Morgunblaðið - 23.10.1996, Blaðsíða 8

MIÐVIKUDAGUR 23. 0KTÓBER1996
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjömsson
AÐ MATI framkvæmdastjóra Skipasmíðastöðvarinnar, gæti verið skynsamlegt af stjórnvöldum að heimila
mönnum að tvöfalda rúmmálsstærðir skipa og báta gegn því að smíðin færi fram innanlands. Slík stjórnvalds-
aðgerð myndi styðja við innlendan skipasmíðaiðnað án þess að kosta fjárveitingavaldið krónu.
FÓLK
Jóhanna í stjóm
Hafnarsam-
bandsins
•ÁRSFUNDUR Hafnar-
sambands sveitarfélaga var
haldinn í síðustu viku, dagana
17. og 18.
október, á
ísafirði að
þessu sinni. í
átta manna
stjórn sam-
bandsins
voru sjö
endurkjörnir,
þeir Árni
Þór Sigurðs-
son frá
Reykjavík,
Gísli Gísla-
son frá Vest-
urlandi,
Krislján Þór
Júlíusson frá
Vestfjörð-
um semjafn-
framt er stjórnarformaður,
Brynjar Pálsson frá Norð-
urlandi vestra, Guðmundur
Sigurbjörnsson frá Norð-
urlandi eystra, Þorvaldur
Jóhannsson frá Austurlandi
og Olafur M. Kristinsson frá
Suðurlandi. Ný inn í aðal-
stjórn Hafnarsambands sveit-
arfélaga var kosin Jóhanna
Reynisdóttir fyrir hönd
Reykjaness, sveitarstjóri í
Vatnsleysustrandarhreppi,
en áður sat hún í varastjórn.
Næsti ársfundur Hafnar-
sambandsins verður haldinn
að ári í Reykjavík, m.a. í til-
efni af 80 ára afmæli Reykja-
víkurhafnar.
Verkefnastjóri
hjá Tæknivali
• ÞÓRÐUR Víkingur Frið-
geirsson hefur verið ráðinn
verkefnastjóri hjá Tæknivali
hf. Starf
verkefnis-
stjóra heyrir
beint undir
fram-
kvæmda-
stjóra og
annast hann
samhæfingu
og samræm-
ingu marg-
víslegra verkefna milli deilda
fyrirtækisins, einkum þeirra
sem snúa að gæðakerfum,
aðallega í sjávarútvegi. Þórð-
ur fæddist í Bolungarvík árið
1957. Hann lauk rafvirkja-
námi frá Iðnskólanum í
Reykjavík árið 1980. Eftir
að hafa starfað við iðn sína
í nokkur ár fór Þórður til
frekara náms í Danmörku
og útskrifaðist sem rekstrar-
og sjávarútvegsverkfræðing-
ur frá háskólanum í Álaborg
árið 1990. Að loknu fram-
haldsnámi hefur Þórður eink-
um sinnt störfum tengdum
sjávarútvegi. Árið 1991 tók
hann við starfi forstöðu-
manns eftirlitssviðs Ríkis-
mats sjávarafurða og á ár-
unum 1993 til 1996 var hann
forstöðumaður gæðastjórn-
unarsviðs Fiskistofu. Hann
var einnig stundakennari við
Tækniskóla Islands frá
1990 til 1996. Frá 1993 hef-
ur Þórður verið stjórnarform-
aður verkfræðistofunnar og
byggingafélagsins Stefnis
ehf. Þórður er kvæntur
Helgu Kristjánsdóttur og
eiga þau eina dóttur.
Kristján Þór
Júlíusson
Jóhanna
Reynisdóttir
Þórður Víkingur
Friðgeirsson
Ný tækni eykur
samkeppnishæfnina
Sparnaður næst með
fækkun vinnustunda
MEÐ nýrri tækni hefur Skipa-
smíðastöðinni hf. á ísafirði tekist
á mettíma að smíða nýjan fimmt-
án metra langan bát, sem að öllum
líkindum verður afhentur eigend-
um sínum um miðjan nóvember. Skipasmíðin hefur aðeins tekið rúma fjóra
mánuði og hefur hönnunin verið í höndum verkfræðinga á ísafirði og verkfræð-
ingsins Gísla Ólafssonar, sem hefur aðsetur í Seattle í Bandaríkjunum, en
með hjálp alnetsins hefur hann getað verið í beinum tengslum við samstarfs-
menn sína á íslandi þó búsettur sé víðs fjarri.
