Morgunblaðið - 17.07.1996, Blaðsíða 2

2 C MIÐVIKUDAGUR 17. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
DEB þjónustan
flytur til Kanada
DAVID Butt, hjá
DEB þjónustunni á
Akranesi, sem hefur
undanfarin ár unnið
að þróun og smíði
brennsluhvata sem
stuðla að eldsneytis-
sparnaði og mengunarvörnum í díselvélum, hefur verið ráðinn sölustjóri
hjá fyrirtæki í Kanada og mun hann flytja þangað alla sína starfs-
semi. David gagnrýnir íslensk stjórnvöld fyrir grandvaraleysi í mengurn-
arvarnamálum.
Segir takmarkaðan
áhuga á sparnaði
og mengunarvömum hér
David hefur undanfarin ár reynt
að selja og kynna framleiðslu sína
hér á landi en við fremur litlar
undirtektir. Honum hefur hinsveg-
ar orðið nokkuð ágengt erlendis
og mun í haust flytja alla starfs-
semi sína til Nova Scotia í Kanada.
Umboðsaðili DEB þjónustunnar í
Kanada, Howboldt Industries, hef-
ur boðið David sölustjórastarf í
deild sem sérhæfir sig í eldsneytis-
spamaði en fyrirtækið hefur smíð-
að brennsluhvata fyrir DEB þjón-
ustuna í tvö og hálft ár og segist
David vera mjög ánægður með
samstarfið fram að þessu.
Honum var boðið starfið þegar
hann var á ferð í Kanada nú fyrir
jól og mun David flytja út með
fjölskyldu sína nú í ágúst. „Það
er kannski of strangt til orða tek-
ið að ég hafi gefist upp hér á ís-
landi. Markaðurinn er miklu stærri
í Kanada og þar eru menn opnari
fyrir tækni af þessu tagi því þar
hafa opinberir aðilar sett skýr
markmið í mengunarmálum, bæði
varðandi C02 mengun og krabba-
meinsvaldandi efni í útblæstri
díselvéla. Það gefur mér fleiri
tækifæri og þá meiri sölu og hagn-
að.“
Ekkert framkvæmt á íslandi
David segir að í Kanada og
reyndar víðar séu mengunarvarna-
mál mjög í brennidepli. Þar fái síld-
ar- og loðnubræðslur ekki starfs-
leyfi nema mengun sé algerlega í
lámarki. „Islenska ríkisstjórnin
hefur rætt mengunarmál en því
miður hefur ekkert verið fram-
kvæmt. Það var sett á stofn C02-
nefnd og þegar hún hætti störfum
þá var sett á laggirnar önnur nefnd
til að fjalla um störf C02-nefndar-
innar. Á meðan ástandið er svona
og enginn vill taka ákvarðanir,
verð ég því miður að fara erlendis
til að koma minni framleiðslu á
framfæri,“ segir David.
Viðræður við bandaríska
herlnn
David var á ferð í Kanada og
Bandaríkjunum í júní ásamt tals-
mönnum Hawboldt Industries og
áttu þeir m.a. í viðræðum við kan-
adísku strandgæsluna og kana-
díska sjóherinn og segir David að
þessir aðilar séu einmitt að leita
að einhverskonar sparnaði í elds-
neytismálum. Þeir eyði um 20 millj-
ónum bandaríkjadala í eldsneyti á
ári og því sé 2% sparnaður nokkuð
sem munar um. Þar að auki hefjist
viðræður við bandaríska herinn í
næsta mánuði sem miklar vonir séu
bundnar við.
David segir að Umhverfið hf. í
Reykjavík hafi tekið að sér umboðs-
sölu fyrir búnaðinn og áframhald-
andi þjónustu við þá aðila sem þeg-
ar hafi fengið hann.
Túnfískveiðar í ágúst
VON ER á tveimur japönskum tún-
fiskveiðiskipum hingað til lands um
mánaðamót og munu íslenskir eftir-
litsmenn fara um borð í skipin.
