Morgunblaðið - 29.12.1995, Blaðsíða 8

8
r.ett ’WrWSP.Míl Pv'Xin- iT TOftTl
B FÖSTUDAGUR 29. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FERÐALOG
i
Fjörutíu ór liðin fró fyrsta Lúxemborggrflugi Loftleiða
Brautrydjendur I loft-
brú yf ir Atlantshafið
FJÖRUTÍU ár eru nú liðin frá því
fyrsta Loftleiðaflugvélin lenti á
Findel-flugvellinum í Lúxemborg og
Norður-Atlantshafsflugið, milli
Bandaríkjanna og Lúxemborgar
með viðkomu á íslandi, hófst. Norð-
ur-Atlantshafsflugið markaði tíma-
mót í íslenskri flugsögu og gerði
íslenskan flugrekstur að sjálfstæðri
atvinnugrein á alþjóðavettvangi.
Agnar Kofoed-Hansen átti drjúg-
an þátt í að íslendingar og Lúxem-
borgarar hæfu samskipti sín á milli
á sviði flugsamgangna, að því er
segir í bókinni Fimmtíu flogin ár -
Atvinnuflugssaga íslands 1937-
1987. Samningur þar um var undir-
ritaður árið 1952 og var
hann svipaður samningi
sem Loftleiðamenn höfðu
áður gert við Bandaríkja-
menn að því leyti að engar
takmarkanir voru gerðar
á fjölda flugferða til Lúx-
emborgar né voru þar
ákvæði um lágmarksf-
argjöld. Á þessum tíma hélt ekkert
flugfélag uppi áætlunarflugi til Lúx-
emborgar og segir Margrét Hauks-
dóttir í upplýsingadeild Flugleiða,
að líkast til hafi Lúxemborg orðið
fyrir valinu vegna þess að þar voru
engar hömlur varðandi flugið auk
Flogið einu
sinni á dag
í stað þrisv-
ar áður
þess sem Lúxemborg er vel staðsett
á meginlandi Evrópu.
Erflð byrjun
Fyrsta Loftleiðaflugvélin lenti í
Lúxemborg 22. maí 1955 og var
Kristinn Olsen flugstjóri vélarinnar.
Var þá strax mörkuð sú stefna að
bjóða lág fargjöld á flugieiðinni
milli Bandaríkjanna og Lúxemborg-
ar. „Loftleiðir voru brautryðjendur
í lágum fargjöldum á þessari leið,
Norður-Atlantshafsfluginu," segir
Margrét.
í fyrstu var einungis flogið einu
sinni í viku milli Bandaríkjanna og
Lúxemborgar. Flugið gekk ekki sem
skyldi fyrstu árin og segir
í bókinni Fimmtíu flogin
ár að meginástæða þess
hafí verið sú að flugið tók
mjög langan tíma eða sjö
klukkustundir frá Lúxem-
borg til íslands og um fjórt-
án klukkustundir frá ís-
landi til New York, með
viðkomu í Gander eða Goose Bay.
Segir Kristinn Olsen að flugtími
hans lengsta flugs frá Reykjavík til
New York hafi verið 19 klukku-
stundir og 55 mínútur. „Það var
algengt að flugið tæki svona 14 og
allt upp í 16 klukkustundir, en flug-
ið heim tók yfírleitt
styttri tíma. Vindarnir
voru þannig,“ segir
Kristinn.
Híppaflugfélagið
Blómaskeið Norður-
Atlantshafsflugsins
hófst hins vegar
skömmu fyrir 1970. Þá
var flogið á þot- um,
allt upp í
þtjár ferðir /
til Lúxem-
borgar á
S?- :
Flugleiðir/Lennart Carlén.
DOUGLAS DC-8. Fyrstu DC-8 vél Loftleiða var flogið
heim til íslands árið 1970.
