Alþýðublaðið - 20.11.1933, Blaðsíða 3

MANUDAGINN 20. NÓV. 1933*
ALI» Y»UBfeA»I»
3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
BAQBLAÖ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞ.ÝSU FLOKK JRINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4900: Afgreiðsla,- auglýsingar.
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima)
4905: Prentsmiðjan.
Ritstjórnin er til viðtals kl 6—7.
AlÞlngl á langardag
I efci dedild urðu nokkrar umr.
um frv. þieirra M. J. og P. M. ulm
innflutning sterkra drykkja frá
áíiaimiótum, að áfenigislöggjöfiníni
óbreyttri að öðru leyti. Með frv.
töluðu flm. þess, en, móti því
Guðrún, ingvar og Jóin í Stóradal.
Umr. var frestað. Verður skýrt
nánar frá þessu máli við frami-
hald umræðunnar .
Þar var og til umr. þál.till. friá
Jónasi Jónssyni um 100 þús. kr.
framlag ríkissjóðs til ^ndhallar-
ininar. Með því töluðu flm. og
Jón Þorláksson. Verulegum and-
mælum var ekki hreyft, og fór
frv. til 2. umr.
í nieðri deild voru allmörg mál
á dagskrá, en fundur var [þó
stuttur, því að þau mál, er helzt
gátu valdið ágreiniinigi, voru tekin
út af dagiskrá. Virtuist þingmeoin
vera farnir að hlakka til helgar-
innar.
Verklýðsmál
á Vestfjörðam
Rikisvaldið og Vetblýðsfélag
Þingeyrar.
Uim 20. f. m. komu til Þingeyr-
ar brúarsmiður og verkfræðingur
til að smíða brú á Sandá, er
rennur um Brekkudal og til sjáv-
ar nokkuð utan við Þiingeyri.
Kom swo brúarsimiðuri'nn að máli
við formanin Verklýðsfélagsi;ns á
Þingeyri og tilkynti honuan, að
ríkið borgaði að eins kr. 0,75 á
klst., en ekki kr. 0,90, eiinis og taxti
Verklýðsfélagsins er. Verklýðsfé-
lagið lýsti þá á mánudagimi yfdr
verkfaílli bæði við flutning á efn-
inu og eins við brúarsm'íðina, og
þair eð umdæmi félagsinis nær yf-
ir Dýrafjöxð allan, var verkfallið
tilkynt hæði á Þingeyri og í
Haukadal. En á þriðjudagsmorg-
uninn var aliur gustur hlaupinn.
úr verkstjóranum og valdi því,
ter á bak við hann er, og tilkynti
hann, að uininið yrði fyriir taxta
félagsinisi. Voru og félagsmenrn
einhuga, og mún verkstjórinn hafa
sannfærst um, að dýrfirzkir verka-
mienn vita og skilja, hve mikiLs
virði þeiim eru samtökin og hvað
þieir miega á þau treysta,. Höfðu
þeir -og tilkynt Alþýðusamhandi
Viestfirði;ngafjórðungs og Alþýðu-
sambandi Isilands hvað uan var
að vera, og vissiu sig eiga, von á
ákveðnium stuðningi.
„ S k u t u 11 “.
SAMVINNA FRAMSÓKNAR OG
ÍHALDS HELDUR ÁFRAM
Framsókn ber enn ábyrgð á Nagnási Guðmnndssyni
Eftir Finn Jónsson, alþingismann
Framsóknarflokkuirinn hefir nú
verið í stjórnmál|ahjónaba|ndi við
íhaldið síðan á vetrairþiagilnlu
1932. Samkomulagið hefir áð
vísu hvergi nærri verið gott,
hjónin hafa talað iMa hvort uan
jahlnað í blöðimum og bæði látist
vilja losna úr flatsiæniginini. I-
haldið bar út alls konar rógsögur
um fórsætiisráðheTra sinn, Ásgeir
Ásgeirsson, fyrir síðustu þiirig-
kosningar, og örðbragð þess um
„Jónasarliðiö" er aikunnugt. —
Framsóknarblöðin hafa hi-ns veg-
air áldrei látið áviröingar dóms-
málaráðherra sínis, Magnúsar
Guðmundssonar, lig'gja í iáginina,
oig hæði hjónin hafa lýst því yfir,
að þau vil-du ekki hera ábyrgð á
gerðum hvors annars-.
