Morgunblaðið - 11.02.1999, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1999
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
ATLI Örn Jdnsson, aðstoðarframkvæmdasljóri Europay ísland, Ragn-
ar Önundarson, framkvæmdasljóri og Björn Líndal, stjórnarformaður
félagsins á aðalfundi Europay Island.
✓
Europay Island með 108 milljónir í hagnað
Sækir um
starfsleyfí sem
lánastofnun
HAGNAÐUR Europay ísland nam
um 108 milljónum króna á liðnu ári.
Heildareignir Europay ísland voru
tæpar 2.960 milljónir króna í árslok
og hækkuðu um 400 milljónir á milli
ára. Markaðshlutdeild félagsins er
um fjórðungur af íslenska greiðslu-
kortamarkaðinum.
Meginstarfsemi fyrirtækisins
hefur verið gi-eiðslumiðlun, útgáfa
greiðslukorta og lánastarfsemi
henni tengd. I nýrri stefnumótun er
gert ráð fyrir að sérhæfð lánastarf-
semi tengd greiðslumiðlun verði
efld enn frekar. Stjórn Europay
hefur sótt um starfsleyfí sem lána-
stofnun og er vonast til að við-
skiptaráðuneytið afgreiði umsókn-
ina fljótlega.
í samkomulagi hluthafa kemur
fram viljayfirlýsing af hálfu allra
hluthafa þess efnis að athuga skuli
möguleika á erlendri eignaraðild að
fýrirtækinu til að afla því tækni-
legrar þekkingar, samkeppnis-
styrks og sérstöðu á íslenska mark-
aðnum.
Lagaleg staða fyrir-
tækisins 1 skoðun
I fréttatiikynningu kemur fram
að skipuiag gi’eiðslumiðlunarkerfís-
ins og tæknilegar framfarir á því
sviði og ný stefna félagsins hafí orð-
ið stjórn þess tilefni til umræðu um
lagalega stöðu fyrirtækisins. „Fyr-
irtækið starfar einkum á grundvelli
hlutafélagalaga, en lýtur þó sem
greiðslukortafyrirtæki eftirliti
Samkeppnisstofnunar. Það er sér-
stakt við Europay ísland að félagið
er útgefandi korta, eins og bankar
og sparisjóðir eru. I lögum um
banka og sparisjóði, svo og lögum
um aðrar lánastofnanir, er kortaút-
gáfa og greiðslumiðlun talin upp
meðal helstu verkefna þessara
stofnana.
Hins vegar er þess ekki krafist
nú að aðilar sem greiðslumiðlun
stunda falli undir þessa löggjöf, sem
er umhugsunarefni með hliðsjón af
því að nær 100 milljarðar króna fara
nú um þennan greiðslufarveg á ári.
Til að öðlast starfsleyfi sem lána-
stofnun þarf nú minnst 440 m.kr.
stofnfé. Eigið fé Europay ísland er
nær tvöfalt það lágmark og áhættu-
vegið eiginfjárhlutfall er einnig nær
tvöfalt lágmark. Staifsemi fyrir-
tækisins fellur einnig að skilgrein-
ingu laga um lánastofnanir, en
nauðsynlegt er að bi’eyta sam-
þykktum félagsins á næstunni, til að
koma til móts við sjónarmið við-
skiptaráðuneytisins," segir í frétta-
tilkynningu.
íslandsbanki minnkar
hlutinn í félaginu
A síðastliðnu ári fór fram endur-
skoðun og breyting á eignaraðild að
fyrirtækinu. Hluti breytinganna
hefur tekið gildi með því að Islands-
banki hefur minnkað hlut sinn úr
50% í 35% eign. Búnaðarbankinn
hefur aukið eign sína úr 7,5% í 20%
og Landsbankinn úr 17,5% í 20%.
