Morgunblaðið - 09.12.1995, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 1995 B 5 ,
verði til þess að konur fái betri undir-
tektir þegar þær vilja gefa út verk.
En það eru karlmenn sem flestum
útgáfufyrirtækjum stjórna. Þeir láta
bækur eftir konur sitja á hakanum
eða gefa þær út með hangandi hendi
og þær fá ekki nauðsynlega kynn-
ingu,“ sagði Amina Rasheed, sem
er önnur þeira sem stóðu að Nour.
Hún sagði líka að fyrirlestraefni
og fyrirlesarar hefðu verið valdir af
kostgæfni.
„Við vildum umfjöllun sem skipti
máli en ekki bara innihaldslaust en
umbúðasnoturt gáfumannahjal.
Garnet í Bretlandi
eingöngu með bækur
eftir arabískar konur
Þótt bækur þessa forlags kæmu
seint á staðinn, eins og áður var
minnst á, vöktu þær athygli margra.
Forlagið var stofnað fyrir 7 árum
og dr. Fadia Faqir, framkvæmda-
stjóri, sagði að ýmsar bókanna hefðu
fengið mjög góðar móttökur, enda
væri reynt að vanda til valsins.
„Vesturlandabúar hafa mjög ein-
litar skoðanir á arabísku samfélagi
— að ekki sé nú minnst á stöðu
kvenna. Allt er sett undir einn hatt
og menn vilja ekki skilja hefðir og
trú sem þeim finnst framandi og
stundum ógeðfelldur. Vonandi tekst
okkur hægt og rólega að víkka sjón-
deildarhring vestrænna lesenda,"
sagði Fadia.
Flestar bókanna á sýningunni
voru til sölu og þegar ég kom síð-
asta daginn var orðið heldur berang-
urslegt í hillunum. „Salan hefur ver-
ið framúrskarandi í okkar bókum —
eins og þú sérð hefðum við þurft að
hafa helmingi meira af flestum titl-
unum,“ sagði fulltrúi University Tex-
as Press.
Þýðingarvandamál
standa útgáfu á Vestur-
löndum fyrir þrifum
Hasna Mekdashi var að vonum
kát með undirtektir. Hún sagðist
ekki vita gjörla um fjölda gesta en
áreiðanlega hefðu milli 500-800
komið dag hvern. „Ég held að fólk
hafi kynnt sér dagskrána vel og
valið svo það efni sem vakti forvitni
hvers og eins. Það er leitt að ekki
komu fleiri stúlkur á aldrinum 18-25
ára. En það gengur bara betur
næst.“
Hún sagði það væri verulega stórt
vandamál að fáir þýðendur gætu
þýtt beint út arabísku. Þeir eru þá
svo hámenntaðir að þeir setja upp
SÞ-taxta! En eftir því sem fleiri arab-
ískar konur legðu stund á erlend
tungumál rættist úr þessu.
sta ári eftir að þjófarnir reyndu að
hluta þess sem verkið var metið á.
mánuðir og ár áður en þau finnist.
Byggt á The International Herald Tri-
bune
Silkiboxhanskar
Morgunblaðið/Ásdis
„PRO-FEMINIST Anti Dichotomy Doll“ eftir Nan Kornfeld. Gagnlegir hlutir.
SKÖPUN manns í fullum gangi á verklegu strauborði.
í Nýlistasafninu sýna
sextán listakonur frá
Chicago. Þóroddur
Bjarnason gekk um
safnið og skoðaði verkin
sem mörg hver fjalla um
stöðu konunnar í
samfélaginu.
SÝNENDUR eru 16 konur
sem allar eru meðlimir í
Artemisia galleríinu í
Chicago. Það gallerí er rek-
ið af kvenkyns listamönnum og
meginmarkmið þess er að efla og
koma á framfæri myndlist eftir kon-
ur. Sýningin er seinni hálfleikur í
skiptisýningu milli Nýlistasafnsins
og Artemisia og hefur verið í undir-
búningi í liðlega tvö ár. Sjö íslensk-
ar konur opnuðu sýningu í Chicago
3. nóvember síðastliðinn og bar sú
sýning nafnið „Altitudes".
