Alþýðublaðið - 24.02.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 24. PEBR. 1934
ALiÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Kosnlngalðgln nýju
Eftir Lárns Biöndal stnd. unag
Ursllt h jðrdœmakosnlnaanna
fara eltlr sBtnn aðatæðnm
og áðnr.
Orslit k]'ördæmakiosningann,a
fara eftir sömu reglum samkvæmt
hinum nýju kosningalögum og
veri’ð hefir, inema hvað viö hina
persómuliegu atkvæðatölu hvers
friambjóöainda bætist nú tala
pieirra atkvæða, sem í kjördæm-
iinu hafa fallið á landslista pes;s
stjórmmá'.afliokks, siem framhjóði-
aindhin er í kjöri fyrir. Ef fram-
bjóðteindur fHokka í eiramennings-
kjördæmi eru fleiri ien einn, telj-
ast pá landslistaatkvæðin aðeins
peim, sem flest hefir persóinulieg
atkvæðá, og ef framhjóðemdur
(Ellokks í tvímienn ingskj ördæmi eru
fleá'ri ien tveir, teljast á sama hátit
Lain dslis ta atkvæöin að eins peiim
tveimur, sem fliest hafa persónu-
Leg atkvæði. Ef frambjóðandur,
sem gera parf upp á milli, hver
eða hverjir skuli hljóta lands-
iiistaatkvæði, hafa jafna tölu per-
sómulegra atkvæða, skal úr pví
skiorið með hlutkesti. — f>anin
frambjóðamda, sem hæstri tölu
nær, lýsir yfirkjörstjónn k-osinn,
eða pá tvo, sem hæstum tölum
ná, ef tvo pingmenn á að kjósa.
— FramboðsliBta í Rieykjavík tedst
á sirnn hátt auk peirra atkvæða,
sem beint hafa verið greidd list-
anum, öll pau atkvæði, sem fallið
hafa á Lamdslista pess stjórn-
máiaflokks, sem listinin ejrj í kjöri
fyrir. Ef fleiri listar ©n efen eru
í kjöri fyrir hiinn sama stjórn-
málaflokk, skal að edns telja
landslistaatkvæðin peiim listanum,
siem hæsta hefir atkvæðatölu. —
Til piesis að finna, hve margir
framhjóðandur hafi náð kosningu
af hverjum lista, skal reikinia út
hvað mörg atkvæði hafa faMið
á hvert sæti listains, pannig, að
fyrsta sætið fær alllia atk\tÍ3Öa-
töM listains, amniað sætið atkvæða-
töluina deLlda með 2, priðja sætið
atkvæðatöHuna deilda með 3 o. s.
frv., iOg skal marka hæstu hæstu
útkomutölúrnar jafnmargar og
kjósa á piingmemn, og fær hver
l'isti jafnmarga pingmenn kosna,
sienn hainn á af tölum pessum,
Hugsum okkur panhig ,að kjósa
hiefði átt 3 menn í kjördæmi
hlutbundnum kosningum og hefðu
tvieir listar verið í kjöri, A-ilLsitii
og B-liBti. Hefði A-listi fenigifð
150 atkvæði, en B-listi 90 at-
kvæðfl, ,Þá hefði fyrsta sætið á
A-Mista hlotið 150 atkvæði, ainnað
’sætið 75 atkvæði og priðja sæt-
ið 50 atkvæði. Fyrsta sætið á
B-liista hefði hlotið 90 atkvæði,
ainmað sætið 45 atkvæði og priðja
sætið 30 atkvæði. Svo að af peim
3 piingisiætum, sem um var að
ræða, hefði A-listi fangáð tvö,
i©n B-listi eitt pingsæti. — Tiil
piess nú að finna, hverjir fraim-
bjóðendur hafi náð kosningu á
hverjum ljista, skal miða við at-
kvæðatölu listans, og á efsti
maður listans jafnháa atkvæ^a-
töfu og listinn hefir fengið mörg
atkvæði samtalis, ©n hver hinma
fxaimbjóðemdamna pað briot af
hiinmi sömu atkvæðatölu, að í
teljara pess sé tala peirra ping-
malnma og varapingmanna, sem
kjóaa á, «-ð frádriegiinni tölu
þieLrra frambjóðenda, sem framar
standa á listanum, og í nefnara
pess tala peirra pingmanna og
varapimgmamna, sem kjósa á. Til
glöggvunar skulum við taka
sama dæmið og áðain og finna,
hverjir frambjóðendur hefðu náð
kosningu af hvorum Msta. A-listi
fékk 150 atkvæði og kom að
tveimur möinnum. Samkvæmt
pessu hefir efsti maður á A-lista
hlotið 150 atkvæði, annar maður
125 atkvæði [150x6/c, samkvæmt
dæmónu átti að kjósa prjá ping-
menn og prjá varapingmenn, svo
að hvor listi er með sex möfn-
um, og samkvæmt áður sögðu er
petta brot, sem atkvæðatala list-
ans er margfölduö með, fundið
panniig, a,ð í nefnara pess er látin
tala pieirra pingmanna og vara-
pingmanna, sem kjósa á, og í peltj-
ara piess sajna tala að frádreginni
tölu pieiirra írambjóðenda, sem
framar standa á íistanum, eða
í pessu tilfelli, par sem um ann-
an mannáflm á sex-sæta iista er
að ræða, töl'urnar sex mílnus ©inn,
sem igiefux fimm (6 1 = 5) j,
priðji maðurinn á A-Msta hefði
samkvæmt pessu fungið 100 at-
kvæði (150 X4/c)> fjórði maðurinn
75 atkvæði (150 X 3/c), o. s. frv.
