Morgunblaðið - 17.01.1996, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 1996 B 5
Hjónin Olafur og Helga verka saltfiskinn í Eldhamri í Grindavík
HJÓNIN Ólafur Arnberg Þórðar-
son og Helga Þórarinsdóttir hafa
rekið saltfiskvinnsluna Eldhamar
í Grindavík frá árinu 1990. Auk
vinnslunnar gera þau út bátinn
Eldhamar GK og leigja tvo aðra
tíl hráefnisöflunar fyrir vinnsluna.
Þau flytja framleiðslu sína út sjálf
og segja það gefast betur en að
selja í gegnum SÍF.
Ólafur og Helga keyptu hús-
næði undir saltfiskverkunina
1989. „Húsnæðið var rústir einar
þegar við keyptum það af Lands-
banka'num en það var áður í eigu
Hraðfrystistöðvar Grindavíkur
sem varð gjaldþrota árið 1988.
Það fór því geysileg vinna í að
byggja það upp svo að hér gæti
farið fram vinnsla,“ segir Ólafur.
Þau hjónin hófu að verka salt-
fisk árið 1990 en Ólafur hafði
verið á sjónum fram að því og
gert út Eldhamar GK. Hann fór
hinsvegar í land þegar verkunin
var sett á laggirnar og nú leigir
fyrirtækið einnig línubátana Sand-
vík GK og Svan GK til að afla
hráefnis fyrir verkunina auk þess
sem þau kaupa fisk af minni bát-
um.
Nú starfa um 12-15 manns í
saltfiskverkuninni sjálfri en alls
eru um 45 manns á launaskrá hjá
fyrirtækinu með sjómönnunum og
beitningarmönnum.
Selt til Danmerkur
Eldhamar hefur ekki selt fram-
leiðslu sína í gegnum Sölusam-
band íslenskra fiskframleiðenda
síðan 1992 heldur látið aðra um
söluna. „Við höfum selt mikið af
framleiðslunni til Dancod í Esbjerg
undanfarin ár. Það hefur komið
mun betur út en að selja í gegnum
SIF. Nú eru afskipanir örar og
góðar og birgðahald er lítið sem
ekkert. Það er mjög mikilvægt
fyrir skuldsett fyrirtæki að rennsl-
ið sé stöðugt. Þegar við seldum í
gegnum SÍF var birgðahaldið
miklu meira og við sátum oft uppi
með framleiðsluna í langan tíma.
Botnlaus vimia frá
morgni til kvölds
Saltfiskverkunin Eldhamar í Grindavík er lítið fjölskyldufyrirtæki
í eigu þeirra Ólafs Arnbergs Þórðarsonar og konu hans, Helgu
Þórarinsdóttur. Þau hafa farið sínar eigin leiðir í sölumálum og
sögðu við Helga Mar Árnason að þrátt fyrir erfíðleikana væri
saltfiskverkun hreinasta skemmtun.
Morgunblaðið/Kristinn
GENGIÐ rösklega til verks í aðgerðinni.
UTFLUTIMINGUR 4. VIKA
Bretland Þýskaland Önnur lönd
Áætlaðar landanir Þorsk. Ýsa Ufsi Karfi
DALARAFN VE 508 20 130
Áætlaðar landanir samtals 0 0 20 130
Heimilaður útflutn. í gámum 85 97 4 110
Áætlaður útfl. samtals 85 97 24 240
Sótt var um útfl. í gámum 219 231 59 239
Þá hrapaði hún í vigt og hríðféll
i gæðaflokkun og þar af leiðandi
lækkaði verðið til muna. Hinsveg-
ar höfum við ekki verið að selja
mikið til Danmerkur að undan-
förnu vegna þess að verð þar hef-
ur ekki verið nógu hagstætt. Það
er regla hjá mér að láta ekki fisk
út úr húsi nema að fá fyrir hann
hæsta verð,“ segir Ólafur.
Ólafur segir að meðafli sé stór
hluti þess afla sem berst í vinnsl-
una og þau hafi reynt að vinna
hann eftir bestu getu. Til dæmis
RÆKJUBA TAR
RÆKJUBA TAR
hafi þau sett mikið af ýsu, lýsu,
steinbít og karfa í gáma á Eng-
land.
Kvótabraskið er skrýtlnn póker
Ólafur er ekki sáttur við fisk-
veiðistjórnunina eins og hún er í
dag. „Allur bati hverfur með fisk-
veiðiheimildunum. Við þurfum
vitaskuld að skaffa þessum bátum
okkar kvóta. Til dæmis hefur Eld-
hamar nú 56 tonna kvóta sem var
áður 300 tonn af þremur bátum.