Því hefir v-erið haldið fram, að
vegna þess að þetta væri safn-
steypuistjórn, bæri hvor floikkur
um sig ábyrgð á sínum fulltrúa
eða fulltrúúm í stjórninm. Auð-
vitað er þetta mesta fjarstæöa.
Ráöberrar í þingræðiss-tjórn verða
að hafa meiri hluta þings að
bakhjalli, enda hefi!r svo v-erið
um siamsteypustjórnin-a. íháldið
befir formlega tekið ábyrgð á
ráðherruim Friamsóknar og Fram-
sókn á Magnúsi Guðmundssyini,.
Þiessiu til sönnunar má nefna, að
Framísóknarf-lokkur i n-n b jargaði
M-agnúsi mieð rökstuddri dagskrá
undan vantrausti frá jafinjaðar-
mönnum á síðasta þingi, ogemlur-
nýjaði þannig ábyrgð sína á öllum
hans athöfnum. Það skiftir engu,
þótt flokkurinn gerði þetta með
ólund og blöð hans haldi áfram
að gagnrýna gerðir halns -eða að
amargir ffliokksimienn séu mjög óá-
nægðir mieð, ástandiö. Hneykslis-
mál M. G. eru framin á ábyrgð
Framsóknarfflokksins eftir sem
áður:
Rikislögreglan,
Hlaðgerðarkotshneykslið,
Óreiðaín i landhelgísgæzluinni,
Sakamálisaifturkölílunin á bajnka-
istjóra íslandsbánka,
„Náðun“ Björn-s Gíslasonar
og önnur dómsmálahneyksli; alt
er þetta framið á ábyrgð Fía'm-
sóknairfliokksd-ns, þrátt fyrir öll
mótmæli flokksblaðanna.
Samisteypuistjórnin trygði íhald-
inu að stjórnað va,r „eftir stiefn-u
SjáIfstæðis flokk sins “, edms og Jón
Þorlákssion hefir komist að orði,
og kjósenduir hættu, eins og rétt
er, að gera greinármun á fíiokkun-
um. Þótti því ýmsum hyggnari
Frams ókn a rmö ti n u m, að lokinum
síðustu kosningum, sýnt, að faðan-
lögin við íhaldið væru banvæn
fyrir F.ramsóknarflokkinn, og leit-
|uðu í þiesisum vandriæðum ti-1 Al-
þýðufliokksins um hjálp til þess
að loisa Framsóknarfliokkinn úr
þesisum ósó'ma.
Alþýðuflokkurinn sldldi nauð-
syn þessa og hét að bjarga Fram-
sókn úr klónum á íhaldinu, með
sikilyrðum, er síðar verða birt,
um að flokkurinn bætti framferöi
sitt. Framsóknarf 1 okkurinn svar-
áði aftuir og lofaði nokkurri bót
og betrun, en þegar ganga átti
efti-r efndum, gátu þær engar orð-
ið. FLokkurim'n stóð ekfci við til-
boð sitt.
Mirtsta kosti tveir I’ramsóknar-
miemn skárust. úr leik og neituðu
fiorm-anini flokksins u:m að styðja
stjórn, er hamn vildi' my-nda rneð
AlþýðufJokknúm.
Nú hefir ríkisstjórmn sagt af
sér, en jafnl'ramt má gera ráð
fyrir að enginn geti myindað
meirahlutastjórn. Situr þá þessi á-
firam sem bráðabirgð as tj órn fram
yfir mæstu þingkosnlngar „upp á
kiongsdims náð“ sem kailað er.
Með því að láta stjórnána segja
af sér, virðist Fram'sókn ætla að
komia ábyrgðinni á hneykslum
Magnúsar Guðmundssonar af sér
o,g yfir á kónginn. Það kartn a!ð
lita betur út gagnvart ýmsum'
kjóisendium við næstu k-osnlngar, af
því hanin verður hvergi í kjöri, og
kónginn skaöar það ekki, en ekki
er þetta þó annað en blekking.