Marflatur maður
Fyrir þá sem ekki vita þá er
Nýlistasafnið rúmgott húsnæði og
skiptist í fimm sali. í gryfjunni er
verkið „Menn sem ég þekkti" (niður-
soðin typpi). Áð vísu voru þau ekki
ekta en nógu sannfærandi til að
segja það sem segja þarf. Listamað-
urinn heitir Mary Ellen Croteau og
hún fer engum silkihönskum um
karlmanninn í öðru verki sínu,
„Sköpun manns“, þar sem maður
liggur marflatur á verklegu strau-
borði, skelfdur á svip og kominn
með hár á rétta staði. Sjálf segir
listakonan í sýningarskrá meðal
annars: „... verkunum er ætlað að
grafa undan feðraveldinu með
hnyttni og skopi.“
Nan Kornfeld vill samruna milli |
lífs og listar og hún gerir heimilis-
iðnaðarlega hluti. Áprentaða púða
og klæði með munstri og texta og
mitt í verkinu situr tvíhöfða kona
flötum beinum. „Gagnlegir hlutir“
segir listakonan sjálf í sýningar-
skrá. Ofar í salnum er hreint ágætt
veggverk sem minnir á skrýtna
skepnu úr kvikmynd. Lífrænt verk
gert úr sprautum og blönduðum
efnum, ber nafnið „Ovarian Shoot-
ing Gallery" eða Eggjastokkaskot-
bakki, eftir Carrie Seid.
ískur í hnefum
í Forsal eru tvær listakonur sem
fjalla um te og telestur, m.a. Sugmi
Naylor hefur gert dágóðan tepoka
sem myndi duga til að gera te í
heita pottinum í Laugardalslaug-
inni. Einnig hefur hún gert silkibox-
hanska sem varla eru til að lumbra
á neinum enda ljúft að láta fara um
sig silkihönskum. Anita Jung lærir
að anda í samnefndu grafíkverki.
Þar eru táknin augljós. Afskorin
flétta og konan byijar nýtt líf laus
úr ánauð og dregur andann djúpt.
Skýring fæst á tónlistinni sem
hljómar um allt safnið þegar gengið
er inn í Setustofu en þar hefur ver-
ið sett upp viðamikil innsetning með
taktföstum slætti, sem minnir á
hjartslátt, og margslungið ískur í •
hnefum sem hreyfast í sífellu til og
frá yfír ýmsu duftefni og föstu efni
á glerdiskum sem hanga á veggn-
um. Eftir dálitla dvöl mitt í verkinu
var hjarta blaðamanns farið að slá*-
í takt við tónlistina í herberginu og
þá _var mál að linnti.
Á Palli eru 39 sofandi konur, á
polaroid ljósmyndum. Allir eru fall-
egir þegar þeir sofa og sjálfsagt
margar kvennanna í ævintýra-
draumalandinu enda heitir verkið
„Ævintýri“.
SÚM salur er efstur sala með
myndum af borðbúnaði og málverk-
um þar sem sjá má m.a. unglings-
stelpu og stóran skrýtinn hlut flögr-
andi í lausu lofti á meginhluta
myndflatarins. Hrísgijónum hefur
verið komið fyrir á gólfinu framan
við teikningar af konum, misjafn-
lega vöxnum, allt frá Venusarmynd
lengst til vinstri til óhuggulegrar
myndar yst til hægri af konu kom-
inni á ystu nöf í lystarstoli.
MYNPLIST
Stöölakot
BLÖNDUÐ TÆKNI
Messiana Tómasdóttir. Opið kl. 14-18
alla daga til 16. desember. Aðgangur
ókeypis.
HEITIÐ „Blönduð tækni“ er not-
að sem afgangsstærð í allri umræðu
um myndlist yfir þau verk sem falla
illa að hinum hefðbundnari miðlum
listgreinarinnar - málverki, grafík,
teikningu, höggmyndagerð o.s.frv.