Skipin munu stunda tilraunaveiðar
á túnfisk í íslenskri lögsögu í ágúst
og mun eftir það verða tekin
ákvörðun um hvort framhald verður
á veiðunum en þær eru samstarfs-
verkefni Hafrannsóknastofnunnar
og japanskra aðila. Að sögn Jakobs
Jakobssonar, forstjóra Hafrann-
sóknastofnunnar, fara tveir menn
frá stofnuninni um borð í skipin og
kynna sér veiðiaðferðir og fylgjast
með afla.
LANDAÐ Á GRUNDARFIRÐI
Morgunblaðið/Guðlaugur Albertsson
Mikil ýsuveiði hefur
verið á Látragrunni
ÁGÆTIS veiði hefur verið hjá
ísfisktogurum víða við landið
að undanförnu. Mjög góð ýsu-
veiði var á Látragrunni í júní
og togarar hafa fengið góðan
þorskafla suðaustur af landinu. Skipstjórar sem Verið ræddi við
segja að allstaðar sé þorsk að fá en flestir forðist hann vegna kvóta-
leysis.
Ágætís þorskveiði
en fáir að veiðum
Mokveiði hefur verið á Látra-
grunni undanfarna tvo mánuði og
mörg skip að koma að landi með
100 tonn af ýsu á þriggja til fimm
daga fresti. Klakkur SH landaði um
530 tonnum af ýsu á Grundarfirði
eftir aðeins sex veiðiferðir eftir sjó-
mannadag og fram að mánaðamót-
um. Þess má þó geta að skipveijar
á Klakki tóku sér vikufrí i millitíð-
inni til að vera á námskeiði á vegum.
SVFÍ.
Gísli Svan Einarsson, útgerðar-
stjóri Fiskiðjunnar Skagfirðings,
segir þetta vera einstakan árangur
enda hafi aflaverðmætið í júní verið
rúmlega 37 milljónir. Að sögn Gísla
er Klakkur nú lagður af stað í
Smuguna.
Þorskveiðí fyrir austan
Ágætis þorskveiði hefur verið
fyrir Suðausturlandi en fremur fá
skip hafa verið á veiðunum í vor
enda eiga margar útgerðir lítið eft-
ir af þorskvóta og hafa þess í stað
einbeitt sér að grálúðu eða öðrum
tegundum. Eins og greint hefur
verið frá í Verinu hefur Gullver NS
fengið góðan afla út af Hvalbak í
vor og sömu sögu er að segja af
Bjarti NK en skipið hefur verið að
koma með um 130 tonna afla að
landi eftir 4-7 daga veiðiferðir.
Freysteinn Bjarnason, útgerða-
stjóri Síldavinnslunnar hf. á Nes-
kaupstað, segir uppistöðu afians
vera þorsk en annars sé aflinn ufsa-
og ýsublandaður. „Við eigum rétt
nægan þorskkvóta til að þrauka út
fiskveiðiárið. Við höfum stílað upp
á að þessi kvóti dugi skipinu en
hann dugði þremur skipum hér áður
fyrr,“ segir Freysteinn. Hann segir
að Bjartur NK haldi uppi vinnslu í
frystihúsi fyrirtækisins og átti von
á því að ekki þyrfti að koma til
lokana í sumar.
Síldarkvótmn sjöfaldast í verði
GANGVERÐ á síldarkvóta er mjög hátt um þessar
mundir, leigan á aflamarki getur verið allt að 120
þorsktonn. Salan á aflahlutdeild síldarkvóta er á
um 61,6 til 71,1 milljónir eftir því hvað í boði er,
sem og hvar þorskurinn er á verðbilinu 90-95 krón-
ur í Ieigu. Síldarkvótinn hefur að sögn Jakobs Jakobssonar, sölustjóra fyrirtækisins Bátar
;og búnaður, sjö til áttfaldast í verði á síðustu átján mánuðum.
Miklar hreyfingar
í lok kvótaársins
NÚ líður senn að lokum fiskveiðiársins og
viðbúið að það setji svip sinn á kvótaviðskipti
á næstu dögum. Skipasalan Bátar og búnað-
ur er elsta skipasalan í landinu og að sögn
Jakobs, jafnframt elsta kvótamiðlun landsins.
Hann segir að fyrirtækið þjónusti allar helstu
og öflugustu útgerðir landsins í kvótamiðlun
en það sé óijúfanlegur hluti af skipasölu að
flytja aflahlutdeildir og aflamörkin fyrir bát-
ana þegar þeir eru seldir.
