Alþýðublaðið - 24.02.1934, Blaðsíða 2

LAUGARDAGINN 24. FEBR. 1934
ALJ> ÝÐUBLAÐIÐ
LESBÓK ALÞÝÐU
Ritstjóii:
Þó-bergur Þóiðarson.
Hverfr eru brennuvargarnir?
Fangelsaoir voru e'.nnig undir-
búnar.
Sjálía brennunóttina, stuttu eft-
ir mi'ðmætti, hófust fangelsanár í
stórum stíl í Berlin. Þeir, sem
framkvæma handtökurtnar, hafa
mie&ferð'is myndir af næstum öll-
tim, sem teknir eru, og máinaðar-
daguriinn, er handtakan skyldi
fara fnam, var skrifaður msð
bleki. Hinn 28. febrúar einan
saman voru teknir um 1500 menn
lastir í Beriin.
Er hægt að gera úr garði og
uindirrita á premur klukkustund-
um um 1500 fangelsisskipanir og
útbúa pær flestar með myndum?
Nokkrir afsettir lögreglumeinn
hafa liátið alþjóðanefndinni í té
skýriingu á þessum flughraða.
Þieir segja svo frá: Fangelsisskip-
animar voru undirhúnar næstu
daga á umdan þmghúshrunanum.
Að eiins mánaðardagurinn var
skilinn eftír. Að morgni. hins 27.
febrúar voru fangelsisskipanirnar
al'.ar tilbúnax. Og þær voru undir-
iltaðar, áður en mánaðiardagurinn
var útfyltur.
D . Bell.
Dr. Bell var á árumum 1931
ráðunautur Röhms í utanríkLs-
pólitík, ©n Röhm var þá æðsti
kioppnr í beriiði Hitlers. Bell var
náinin vinur Röhms og öllu ná-
kuinnugur í herbúðum nazista. En
árið 1932 var hann í andstöðu
við mazistaleiðtogama. Þó hélt
hamn áfram sambömdum sínum
við flokkimm. Þess vegna var
hamn kmnnur öllum atvikum að
þiinghúsbrumanum. Hinn 3. eða 4.
marz varð Bell það á að þvaðra
öllu, sem hamn vissi um brun-
amm, við stjórnmálamann úi
þýzka þjóðfiokkmum. Þetta gerð-
íist í þjóðiemisklúbtnum við Fniied-
rich-Ebert-Strasse. Stjórnmála-
maðmrinn skrifaði síðan nokkrúm
vinum sinum um bnennuvargana
eftir upplýsingum Bells. Eitt af
þessum bréfum lenti í höndum
Dalmeges, foringja leynilegu rik-
isl'ögregiumnar. Það kostaði Bell
lífið. Hirnn 3. apríl var hann
myrtur í smábænum Kufstein í
Austurriki af stormsveitarmönn-
um, sem komu æðandi frá
Miimchen.
Skýrsla Oberfohrens.
Doktor Ermst Oberfohren var
formaður þjóðerinisflokksins í
þýzka þimginu og mjög íhaids-
samur. Hann var þaulkunnugur
stjómimni og hamdgenginm Hu-
giemberg.
Eftir k'osmingamar 5. maxz 1933
tóku nazistamir að hrifsa til sin
stöður og embætti þjóðermissinma.
Oberfohrem reymdi að skipuleggja
baTáttu gegm þeim, en mistóksí.
Þá ritaði hann til minmngar það,
sem hamm vissi um viðbúnaðinn
umdir brama ríkisþingshússinis og
baráttuina inman stjórnarinnar.
Þetta mimndngarplagg lét hanm
svo ýmsa vimi sína fá. Það er
skýrsla Oberfohrens.
Þetta merkilega h'eimildargagn
komst síðam leynilega út úr
Þýzkfdamdi. Kaflar úr því vora
i
— Frh.
birtir orðrétt í Brúmu bókinni og
emn fremur í enskum, frönskum,
svisismeskum og skandinaviskum
blöðum.
Nokkrum dögum eftir að
skýrsla þessi komst á gamg, af-
hieinti einn þingmaður þjóðerais-
fliokksims hana þýzku leynilegu
ríkiislögreglunni. Eftir það hófust
ofsókmir gegm Oberfohren, og
hiinm 7. maí fanst hanm örendur í
íbúð silnmi. 1 skýrslu lögneglunnar
er sagt, að hann hiafi framið
sjálfsmiorð. En það er eftirtektjar-
vert, að opiinberar skýrslur naz-
istayfirval'dainna tóku það sér-
staklega fram, að lengim gögn
hefðu fuindist í íhúð Oberfohnems.