Hér er um að ræða fyrstu nýsmíði
stálfiskiskips, sem reynd hefur verið
á íslandi í langan tíma, en hjá stöð-
inni á Isafirði var síðast smíðaður nýr
bátur árið 1989. Það er útgerðarfyrir-
tækið Tindur hf. á Sauðárkróki sem
ákvað að láta nýsmíðina fara fram
innanlands, en nýi báturinn kemur í
stað Sandvíkur SK sem verður úrelt
fýrir þennan nýja 30 tonna stálbát.
íslensk pappírslaus
hönnun og smíði
Báturinn er að öllu leyti hannaður,
teiknaður og smíðaður innanlands ef
vinna Gísla í Seattle er undanskilin.
Hver einasti stálhlutur, sem fer í smíð-
ina, er skorinn með þar til gerðri sjálf-
virkri tölvustýrðri skurðarvél og gerir
það að verkum að teikningarnar, sem
unnar eru, fara nánast beint úr tölvu
og í vinnslu. Þessi tækni hefur tíðkast
í flestum stærri skipasmíðastöðvum
um heim allan þó íslendingar hafi ekki
. tileinkað sér hana að ráði ennþá. Að
sögn Sigurðar Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra Skipasmíðastöðvarinn-
ar hf. „Áður voru skipshlutarnir teikn-
aðir í fullri stærð á blað og menn voru
þá gjarnan sknðandi á fórum fótum
á gólfinu við það þar sem arkirnar,
sem til þurfti, voru mjög stórar. Síðan
var ljósnemi keyrður eftir teikningun-
um. Þessum millilið náum við að sleppa
með því að taka myndina beint út úr
tölvunni í 100% nákvæmni og sér
skurðarvélin síðan um að skera stál-
hlutana rétt. Pappír er þvi í reynd
óþarfur með öllu við hönnunina og
smíðina.“
Sigurður telur að ekki hefði tekist
að hanna og smíða bátinn á svo
skömmum tíma ef þessari nýju tækni
væri ekki til að dreifa og sömuleiðis
telur hann stöðina hafa getað smíðað
skipið fyrir minna fé en ella hefði ver-
ið hægt. „Ég er á því að þetta sé eina
leiðin, sem við höfum, til þess að keppa
við erlend niðurgreidd verkefni, en
spamaðurinn felst fyrst og fremst í
verulegri fækkun vinnustunda. Við
emm að reyna að auka afköstin án
þess að fjölga mannskap. Við erum
alveg harðákveðnir í að sækja fleiri
samninga og halda áfram á þessari
braut, en við komum til með að halda
okkur undir 25 metra löngum skipum
til að byrja með. Ýmislegt er í athugun
þó frekari samningar um nýsmíði séu
enn ekki fastir í hendi.“
Erum að mjakast upp á við
Skipasmíðastöðin hf. var stofnuð
árið 1994 upp úr gjaldþroti Skipa-
smíðastöðvar Marselíusar hf. og hjá
henni starfa nú um 25 manns við nýja
skipið og ýmis viðhaldsverkefni. „Það
er engin stórkostleg uppsveifla í gangi
þó að þær skipasmíðastöðvar, sem í
landinu em, séu að afla sér einhverra
verkefna til að mjaka sér í gang. Þetta
er ekki svipur hjá sjón miða við það
sem var fýrir tíu til tuttugu árum.
Þetta eru lítil fyrirtæki með lítinn
mannskap og engin stórkostleg upp-
sveifla er í gangi. Við emm samt, tel
ég, að mjaka okkur upp á hnén, en
vegna langvarandi niðursveiflu, vantar
nú orðið alveg heila kynslóð inn í stétt
skipasmiða."
