Alþýðublaðið - 13.12.1933, Blaðsíða 3

I
MIÐVIKUDAGINN 13. DEZ. 1933.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Viðskiftamálaráðstefnan í London
og peningamál Bandaríkjanna
ir pvi j aunveru’eega auki'ð sku’da-
A LÞVBUBL AÐIÐ
ÐAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
Ú T’G FANDI:"
ALÞÝÐUFLOKK JRINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEivIAR-SSON
Ritstjóm og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Símar:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Ritstjórnin er til viðtals kl. 6 — 7.
Bókarinn.
íhaldið œtlar uð stofna nýtt
embætti handa einum smala
sinum.
Á síðasta b æ janst j ór mairf und i
kom til umræðu. að ráða bóka'ra
á skrifstofu Raíveiturmar. Halði
ínálið kiomið til tunræðu; í bæjar-
ráði, og hafði Stefán Jóhann Ste-
fánssön lagt til, að ákvörðun'yr'ði
frestað, en hins vegar athugað
starfssikipulag Hafnarskrifstofu og
Rafveitu. Hanin hélt því fram, að
með þessu ætlaði íhaldtð að
stofna n,ýtf embœtii við rafveit-
ekki vegna fyrirtækisins, heidur
vegna mannis, sem væri þægur
þjónn þess og vildi fá eitthvað
fyrir' h'laup sín.
Undanfarið hefir sourur Lárusair
heitins, sem var gjaldkeri raf-
veitunnar, gegnt bókarastarfinu
rneð öðru og auðvitað getur hanii
gert það áfram, en íhaldið ætla.r
sér auðsjáanlega að svifta hann'
starfinu og stofna nýtt embæittii
handia einhverju verkfæri sinu,
sein heyrst hefir að væri Jóhann
Möller, formaður HeimdiaJls.
Ihaldið var svo bráðlátt í áð
■ veita þessa nýju st’ö'ðu, að það
feldi alLar tiilögur Stefáns og
samþykti að „slá upp“ umsóknum
uim stöðuna 15. þ. m., en um-
sóknirnar eru auðvitað til mála-
anynda, þar senr staðan er þegar
veitt.
Frá SanðArkróbt.
Komlmúnistar hér hafa byrjað
að gefa út blað. Biaðið heitir
Kotungur.
í fyrradag veiddnst hér ' 25
tunniur af smásí'ld í einum drætti.
Fiskur er hér mi'kiLl. (FÚ.)
MIKUR KULDAR I PARlS Ofl
NEW-YORK
London í morguin. FÚ.
í gær var 10 stiga frost á Gðl-
ciu9 í París. Söiu var hætt á
tímabiii á gripa,markaðioum
v-egna kuidans — en þar eru
sikepnurnar seldar úti undir beru
lofti. Þá voru send boð til Dýra-
veTndunarféLaigsins, og seindi það
þegar ofna á staðinn til þess að
hita upp markaðinn, og eftir þáð
var haLdið áfram með söluna..
Frá Bandaríkjunum berást
einniig fréttir um mikla kulda,
o-g eiga þeir að hafa vaidið dauða
nokkurra manna í aiusturríkjun-
Dagblöðin ísiLenzku hafa áour
getið ítarlega um viðskiftaráð-
stefnu þá, er þjóðabándajagið
kaliiaði sálman í Londo;n í siöast-
liðnum júniímánuði og um hin
hörmuliegu afdrif hennar og úr-
ræðaleysi, til að ráða fram úr
hinum mörgu og þýðingarmáklu
vandamnlum heimsins er voru á
dagskrá hennar.
En þar sem verkefni þaiu, er
ráðstefnan átti að gera tifralun til
að. ráða fraim úr eða benda á
leiðir til lausnar, eru enm þá ó-
leyst, o-g enn þá jafn þýðiÉgar-
mikil, viijum vér gera þau lítil-
Lega að umtálsefni, sérstaklega að
því Leyti sem þau snerta viðreisn-
arstarfsemi Roosev'ielts forseta
Bandalríkjánna, en á það munum
vér mdnnast síðair í aininari gnein.
A("•' vlofa ngseftnum i á stefnumn •
ar má skifta í þrjá flokka:
1. Skuldamálin.
2. Gjaldeyris- eða gengiis-mál-
in.
3. Tollaínir og aðrár hindránir
á heimsverzluninni.
Við nánari athugim sjáum vér,
að öH þ-esisi má|l í raiun og veru
eru samtvinnuð, og að þau standa
í svo nánu sambaindi hvert við
annaö, að þau veröa ekki leyst
út af fyrir sig .
