Alþýðublaðið - 20.11.1933, Blaðsíða 2

MANUDAGINN 20. NÓV. 1933.
ALÞÝÐUB&ABIB
SKRIFSTOFA Matsveina- og
veitingaÞióna-félags Islands er í
Mjólkurfélagshúsinu. Opin kl. 1
—3 daglega. Sími 3724.
Munið síma Herðubreiðar:
4565, Frikirkjuvegi 7. Þar iæst
alt i matinn.
S gurður Briem kennir á fiðiu
og mandólín, Laufásvegi 6, sími
Fyrir
tækifærisverð
seljast nokkrar vöru-
tegundir næstu daga
irai B. Bjirissoi,
s k raut gri pav er zl un,
Lækjargötu 2.
Tilkynning.
IÞrátt fyrir innflutningshöft og
harða samkeppni er og verð-
ur verzl. Feil ávalt sam-
keppnisfær, hvað verð og
Ivörugæði snertir, — Reynið
viðskiftin strax í dag.
Allir eiga erindi i
FELL,
Grettisg. 57, sími 2285,
Fiskfarsið
úr verzluninní
Kjöt & Grænmeti
er sælgæti,
sem allir geta veitt sér.
Verzl. KjBt & Grænmetl.
Siml3464.
HANS FALLADA:
Hvað nú —
ungi maður?
Ialemk þýðíng eftir Magnúa Ásgeiraaon
Eftir stutta þögn spyr hún:
„Er vatn hérna líka?“
„Hvað þá?,“ spyr hann hógværlega.
* „Hvað þá! Til að baða sig, auðvitað," segir Pússer óþolinmóð>-
lega.
„Jú, íbúðir með baði eru líka til hérna,“ segir hann
Nú víkja þau af aðalgötunni og aka eftir hliðargötu, sem heitir
Vállargata. Meðfram henni stand;a fá hús, öll með görðum) í krjjng.
„Nei, hvað hérna er faltegt,“ segir hún. Það hýrnar yfir henni
aftur. „Sjáðu bara sóleyjárnair!" Bíilinn hossast svo að við liggur
að hann taki loftköst.
„Nú erum við á Grænavegi," segir hann.
„Grænavegi ?■“
„Já, gatan okkar heitir Grænivegur.“
„Það er þá gata! Mér datt ekki annað í hug, en að bílsíjórinn
væri að villast.“
Vinstra megin við veginin er gripagirðing úr gaddavír. Þar eru
nokkrar kýr og einn hestur, á beit. Hægra megin er völlur, jiak-
inn angandi rauðsmára.
„Æ, rendiu nú rúðunini niður," segir húfn í bænarrómi.
„Við erum alveg komin," segir hann.
Við endann á gnpagirðiingumni stendur mjótt, (en hátt hús
með brúna [og gul-skelilótta framhlið. Gaflarnir eru ósléttir og
virðast bíða eftiir því, að ný húg bætist við til bfeggja enda og)
hylji nekt þeirra, en þau hús hafa ekk'i kolmlið ienin og koma lík-
lega aldrei. Þetta er húsiið, sem Mothes múrar,i hróflaði lupp
í gróöaskyni sér til lítýfs gróða, og þetta er framjt!ííðatrhe|míi]ji
Pinnebergs hjónainina.
„Falliegt er það, ekki,“ segir Pússer upphátt við hann.
„Það er bara þokkjalegt, þegar in.n er bom;ið,“ segir Pinnie(berg
hughreystandi, i
„Jæja, þá < skulum við hypja okkur iun,“ segir hún. „Fyrir
Dengsa verður þetta auðvitað ljómandi, hérna úti í guðs grænni
náttúrunni og þessu hneiina lofti.“
Pinneberg og bíLstjóriinln taka tágakoffortið, en Pússer isjálf
kassana með postuHninu síinu. „Rúmfatapokanin kem ég með á
eftir," segir jbílstjórinm. >
Á neöstu hæð eru í'búðír, og lykt af osti og kartöfium Jeggur
fyrir. A ^fyrstu hæð er ostlyktin: yfirgmæfandi, á annarri og þriðju
er hún eibráð, en alira efst h'afa kalrtöflurnia'r aftur orðiö yfi'r-
sterkari. Hér leggur fyriír þungan þef af rotnandi kartöflukös.
