Morgunblaðið - 29.02.1996, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGL'R 20. KKBRÚAR 1006
MORGUNBLAÐID
VIÐSKIPTI
Lögfræðingar telja seinagang í afgreiðslu landbúnaðarráðherra á erindi
Sólar hf.vegna úreldingar MB vera brot á lögum
Sól kannar h vort ráðu-
neytíð verði kært
LANDBÚNAÐARRÁÐHERRA
braut tvímælalaust lög er ráðuneyti
hans dró það í 7 mánuði að afgreiða
erindi Sólar hf. vegna úreldingar
Mjólkurbús Borgfirðinga, að mati
þeirra lögfræðinga sem Morgunblað-
ið ræddi við. Forsvarsmenn Sólar
hf. hafa ekki gert það upp við sig
hvort afgreiðsla ráðuneytisins verði
kærð, en þar er nú verið að fara
yfir svar ráðuneytisins með hliðsjón
af mögulegum aðgerðum í framhald-
inu.
Samkvæmt.9. grein stjórnsýslu-
laga, sem fjallar um málshraða, ber
stjórnvöldum að taka ákvarðanir í
málum „svo fljótt sem unnt er.“
Ennfremur segir í 3. mgr. laganna
að „þegar fyrirsjáanlegt er að af-
greiðsla máls muni tefjast ber að
skýra aðila máls frá því. Skal þá
upplýsa um ástæður tafanna og
hvenær ákvörðunar er að vænta.“
Eins og fram iiefur komið í frétt-
um fékk landbúnaðarráðuneytið er-
indi Sólar hf. sent 14. júlí 1995,
eftir að Ríkiskaup höfðu áður fjallað
um málið, en ekkert svar kom frá
ráðuneytinu fyrr en um 7 mánuðum
seinna og engar skýringar voru
gefnar á því hvers vegna dráttur
varð á afgreiðslu málsins, þrátt fyr-
ir ítrekanir Sólar. Niðurstaðan var
sú að lögmenn ráðuneytisins hefðu
ekkert við úrskurð Ríkiskaupa að
athuga, en til samanburðar má geta
þess að það tók Ríkiskaup þijá daga
að afgreiða erindi Sólar.
Þeir lögfræðingar sem Morgun-
blaðið ræddi við vegna þessa máls
segja þessa málsmeðferð ekki vera
í samræmi við ákvæði stjórnsýslu-
laga. Bent er á að ekki sé til nein
þumalputtaregla um hversu langan
tíma stjórnvöld hafi til þess að af-
greiða mál frá sér og því verði að
meta eðlilegan afgreiðslutíma í
hveiju tilfelli fyrir sig. Hins vegar
sé gert ráð fyrir því að stöðugt sé
unnið að afgreiðslu hvers máls og
ef einhvetjar tafir verði á að mál sé
afgreitt innan þess tíma, sem eðli-
legt þykir að fari i afgreiðslu þess,
beri stjórnvöldum að greina málsað-
ilum frá því hveiju valdi. 7 mánaða
afgreiðslutími í þessu tilviki virðist
því vera nokkuð langur tími, án þess
að til komi neinar haldbærar útskýr-
ingar á töfinni.
Þá er ennfremur bent á að í 10.
grein laga um Umboðsmann Alþing-
is sé umboðsmanni gert kleift að
skila áliti telji hann stjórnvöld hafa
brotið lög með athöfnum sínum eða
brotið gegn „góðum stjórnsýslghátt-
um“. Sú ákvörðun ráðuneytisins að
ljúka afgreiðslu á úreldingu Mjólkur-
samlags Borgfirðinga áður en erindi
Sólar hf. var svarað, hafi ekki sam:
rýmst góðum stjórnsýsluháttum þar
sem málin hafi ekki verið tekin fyrir
í réttri röð. Kvörtun Sóiar hefði átt
að vera tekin fyrir áður en Iokið
væri við afgreiðslu þeirra mála sem
fyrirtækið var að kvarta yfir.