Brúma bókiln segir fullum stöfum,
að maziistar hafi myrt Obsrfohrem.
Og blaðið „Neue Weltbuhme“ seg-
ir: „Hamn galt hetjuverk sitt með
lífi sínu.“
Hér er ekki rúm til að birta
skýrslu dn Oberfohrens. En að-
alefini hennar er þetta:
Nazistar brendu ríkisþingshús-
ið. Goebbels, „sem lét sér ekkert
fyrir brjósti bremna“, út'bjó
bremnuplanið. Goerjng skipulagði
framkvæmdimar. Tilgamgurimn
var „ekki að eins sá, að vinna
bug á mótstöðu þjóðernissinma
gegm þeirri kröfu nazista að
bamna „ia,gitation“ sósíaldemo-
krata og kommúnista, heldur, U
sivo til félli, að koma í kriing
bammi á kommúnisíaflokknum“.
Nazistar fölsuðu gögmin, sem
ifumdust í Kari' Liebknecht-húsinu.
Goebbels áttí hugmymdina. Til-
gamgurinin var að sanna fólki,
að k'ommúmisíabylting væri yfir-
vofamdi.
Melcher lögregiustjóri hafði
>ekki fumdið neitt saknæimti í Karl
Liiebkmiecht-húsimu. Þess vegna
var hanm flúttur úr embættinu og
í hams stað' settur Levvetzow naz-
iisti. Þá er gögnumum smyglað
,!Jnn í húsið. Hinn 24. febrúar finm-
ast þau. Út af þeim reis mikill
ágreilningur inman stjórnarinnar.
Papem, Hmgemberg og' Seldte víttu
Goerilng harðlega fyrir að hafa
biedtt sifkum svikabrögðum. Þieir
sögðu, að gögnim væru svo
kliaufalega fölsuð, að það væri
emgimn vinnandi vegur að birta
þau. Þeir bentu á, að þetta hefði
átt að gera með svipaðri leiknd
og íhaldsfiokkurinn brezki hefði
faisað Simovjevs-bréfið fræga.
Þjóðemissinnar og stáihjálmar
hél'du því fram, að það femgiiist
lemginn maður til að trúa því, að
kommúiniistar hefðu haft ól'ögleg-
ár stöðvar í Karl Liebkinecht-hús-
imu. Það hefði hieldur átt aö velja
ti,l þess eimhvern annan stað í
Berlíln. Til þess að ná sem mest-
umx árangri af rikisþingshrunamr
um, skyldi áður kveikja í ýms-
umi öðrum húsum og kemna
kommúmiistum.
Hitler, Goering og Goiebbcls
komu sér saman um að halda
hvergi ræðu brennudaginn. For-
ystu fyrir sjálfri íkveikjusveit-
immi hafði Heines morðd'ngi (sama
sagði dr. Bell). Æðsti meðhjálp-
ari hans var Schultz, elnnág morðr
'iingi, en undir stjórn hans var
2
Helldorf stormsveitarforlmigi í
Berlíin og úrkymjaður og siðspiltr
ur gneifi. Þeir fóru inm um hús
Goeriings og gegnum meðanjarð-
argömgin. Van der Lubbe var
fimti eða sjötti í haiarófummi.
Þegar mjósmarinn sagði, að alt
væri „klárt“, tóku bremmuvargarn-
ir til starfa. Ikveikjunmi var lok-
ið á mokkrum mímútum. Að því
búmu fóra þeir út. Van der Lubíbie
varð eiimn eftir.
Þetta eru aðalatriðim úr skýrslu
riherfohriems. Þegax hún komst til
;tal's í réttimum í Leipzig, sögðu
þeir Goerimg og Goebbels auðvit-
að, að húin væri fölsuð. En þeir
færðu emgar samnanir fram fyrir
því, og rétturinn gerði sér ekkert
far um að grafast frekar fyrir
uppruna hennar. Þeir voru t. d.
ekki kallaðir fyrir réttimn, P«ipen
og Huganberg, sem samkvæmt
skýrslunni átti þó að vera kunn-
ugt um brennuvaigana. Þar á
móti bar Torgler það við réttair-
höldim, að í febrúar (ég hefi
gleymt mámaðardegimum, sem
Torgler mefndi) hefði Oberfohren
sagt sér á kaffihúsi, að mazistar
hefðu á prjómunum pólitiskt sam-
særi.