Pinmeberg flýtir sér að opma dynmatr. „Eigum við dkki að stinga
o'kku-r jnn í stofuna;" segir hann, „Eldhúsið getum við skoöað á
eftir." Þau Jskálma 'inln folistiofuna í tveimur skrefum. Þar er
ekki mikið um oinbogia'rými, emda eru þar kista og klæðaskápuri
fyrir. Pinneberg og bíjistjórjinin' ætla varlia að komast imn með
koffortið. „Hérma," sejgir Pinmeberg og lýkur úpp hurð.
Pússer stígur yfir [rföskuldinn. „Drottiinin minn dýri,“ segir hún
aiveg gralJiaralaus. „Hver ósköpin eru þetta?" En síðan. kastar hún
öllu, sem húm hefir handa á millii, á floiskiLæddan fornlegan
sófa, svo fjaðrirmar veina undan kassanum með postul'íminu.
Happðrættl Háskóla fslands
tekur til starfa 1. janúar 1934.
Umboðsmenn i Reykjavik:
Frú Anna Ásmundsdóttir, Suðurgötu 22 Sími 4380.
Dagbjartur Sigurðsson, kaupm. Vesturg. 45 Sími 2414,
Einar Eyjólfsson, kaupm. Týsg. 1. Sími 3586.
Elis Jónsson kaupm. Reykjavikurvegi 5. Simi 4970
Helgi Sivertsen, Austurstræti 10 (Braunsverzlun)
(Heimasími 3212),
Jörgen I Hansen, Laufásvegi 61. Sími 3484
Maren Pétursdóttir frú, Laugavegi 66. Sími 4010.
Sigbjörn Ármann og Stefán A. Palsson, Varðathúsinu.
Símar 24 0 og 2644,
í Hafnarfirði:
Verzlun Þorvaldar Bjarnasonar. Sími 9310
Valdimar S. Long. kaupm. Sími 9288.
RITDÓMAR ALÞÝÐUBLAÐSINS:
Kristrún í Hamravik.
Eftir Sigurð Einarsson
Guömundur Gíslason Haga-
lín: Kristrún í Hamravík,
—: Sögukorn um þá gömlu
góðu kiqnu. — (Otgef.
Þorst. M. Jónsson, Akur-
ieyri.)
Það mun gleðja alla vini
Guðm. G. Hagalín, að ný bók
er frá hpnum komin. Eru þau
nú senn orðiu fjögur áriin, síðan.
Guðmundur Hagalín lét síðast
bók frá sér fara (Guð og lukkan),
en áður hafði hann gefið út fimm
bækur síðan 1921. Verður Guð-
miundur því engan veginin talinin
afkastalítill rithöfundur á raæli-
kvarða hérlendra höfuinda.
Óþarft er að minna á það, að
Guðm.. G. Hagalín hefir nú um
nokkur á'r vafalaust verið í fliokki
hinna slyngari smásagnahöfuinida,
en hitt muin ekki verða vanið,
að honum hafi fram að þessu
fnemur fatast um hinar lengri
sögur (Brennumemn 1927). En
æði duglega hefir Guðmundur
nekið af sén það slyðruonð með
þessani síðustu skáldsögu sinni.
Mér liggun mjög nærni að halda,
að hún sé bezt allra sagna. Guð-
mundar, stærri og s'mtænri.
Guðmundur Hagalín á sitt sér-
staka svið í íslenzkri sagnagerð,
þó að vísu hafi hann brugðið sér
á annan vettvaing. Og þetta sér-
staka svið Guðmundan er Vest-
fjarðakjálkinn, Vestfirðir og
Strandir, mál fólksims þar, vimniU'
brögð og hættir, skapferði þess
og viðhiorf, áður en tækni síð-
ustu áratuga hafði hróflað þeirri
staðneynd,' að þessi landshluti
hanjgir á mjónri taug að eins við
landið að öðru leyti. Guðm.
