Alþýðublaðið - 26.01.1934, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGINN 26. JAN. Í934.
ALÞVSUBLAÖIÖ
2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Símar:
4900: Afgreiðsla, auglýsíngar.
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Pitstjórnin er til viðtals kl. 6 — 7.
Vaniranstið á notskn
stjðrnina.
Frá nmræðunnm i ðlnginn
OSLO í gærkvieldi. FO.
I raorska Stórpinginu fóru í dag'
fram umræður um stjómarski ft-
in. Mowinokel f o rs æ tisráðherra
lýsti því yfir, eins og hann hafði
áð,ur gert, að stj'ómin mundi ekki
segja af sér, mema hún fengi
vantraustsyfirlýsingu. Sú van-
traustsyfirJýsing hom fram í dag,
og var umnæðum ekki lokið, þeg-
ar síðast fréttist í dag. I vatir
trauststillögumni var komist svo
að orði, að stjórnin væri nú kom-
lim í minni hluta rrneðal þjóðarinn-
ar og ætti því ekki lemgur að
fara mieð völd. Þessu hélt Ny-
ga'ardsvold eimcnig fram í lumræð-
unum. Hambro sagði hins vegar,
a'ð þrátt fyrir það þótt borgarar
ílokkaiiniirr væru nú klofnir, svo
að iþmgjnn einn þeiwa hefði mieáxi
hiuta kjósendanna að baki sér,
væru þieár sammála um margt, og
leátt væri augljóst, að meini hluti
kjösenidanna væri ú móti stefny
jafniaðiarmanna. Annanrs snérust
umræðurnar mikið um kneppuráð-
stafainirnar og tiilögur flokkainna
■um þær, og töldu ræðumienn, að
þar væni nú mesta úrlausnanefni
inonskna stjórnmála. Hundseid
lagði það til, að komið yrði á
borgaraliegri samsteypustjórn, til
þess að ráða fram úr þeim mál-
um fyrst og fnemst, og taldi að
í krieppumálatillögum . þieinra
flokka væri mangt gott, sem sam-
eiina mætti, en tiilögur jafnaðar-
manina vænu þrátt fyrir ýmislegt
gott, s*em í 'þeim væri fólgið, að
miestu lieyti uppi í skýjunum.
Hann bar fnam tiilögu um þetta.
þar siem skonað var á stjónniiina
áð bieita sér fyrir slíkum bneyt-
ángum á myndun stjórnarinnar.
Þiegan þessd tillaga kom frani, var
gert hlé á þiingfundi til þess að
flokkarmir gætu rætt hana, en
jregar fuindur hófst aftur, síðarj
hluta dags í dag, tók Hundseid
tiiilöguina aftur, þar sem ekki hafði
tiekist að fá samkomulag um hana
á fliokksfumdunum. Umræðurnar
héldu þá áfram, og var gerð af
stjórnihini og flokki hennar all-
sríorp hríð, og héldu andstæðing-
ar heninar því ákveðið fnami, áð
húin hefði engan þingræðisliegan
rétt tilli þess að fara lengur •með
völd, en stjónnarmienn héldu því
hiws vegar fram, að hún hiefði
ekki haft ástæðiu til þess að siegja
af sér, því að enginn einn flokkur
hefði aðstöðú til þess að myrnda
nýja þingræðisstjóm.
Eftir kosningariar
Eftir Árna Ágústsson.
í inýafstöðnum kosningum hefir
það fcomið skýrt í 'ljós, að barátt-
0n um yfirráðin i Reykjavík eru
á miili Alþýðuflokksins aninars
vegar og íhaldsflokksins hins
vegar. Við Alþingiskosniingaiinar
s. 1. siumar fékk Alþýðuflokkurinn
3244 atkv., en við bæjar:stjór,na:r-
toosiningarnar nú fær hann 4675
atkv., og hefir þainnig sfðan í
'Sumar bætt við sig 1431 attov.