Efisti anaðiurinn á B-lista hefði
fengið. 90 atkvæði eða atkvæða-
töliu listans óbreytta, annar mað-
urinn á listanum 75 atkvæði
(90 X 6/e) o. s. frv. — Við pessa
röðiun er pað að athuga, að kjós-
endum er heimilt að gera breyt-
imgar við röð framhj óðen danna á
liistanum, og skal pá reikna sam-
an atkvæðatölu hvers framhjóð-
enda á pessum seðlum eftir friam-
angreindri reglu, hafi kjósandi
að leims sett tölu við eitt nafnið
eða inokkuð af þeim eða strikað
yfir inafn eða nöfn, telst hann
una við röðina áð* öðru leyti,
og þokast peir frambjóðendur,
siem ekki er merkt við, aö eiins
til við tilfærslu eða briottfa!:l
hiinna; sé strikað yfir nafn fram-
bjóðanda ú kjörseðli, telst hon-
um ekkert atkvæði iné hluti úr
atkvæði á peim seðli.
Uthlutan uppbdtarsœta.
Þá kem ég að úthlutuin upp-
hótarpingsætanna, og mun taka
dæmi af síðustu kosningum, til
piess að gera mönnurn petta ljós-
ara.
Othlutun u p [) bóta rþ ingsætanna
miðast við atkvæðatölur þing-
flokkainna og fjölda pingmanna
þeirra hvers um sig kosinna í
kjördæmunum, en hverjum ping-
flokki teljast atkvæði á pessa
leið:
1. Samanlögð atkvæði greidd
frambjóðiendum flokksins í ein-
menniugskj ördæmum.
2. Samanlögð atkvæði greidd
framboðíslista flokksins, eins eða
fleiiri, í Reykjavík.
3. Sannan'lögð atkvæði greidd
frambjóðieindum flokksins í tví-
mientniingskjördæmum, sem kosn-
ir hafa verið eiinir sér.
4. Helmingur samanlagðra at-
kvæða greiddra frambjóðendum
flokksáins í tvimenningskjördæm'-
nm, siem kosnir hafa verið tveir
og tveir saman.
Frh.
5. Helmiingur samanlagöra at-
kvæða greiiddra frambjóðendum
flokksins í tvímenningskjördæm-
um, siem kosnir hafa verið mieð
frambjóðiendum annara stjórn-
málaflokka.
6. Samanlögð atkvæði greidd
landslista flokksins.
tÞað leiðir af sjálfu sér, að ég
get ekki tekið tilMt til pessa síð-
asta liðs, landslistaatkvæðanna,
við útreikning min» á pví, hvern-
ig uppbótarsætin hefðu failið eft-
ir úrslitum síðustu kosninga, og
ég vil taka það fram, að ég hefi
í piessum útreikningi farið isftir
yfirliti um síðustu kosn'ingar, sem
birtist í 11. tbl. Hagtíðindanna
1933, ©n Hagstofan byggir pað
yfirlit sitt á hMðsfæðum reglum
við reglur kosningalaganna um
petta, er ég gat um.
Borlð saman vlð sfðnstn
hosntngar.