Sigurður segir að samkeppnishæfni
íslenskra skipasmíðastöðva mótist af
hefðbundnum ytri aðstæðum, eins og
samkeppnishæfni annarra fyrirtækja.
í því sambandi gæti íslenski skipa-
smíðaiðnaðurinn litið björtum augum
til samþykktar Efnahags- og fram-
farastofnunar Sameinuðu þjóðanna,
OECD, um afnám niðurgreiðslna í
skipaiðnaði á næsta ári. Aftur á móti
segist Sigurður ekki leyna þeirri skoð-
un sinni að fiskiskipaflotinn væri orð-
inn of gamall og í raun stórhættuleg-
ur, en endurnýjun væri annmörkum
háð vegna rúmmálsreglugerðar stjórn-
valda sem nauðsynlegt væri að endur-
skoða þar sem nánast allar fisktegund-
ir væru komnar í kvóta. „I ljósi þess
ætti að gefa skipasmíðar frjálsar frá
rúmmálsreglum. Ég tel að skynsam-
iegt geti verið, til að byrja með, að
stjórnvöld geri mönnum kleift að tvö-
falda rúmmál báta og skipa gegn því
að smíðin færi fram innanlands. Þar
með gætu íslensk stjórnvöld stutt við
íslenskan skipasmíðaiðnað án þess að
það kostaði ijárveitingavaldið eina ein-
ustu krónu. Slík stjórnvaldsaðgerð
myndi gefa okkur svigrúm til að koma
okkur af stað. Við erum b'æði fáir og
smáir og myndum sennilega ekki ná
að bylta hinum íslenska fiskiskipaflota
þó við hefðum okkur alla við,“ segir
Sigurður að lokum.
Ostjórn í fiskveiðum
•RÖGNVALDUR Hannes-
son, prófessor við Verslunar-
háskólann í Bergen, hefur
sent frá sér bókina Óstjórn
fiskveiða, þar sem hann legg-
ur fram rannsóknir sínar á
fiskveiðistjórnun þjóða við
Norður-Atlantshaf. Einkum
er fjallað um fískveiðistjórn-
un Nýfundnalands, íslands,
Noregs og Færeyja, sem
eiga það öll sameiginlegt að
hafa misst stjórn á fiskveið-
um innan sinnar lögsögu, að
mati Rögnvalds. I bókinni
leitast Rögnvaldur við að
svara því hvers vegna sjávar-
útvegur þessara þjóða hafi
tilhneigingu
til að ofveiða
fiskistofna
og eyðileggja
eigin auð-
lindir og
hvers vegna
stjórnvöldum
hafi mistek-
ist að stjórna
fiskveiðum á
efnahagslega skynsaman
hátt. Þá er einnig komið inn
á fiskveiðistefnu Evrópusam-
bandisins í bókinni sem og
nýlega samþykkt Sameinuðu
þjóðanna um veiðar á úthöf-
unum.
Rögnvaldur
Hannesson
Djúpsteiktur
karfi „Orly“
AÐ ÞESSU sinni býður Verið upp á djúpsteiktan karfa
í orlydeigi, en það skal strax tekið fram að í stað
rwMMj karfans má nota annan fisk eftir
SÍJyiUALUJJi smekk. Fiskurinn er sem sagt skorinn
í strimla og settur út í orlydeigið. Siðan er fiskurinn
tekinn upp með gaffli, einn biti í einu og settur var-
lega í 180 gráðu heita olíu í um það bil þrjár mínút-
ur. Bera má fiskinn fram heitan eða kaldan með sal-
ati, sósu og soðnum kartöflum. í orlydcigið þarf:
250 g hveiti
1 egg
3 dl. pilsner
1/2 dl. olía
1/4 tsk. salt
1/4 tsk. pipar
1/4 tsk sykur
vatn ef þarf
Sósuna út á fiskinn má búa til úr einum dl. af sýrðum
rjóina, eiimi teskeið af mangó chutney, hálfu epli,
smátt söxuðu, smávegis af sykri og ögn af sítrónusafa.