Innan sparisjóðageirans er eigna-
breytingum ekki lokið, en Spari-
sjóður vélstjóra á nú 13% hlutafjár í
Europay Island eða rúman helming
af 25% eign sparisjóðanna í fyrir-
tækinu. Þessi viðsldpti milli hlut-
hafa áttu sér stað á grundvelli sam-
eiginlegs verðmats endurskoðenda
þeirra og nam það um mitt sl. ár
1.040 milljónum króna.
Vöruskiptin hagstæð um 800 milljónir króna í desember
Hallinn 25,5 millj-
arðar á síðasta ári
í DESEMBERMÁNUÐI vora flutt-
ar út vörur fyrir 13,7 milljarða og inn
fyrir 12,9 milljarða króna fob. Vöru-
skiptin í desember voru því hagstæð
um 800 milljónir en í desember 1997
voru þau óhagstæð um 100 milljónir
á fóstu gengi, að því er fram kemur í
frétt frá Hagstofu Islands.
Allt árið 1998 voru fluttar út vörar
fyrir 136,6 milljarða króna en inn
fyrir 162,1 milljarð króna fob. Halli
var því á vöruskiptunum við útlönd
sem nam 25,5 milljörðum króna en á
sama tíma árið áður voru þau óhag-
stæð um 100 milljónir á fóstu gengi.
Allt árið 1998 var heildarverðmæti
vöruútflutningsins 6% meira á föstu
gengi en á sama tíma árið áður, eða
sem nam 7,8 milljörðum króna. Sjáv-
arafurðir voru 73% alls útflutnings-
ins og var verðmæti þeirra 8% meii-a
en árið áður, eða sem nam 7,3 millj-
örðum. Stærstu liðir útfluttra sjávar-
afurða voru fryst fiskflök, saltaður
og/eða þurrkaður fiskur og fryst
rækja.
Aukningu útfluttra sjávarafurða
má einna helst rekja til aukins út-
flutnings á frystum fískflökum (6,6
milljarðar) og á söltuðum og eða
þurrkuðum físki (2,7 milljarðar). A
móti kom samdráttur í útflutningi á
frystri rækju (1,9 milljarðai’) og á
frystum heilum flski (1,6 milljarðar).
Verðmæti útfluttrar iðnaðarvöru
var 11% meira en árið áður á föstu
gengi eða sem nam 3,2 milljörðum.
Mesta hlutdeild í útflutningi iðnaðai’-
vöru áttu ál og kísiljárn. Aukningu
útfluttra iðnaðarvara má einna helst
rekja til aukins útflutnings á áli um
3,5 milljarða.
Útflutningur á öðrum vörum dróst
saman um 2,7 milljarða, aðallega
vegna minni útflutnings á skipum og
flugvélum.
Verðmæti vöruinnflutnings
33,2 milljarðar á síðasta ári
Heildarverðmæti vöruinnflutnings
árið 1998 var 26% meira á föstu
gengi en árið áður, eða sem nam 33,2
milljörðum króna á föstu gengi.
Stærstu liðir innflutnings 1998 voru
fjárfestingarvörur, hrávörur og
rekstrarvörur.
Aukning varð á nær öllum liðum
vöruinnflutningsins. Af einstökum
liðum varð mest aukning á innflutn-
ingi á fjárfestingarvörum (10,1 millj-
arður). Þá varð einnig aukning á
verðmæti innflutnings á hrávörum
og rekstrarvöru (8,3 milljarðar) og á
innflutningi á flutningatækjum (8,3
milljarðar).
Af fjárfestingarvörum varð mest
aukning í verðmæti innflutnings á
rafmagns- og rafeindabúnaði (2,8
milljai’ðar) og á vélum til sérstakra
atvinnugi’eina (2,1 milljarður).
Tæknival hf. stofnar dótturfélag í Kaupmannahöfn
Markaðssetja Axapta hug■
búnað á Norðurlöndum
HINN 1. mars næstkomandi mun
Tæknival hf. opna útibú í Kaup-
mannahöfn, Tæknival A/S, sem
mun einbeita sér að því að mark-
aðssetja og þjónusta Axapta við-
skiptahugbúnaðinn á Norðurlönd-
um. Starfsmenn hjá útibúinu í
Kaupmannahöfn verða þrír til að
byrja með og framkvæmdastjóri
verður Sigríður Olgeirsdóttir, en
hún er núverandi forstöðumaður
hugbúnaðarsviðs Tæknivals hf.