Jakob segir að þegar fiskveiðiárinu fari
; að ljúka þá gerist ýmislegt í kvótaviðskiptun-
um. Sumar tegundir hækki eins og til dæmis
þorskverð geri núna og sé komið í 95 krón-
ur. Hann segir mikið framboð á ufsa og ýsu
I en eftirspurnin eftir ýsu hafi aukist með góðri
veiði að undanförnu. Það hafi hinsvegar ekki
ennþá þýtt neina hækkun á leiguverði á ýsu,
það sé ennþá á 3 krónur. „Menn kaupa ys-
una einfaldlega á 3 krónur og fiska hana
; vegna þess að hún er ódýr. Síðan á eftir að
! koma í ljós hvernig þetta þróast, því menn
eru til dæmis að bíða eftir því hvemig Smug-
an kemur út,“ segir Jakob.
Lítil hreyfing á karfa
Mjög lítil hreyfing hefur verið á karfavið-
skiptum upp á síðkastið. „Ég get nú ekki
alveg sagt til um hveijar hinar eiginlegu for-
sendur eru fyrir því,“ segir Jakob, „því karf-
inn var guils ígildi fyrir 2-3 mánuðum síðan.
Síðasta leiguverð var 43 krónur fyrir um 3
vikum síðan. Það hefur hinsvegar engin
hreyfing verið á karfanum síðan og ég er
með um 150 tonn hérna inni.“ Hann segir
hinsvegar vera að lifna yfir grálúðunni um
þessar mundir og nú sé leiguverðið á henni
um 25 krónur, kolinn hafi hríðlækkað, kom-
inn niður í 10 krónur og rækjan sé á um 75
krónur.
Síldin sjöfaldast í verði
Jakob segir sviptingar í viðskiptum með
síld hafa staðið lengi yfir og hann hafi leigt
Morgunblaðið/Ásdis
JAKOB Jakobsson, sölustjóri.
fyrsta aflamarkið fyrir fiskveiðiárið 96-7 í
febrúar á þessu ári. Gangverð á síldarkvóta
sé mjög hátt um þessar mundir, leigan á
aflamarki geti verið allt að 120 þorsktonn.
Salan á aflahlutdeild síldarkvóta sé á um
61,6 til 71,1 milljónir eftir því hvað í boði
er, sem og hvar þorskurinn er á verðbilinu
90-95 krónur í leigu. Síldarkvótinn hefur að
sögn Jakobs sjö til áttfaldast í verði á síð-
ustu átján mánuðum. „Það er langt frá því
að síldarslagurinn sé yfirstaðinn því afla-
mörkin liggja nokkuð eftir. Menn hafa verið
að beijast um varanlegu síldina. Það eru ein-
hveijir sem ennþá eiga aflahlutdeild sína eft-
ir en vilja bíða og sjá til.
Sömuleiðis segir Jakob að mikil eftirspurn
sé eftir varanlegum loðnukvóta. Síðasta
hreyfing á loðnukvóta hafi verið fyrir um
átta mánuðum síðan en núna vanti tilfinnan-
lega varanlegan loðnukvóta. Jakob segir mjög
erfitt að segja til um verð á loðnukvótanum
núna. „Það er ekki hægt að segja til um hið
endanlega verð fyrr en það er frágengið.
Menn vilja bara ekki láta loðnuna frá sér
núna vegna þess að framleiðnin skilar svo
miklu hjá útgerðunum. Það má til dæmis sjá
á því að búið er að stórauka bræðslugetu
verksmiðjanna víðast hvar,“ segir Jakob.
Mikill áhugi á þorskaflahámarki
Viðskipti með þorskaflahámark smábáta
eru að fara í fullan gang eftir að lögum um
veiðar krókabáta var breytt nú í vor. Að sögn
Jakobs hefur verið afgreitt töluvert mikið af
þorskaflahámarki, þegar sé búið að ganga frá
sölu á þriðja hundrað tonna og mikill áhugi á
viðskiptunum. Hann segir að núna fari veitt
þorskaflahámark á um 160 krónur miðað við
úthlutunina 1. september en á um 170 krónur
óveitt. Jakob segir að það sé hærra verð en
reiknað hafi verið með í upphafi.