Aðals-
merki
Loftleiða
voru
gjöld i
Atlantshafs-
fluginu.
dag og jafnmargar
ferðir til baka. Um tíma
flugu Loftleiðamenn
stærstu farþegaflug-
vélunúm yfír Atlants-
hafíð, með 198 far-
þegasætum. Farþeg-
amir vöru að
stærstum hluta
ungir náms-
menn sem
s nýttu sér
þessi lágu
fargjöld sem í
boði voru. Bill
■I Clinton,
/ Bandaríkjafor-
J seti, er til dæm-
f is einn þeirra
f sem það gerðu og
f segir Margrét að
það hafí Christop-
her Reeve, Super-
man, einnig gert.
Voru Loftleiðir jafn-
vel kallaðar The Hippies Airline eða
hippaflugfélagið, þar sem ungu far-
þegamir vom margir hveijir blóma-
böm hippaáranna.
Breyttar áherslur
Nú er einungis flogið einu sinni
á dag til Lúxemborgar. Að sögn
Margrétar er ástæðan sú að áhersl-
ur í starfí Flugleiða hafa breyst
þannig að Lúxemborg gegnir ekki
sama lykilhlutverki og áður. Meiri
áhersla er lögð á tengingu áfanga-
staða félagsins í Skancjinavíu og
annarra áfangastaða á meginlandi
Evrópu við áætlunarflugið til
Bandaríkjanna. Þá bjóða Flugleiðir
upp á mun fleiri áfangastaði í Evr-
ópu nú en áður var sem og tíðari
ferðir. Til dæmis er flogið tvisvar á
dag frá Keflavík til Hamborgar, um
Kaupmannahöfn. Samkeppnin sé
einnig meiri en var í árdaga Norður-
Atlantshafsflugsins og fleiri Evr-
ópuflugfélög um hituna. ■
:

NÝJU ári hefur alltaf verið fagnað
með helgiathöfnum og hátíðarhöld-
um um allan heim. Fyrir marga eru
áramót einfaldlega góð ástæða til
sletta ærlega úr klaufunum, en um
áramót er fólki líka gjarnt að setja
sér háleit markmið, enda virðast
jarðarbúar trúa því að nýja árið eigi
að byija með fögrum fyrirheitum.
Þá sé tækifærið til að byrja upp á
nýtt.
Áramótavenjur eru ótrúlega fjöl-
breyttar. Eitt það ánægjulega við
ferðalög er að fá að njóta þess að
taka þátt í áramótafagnaði annarra,
eða að minnsta kosti fylgjast með.
í Bretlandi standa áramótaveislu-
höld Skotanna upp úr. Þeir kalla
þennan fögnuð Hogmanay. Ekki eru
allir á eitt sáttir um merkingu orðs-
ins, en líklegast er talið að það sé
komið úr keltnesku og þýði einfald-
lega gleði. Margir myndu kalla þenn-
an fögnuð heljarinnar fyllerí.
Kínveijar halda sín áramót um
þrettándann, þegar hinn vestræni
heimur er að jafna sig. Þeir fagna
nýju ári með hefðbundnum dansi,
flugeldum og ótrúlegum matarveisl-
um. Þá gefa þeir hver öðrum pen-
inga í litlum rauðum umslögum.
Indveijar kunna að halda góðar
veislur, enda fínna þeir nánast dag-
lega tylliástæðu til að halda eina
slíka. Um áramótin slá þeir eigin
met í litadýrð, hávaða og fagnaðar-
látum til að tryggja að komandi ár
taki öllum fyrri fram. Marglitir borð-
ar teygja sig götu af götu og ótrúleg
litadýrðin og hávaðinn í flugeldum
geta vakið menn upp frá dauðum.
Alls staðar er hægt að kaupa mat;
glóðarsteikt góðgæti eins og kebab,
glóðað brauð, ýmiskonar drykkir og
sætindi af ýmsum toga freista fólks.
Óvinum fyrlrgefiö og vanræktir
pennavinlr fá bréf
í Ghana spara menn allt árið til
þess að hafa ráð á að fagna áramót-
unum almennilega. Nokkrar fjöl-
skyldur taka sig saman og kaupa
kýr, kindur, geitur, hrísgijón og
fleira og slá upp veislu sem stendur
í marga daga. Nágrannar borða
saman og senda mat til þeirra sem
ekki er boðið í veisluna. Þá gefa
menn gjafír, óvinum er fyrirgefíð,
gamlir og vanræktir pennavinir fá
bréf og menn eignast nýja vini. í
veturinn að þeir taka það ekki niður
fyrr en fer að vora.