SkiuLdabyrði ríkjamnia. hefir aiuk-
ist gifurlega á stríðsárunum, og
eftir stríðið, og öLlúm, sem
tiL þ-ekkja, kemur saman urn að
óhugsandi sé, að skulcLirnar verðii
nokkurn tíma greidclar að fullu,
a. in. k. ekki nema fullkomin bylt-
ing verði á gildi þess gjaldeyris,
er þær eiiga að borgast með, þ. e.
a. s., að ra.unveru.leg niðurfærsíla
á skulduiTum eigi sér stað.
Dálitla hugmynd um stærð
hinna opinberu rikisskulda má fá
m-eð því að bera þær s-slman við
verðmæti I eimsver :'u :ar nn ir þv
við verðum að athuga, a'ð' mihi-
lamda.sk'u"dir, þegar ölla e' á bctn-
in-n hvolft, verða að eins b-orga'ð-
ar með vörum. Ef vér teljum
stríðsskuLda- og skaðabóta-
igreiðsLur með, námu vextir og
afborganir af milliríkjasku 1 dum
8o/o af verðmæti heimsverzluniair-
innar 1929. Siðan 1929 hefir átt
sér stað -eitt liið gífurliegasta.
verðfali ter sögur fara af, og
heimsverzLuniin hefir færist svo
stórkostllega saman, að verðmæti
hiennar nemur ekki meira ein
þriðja hluta þess, er það valr 1929.
Verðfallið á þessu timabili hef-
um. 1 N-ew York féll tveggja
þumiunga djúpur snjór í fyrri
nótt, og voru hinir 12 þúsiund
götuhreinsarar borigarinn/ar að því
í allan gærdág að moka snjóinn
af götunum.
STRlÐI PARAGUAY OG
BOLIVIU LOKIÐ
London. FÚ.
Frá Paraguay kemur sú frétt,
að nokknar liðsveitir Bolivíu hafi
g-efist upp fyrir Paraiguayhernum,
og er litið svo á, að með þessum
sigri. Paraguaymanna muinj nú
loks bundimn -endi á hið langa
istríð þessara tveggja þjóða um
Gran Chaco héraðið.
byrði ríkjanna stórum þár sem
nafnverð skuldanmu hefir haldiist
óbreytt, en vörurnar er þær áttu
að bo/gast með, hafa hrunið í
verði. Vierðhrunið á heimsmarkað-
inum hl-aut þannig iað gera
S'kuLdafairgið álgerleg® óbærilegt,
enda hafia vextir og afborganir
af skuldum að'-eins'að iitlu Leyti
v-erið greiddar síðain í júní 1931,
er Hoover BandaTíkjaforseti gaf
S'kuLdunautum U. S. A. greiðslu-
ifres-t í leitit ár.
L septembeir 1931 gierðust þau
tíðindi, er í einni svipan breytti
grundv-elilinuim fyrir skulda- og
gengismáLum heímsins, sem.sé að
England y'irgaf gtuVmyntfótiUn cjj
sterLingispundið félI í verði umi
h. u. b. þriðjung, miðað við guLl.
Síðan sigldu fl-est önnur lömd í
kjölfar Engilamds og ininleiddu
pappírsmynt, enda þótt giengis-
lækkunin hafi verið mjög mis-
munandi í hiinum ýmsu löndum,
og síðast bættust Bandairíkin sjálf
\ hópiinjn í apríl 1933 eða skömmu
fyrir ráðstefnuna.
Það liggur í augu'm uppi, a.ð
ekki var hægt að taka endanlegar'
ákvarðainir um skuldirnar meðan
gengi a'ðalmyntanna var alt á
hveifandi hveli og fraimtið verð-
la-gsins því óviss.
Hið sarna á ekki síður við um
tollamálin og aðralr hindrainir á
frjálsri verzlun milli landanlna,
svo sem innflutningsbönn og tak-
markanir. Þei.r tollar, sem hér er
um að ræða, eru vitainlega að
eins verndartoLlarnir, þ. e. tollar,
sem eru til varnar atvitmuvegun-
um gegn samkepni annara landa.
En af þeimi Leiðunr, sem þjóð-
irnar upp á síðkastið hafa grípið
til, til þess að verða samkepnis-
fæ a i á I.. iimm rkaðiramr. er ;in-
mitt gengisiLækkun myntarinnar,
og gegn þvílí'kum ráðstöfunrim
hafa ýmsar þjóðir gripið til sér-
stakra tolLahækkana og innflutn-
inngshaftn. — Það lá í hlutarins
eðl’i, að engar þjóðif myndu
vilja binda frjálsræði sitt í tolia-
málunum, fyr en einhver vissa
hafði fenigíist um framtið gengisi-
máLanna o.g þa;u urðu þaninig það
sker, sem ráðstefnan hlaút að
strancLa á, eins og sakir stóðu.