Van der Lubbe.
Frammistaða vam der Lubbe
íyrir réttimum í Leipzig leiddi
ekki í Ijós meimar nýjungar um
briima rikisþingshússims. Hann
hékk málega alt af umdir réttar-
höldunum eims og sofandi dauð-
yfli, er mist hefir ráð og ræmu.*)
örfáum simm'Lim var þó sem ofur-
l'ítið rofaði til í meðvitumd hams.
og virtist ha;nn þá stundum vera
komiinin á fremsta hlumn með að
segja alajn sannleikanm.
Til' dæmis spyr rammsóknardóm-
arimm hanm einu sirnni:
Þér játið yður þá eimam sekan ?
Lubhe: Ja, sektarspursmálið.
Það ier mú alt annað.
Dómarimn: Hér er um að ræða
íkveikjuma í fumdarsalmum.
Lubbe: Ég hefi aldrei sagt, að
ég hafi kveikt þau bál.
Dómariinn: Hver gerði það þá?
Lubbe: Það get ég ekki sagt.
1 amnað sinn sagði Lubbe fyrir
réttímum, að undirbúnrngurinm að
bremmunni hefði verið „margbrot-
imm“. Að öðru leyti var það litla,
setn van der Lubbe gat talað,
mestmegmis játnimgar á þvi, sem
hann hafði meðgengið fyrir lög-
reglmréttiinum þegar eftir bran-
anln. En við vitum ekkert um,
hvermig þieim réttarhöldmm hefir
verið háttað.
Niðurlag.
FramangreimdaT staðreyndir,
sem valdar eru úr töluverðum
fjöhla af sama tæi, sýna með
öl-lu óvéfemgjamlega:
1. Nazistar eru eimi stjórnmiálai-
;filokkur;mm í Þýzkaiandi, sem
er urndir bruna ríkisþimgs-
hússims búimm.
2. Naziistar erti eini stjómmála-
f'lokkuriinn, sem befir gagn
af hornum.
3. Eftir ölltmi þeim gögmum áð
dæma, siem himgað til ha;fa
komið fram í bruinamálinu,
þá verður ekki betur fiéð, ef
ekki má telja fullsamnaði,, fem
*) Memm hafa leitt ýmsar getur
að þessum kyinliegu sinnaskiftum
vam der Lubbes. En það efni skal
ekki frekar rætt að þessu simmi.
inaztetar hafi kveikt í ríkis-
þiingshúsinu.*)
Þiessar miðurstöður fá að fykt-
um öfiugam stuðning í sjálfri
„hieimspeki“ mazismams og athæfj
ieiðamdi manna í hrieyfingunmii
hæði fyrir og eftir ibremnuna. Alia
tið fram að ríkisþin.gsbrunanum
ráku mazistar pólitík sina) ieins og
óþvegiinm glæpamanmafiokkur: -
með hatursþrumgnu ofstæki, mis-
þyrmiingum, morðum, íkveikjum
og spremgimgum. Eftir brunamn
hefir framferði þeirra vei'iðj með
þeiim fádæmum, að flestar sið-
aðar þjóðir hafa staðið' mmidramdi.
Þiessar staðhæfimgar skulu sann-
aðar með nokkram dæmum úr
Austurríki og Þýzkalandi.
Hilnn 14. júní 1933 eru framdar
íkveikjur i ýmsum hverfum í
Vílnarbiorg. Himn 21. júní sama ár
er gerð tilraun til að kveikja í
Leicht-fjöIIeikahúsimu og í Ester-
hazi-stoemtigarðinum í Vín. Hinn
22. júlí sama ár var gerð tilraum
tíl' ítoveikju í Hietzeing- og Glas-
saner-götu. Hinn 19. júlí, einnig
sama ár, er kveitot í Erl í hefmd-
árskymi og samkunduhús Gyð-
iinga bremt til kaidra kola. Skað-
imn var metinn á 500 000 shill-
iinga. Þessar íkveikjur söminuðust
á mazista. Stjórn Dolfuss hefir
lýst yfir, að þeir séu valdir að
þeám. Og hún befir gefið út lista
yfix breinnur, sprengingar, morð
og örnwur Irfbeldisverk nazista.
Hinn 12. júni 1933 var kastað
bombu ijnin í verzlun skrautgripa-
sala í Viin til þess að vekja at-
hygii á hreyíimgunmi. Bornban reif
skrautgripasalanm í tætlur. Þeir,
sem, þetta gerðu, vora ríkisþýzkir
og austurrískir inazistar. Á móti
þessum bremnuvcrgum og glæpa-
mcinmum hefir þýzka stjórnin tek-
ið og heiðrað þá opinberlega.