Hagalín er sá íslenzkra rithöf-
unda, sern bezt þekkir Vestfirð-
inga hina gömlu, lífsspeki, trú
og bjargráð þessa fóiks, sem
kunni að lifa á þessum „hala ver-
aildar", og lifa sér tiil manndóms
og þroska á sino hátt, jafnvei
áður en samgöngurnar, símiinn,
blöðin og útvarþið komu til sög-
unnar.
Alt þetta hefir Guðm. G. Haga-
lín tekist að endurspegla með
furðu glöggum hætti í persónu
Kristrúnar gömlu í Hamravík.
Hún er bráðlifandi og sterkur
persóniu'leiki, fákæn um útLenzk-
an sið og háttu og jmeð barmslleg-
ar buigmyndir um hina stóru ver-
öild utan Hamravíkur, En hún ex
imangvís og kæn eins og refur
innan vébandá síms eigiln reynsilu-
sviðs, ei,ns og skemtiifega keimur
jfram í viðskiftium hemnar við þjóm
réttvísinmar „í þéiím hreppi Grund-
arhreppi". Kriistrún gamla á ræt-
ur sinar djúpt í moldu og veit
hvað er konunnar „lyst og lag“,
eqgiu síður en hún er nærgætin
uim „karimannsims e'ðli og nátt-
úrur“. En hún er líka þrungin af
þeirri mamnúð og miskunmisiemi,
seim fóstruð er af svo heils hugar
baráttu við mannraunir og stóra
harma, að hún hika'r ekki við' að
stefna þeim, „sem á hæstum sit-
u:r tróndnum", fyrir dómstól síns 1
réttlætis um leið og hún er reið'u-
búin tiil að mæta fyrir hans. Og
í viðskiftum henmar við Ölaf,
hinm igiataða. og endurheimta som,
birtist hið langsýna og harðgierða
réttlæti hilns heilbrigða gagnvart
því sjúka, þó að nákominn eigi í
hlut. Það er sjálfsviðlhaldshvöt
hinnar gömlu, sem þar grípur tii
spaklegra ráða, rmeð því að etja
ættardraugnium, Hamravikur-
KolM, á flysjungshátt og siðferði-
íegar veilur þessa sliingá trú-
hræsnara. Öll er Kristrún í
Hamravíik mikilúðleg í gerð, og
nærri eiinstæð í hérlendum bók-
mientum.
Og máilið á bókinni, vestfirzkan
hans Guðm. Hagalín! Þar kennir
nú æði margra grasa. Þar úir og
grúir af kynlegum orðum og
orðatiltækjum, sem mfjrg hver
hafa áreiðanlega ekki veiið bók-
fest áður. Höf. befir hins vegar
færist þa.ð í fang aó S'egja söguna
aiLa með tungutaki Kristrúnar í
Haimravík, og það er svo miikii
stílraun, að telja verður a'ð hánim |
hafi sloppið frá því harlia vel, en j
þó er hann helzti mikilimáll stund- ;
' um, þar se;m efnið freistar hans '
sérstaklega að bregöa sér á leik
á Hamravíkskunni. Er þá mjótt
mundangshófið a’ð ekki verði ýkj-
ur úr.
Bók Guðmundar fjalliar um
liðna tið og liðna menin, á stöð-
uim, sem breyttir félagshagir eru
að má út af uppdrætti þess
lands, sem vér byggjum nú. St'H'.-
inn er afturhverfur; hamn er berg-
mál af hugsun og tali dámníar og
deýfandi kynslóðar. —- Ég ætla
aö gera mér svo góðar vonir um
Guðmuud Hagalín, að hér með
sé hann að gjalda Toríalögin (
þiesisári kynslóð og tíð, en'aö nú
eigi hann ininan skamms fyri,r
höndum að senda oss bókina,
þar sem braði nútímalífsins og
tækniþróun þjóta í hrynjaindi
stílsins, þar sem barátta nútímei-
mannsiiras og vandaimá] svá'rna að '
bugum lesendanna, og þar seim
skáldaugun sjá “hinar stórfeng-
liegu Lausnir jafnaðarsföfnúnnor
O'g gefa þær sýnir þeim, seim etm
eru að villast í þokitúni..
S i g u r 0 ib r E i n a r 's o n.
/