I siðustu kosningum tóku þátt
4 stjórnmálaílokkar: Alpýðuflokk-
urinn, Framsóknarflokkurinn,
Kommúinistaflokkurinu og Sjálf-
stæðisflokkurinn. — Kommúnista-
flokkurinn hlaut 2673V2 atkvæði
samtais við kosningarnar, en
flokkurinn kom engum frambjóð-
landa, alð. í kjördæmi og öðiaðist
pannig iekki rétt til uppbótarping-
sætis, pví að kosiningaiögin setja
m. a. þau skilyrði fyrir pessum
rétti, að iuim pingflokk sé að
ræða, þ. e. a. s. flokk, sem bef-
ir náð þingsæti, og til pess að ná
Þilngsæti parf fiokkur að hafa
fengiö a. m. k. einn frambjóðanda
kosjnn í kjördæmi. Hinir prir
flokkarnir komu allir að fram-
bjóðendum í kjördæmum, fleiri
eða færri, og öðluðust pannig
allir að pessu leyti rétt til upp-
bótarpingsæta. Alpýðuflokkurinn
hlaut 686V2 atkv. samtals við
kosmingarnar og hefði fengið 5
frambjóðiendur kosna í kjördæm-
unum eftir nýju kosningaiögun-
um, eða eiinum fleiri hér í Reykja-
vík, par sem. flokkurinn hefði
fengið 2 af peim 6 þingmönnum,
siem Reykjavík fær samkvæmt
nýja fyrirkomulaginu. Framsókn-
arflokkurinn hlaut 8530V2 at-
kvæði samtals við kosinimgaTnar
og hefði fengið 15 frambjóðendur
sína kosna í kjördæmunum eftir
nýju kosni'ngalögunum, eða ó-
breytta pá tölu, sem flokkurinu
' fékk mneð gamla fyrirkomulag-
iinu. Sjálfstæðisflokkurinn hlaut
17 131 /4 atkvæði við síðustu kosn-
imgar og hefði fengið 18 af frami-
bjóðiendum stnum kosna í kjör-
dæmiunum, eða eimum flíeiri hér í
Reykjavík, imeð pví að •flokkur-
inn hefði fengið 4 af hinum 6 pm.
hér. — Samkvæmt þessum úrislit-
um hefðu orðið 5687/io atkvæði á
bak við hvem þingmann Friam-
sóknarfl., en hins vegar 13729/io
atkvæði á bak við hvern þing-
ma'nn Alþfl. og 9513,4 atkv. á bak
við hvem pingmann Sjálfstfl. —
Til pess að jafina pienma mismun á
miili fiokkanna, að þvf, er snert-
ir meðaltölu atkvæðia, kosinna
fram’bjóðienda peirra í kjördæm-
um, koma nú uppbótarsætin, sem
stuðla að pví, að hver flokkur
fái pingsætd í sem fyl'lstu .sam-
ræmi við atkvæðatölu sína við
kosningarnar.
Hvernlg skiftast nppbdtar«
sœtin milil flokkanna?
Framsfl. hefir lægsta meðaltölu
atkvæða á hvern kjördæmiskos-
inn þingmann, 5687A0 atkvæðd, og
er pað hlutfallstala kosningarinn-
ar, 0g skal- pvi að etus úthlutað
uppbótarsæti á tölu lægri en hlut-
fallstalain, að enginn anniar ping-
flokkur hefði fengið hærri at-
kvæðatölu á hvern pingmann, ef
hainn hefði bætt við sig pví ping-
sæti. Til1 pess að fiinna, hvernig
uppbótarpilngsætunum ber að
skifta milM hirma aanara ping-
flokka, skai deila tflu pingmanna
hiutaðeigandi pingflokks kos-
Lnna í kjördæmum í atkvæða-
tölu flokksins við kQsniingarnaT,
fyrst að viðbættum 1, síðan 2,
pá 3 o. s. frv„ unz síðustu út-
komur geta á penina hátt ekki
orðið jafnari hlutfallstölunni.
Uppbótarpiingsætum skal úthluta
til pingflokka eftir tölum þess-
um pannig, að fyrsta uppbötar-
piingsætið fiellur til pess ping-
flokks, sem hæsta á útkomuina,
annað til' pess, sem á hana næst-
hæsta, og síðan áfram eftir hæð
talnanna, unz eitt uppbótarþing-
sæti hefir faildð á hverja pieirra,
nema 11 uppbótarþmgsætum hafi
verið úthlutað áður.
Samkvæmt úrslitum síðustu
kosninga og í samræmi við pað,
sem hér hefir verið skýrt frá,
hefð'u að eins Alpfl. og Sjálfstfl.
komið til greina við úthiutun
uppbótarpingsæta upp úr peim
kosningum.. Eins og fyrr sagði,
hlaut Alpfl. 6864V2 atkvæði við
síðustu kosningar og hefði komið
að 5 frambjóðsndum í kjöndæm-
um með meðalíölunni 13729/10 at-
kvæði. Með því að fá 'einn upp-
bótarpingmann hefði Alpfl. feng-
ið meðaitöluna 1144‘/10 atkvæði
á hvern þingmann sinn, með pví
að fá tvo uppbótarpingmieihn hefði
meðaltalain orðið 9803A atkvæði,
með því að fá prjá uppbótar-
'pingmienn hefði meðaltalan orðið
SSS'/jo atkvæði 0. s. frv. Sjálfstfl.
hlaut 17 131V2 atkvæði við síðustu
, kosningar og hefði komið að 18
fraimhjóðiendum silnum í kjördæm:
með meðaltö.luinni 951?yi atkvæði.