Að sögn Páls Kr. Pálssonar, fram-
kvæmdastjóra Sólar, er lögmaður
fyrirtækisins nú að fara yfir svar
ráðuneytisins m.a. með hliðsjón af
því hvort það gefi tilefni til þess að
ætla að ráðuneytið hafi brotið ein-
hver lög við afgreiðslu málsins. „Ef
niðurstaðan verður ótvírætt sú að
ráðherra hafi brotið lög þá munum
við væntanlega leita réttar okkar í
því máli. Eftir stendur þó að megin-
atriðin í afgreiðslu þessa máls, þ.e.
niðurstaða þess, virðist standast lög
og því hljótum við að ieita annarra
leiða til þess að knýja á um breyiing-
ar á þeim lögum sem gilda um úreld-
ingar sem þessa,“ segir Páll.
íslenska útvarpsfélagið
Kannar kaup á
Plastos-húsinu
ÍSLENSKA útvarpsfélagið hf. á
nú í viðræðum við Plastos hf. um
kaup á Plastos-húsinu við Krók-
háls. Náist samningar ekki á
næstu vikum mun fyrirtækið lík-
lega þurfa að flytja starfsemi sína
annað.
íslenska útvarpsfélagið hefur
leitað að húsnæði undir starfsemi
sína um nokkurt skeið og meðal
annars óskað eftir viðræðum við
Ríkisútvarpið um kaup á Sjón-
varpshúsinu við Laugaveg 176.
Starfsemin fer nú fram í um fjög-
ur þúsund fermetra húsnæði við
Lyngháls og Krókháls. Fyrirtækið
á húsnæðið við Lyngháls en leigir
um 1.200 fermetra samliggjandi
húsnæði fyrir tæknideild af Plast-
osi við Krókháls.
Flutningar kostnaðarsamir
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins þarf Plastos nú á öllu
húsinu að halda undir starfsemi
sína og liggur því beinast við að
útvarpsfélagið flytji. Ekki er hins
vegar hlaupið að því að finna hent-
ugt húsnæði undir útvarps- og
sjónvarpsrekstur auk þess sem
flutningur slíkrar starfsemi er
mjög kostnaðarsamur. Eigendur
útvarpsfélagsins vilja því freista
þess að kaupa Plastoshúsið í stað
þess að rýma. Náist ekki sarrining-
ar um kaup á næstu vikum eru
miklar líkur á að íslenska útvarps-
félagið flytji alla starfsemina, eða
a.m.k. tæknideild, annað.
Magnús Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri markaðssviðs ís-
lenska útvarpsfélagsins, staðfesti
í gær að viðræður um kaup á
Plastos-húsinu hefðu átt sér stað
en sagði að niðurstaða lægi ekki
fyrir. Forráðamepn Plastos vildu
ekki tjá sig um málið að svo
stöddu.
15 stærstu hluthafar Hampiðjunnar
Hluthafar Hlutafé, kr. Hlutdeild 23. febrúar 1996
Sigurður Egilsson 32.503.000
Venus hf. 30.926.000
Vogunhf. 17.713.000
Hlutabréfasjóðurinn 13.229.000
Árni Vilhjálmsson 11.464.000
lífeyrissj. Verslunarmanna 11.190.000
Hannes Pálsson 10.876.000
Auðlind 10.358.000
Bragi Hannesson 10.132.000
Þróunarfélag íslands 9.681.000
Sigurgeir Guðmannsson 8.500.000
Samein. Lrfeyrissjóðurinn 7.419.000
Birgir Frímannsson 6.500.000
jsl. Hlutabréfasjóðurinn 5.107.000
Soffía Guðmundsdóttir 4.458.000
' Samtals 15 stærstu 190.056.000 58,5%
Aðrir 421 hluthafar 134.681.000 41,5%
Hlutafé samtals 324.737.000 ' ' 100,0%
10,0%
9^5%!