Hinir tveir starfsmennirnir eru
danskir og eru þeir frá Damgaard
Data, framleiðanda Axapta.
Að sögn Sigríðar hefur Tæknival
hf. verið í markaðssetningu hug-
búnaðar erlendis og komið sér upp
samstarfsaðilum á Englandi, Norð-
urlöndum og í Hollandi, en stofnun
dótturfélagsins í Danmörku er
næsta skrefíð í því 813141.
„Þetta geram við bæði til að
styrkja þau sambönd sem við eram
þegar búin að byggja upp og síðan
til að koma okkur sjálf fyrir á er-
lendum vettvangi. Þetta fyrirtæki
á fyrst og fremst að þjóna danska,
sænska og norska markaðinum
næstu tvö ái’in. Þetta er hugbúnað-
arfyrirtæki með sölu og {ijónustu á
Axapta hugbúnaði, en við höfum
verið að þróa lausnir tengdar þess-
um hugbúnaði, m.a. verslunarkerfi
sem við höfum verið að selja er-
lendis," sagði Sigríður.
Hún sagði að sérstaða Tæknivals
í verslanakerfunum hefði skapað
fyrirtækinu svigním á markaðin-
um, og þá sérstaklega vegna þess
að fyrirséð væri að margir þurfa að
skipta út hugbúnaði í þessum geira
vegna ársins 2000 og vegna Evr-
ópumyntarinnar.
„Það heftir einfaldlega sýnt sig að
við erum með mjög góða lausn á
þessu sviði og það er það sem gildir.
Útlitið er því jákvætt,“ sagði Sigríður.
VORUSKIPT
VIÐ ÚTLÖND
Verðmæti innflutnings og útfluti
*\.'L
ngs i
jari. - des. 1997 og 1998 (fob virði í milljónum króna) 1997 jan.- des. 1998 jan.- des. Breyting á föstu gengi’
Útflutningur alls (fob) 131.213,2 136.598,4 +6,0%
Sjávarafuröir 93.647,7 99.279,7 +8,0%
Landbúnaðarvörur 2.105,1 1.966,8 -4,9%
Iðnaðarvörur 28.756,7 31.455,2 +11,4%
Ál 15.196,7 18.416,9 +23,4%
Kísiljárn 3.709,4 3.211,9 -11,8%
Aðrar vörur 6.703,7 3.896,7 -40,8%
Skip og flugvélar 5.200,8 2.245,4 -56,0%
Innflutningur alls (fob) 131.325,7 162.103,1 +25,7%
Matvörur og drykkjarvörur 11.345,6 14.267,9 +28,1%
Hrávörur og rekstrarvörur, ót.a. 33.555,0 41.232,9 +25,2%
Óunnar 1.577,0 2.527,9 +63,3%
Unnar 31.978,0 38.705,0 +23,3%
Eldsneyti og smurolíur 9.895,6 8.048,6 -17,2%
Óunnið eldsneyti 294,8 320,4 +10,7%
Bensín, þ.m.t. flugvélabensín 1.912,7 1.619,5 -13,8%
Annað unnið eldsn. og smurolíur 7.688,1 6.108,7 -19,1%
Fjárfestingarvörur 32.793,7 42.342,0 +31,5%
Flutningatæki 18.064,8 26.018,2 +46,7%
Fólksbílar 8.360,8 10.923,3 +33,1%
Flutn.t. til atv.rek. (ekki skip, flugv.) 2.566,1 3.220,4 +27,8%
Skip 2.992,0 4.329,0 +47,4%
Flugvélar 158,1 3.508,6 -
Neysluvörur ót.a. 25.451,7 29.895,4 +19,6%
Vörur ót.a. (t.d endursendar vörur) 219,3 298,2 +38,5%
Vöruskiptajöfnuður -112,5 •25.504,8
* Miðað er við meðalgengi á vöruviðskiptavog; á þann mælikvarða er meðalverð erlends gjaldeyris
í janúar-desember 1998 1,8% lægra en árið áður. Heimild: hagstofa Islands
Af flutningatækjum varð mest
aukning í verðmæti innflutnings á
flugvélum (3,4 milljarðar) en einnig
varð umtalsverð aukning á verð-
mæti innflutnings á bílum (2,7 millj-
ai’ðar).