Það kom sem sé brátt í ljós, að
fuLLtrúar Ba.ndarílcjanna vildu ekki
oig gátu ekki gefið nein loforð
ulm' festingu dollarsins, vegna
þess” að ráðandi menn þar álitu
þáð na!uð.synLegt fyrir áætlainir
Rooisevelts, að gengi dollarsins
væri óbundið í hJ'utfálli við aðrar
myntir.
InnanLa|nds.pólitík Roo.sievelts
hlaut þannig áð slökkva hinn síð-
asta vionialrneista um verulegan
áranglur af ráðstefnunni..
Vér mti um í aiínari greiin skýrp
frá aðaLaitriðúnum í penin.gapólitík
Bandaríkjanna síðan Roosievel/
tók við völdum, þar siem hér
er um að ræða mjög merkitega
tilraun, sem brýtur mjög1 í bága
við fortíðiina, og sem a. m. k. hlýt-
ur að hafia verulieg áhrif á vi'ð-
skiftamál fralmtíðarinnar, ekki að
eims í Amieríku heldur um, allan
heim.
J B
ROOSEYELT REYNIR AB SEFA
BÆNDUR
London í mórguin. FÚ.
Roosievelt hélt ræðu í gær á
Bændaþingi og lét svo urn mælt,
að en,gar ráðstaf.anir stjórinarinn.ar
til viðreis.nar landbúnaðinum
hefðu nokkra þýðingu, nema með
fulikominnd samvinnu bæinda.
Hann miinti þá á, að ástand það,
sem skapast hefði á fjórurn ár-
um, ef ekki lengri tíma, yrði ekki
Læknað á einum degi, og hélt því
frarn, að horfurnar væru nú þeg-
ar svolítið farnar. að batna, og
fraiMleiðendur mestu nauðsyinja-
vörunnar, matvæLaíninia, væru aft-
ur á leið með að fá verk sitt
goldið.
Therma
rafmagnsstraujárnin eru nú
komin, Þau hafa lengl
pótt til valin jólagjöf.
Raftækjaverzlun
Júliusar Björnssonar,
Ausurstræti 12..
(Beint á móti Landsbankanum.)
Fyrstn ferðir
Saieinaða
á næsta ári verða sem
hér segti:
G. s. Island
Frá Kaupmannahöfn 4. jan.
- Thorshavn 6. —
— Vestmannaeyjum 8. —
í Reykjavík 8. —
Frá Reykjavik 10. -
— ísafirði 11. —
— Siglufirði 12. —
Á Akureyri 12. —
Frá Akureyri 14. -
— Siglufirði 14. —
— ísafirði 15. —
í Reykjavík 16. —
Frá Reykjavik 18. —
— Vestmannaeyjum 19 —
— Thorshavn 20. —
í Kaupmannahöfn 23. —
G.s. Island
Munið síma Herðubreiðar
4565, Fríkirkjuvegi 7. Þar fæst
alt i matinn.
Divanar með tækifærisverði í
Tjarnargötu 3.
Það er gott að munia Kjötbúð-
ina Skjaldbreið, sími 3416. —
Gleymið ekki að hringja þangað,
ef ykkur vantar eitthvað nýtt og
gott í matinn.
Komið í tæka tíð með jóla-
þvottinm. Rullustofa Reykjavíkur,
sími 3673.
Til jóla gefég 10°/oafslátt afmínum
ágætu heimabökuðu kökum. Send-
ið pantanir sem fyist. Margrét
Jönsdóttir, Framnesvegi 22 B,
sími 4152.
Rúllugardínur og divanteppi
ódýrast og bezt ó SkólavíLðustig
10 Konráð Gíslason, sími 2292.
Fiskfarsið
iir verzluninní
Kjöt & Grænmeti
er sælgæti,
sem allir geta veitt sér.
Verzl. KJðt & Grænmeti.
Simi 3464.
Alt af gengur pað bezt
með HREINS skóábuiði.
Fljótvirkur, drjúgur og
gljáir afbragðs vel.
ísienzkt smjðr,
Bögglasmjör,
Rjómabússmjör.
íslenzk Egg,
Hveit1 i smápokum og
lausri vig,
Ávalt ódýrast og bezt í
FELLI,
Grettisgötu 57, sími 2285.
Verkstæðlð „Brýnsla“
Hverfisgötu 4
(hús Garðars Gíslasonar),
brýnir öli ejjgjjárn.
Sími 1987.
Frá K.höfn 30. janúar um Leith,
báðar leiðir.
Skipaafgreiðsla
Jes Zimsen,
Tryggvagötu. — Sími 3025.
Verkamannafðt.
Kaupnm gamlan kopar.
Vald. Poulsen,
Klapparstíg 29. Sími 3024.