Hlutabréíasjóðurinn Auðlind hefur bætt við sig hiutafé að nafnvirði tæpar 4 mlllf.
króna. Draupnissjóðurinn hefur fallið út af hluthafalístanum vegna sameiningar
við Þróunarfélagið sem kemur inn i hans stað. Þá hefur Sameinaði lífeyris-
sjóðurinn minnkað hlutafjáreign sína um 2 milljónir að nafnvirði. Tveir aðilar,
HlutabrélasjóOur VÍB og LíleyrissjóOur Austurlands lalla út at listanum en nýir
aOilar iþeirra stað eru istenski hlulabrélasjóðurinn og Sollia Guðmundsdóttir.
Viðskiptaráðuneytið
Ekkert
aðhafst
vegna
Handsals
BANKAEFTIRLIT Seðiabankans og
viðskiptaráðuneyti hafa ákveðið að
aðhafast ekkert frekar í málefnum
verðbréfafyrirtækisins Handsals hf.
Eins og fram hefur komið gerði
bankaeftirlitið skýrslu um tiltekna
þætti í starfsemi þess. Var það liður
í eðlilegu og reglubundnu eftirliti
með fjármálastofn'unum.
í skýrslunni eru gerðar athuga-
semdir við einstaka þætti í starfsemi
fyrirtækisins svo og við störf beggja
framkvæmdastjóra þess, að því er
segir í frétt. Fram kemur að annar
framkvæmdastjóri fyrirtækisins,
Edda Helgason, hafi látið af störfum
hjá fyrirtækinu og skila ráðuneytinu
leyfi sínu til verðbréfamiðlunar 22.
janúar sl.
Seðlabankinn ritaði ráðuneytinu
bréf þann 30. janúar í kjölfar skýrsl-
unnar og kemur þar fram að hann
telji ekki ástæðu til að aðhafast frek-
ar í málinu umfram eðlilegt áfram-
haldandi eftirlit. .
Skv. ákvæðum 1. mgr. 33 gr. laga
um verðbréfaviðskipti, nr. 9/1993,
er það háð tillögu bankaeftirlits
Seðlabankans hvort afturkalla skuli
leyfi til verðbréfamiðlunar eða starfs-
leyfi verðbréfafyrirtækis.
-----»-♦••♦---
Skrifstofur Fragtdeild-
ar Flugleiða fluttar
Eldra hús-
næði heilsu-
spillandi
FLUGLEIÐIR hf. hafa ákveðið að
flytja skrifstofur fragtdeildar félags-
ins úr húsakynnum Tollvörugeymsl-
unnar við Héðinsgötu í leiguhúsnæði
á Skútuvogi lb. Þetta var ákveðið
eftir að Vinnueftirlit ríkisins úr-
skurðaði að húsnæðið á Héðinsgötu
væri heilsuspillandi.
Að sögn Margrétar Hauksdóttur,
deildarstjóra í upplýsingadeild Flug-
leiða, var skrifstofuhæð fragtdeildar
byggð ofan á eldra húsnæði Toll-
vörugeymslunnar. Starfsfólk skrif-
stofunnar hefur um skeið fundið
fyrir óþægindum í öndunarfænim
og komst Vinnueftirlitið að þeirri
niðurstöðu að það mætti rekja til
óheilnæmra efna í einangrun í gólfi.
Húsnæðið í Skútuvogi er tekið á
leigu til bráðabirgða en vörugeymslur
fragtdeildar félagsins verða hins veg-
ar áfram hjá Tollvörugeymslunni.
Aukinn
hagnaður
Honda
Tókýó.
HAGNAÐUR Honda í heiminum
jókst um 41 % á þriðja fjórðungi fjár-
hagsárs fyrirtækisins, aðallega
vegna aukinnar sölu í Japan og
minni kostnaðar.
Hagnaðurinn jókst á öllum mörk-
uðum: í N-Ameríku, Evrópu, Japan
og annars staðar í Asíu. Vélhjóla-
sala var einkum mikil í Asíu.
Sala jókst um 13% í 1,02 billjón-
ir jena. Bílasala fyrirtækisins í
heiminum jókst um 9% í 441.000
bíla og í Japan jókst hún um 17%
í 155.000 bíla.
Honda var fimmta söluhæsta
fyrirtækið í Japan og nýtur góðs
af vaxandi vinsaddum fjölnota bíla.