- en eru samt greinilega fyrst og
fremst á vettvangi myndlistarinnar.
Síðan er til einföldunar rétt að
greina slík verk enn frekar, og þá
falla þau í tvo meginflokka: annars
vegar verk þar sem notuð eru
óvenjuleg efni til að skapa hefð-
bundin myndverk á vegg eða í rými,
og hins vegar verk sem leitast við
að þætta saman ólíka listmiðla; þá
eru listamenn, hver með sínum
hætti, að reyna að nálgast hina al-
tæku list - sameiningu allra lista í
eina heildarsýn.
Listsköpun Messíönu Tómasdótt-
ur fellur að þessu síðastnefnda.
Starfsvettvangur hennar hefur ekki
síst verið í leikhúsi, þar sem tónlist,
búningahönnun, leikmyndagerð og
sýningin sjálf komast einna næst
Sjöundi
regnboginn
því að sameina listgrein-
arnar á einum vett-
vangi; leikhúsverk
hennar hafa borið þess-
ari viðleitni ótvíræð
merki.
Á sýningunni hér er
listakonan að fletta
saman myndverk og
tónverk, sem hvoru
tveggja hverfist um lit-
rófið undir yfirskriftinni
„Til sjöunda regnbog-
ans“ - en það er einmitt
hvíti regnboginn, sem
sameinar í sér alla litina.
Talan sjö er mikilvæg í
þessu samhengi, enda
helg í mörgum menn-
ingarheimum, hvort sem litið er til
austurs eða vesturs. Myndverkin eru
sjö, og hið sjöunda (sem sameinar
þá liti allra hinna) er sjöfalt; í tón-
verkinu sem leikið er á sýningunni
má greina svipaða
skiptingu i ljóðrænum
og tærum flutningi val-
inna listamanna.
Myndverkin eru
unnin með einföldum
hætti, enda bíður við-
fangsefnið ekki upp á
annað. Akríllitaður
pappír er festur í plexi-
gleri, og er markviss
hrynjandi frá fyrsta
verkinu til hins síðasta
í litum, fjölda eininga
og lögun þeirra.
Undantekningin er í
verki nr. 4, þar sem lit-
ir regnbogans eru sam-
einaðir og hvítur papp-
írinn tengir þá saman í eitt; vegna
hreinleika og aðskilnaðar lita í öðr-
um verkum kemur þetta sem stíl-
brot á heildina.
Rýmið á efri hæð Stöðlakots er
Messíana
Tómasdóttir
sérstakt og hefur oft boðið upp á
skemmtilegar lausnir á sýningum,
og svo er einnig nú. Þar hefur Mess-
íana komið fyrir verki nr. 7, en það
er í sjö hlutum, þar sem upphafið
(I. hluti) og endirinn (VII. hluti) eru
tengdir saman, og aðrir mynda eins
konar hring sem skapar eina heild.
Til að auka áherslu litanna hefur
listakonan málað þá einnig á jaðar
glersins, en sú áminning er í raun
óþörf; hringrás regnbogans er ljós
af þeirri uppsetningu, sem áhorf-
andinn stendur inn í.
Samþætting listgreina í eina heild
er viðkvæm og erfið í reynd, hversu
eftirsóknarverð sem hún kann að
þykja. Á leiksviði er þetta hægt
vegna þess að gesturinn neyðist til
að fylgja eftir framrás þess sem þar
er að gerast; á sýningu sem þessari
getur hann hins vegar notið hinna
aðgreindu þátta hvers fyrir sig, þar
sem hann ræður framvindunni sjálf-
ur. - ;
Þannig er þessu varið hér; hætt
er við að margir meti myndverk og
tónverk sitt í hvoru lagi, og hafi
ánægju af hvoru tveggja, en tengi
þessa þætti ekki endilega saman í
þá heild, sem er ætlað að leiða þá
til sjöunda regnbogans. Væri það
miður, því ljóðræn framsetning
mynda og tónlistar á skilið að skoð-
ast sem eitt og sama listaverkið.
Eiríkur Þorláksson