Bnginn af hinum flokkunum hefir
aukið atkvæðamagn sitt jafn-
mikið. Við bæjarstj órnarkosnáing-
amar 1930 fékk Alþýðuflokkurinn
3897 atkvæði eða 778 atkv. færra
len nú, þrátt fyrir það þó kom-
.múnistar hefðu þá ekki lista í
kjöri. Þiessar kosiningar sýna það>,
að héðan af gieta kommúnistar
ekiki hindrað‘ vöxt Alþýðuflokks-
iins. Þeir geta að eiins tafið fyriir
því, að alþýðain nái þeim völd-
um og áhrifum, sem henni ber
og þjóðarhagsmuinir krefjast. Og
það er sannarlega raunalegt
hilutskifti, sem beir memn hafa
valið sér, er ganga fram fyrir
skjöidu í því að kljúfa verka-
iýðssamtökin og skapa úlfúð og
illiindi meðal þeirra, sem þurfa
að viinna samian. Og ég þori líka
að fullyrða það, að ekki einn
eiinasti verkamaður fylgdi kom-
múnistum, að stoemdarmálum
þieirra, ef þeir gerðu sér það
ljóst, i livert óefni stefna og
starfsaðferðir kommúnista leiddi
verklýðshreyfi;nguna. Það er því
lffsnauðsyn og bein skylda Al-
þýðiuflokksiins sem brautryðjanda
og forustufiokks allra vinnandi
manna og kvenna á íslandi, og
gera alt sem í hans valdi stend-
ur til þess að opma augu þeirra
manna fyrir klofningshættunni
af völdum kommúinista, sem látið
hafa bliekkjast af réttri baráttu-
leið, Iieið samheldinl, starfsemi og
skipulags, yfir á refilstigu kom-
múnista, siem marltaðir eru mieð
suindrung, starfsleysi og svikum.
Ektoert væri freimur svik við
verkalýðiinn ien það, ef rangt maf
á suindTunigarstarfi kommúnista
yrði tii þess að látið yæri skeika
að sköpuðu um það, hvort áraing-
ur marjgra ára félagslegrar bar-
áttu alþýðunnar yrði fótum troð-
iinn. Því að á rústum hinna fé-
lagslegu baráttusigra verkalýðs-
iins á undanförnum árum yrði
auðgert fyrir fasismann að hirða
rekanin af fjörunum, fólkið sem
búið væri að brjóta skip sdtt á
skeri suindrungarinnar og kasta
í hið gíinandi öldurót svika og
blekkiinga því verðmæti, sem
margra ára samtakabarátta hafði
skapað því.
Kommúinistar hafa við þessar
ikosuiingar fengið 1147 atkvæði.
Þiessi atkvæði eru frá því fólki,
sem er andstætt íhaldinu, e:n
hefir enn ekki gert 'sér grein fyriír
því, að Alþýðufiokkuriinn er sá
flokkur, siem höfuðorustuna hlýt-
ur að heyja við afturhaldsöflin
á yfirstamdandi tímabili. Vilja
hiinna óbrieyttu kjósenda kommún-
ista til þess að hnekkja íhaidlrm
má ekki vammeta, en það verður
að toorna þieim’ í skilndng um það.
að án sameiginliegra átaka al-
I þýðuinnar verður íhaldið aldrei
i fielt Innbyrðisdeilur og pólitíisk
^ skifting verkalýðsins magnar í-
háldið og gefur því nægilegam
biðtíma til þess að skifta um
vopin og verjur gegn verklýðs-
hreyfiingunni og hervæðast fas-
ismamum. Þietta er raunalegt, en
staðreynd þó staðfest í Þýzka-
landi. Hefðu atkvæði kommúnista
fallið á Alþýðuflokkinn nú ein§
og 1930, hefði Alþýðuflokkurinn
fiengið 5822 atkvæði pg dregið
stórkostlega á íhaldið. Bn þrátt
fyrir það, þótt kommúnistar hafi
blekt inokkra alþýðumienn til fyig-
is við sig og þannig dregið þá út
úr meginfylkingu undirstéttar-
|ilnnar í Reykjavík, þá er sú alda
vötonuð í bænum með Alþýðu-
fioktonum, sem ekki verður stöðv-
uð, unz íhaldinu er hruindið af
stóli og alþýðusamtökin með
sterkrj, órjúfanlegri berfyikingu