Á svona bát er leikandi hægt að
fiska 500 tonn á ári. En það er
ekki hægt að gera svona bát út á
fullum afköstum. Hann fiskaði til
dæmis 145 tonn nú í haust.“
En fiskverðið er orðið of hátt
vegna kvótagjalds. Það er löngu
búið að sprengja kvótaverðið með
öllu þessu kvótabraski. Þetta er
skrýtinn póker og ég hreinlega
skil hann ekki. Nú eftir áramót
var verið að bjóða kvóta á 95 krón-
ur sem að var ekki til. Það eru
stóru félögin sem ráða kvótaverði
og það bitnar mjög illa á okkur
litlu verkendunum. En trúlega
bitnar þetta mest á sjómönnum.
Það er hreint ótrúlegt hvað sjó-
mennirnir eru að labba með í vas-
anum í land eftir vertíðina í dag
miðað við það sem áður var. Þetta
hlýtur að lenda að lokum á ríkinu
því áður voru sjómenn tekjuhá
stétt og háir skattgreiðendur.
Ólafur segist vera hlynntur
kvóta en telur að uppstokkun þurfi
á kvótakerfínu. „Bátur eins og
Eldhamar er með sögulega veiði-
hefð og ætti að fá úthlutaðan
kvóta samkvæmt því. Ég er því
mjög hlynntur veiðileyfagjaldi,
eins og ég var á móti því áður.
Allar veiðiheimildir ættu að fara
á markað og menn ættu þannig
að geta leigt kvóta af ríkinu,
óframseljanlegan. Markaðurinn
myndi þá ráða verðinu en ekki
nokkur félög eða aðilar eins og
nú er,“ segir Ólafur.
I
I
I
!
1
I
I
1
I
i
Fiskifræðinga skortir reynslu
Ólafur segir að línutvöföldunin
hafi bjargað þeim fyrir horn í bili.
„Það er algjört lífsspursmál fyrir
okkur að hafa línutvöföldunina.
Það er mjög auðvelt að ná í þorsk
í dag. Það virðist vera þorskur út
um allan sjó.“ Ólafur segir að
tengdafaðir hans, Þórarinn Ólafs-
son aflakóngur í Grindavík til
margra ára, hafa aldrei kynnst
slíkri fiskgengd. „Það virðist vera
sama hvar dýft er niður neti eða
krókur er bleyttur, alls staðar er
þorskur. Ég er þeirrar skoðunar
að ekki sé hægt að telja fiskana
í sjónum. Fiskifræðinga skortir
hreinlega reynslu sjómanna sem
hafa verið aldarfjórðung á sjón-
um,“ segir Ólafur.
Taplaust ár að baki
Þau Ólafur og Helga segjast
þrátt fyrir allt hafa gaman af salt-
fiskverkuninni. „Þó að við höfum
barist um á hæl og hnakka undan-
farin ár er nú loksins taplaust ár
að baki. Þetta er botnlaus vinna
frá morgni til kvölds og sonur
okkar vinnur líka mikið, enda er
hann verkstjóri hérna hjá okkur,“
segir Ólafur og Helga bætir bros-
andi við: „En það er bara ekki
hægt að hætta, þetta er svo gam-
an.“
Nafn Stœrð Aftl Flskur SJðf. Löndunarst.
SANDVÍK GK 325 64 1 17 3 Grindevik j
SVANUR BA 61 60 1 17 3 Grindavík
LÓMUS HF 177 295 2 33 1 Hafnarfjöröur
SÓLEYSH 124 144 1* 60 3 Hafnarfjörður
ÓSKAR HALLDÓRSSON RE 1S7 841 1* 28 2 Hafnarfjörður j
BRYNDIs Ts 69 14 3 O 5 Bolungarvík
HEtORÚN 1$ 4 294 28 0 1 Boiungarvik |
HÚNIIS 68 14 6 0 5 Bolungarvik
: NEISTIIS2IB 15 4 0 5 Bolunaatvik l
PÁLL HELGIIS 142 29 10 0 5 Bolungarvík
SIGURGEIR SIGURÐSSONIS 533 21 7 0 5 Bolungarvik j
SÆBJÖRN iS 121 12 3 0 5 Bolungarvík
: SÆOlSlS 67 15 6 0 5 Bolungorvik PI
ÁRNIÓLA ÍS 81 17 5 0 5 Bolungarvík
BÁRAÍS6B 25 9 0 4 Isafjörður ~j
DÁGNYls 34 11 3 0 4 ísafjörður
FENGSÆLL ÍS B3 22 9 0 4 Isafjöröur
FINNBJÖRN IS 37 11 3 0 3 (safjöröur
GISSUR HVÍTIIS 114 18 9 0 4 ísafjörður
GUNNAR SIGURÐSSON IS 13 11 4 0 4 Isafjörður
[ HAUOÓR SIGURDSSON 1$ 14 27 13 0 4-:- Isafjörður
KOLBRÚN Is 74 25 8 0 4 ísafjörður
VER1$ 120 11 7 0 4 ísafjörður
ÖRN IS 1B 29 3 0 3 isafjörður
1 ÖRVARSTIBe, 15 1 0 1 Drangsnes |
GRÍMSEY ST 2 30 4 5 2 Hólmavík
; HAFSÚLASI 30 10 0 3 Hólmavik ' |
HILMIR ST 1 29 12 0 3 Hólmavík
SIGURBiöRG STSS 26 15 0 4 Hólmavík
SÆBIÖRG ST 7 76 10 0 3 Hólmavik
ÁSBJÖRG ST 9 50 9 0 3 Hólmavfk ]
'ÁSdIsST37 30 22 0 5 Hólmavík
AUÐBJÖRG HU 6 23 19 á; O 6 Hvammstengi j
DAGRÚN ST 12 20 14 0 4 Hvammstangi
HAFÖRNHU4 20 10 0 3 Hvammstangi |
HÚNI HU 62 29 18 0 6 Hvammstangi
JÖFURlS m 264 38 0 1 Hvsmnwonfli .