Það þykir dæmigert fyrir Norður-
landabúana sem ávallt hugsa um lít-
ilmagnann, að enginn sest að matar-
borði um áramót fyrr en búið er að
setja kornknippi á stöng úti í garði
svo fuglarnir hafi nóg að bíta.
Ostrur eru á borðum Frakka um
áramót og kemur víst fáum á óvart
hjá þeim miklu matmönnum. í físki-
búðum eru fullar fötur af ostrum
því enginn Frakki gæti hugsað sér
að vera án þeirra um áramót. Þær
eru þó aðeins forrétturinn. Aðalrétt-
urinn fer eftir landshluta en eftir-
rétturinn er gjarnan einhverskonar
súkkulaði. Þessu skola Frakkarnir
að sjálfsögðu niður með víni síns
heimahéraðs.
Spánverjar vaka alla nóttina
Enginn Spánveiji með snefíl af
sjálfsvirðingu fer að sofa á nýárs-
nótt og víða er dansað þar til fólk
örmagnast, bæði börn og fullorðnir.
í Ríó de Janeiró í Brasilíu þyrpast
menn niður á Copacabanaströnd og
vaða út í sjó með ýmsar fórnargjaf-
ir, svo sem blóm, hárkamba, spegla
og varaliti, sem eru ætlaðir til að
friða sjávargyðjuna Iemanja.
Ströndin ljómar af logum þúsunda
kerta sem stungið er í sandinn. Að
sjálfsögðu er leikin tónlist og dansað
fram á morgun, en á miðnætti er j
stórkostleg flugeldasýning.
Japanir þurfa hvorki meira né
minna en þijá daga til að fagna
nýju ári. Þeir skreyta heimili sín
með greni, greinum af apríkósutijám
og bambus sem tákn um langlífi,
stöðugleika, velmegun og hreinleika.
Við dagrenningu á nýársdag er
ferskt vatn borið í hús; helst úr .
brunni. Þetta vatn er kallað “ynging-
arvatn". Það á að tryggja góða heilsu
út árið svo það er óhætt að henda
út öllum lyfjum. Eftir þessa hress-
andi byijun á deginum hella Japanir
sér út i svo stórkostlega máltíð að
hún endist þeim gjarnan allan dag-
inn.
Áramótafagnaður Rússa er skyld-
ur Hogmanay Skotanná, svo mikið
drekka þeir á þessum tímamótum.
Lesendur verða sjálfír að gera upp
við sig hvar þeir vilja staðsetja ára-
mótafögnuð Islendinga. ■
Þýtt og stílfært úr High Life >:
British Airways.
Áramótum fylgja helgiathafnir og hótíðarhöld um allan heim
Hver fagnar
með sínu lagi
í RÍÓ de Janeiró í Brasilíu er áramótum fagnað á ýmsan hátt. M. a. með tónlist og dansi fram á morgun.
stuttu máli; allir skemmta sér kon-
unglega.
I Danmörku, Noregi og Svíþjóð
er loftslag með þeim hætti að um-
gjörð áramótanna verður líkt og á
póstkorti; snæviþakin þorpin kúra
við fjallsrætur, greinar jólatijánna
svigna undan snjónum og sverir
lurkarnir brenna hægt í arninum.
íbúarnir kunna svo vel að meta
þennan hluta árs að þeir hafa á orði
að áramótin endist þeim í mánuð,
enda byija þeir að fagna jólum 13.
desember á Lúsíudegi, og hætta því
ekki fyrr en 13. janúar á degi heil-
ags Knúts.
Undirbúningur áramótanna er
misjafn milli þessara þriggja Norð-
urlanda, en öll eiga þau það sameig-
inlegt að hús eru þrifin rækilega og
bakaðir eru staflar af kökum. A
Norðurlöndunum öllum leggja menn
sig mjög fram við að skreyta híbýli
sín um jól og áramót með greni og
fjölda kertaljósa. í raun eru margir
svo hrifnir af þeim áhrifum sem
skrautið og ljósin hafa á dimman