hiinina vinnandi stétta teksiL að
hefja, uppbyggingaristarf sitt og
bjarga atviinnuvegum Reykvík-
inga frá ful'lkomnu hruni. Og
þessi alda með Alþýðufloktonum
er ekki, hvað sízt ruunin frá unga
fólkinu, sem nú befir öðlast lög-
trygðan kosiningarrétt fyrir at-
beiina jafnaðarmanna. Það unga
fólk, æm nú hefir heitið Alþýðu-
fioktonum fyigi sínu, mun skipa
sér í brjóstfylkingu alþýðusam-
takainnna og láta þá kosningabar-
áttu, siem háð he-fir verið fyrir
bæjarstjórinarkosningarnar, sam-
eiinast og halda áfram með marg-
földum krafti í baráttummi fyrir
marki flokksins í aiþingtskosn-
iingunum í vor, sem er: ÞRÍR
ALÞVÐUFLOKKSMENN Á ÞING
FYRIR REYKJAVÍK. Og þessu
marki er hægt að'Viá vegna þess:
A'ð í fyrisita lagi sýna úrslit bæj-
arstjór|narkosninganna það, að
ibaráttain í vor hlýtur að sitamda
um 3. mann Alþfl. og 4. mainn í-
haldsins. Aðrir flokkar komaekki
tíl greiina. Ogí í öðru lagi, að fylgi
Alþýðuflokksins hefir vaxið með
hverjum degi uindanfama mán-
uðj, og mun halda áfrarn að vaxa
vegna hinna margþættu velferð-
ar- og nauðsynja-mála, er flokk-
urijnn hefir á stefnuskrá sinni og
framkvæmir jafnskjótt og hann
mær völdum.
Árni Ágúsfsson.
Tvær merkar nppoötvaair.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
í dag er sagt frá tveimur ein-
kienndilegum nýjum uppgötvumum.
Rússineskur húsamieistari segist
hafa fuindið upp nýja spegilteg-
und og segir, áð þessir speglar
sínjr geti ekki brotnáð', enda sé
ekkert gl|er í þeim, og þeir end-
urkasti betur en nokkrir aðrir
spiegiar, siem nú þekkist. Hann
segir, að þéssir nýju speglar muni
verða sérstaklega nytsamiegir í
vitum. ;
H inn u p p f ynd ingamað ur i nn,
sem tilkynt hefir uppgötvun sína
í dag, segist hafa fundið upp
nýja aðferð til ljósmynd.umar, með
því að/geta tekið myndir svo, að
þrívídd rúmsin.s komi fram í
þieim., með því að nota tvær lins-
ur í vist horn hvora gagnvart
annari. Hann heldur því fram,
að þessi uppgötvun sím muni ger-
breyta allri kvikmyndagerð.
Eimskipafélagsskipiu.
Út af grein Friðgeirs Sigurðs-
sonar, sem birtist hér í blaðimu
á þriðjudaginn, hafa Alþýðublaið-
inu borist eftirfarandi þrjár grein-
ar:
Út af greiin hr. Friðgeirs Sig-
urðssonar bryta í Alþýðublaðinu
23. jan. 1934, sjáum við okkur
knúð til að lýsa því yfir, að við í
alla staði erum ánægö með þær
vistarverur og aðbúnað, er við
höfum við að búa um borW í e/s.
Gullfoss.
Reykjavík, 25. jain. 1934.
Veitingafólk.ið á e/s. Gullfoss.
Fríiinmrj Gncjómson
pt. bryti.
Sigpóm Sfmnpómdóttir
þenna.
Anker Jörgms&n
1. matsv.
„ óskar. Eimrsson
1. þjónn.
Suavar Krisf iánsson
2. þjónn. 1. farr.
Ruben Pedersen
búrmaður.
Jó&ep Gíslason
þjóinn 2. farr.
\ B. A. Jónsson
2. matsv.
Ql\af\iir. Þorshinssnn
þjónn yfirmamna.
25/1 1934.
Til ritstjóra Alþýðublaðsiins,
Reykjavík.
Að gefnu tilefni skal það tekið
fram, að greiinin „Er starfsfólkið
á skipum Eimskipafélagsiins í
hættu?“ eftir Friðgeir Sigurðsson
bryta, sem -birtist í Alþýðublaö-
i|nu 23. jan. þ. á., er að öllu leyti
óviðkomaindi Matsveina- og veit-
ingaþjóna-félagi ísiands, og tiel-
ur stjórn félagsins greinina ó-
sæmilega árás á Eimskipafélagið.
26. jan. 1934.
Sfjómin.