í Morgunfréttum Viðskiptastofu
íslandsbanka í gær segir að þróun
vöruviðskiptanna í desember sé
mjög jákvæð þrátt fyrir að vísbend-
ingar séu um að innflutningur verði
áfram mikill, t.d. á bifreiðum. Það sé
mjög mikilvægt fyi’ir stöðu krónunn-
ar og efnahagsmála í heild að vöru-
skiptin verði hagstæð næstu mánuði,
en nokkur óvissa sé um vöraútflutn-
ing næstu mánuði þar sem smæð
loðnunnar og erfíðleikar á mörkuð-
um gefí ekki miklar vonir um góða
loðnuvertíð.
Listi yfír 500 framsæknustu fyiúrtæki í Evrópu
Atlanta í 20. sæti
SJÖ íslensk fyrirtæki
eiga sæti á hinum árlega
lista yfir 500 framsækn-
ustu fyrirtæki í Evrópu
sem gefinn hefur verið
út. Þar skipar fiugfélagið
Atlanta tuttugasta sætið
annað árið í röð. Þetta er
í þriðja sinn sem listinn
er valinn. Eitt íslenskt
fyrirtækij stoðtækjafyr-
irtækið Össur hf., sem
Össur Kristjánsson stofnaði, hef-
ur ávallt átt sæti á listanum og er
eitt rúmlega 80 fyrirtækja í Evr-
ópu sem nær þeim árangri.
Þá hefur Þóra Guðmundsdótt-
ir, annar eigandi Atlanta, verið
valin af samtökunum „Europe’s
500“ sem framsæknasti frum-
kvöðull meðal evrópskra kvenna
og mun taka við sérstökum verð-
launum fyrir þá nafnbót úr liönd-
um Tonys Blairs, forsætisráð-
herra Breta, á ráðstefnu samtak-
anna 12. mars næstkomandi í Ed-
inborg.
Sex aðrir frumkvöðlar
Auk Össurar, Þóru og Arn-
gríms Jóhannsonar, eru sex aðrir
íslenskir frumkvöðlar með fimm
önnur fyrirtæki á listanum. Það
Þóra
Guðmundsdóttir
eru Friðrik Sigurðsson
með fyrirtækið Tölvu-
myndir, Helga Gísladóttir
og Eiríkur Sigurðsson
með Vöruveltuna sem
rekur 10-11 verslanirnar,
Rúnar Sigurðsson með
Tæknival, Einar Jónsson
með Nóatún og Ásgeir
Bolli Kristinsson með
NTC, sem rekur Sautján,
Morgan, Deres og Smash
verslanirnar.
I úttektinni kemur fram að
heildarfjölgun starfa var mest í
íslensku fyrirtækjunum eða að
meðaltali 40% á ári á tímabilinu
1992-1997 samanborið við 22%
fyrir öll fyrirtækin 500. Hvað
veltuaukningu varðar eru ís-
lensku fyrirtækin einnig efst á
lista með 37% meðaltalsaukningu
á ári samanborið við 24% fyrir öll
fyrirtækin á listanum.
Valið lýtur ströngum skilyrð-
um um vöxt og tilurð hans, s.s.
eignarhald frumkvöðuls, sjálf-
stæði, veltuaukningu, arðsemi,
stærð og aldur fyrirtækisins. Á
listann var valið úr hópi 18 þús-
und fyrirtækja sem voru svo aft-
ur valin úr milljónum fyrirtækja
í allri Evrópu.