Framisókn er emn í fflatsæinginni
meðan Framsóknarflokkurinn hef-
ir ásamt Alþýðuflokknum mueiri-
hluta á alþingi. Alþýðuflokkurinn
hefir fallist á að mymda stjórn
mieð honum og gefið honum þar
imeð kost á, að losna við ihaldið,
en I'ramsókn bilaði vilja eða
kjark þegar á sikyldi lieröo. Nú
virðist flokkurimn hafa tekið þá á-
kvörðum, að halda áfram sam-
steypuistjórninini, einungis í
niokkru öðru formi en áður var
og á meðara svo er, ber hanra ó-
tvírætt ábyrgð á öllum hn-eyksium,
sem Magraús Guðmundsson karan
að fiiemja, alv-eg eins og hann
alt af hefir gert, síðara saimsteypu-
stjórmin tók við völdúm.
Á þiemnara hátt, v-erður Fram-
sóknarflokkurinn í stað þess; áð
v-era stjórnmálaflokkur með á-
kv-eðna stefnu, ekkert amraað en
lyftistömg ura-dir íhaldið, rrneðan
það er að ná meirihlutavaldi í
landinu. F i n n ur J ó nss o n\..
Nýkomið:
Verkamannafðt.
Vald. Poulsen
Klapparstíg 29. Sími 3024.
Okeypis skóiabækur handa börmim
Athugasemd frá formmni skólanefmktr,
frú Adialbjörffii Sigurmrdóítiir.
í til-efni af grein Péturs G. Guð-
mundsisonar í Alþýðublaðimu í
gær, um kostnað við s-kólagöngu
barna, vil ég taka þetta fram.
Reykjavík er svo fjölmiennur
bær, að ekki er heppiliegt að skólá-
mefmd ákveði hvaða börn skuli fá
ókeypis ken&lubækur, þar -eð ó-
hugs-andi -er, að skólamefnd geti
verið sv-o kunnug högurn barn-
-ann-a, að hún viti, hvaða heimi-li
þuirfa þesisa stjrrks ímeð. Lögin
hafa því ti-1 mairgra ár-a v-erið
framkvæmd á panra hátt hér í
bæ, að kennararnir hafa hv-er í
sinum bekk athugað hvaða börn
gætu ekki fengið nauðsynJegar
skól-abækur frá heinuLuan sínuim,
og síðan tilkynt það skólastjór-a,.
Skólastjóri gefur síðan ávísarair
á, að börnin taki bækurnar út í
reikning skó-lans hjá eirahverjum
bóks-ala. Nær auðvitað engri átt
að veita þennan styrk á, ainna-n
hátt -en þaran, að trygt sé, ráð
börnira fái fyrir hanra þær bækur,
sem þau vanhagar um, og það
verður tæpast gert á ann-ara hátt
en að hanra garagi gegraum skólann.
Ég leyfi mér að birta þessu til
staðfe-stingar v-o/itiorð frá skóla-
stjórunum við barnaskól-araa hér.
Tekur annar þeirra fram, að haram
haf-i gefið ávísaniirnar á skóla-
bækur samkvæmt fyrirmœlum
skólanefndar; hinn s-egist hafa
gert þ-að í umboði skólanefndar.
Samkvæmt fyrirmælum skóla-
riefnd-ariranar í Reykjavík hefi ég
nú í h-aust eira-s og fyrirfaramdá
ár veitt fjölmörgum fátækum
skól-abörnum ávísanir á skólabæk-
|ur út í reikning Miðb-æjarskólans,
ef aðstandendur barnainma hafa
óskað þiess.
Miðbæjarskólanum,
Rvík., ‘8. nóv. 1933.
Sig. Jónsson
skólastjóri.
Sam-kvæmt ósk formanras skóla-
nefndar barraaskólanjnia' í Reykja-
vfk vottast hér imeð, að síðan
ég tók við stjórn Au-sturbæjar-
skól-aras, hefi ég í umboði skóla-
niefnd-ar látið kaupa bækur hánda
fátækum skólabörnum, þegar for
eldrar barnann-a hafa óskað þess,
og ávísað reikniragunum til
Af hina
niiitla Ijósmagol
hefir
Osramlampino
hlotið
keimsfrægð.