Friðgeir Sigurðsson bryti skrif-
ar giteijn; í 79. tölúbl. XV. árg. Al-
þýðublaðsinns með fyrirsögninni:
„Er starfsfólkið á skipum Einl-
skipafélagsins í hættu?" og er í
nefndri grein sagt, „að það sé
©kki að undra, þótt fólki verði
á að kalla skip Ehnskipafélags
íslainds „fljótamdi líkkistur". 1
Ég ætla ekki að fara að svara
ofangrieindri grein í heild sinni,
en þar sem svo lubbalega er ráð-
ist á ásigkomulag skipainna og
igefið í skyjn, að farþiegar fari að
hverfa frá því ráði að ferðaist
með skipum félagsins, nema í-
búðir starfsfólksins verði bættar,
þá skal tiil vituindar þiedm, sem
eitt rétt vilja vita í þessu máli,
uppiýst, að samkvæmt reglum,
sem viðurfcendar eru af öillum
slglingaþjóðum, er ákveðið hve
góifpláss og loftrými Skuii vera
rnikið á hvern man|n í berbergi.
enn fremur hvernig herbergið
skuli lýst. Þessum ákvæðum er
fulllmægt í ölium skipum Eim-
skipafélags íslands og á flesturo
lanngt frarn yfir það, og er það
því algerlega rangt að gefa það í
skyn, áð íbúðir starfsmainna á
sikipum' Eimskipafélagsiins séu ó-
heiltoæmari tjl íbúðar eni í tílsivair-
atodi erliendum skipum.
Það er eitonig algenlega ósatt,
að engar framfarir hafi orðið á
áukmum aðbúnaði farþega á Eim-
skipafélagsskipunum síðustu tutt-
ugu áriin, og miá í því sambandi
benda á, að lofti er nú dælt um
öll farþegaherbiergin. Um aðbún-
að starfsfólksins má gera samain-
burð á því, hverinig herbergin
voru fyrjr 40 árum lýst með steiin-
olíuljósum, en nú uppljómuð með
ráfmagtoi.
Hvað örygigi sjófarenda snertir.
þá skal þetta tekið fram, að öll
farþegaskip Eimskipafélags ís-
lands fullnægja hinum nýju kröf-
um, sem gerðar eru til farþega-
flutninga milli íslamds og annara
landa samkvæmt alþjóðasamningi
frá 31. maí 1929 um öryggi
matonslíifa á hafinu, og ætti þetta/
eitt að vera mægileg sömnun þess,
að skipin séu í ágætu ásigkomu-
lagi.
Ég lýsi því hér með yfir, að
frá öijyggissjónarmiði- skipa Eim-
skipafélags íslannds séð', þá er
það hi|n ósannasta og svívirðileg-
asta samlíking, sem sést hefir á
prenti, að líkja skipum Eimskiípa-
félags fslamds við „fljótandi lík-
kistur“.
ól. T. Sveimson.
Mikil) síldarafli á Norðflrði.
Norðfirði í gærkveldi. FÚ.
‘Latodburður var hér af síld síð-
astliðtoa nótt, og fengu 4 bátar
1500 tutoinur samtals. Botnvörp-
nnguriinn Egiil Skallagrímsson
liiggur hér nú fullfermidur af sí'ld,
en an'nars er hér enginn togari,
sem tekur síld. Aflaútlit er mjög
gott, að því er sagt er. FÚ.
Prestar rekinn af sóknar-
nefnd.
KALUNDBORG^í gærkveldi. PÚ.
f prestakalli einu í Dammörku
hefir sótonarnefnd ákveðið, að
veita prestinum, Viesteiigaard að
máftoi, hálfs árs onlof, með; því
skllyrði, að hann noti orlofaíð' tii
þesis að sækja um ainnað brauð. 1
só'ktoinni hafa undanfarið verið
miklar dieilur.
Reyktur fisfeur
Reyktur lax,
Kindabjúga.
Verzlunin
Kjöt & Fiskur,
símat 3828 og 4764,
Islenzk egg 12 aura,
Bökunaregg, stór 12 aura
Drifanda kaffi 90 au. pk
Ódýr sykur og hveiti.
Kartöflur 10 aura V* kg.
7,50 pokinn,
nmFAnm
TrúIofDnarhrinnar
alt af fyriiliggjandi
Haraldnr Hagan.
Sími 3890. — Austurstræti 3.