Fyrirta:kið gerir ráð fyrir að
hreinar tekjur á öllu fjárhagsárinu
til marzloka muni aukast um 6%, í
65 milljarða jena.
Magnús Pétursson ráðuneytisstjóri vill að ríkið hætti að styrkja
leiðbeiningarþjónustu í landbúnaði
Leiðbeiningarstarf til bænda
LEIÐBEININGARÞJÓNUSTA í landbúnaði ætti
fremur að vera í höndum bænda sjálfra en á veg-
um ríkisins. Það yrði enn skilvirkara fyrir greinina
og meiri sátt myndi nást við skattgreiðendur ef
þessir kostnaðarþættir væru bornir af atvinnu-
greininni, jafnvel þó svo ríkisvaldið legði fram fjár-
muni til annarra verkefna í þágu landbúnaðar og
almennings.
Þetta kom fram í erindi Magnúsar Péturssonar,
ráðuneytisstjóra í fjármálaráðuneytinu, á ráðu-
nautafundi fyrir skömmu. Hann gerði þar grein
fyrir kostnaði ríkissjóðs af leiðbeiningarþjónustu
í landbúnaði, en na:rri lætur að um 400-500 millj-
ónum króna af opinberu fé sé varið til þessa þáttar
í víðri merkingu. Magnús sagði óraunhæft að
reikna með því að fjárframlög til landbúnaðarins,
þ.m.t. leiðbeiningarþjónustunnar, myndu vaxa á
komandi árum. „Ég tel líklegra að þau muni drag-
ast saman. Eins og nú horfir held ég að það
megi f'ullt eins vel reikna með því að stjórnvöld
kjósi að lækka framlög til leiðbeiningarþjónustu
landbúnaðarins, ýmist með því að beita almennum
niðurskurði eins og oft hefur verið gripið til eða
með því að færa tiltekna þætti starfseminnar til
greinarinnar."
Álitlegur gjaldstofn
Hann varpaði fram hugmyndum um hvernig
mætti flytja til greinarinnar einkum þá þætti leið-
beiningarþjónustunnar þar sem bændur hefðu
beinna hagsmuna að gæta. Þetta gæti átt við starf
héraðsdýralækna, héraðsráðunauta, kynbótastarf,
starfsemi Bændasamtakanna að miklu leyti og
vissar hagnýtar rannsóknir, fræðslu- og eftirlits-
starf skólanna og Rannsóknarstofnun landbúnað-
arins. Gegn því að þessi verkefni flyttust til at-
vinnugreinarinnar a:tti ríkisvaldið að leggja öðrum
málum lið, málum sem tengdust landbúnaði og
skipulagsbreytingum í greininni.
Magnús lýsli jieirri huginynd sinni að flytja 300
milljóna krória kostnað við leiðbeiningarþjón-
ustuna af fjárlögum og inn í verðmyndum búvara
í áföngum, t.d. á 3-4 árum. Til að standa straum
af kostnaði við leiðbeiningarþjónustuna í höndum
bænda eða samtaka þeirra kæmi t.d. til greina
að nýta tekjustofn Búnaðarmálasjóðs. „Fyrir verð-
lagsárið 1993-1994 lætur nærri að búnaðarmála-
sjóðsgjaldið hafi numið 200 milljónum króna. Mér
sýnist að þetta gæti verið álitlegur gjaldstofn til
þess að afla þess fjár sem þurfa þykir. Yrðu t.d.
100 milljónir króna færðar beint á reikning búsins
en 200 milljónir kostaðar sameiginlega, þyrfti að
tvöfalda búnaðarmálasjóðsgjaldið frá því sem nú
er. Til þess að gefa vísbendingu um áhrif þessa
á fjárhag bænda lætur nærri að þetta þýði um
60 þúsund króna ha“kkun á kostnaði við verðlags-
grundvallarbúið ef hann va*ri allur borinn af bónd-
anum. En í ljósi afkomu greinarinnar held ég að
raunhad'ara sé að a‘tla að áhrifin komi að stórum
hluta l'ram í vöruverðinu."