VINUR Is 8 257 20 0 1 Bolungarvik
víkurbérg GK 1 328 32 ö 1 Bolungarvik
1 1 & 6 266 20 0 1 Isafjörður
SIGHVATUR BJARNASON VE 81 370 28 0 1 ísafjörður
SÆFELLIS820 162 8 0 1 Isafjörður
ÓSKAR HALLDÚRSSON RE 157 250 33 0 1 ísafjörður
fBESSllS410 807 76 0 1 Súöavík
KOFRI ÍS 41 301 31 0 1 Súðavík
JÖFURlS 172 254 28 0 1 Hvammatongi
SIGURBORG HU 100 220 42 0 1 Hvammstangi
DAGFARIGK 70 S>99 26 0 I Blonduós
SIGPÚR PH 100 169 26 0 1 Blönduós
HAFÖRNSK 17 149 10 0 1 Sauðárkrókur
GAUKUR GK 660 181 21 0 1 Siglufjörður
HELGARE49 199 32 0 1 Sigluflörður
HRÖNN BA 99 104 17 0 2 Siglufjörður
j KRISTINN FRtÐRIKSSON $H 3 104 33 0 2 Siglufjörður
RÆKJUBÁ TAR

Nafn SIGLUVÍK Sl 2 Stærð 450 Afll 66 Fiskur 0 SJÓf. 2 Löndunarst. Siglufjörður
SNÆBJÖRG ÓF4 47 6 0 1 Sigluflörður ]
STÁLVÍK Sl 1 364 37 0 1 Siglufjörður
UNA i GARDI GK IOO 138 13 0 1 jSígluQörÓur j
ÞINGÁNES SF 25 162 27 0 1 Siglufjörður
ÞÓRSNESII SH 109 146 J4 0 1 Slglufjörður " ]
ARNÞÖR FA 16 243’ 16 0 1 Dalvík
HAFÖRN EA 955 142 25 0 1 Dalvik
ÖDDEYRÍN EA210 ““274" 37 0 1 Dalvík
OTUREAI62 58 2 0 1 Daivik
STEFÁN RÖGNVALDS. EA 345 68 4’” 0 1 Dalvík
STOKKSNES EA 4 451 24 0 'V Dalvfk
év'ÁNÚR FA Í4 218 29 o“’ 1 Dalvík
| SÆÞÓR EA 101 150 25 0 1 Dalvik
SÓLRÚNEA .1?! “ 147 16 0 • 1 Öalvík
fvlÐlfí TRAUSTI EA 617 ~ ~~~ 62 2 0 1 Dalvik
SJÖFN PH 142 199 25 0 1 Grenivik
KfílSTBJÖRG PH 44 187 24 ö' J Húsavik
G ES TUR SU 159 138 17 0 1 Eskifjörður
SILDARBA TAR
Nafn Stærð Afll SJÓf. Löndunarst.
BÖRKUR NK 122 711 242 3 Neakaupstaður
HÚNARÖST RE 550 338 727 5 Hornafjörður
JÓNA EDVALDS SF 20 336 209 2 Hornafjörður
| SKELFISKBÁ TAR
Nafn Stærð Afll SJóf. Lðndunarat.
I FARSÆLL SH 30 101 4? 5 Gmndarfjörður
HAUKABERG SH 20 104 42 5 Grundarfjörður
ARNAR SH 157 20 26 5 Stykkishólmur i
GRETTIR SH 104 148 49 5 Stykkishólmur
! Gf$U GVNNARSSON tl SHBt M 26 H 5 Stykkishólmur
HRÖNN BA 335 41 48 5 Stykkishólmur
ÁRSÆLL SH 86 103 49 5 Stykkishólmur
pðfíSNES SH 108 163 39 5 Stykkishólmur
Þrýsti- og kælipokar
fyrir áhafnir fískiskipa
BBnnnBnaHHnBH NOTKUN þrýsti- og
Þijár útgerðir komnar Spki°«SP““d»m
með pokana um borð b!ufi af búnaf! fyrsfu
•*- hjálpar vegna slysa. Pok-
arnir eru notaðir til að kæla niður og hefta bólgur og deyfa sársauka,
en þeir koma einnig að fleiri notum.
Fyrirtækin Grandi hf., Sjólastöð-
in hf. og Vinnslustöðin hf. eru nú
með kælipokana um borð og hefur
Grandi meðal annars keypt sér-
staka kæliskápa til að kæla pokana
niður.
Tvíþætt hlutverk
Það er heildverzlunin H. Karls-
son, sem flytur pokana inn, en þeir
kallast CP-2, sem lýsir í raun tvö-
földu hlutverki þeirra, kælingu og
þrýstingi. Pokarnir eru búnir renni-
lásum, sem auðveldar alla notkun
þeirra, en hún deyfir sársauka og
heftir bólgur. Noktun pokanna get-
ur einnig minnkað afleiðingar slysa
og flýtt fyrir bata, samkvæmt upp-
lýsingum frá H. Karlssyni hf. Pok-
arnir eru fáanlegur í mörgum
stærðum, sem henta vegna nánast
allra meiðsla á útlinum, hálsi, herð-
um og jafnvel á höfði.
Auðvelt að þvo pokana
Pokana má kæla niður í sérstök-
um kæliskápum eða frysti niður í
allt að 12 gráðu frost. Þeir haldast
kaldir í allt að 45 mínútum efir að
hafa verið settir á áverka. í hveij-
um poka er loftrúm, sem blásið er
upp með sérstakri loftdælu. Hún
er búin öryggisventli, sem kemur
í veg fynr að of mikið loft fari í
pokana. I pokunum er hlaup, sem
dreifir kækingunni jafnt um þá og
nýtist hún því jafnar og betur.
Pokarnir eiga ekki að geta lekið
og innri hlið þeirra er úr mjúku
bómullarefni. Auðvelt er að þvo
pokana eftir notkun með volgu
vatni og mildri sápu.