greiðslu úr bæjarsjóði á gjaldiið
skólams.
Heimild þes-si hefir árlega verið
notuð af ookkrum h-eimilum.
Austurhæjarskólanum í R-eykjavík,
8. nóv. 1933.
Sigurður Th-ariacius
' skól-astjóri.
Þetta fyrirkomulag var t-ekið
upp löngu áður en ég kom í
skól-amefnd, iera í fyrrahaust, þeg-
ar ástæður mana hér í bæ voru
sériega slæmar, var það aftur til
umræ,ðu í mefndinini, og þótti ©kki
til bóta að breyta því. Tók ég
það þá ríkt fram við Sig-urð Jóns-
son skólast-jóra 'við Miðbæjar-skóÞ
s'kólann og Jón Sigurðssora yfir-
kenwara, sem þá geragdi skóla-
stjór-astörfum við Austurbæjar-
skól-ann, að þeir gengu eftir þvá,
að þau börn f-engju bækur, sem
ekki gætu veitt sér þær; efast: ég
ekki urn, að þeir hafa gert það.
Ós-agt sikal iátið, hversu mikiö
bæjarsjóður befir grætt á því, að
fræðslutögin hafa í þessu efni
verið framkvæmd á þennan hátt,
í stað þess, að skól-anefnd hefði
auglýst einu sinni á ári, að um-
sóknir um þessar greiðslur yrðu
að vera komnar til hennar fyrir
ákveðinn tíma. Ber þ-ess þá jafn-
framt vel að gæt-a, áð skólanefnd
hefði orðið að kynna sér allar
umsóknirnar, áður en hún gat
t-ekið þær til greina. Sýnist sú
aðferð vera heppiliegri, jafnt fyrir
skólanefnd, siem 'aðst-araderadur, að
börnin gieti fen-gið bækur, eftir
því s-em nauðsyn krefur, án þess
að fram f-ari nokkur rannsókra
skólaraefn-dar á beimilunum, ogað
þekking skólans komi þajr í stað-
inn. 8. nóvemb-er 1933.
Ackdbjörg Siguroardóttir.
Ritstj. befir sýnt mér fra-man-
ritaða igriein, þar sem form. skóia-
nefndar viðurken.nir það rétt
vera, sem ég bar á nefndima, að
hún hefði brotið það ákvæði
fræðslulaganna á hverju ári í
mörg ár, sem fyrirskipar nefnd-
irini að auglýsa fyrir almemningi
rétt fáteeklinga til þes-s að fá
skólabækur handa börnum símum
á kostnað hæjarsjóðs. Það *r eng-
in afsökun fyrir mefradáina, að
niokkur börn hafa ei að síður
fenjgið bæfcur á þenraa h-átt.
Það, sem hér skiftir máli, er
það, að skólantefnd kýs að pukr-a
mieð þienrna styrk til fáitækra
barna, heldur en að auglýs-a harara
fyrir almenningi eiras- og lögira
fyrirskipa. Þessa aðferð sína telur
skólanefnd heppiliegri. Og það er
að vísu rétt, hún er heppilegri
— fyrir bæjarsjóðimn. Það mun
koma í Ijó.s þegar búið er að
meyða skólanefndiraa til þess að
hætta þessu pufcri. Skólaniefind
þykist ekki geta frarakvæmt þetta
ákvæði fræðslulaganraa nema aneð
því móti að fara sjálf heim á
heimilira og ranrasaka heimilisá-
stæður. Hún virðist ekki koma
auga á aðra aðferð, — ekki einu
simni þá, sem hún segist oota nú,
að fela skólastjórum úthlutun
þessa styrfes með aðstoð kenra-
aranina, -sem einmitt er bezta’ og
sjálfsagðasta áðferðin. Sú 1-eið er
jafn-auðfarira þótt skólan-efnd
auglýsi þetta eitís og h-erirai er
s-kyit að gera. P. G. G.