Með pví að fá einn uppbótar-
þilngmiainjn hefði Sjálfstfl. fengið
meðaltöluina 9013/5 atkv. á hvern
piingmann sinn, með þvi að fá
tvo uppbótarpingmenn hefði með-
altala fiokksins orðið 8561/2 at-
kvæði!, mieð pvi áð fá þrjá upp-
bótarpingmiemn héfði meðaltalan
orðið 8153/i atkvæði o. s. frv. Með
því að fá 5 uppbótarþiingmjenn
hefði mieðaltala Alpfl. orðið 686V2
atkvæði, og með 6 uppbótarþing-
sætum hefði meðaltaia Sjálfstfl.
orðið 713V5 atkvæði, og geta út-
komumar ekki á penna hátt orð-
ið jafnari hlutfallstölunni, svo að
úrslitiin hefðu einmitt orðið pessái,
að Alpfl. hefði fengið 5 uppbót-
aTpingSiæti og Sjálfstfl. 6 upp-
bótarpingsæti. — Það má geta,
piess til gamans, að með 7 upp-
bótarpiingsætum hefði meðaltala
Sjálfstfl. orðið 6851/4 atkvæði, ©n
eims og sagði var meðaita'la Al-
pfl. 6861/2 atkvæði. Frh.
ðandalao faslstarikjanna ÍMið-
Eviópn.
Undi'r-utmiríkismálaráðhernann.
ítalski, Suvich, hefir verið á ráð-
stefnu með Gömbös, forsætisráð-
herra Ungverjalands. Að viðræð-
uinum loknum var tilkynt, að þeir
hefðu fundið grundvöll til þess
að byggja á samvisnnu um Lausn
ýmissra mála, sem Ungverja og
Ítali sérstaklega varða. Er þvi
búist við, að vinfengi með ftöl-
um og Ungverjum efiist
Tilkynning frá Verka-
mannafélaginn Ðags-
brún, Reykjavik.
Félagið hefir með fundarsam-
pykt sett pað skilyrði fyrir vinnu-
réttindum í Reykjavík fyrir nýja
Dagsbrúnarfélaga, að þeir færi
sijórn félagsins sönnui á, að peír
hafi dvalið í bænum að minsta
kosti einn mánuð, EFTIR að þeir
sækja um inntöku í félagið.
Dagsbrúnarmönnum er óheimllt
að vinna með öðrum en félags-
bundnum mönnum með fullum
vinnuréttindum.
Samkvæmt pessu eru verka-
menn, sem fullnægja ekki pessum
skilyrðum, varaðir við að leita
vinnu hér i bænum.
Skrifstofa Dagsbrúnar í Mjólk-
urfélagshúsinu er opin hvern
virkan dag kl. 4—7 e. h,
Stjórn Verkamannafél. Dagsbrún.
Merkilegt
þjóðsagnasafn:
v „Gríma* heitir safn af islenzk-
um pjóðsögum, sem Þorst. M.
Jónsson ó Akureyri hefir gei-
ið út undanfarin ár, og mun
gefa út áfram. Oddui Björnsson,
prentmeistari, hef.J sainaö sög-
unum, en Jónas Ralnar læknir
búið pær undir prentun.
Alls eru komin út 9 hefti og
kostar hvert hefti 2 kr. (neu.a
5. hefti, með efnisyfiniti yfir
I. bindi, kostar kr. 2,50) Von
er á 10. hefti bráðiega, og er
pá lokið II. bindi. Samtals
verða pessi 2 bindi um 800
bls.
Þeir, sem unnapjóð sögum og
sögulegum fróöleik, ættu að
eignast „Grímu“ irá upphafi.
Félag ungra jafnaðarmanna
i Hafnarfirði
heldur árshálíð sina i Góðtemplarahúsinu i Hafnarfirði,
f kvöld, laugardaginn 24 p. m. klukkan 9 e. h.
Til skemtunar verður: Etæðuhðld, upplestur,
danz.
4 manna hljómsveit frá Hótel Björninn. — Aðgöngumiöar
fást í Góðtemparahúsinu á laugardaginn frá kl. 1 á hád-