Franz Hofer, austurrískur naz-
isti, var tekirnm fastur þla,r í laindi
af lögregluinmi. Flokksbnæður
hans tóku hamn úr fangeisinu, og
hoimum tókst að flýja til Róm.
Þar stígur hanin í fiugvél Oig held-
ux á þilng nazista í Niirmberg í
Þýzkaiamdi, og eftir að hann toem-
ur þaingað verður hann miðdepill
há tíðarhal da'nna.
í Þýzkaiandi léku nazistar áram
saman þann glæp áð ráðast á
pólltiska andstæðinga sína, þegar
þeir voru eimir á ferli, lednkum á
kvöldiin, og misþyrma þeim eða
myrða þá. Þeir hafa framið fjölda
morða. Af þektum mönnum, sem
þessi bióðþyrsti óaldarlýður h°f-
ir orðið að bana, mxá tii dæir.is
i
nefna Erzberger, Rósu Luxieim-
burg, Kari Li'ebknecht og Walt-
her Ratbenau. Og svo langt fyrir
meðam það, sem við köllum áð
kumma að skammast sím, eru nú-
veramdi valdhafar Þýzkalamds, að
þeir hafa mýlega reist minmis-
varða tál heiðurs morðimgjumum,
er drápu Luxiemburg, Liebkmecht
og Rathenau. Árið 1931 voru
framdar spremgimgaái'ásir víðs
vegar mm Þýzkalaind, t. d. í Har-
burg, Altoina, Meldorf og víðar.
En óbótamenniruir, siem vora naz-
*) Aliþjóðainefmd nafnkunnra
lögfræðimga, er sat á i)ökstólum
í Lomdoin rétt fyrir (jólin, komst
að þeirri iniðurstöðu, að inazistar
hafi framið eða látið fnemja í-
kveikjuma. Georg Briamtimg átti
sæti í imefndinni.
J| istar, hafa verið ináðaðir af stjórn-
I iinmi. Það ár var sett vítisvél í
Irikteþimgshúsið. Húm gerði Htimn
skaða. Goebbels sltrifaði um þetta
ití'l'ræði í bilaðið Angráff og gerðá
lítíð úr því.
Brenna ríkisþingshússims var
því ektoert anmað en taktiskt og
sálfræðilega rökrétt áframhald áf
uindamgengnu háttalagi nazista og
sjálfri „beimspeki“ mazismams. En
hiins vegar á þessi afdrifariki
glæpur sér emga taktiska né sál-
fræðilega stoð í meinum öðrurn
pólittekum flokki í Þýzkalandi.
Þeim, sem hrýs hugur við að
trúa þvi, að mazistarmir þýzku
hafi haft brjóst til að bnemma
ríkisþkigshúsið, — þ-eir hini'r
sömu hafa árei&ainiega þroskað
hægri arm góðvildarjnnar í óþckk
skilmimgsins og þekkingarinnar.
| ViSskiftl iagsiBi. |
Dfvanar og skútfar, nohk>
ur smáborð, servantar,
kommóður, tmsar stærðlr,
selst mjðg ódýrt. Alt nýtt.
Eggert Jónssou, Bauðarár*
stfg S A.
Brynjóifur Þorláksson kennir,
á orgel harmonium og stillir píano,
Ljósvalla-götu 18, sími 2918.
Gamiir kvenh ttar gerðir sem
nýir Einnig saumaðir nýir hattar,
eftír pöntun, Vestuigötu 15 simi,
18J8.
Heimabakaðar kökur alla daga
til 10 að kveldi. Vesturgötu 15.
Sími 1828.
Saumastofan, Njálsgötu 40, tekur
alls konar saum til fermingarinriar
sérstakiega ódýrt.
Hreinar og gallalausar
hálftunnnr og kvartil
undan saltkjöti verða
keyptár i Garnastöðinni,
Rauðar á* stíg næstu daga.
Sími 4241.
Pappfrsvðrur
oy ritföng.
eann>-
Oarl Ólafsion,
Ljósmyndastofa,
AOalstrœti 8.
Ódýrar mynda-
iðknr viö all.a
haafl.
Ódfjr póstkort.
Verkamannalöt.
Saupam gamian kopar.
ýald. Poulsen,
Klapparstíg 29. Sími 3024.