SIGURBORG HU 100 220 41 0 1 Hvammstangi
ÓLAFUR MAGNÚSSON HU S4 67 24 0 6 Hvommatongi ]
BERGHILDUR SK 137 29 26 0 6 Hofsós
HELGARE49 199 55 o 1 Siglufjörður
STÁLVÍK Sl 1 364 47 0 1 Siglufjörður
FANNEYÞH 130 22 21 0 6 Húsavík
GUÐRÚN BJÖRG ÞH 60 70 26 ö 6 Húsavík
Nsfn St«rð Afli Flskur Sjóf. Löndunarst.
KRISTEY ÞH 25 50 5 0 2 Kópasker
ÖXA RNÚPUR ÞH 162 17 3 0 2 : Kopasker
ÞÖRSTEINN GK 15 51 2 0 1 Kópasker
I LOÐNUBÁTAR

Nafn Stærð Afll SJÖfl Löndunarst.
BERGUR VE 44 266 143" J : q SaySÍBfjörður: [
BEITIR NK 123 742 1129 f Neskaupstaður
i ÞORSWNN EA 910 "" ^ 794 944 Neskaupstaður j
HÓLMABORG SU 11 937 542 1 fl Eskifjöröur
SKELFISKBA TAR
Nafn Stsarð Afil S|6f. Löndunarst.
GRUNOFIRÐINGUR SH 12 103 60 5 Grundarfjörður j
ARNAR SH 157 20 25 4 Stykkishólmur
GRETTIR SH 104 148 50 5 Stykkishólmur \
GlSLI GUNNARSSON II SH 8Í 18 20 4 Stykkishólmur
HRÚNN BA 336 41 47 5 Stykkishólmur \
KRISTÍNN FRIÐRIKSSON SH 104 64 5 Stykkishólmur
ARSÆLL SH 88 163 65 5 Stykkishólmur
| SILDARBA TAR

Nafn StaarA Afll SJÓf. Löndunarst.
GUÐMUNDUR VE 29 486 66 2 Vestmannaeyjar
GÍGJA VE 340 . [ 591 2 Vestmannaeyjar
í HEIMAEY VE 1 272 309 ■■: 2 ?= Vestmannaeyjar |
KAP VE 4 349 U 320 1 Vestmannaeyjar
SIGHVATUR BJARNAS. VE 81 370 214 2 Vestmannaeyjar j
ISLEIFUR VE 63 513 403 1 Vestmannaeyjar
[ JÚPtTER ÞH 61 747 330 1 Þórshöfn
BJORG JONSDÓTTIR ÞH 321 316 959 3 Seyðisfjörður
I GULLBERG VE 292 J 446 111 1 SoySisfjSríur
KEFLVÍKINGUR KE IOO 280 379 3 Seyðisfjörður
| BÖRKUR NK 122 711 1064 442 4 Neskaupstaður
ÞÖRSHÁMÁR GK 75 326 2 Neskaupstaður
| SÆUÓN SU 104 266 194 3 Eskii^örður i
GRINDVÍKINGUR GK 606 " 577 303 1 Hornafjörður
| HÚNARÖST RE 550 338 1259 3 Homafjörður
JÓNA EÐVALDS SF 20 336 662 3 Hornafjörður
SVANUR RE 46 334 244 1 Hornafjörður
ÞAÐ duga engin vettlingatök í saltfiskverkun.
VINNSLUSKIP
Nafn Stnrö Afli Uppiat. afla Löndunarat.
FRAMNES Is 708 407 5 Úthafsrækja (safjörður
BARÐI NK 120 497 71 Þorskur Neskaupstaður
ATLANÚPUR ÞH 270 rzu. i 39* Þorskur Fáskrúðsfjörður