Alþýðublaðið - 29.12.1920, Blaðsíða 2

2
alþyðublaðið
blaðsms er í Alþýðuhúsinu við
lagóifkstræti og Hverfisgötu.
Slmi
AugiýsiÐgum sé skiiað þaagað
eða í Gutenberg í síðasta lagi ki.
io árdegis, þaoa dag, sem þær
eiga að koma í bíaöið.
Áskriftargjald ein k:r. á
mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1,50 cm.
eindáikuð.
Utsöiumenn beðnir að gera skii
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungslega.
kappskákum við þaulæfða taflmenn
í Vest Point i Ameríku. Hann er
aðeins átta ára að aldri.
Wrangel hershðjðingí
og ófarir hans.
(Nl.)
Enginn hafði átt von á að
Wrangel mundi fara slíkar ófarir
og allra síst svo fljótt. Blöðira
sögðu uppreistir f Rásslandi eins
og fyr er frá sagt, kváðu Brussil
ofif og aðra helstu herforingja
Bolsévikka handtekna þótti þeim
og eigi líklegt að Rússar mættu
koma miklu fram eftir ófarirnar f
Póilandi og alt þeð ógurlega á-
stand sem þau með mikiili mælsku
útslcýrðu að þeir ættu við að búa
svo sem sult, strit, refsidóma ger-
ræði og líflát. En fróðir nienn þótt
ust að vísu sjá það fyrir, að
Wrangei fengi eigi haidið öliu
íandi sínu ef Bolsévikkar herjuðu
og franskir bbðamenn börðust
fyrir því að Frakkar færí til lið-
veislu við bann, en þeir fengu
eingu til vegar komið. Allir sváfu
f trú á sigur hans bæði f Frakk
landi og annarsstaðar í Vestur-
evrópu rneðan Bolsévikkar bjugg-
ust til að veita Wrangei atlögu
en eg æt!a að Millerand mundi
hafa klæjað bak við eyrað og ef
til vill Lloyd George lika, hefðu
þeir vitað að Bolsévikkar mundu
sópa Wrangel á háifum mánuði
norðan úr Ukraine suður í Seba-
stopol og þaðan af landi brott.
En nú naga peningamenn vest-
urríkjanna sig í handarbökin og
blöðin spyrja: Hvað veldur? Hvað
veldur þessum skindiflótta Wrang-
eis? Eg vil nú loks svara þessari
spurningu og þeirri raeð, hvers
vegna blöðin hafa rangar hug-
myndir um ástandið þar austurfrá
og hve rangar þessar hugrayndir
eru.
í fyrsta iagi veldur óförum
Wrahgels óforsjáini hans. Herlfna
hans var löng, varð hún þvf vfða
þunnskipuð svo liðið sat einkum
í bæjura og þorpum sem langt
var á milii. Einnig virðist hann
eigi hafa grunað fyrirætlanir Bol-
sévikka, eða þekt herstyrk þeirra
því hanra hefði hæglega getað
haidið Krím ef haraa hefði í tæka
tíð haldið undan til Perekop,
virðist hann hafa treyst ura of
sjálfum sér og hjálp Frakka, en
talið Bolsévikka magnþrota eftir
pólska stríðið og trúað fregnun-
um ura uppreisair og sundurlyndi
meðal þeirra.
í öðru lagi veldur herbrsgð Bol-
sévikka. Þegar þeir fóru yfir Dnepr
og hófu sókn á hendur Wrangel,
hafði hann orðið var við viðbúnað
þeirra og hafði hafið undanhald
sóttu nú Bolsévikkar á við Dnepr
með litlu liði hrakti Wrangel þá
til baka og lét stöðva undanhaldið,
en meðan þessu íór fram hafði
Budienny dregið saman riddara-
liðið á sléttunum fyrir vestan Don
og ruddist nú fram snúðugt að
hann rauf herlinu Wrangels og
komst að baki honum sem fyr
er sagt og tók Perekop.
í þriðja lagi veldur liðhlaup í
her Wrangels, telja raenra að ó
sigur hans við Perekop xi. nóv.
hafi að raestu leyti stafað af þessu
og er það næsta eftirtektarveit,
því jafnótt og Wrangel varaa lönd
bauð hana þaðan út her, höfðu
þessir menn áður verið undir
Bolsev. og mundi því ýmsum hafa
þótt líklegra að þeir hefðu kosið
þjóðræði Wrangels fremur en lýð-
stjórn Lenins éinkum þar sem
löndin eru bændalönd, en þeir
kusu hið síðara. í sarabandi við
þetta þykir mér hlíða að geta
þess að í öllum fyrri borgarastyrj-
öldum í Rússlandi síðan 1917
hafa verið mikil brögð að lið
hlaupi, meran minnast ófara Den-
ikins, Koltsjakks og Judenisj.
Aftur munu þess fá dæmi að
bolséviskar hersveitir hsfi gert
slíkt, t. d. ekki í pólska stríðinu.
Era fávizka blaðanna stafar af
því, að þau trúa hverri flugufregn
sem sögð er írá Rússlandi, og
einkum þeim, sem rýra eða meiða
stefnu Bolsévikka, enda þótt marg
sannað sé að flestar þeirra eru>
ósannar og samdar af óhlutvönd-
um mönnum, til þess að kasta
skugga á lýðstjórnina Sem dæmfe
vil eg nefna það, að nú er upp-
víst orðið að fregnirnar í haust5
utn uppreisnir í Rúrslandi voru
ósannar (sbr. Rosta l7/n o. fl.þ
Enda ér augljóst að ef bolsévikk-
ar hefðu verið lamaðir af upp-
reisnum eftir alt anraað, hefðu þeir
eigi getað búið svo vaskan her
og þann er sígraði Wr'angel og;
nú síðast þá Petljora og Balakb-
witsj. Virðist nær að halda aS4
þeir trúi á hugsjónir jafnaðarstetra-
unnar og sú trú hafi gefið þeim*
þanra kraft og einurð, sem eira-
kennir byltingaraenn ýmissa tfma;
(t. d. þá frönsku um 1800) seiEB
brestur era bognar ekki og hoifir
einart og æðrulaust á allan heim»
inn sem andstæðing.
Með sigrinum yfir Wrangel hafa
Boisévíkkar unaið aítur kornlönd
sín og kolahéruð. Þeir hafa unni©
aðgang að Svartahafinu og geta
þeir nú sjóleiðina flutt vistir og
hergögn til Mustafa Kemal senœ
nýlega hefir tekið herskipahöfnina,
Batum við Svartahafsbotn. í Se-
bastopol tóku þeir ógrynni her-
fangs, bæði matvæli, skófatnað
og fatabirgðir sem nýkomnar vom
frá Frakklandi, og heigögn ýms„,
og síðast en ekki síst hafa þeir
friðað larad sitt og eftir að þeir
einnig ráku af höndum sér Petljora
og Balakowitsj, íengið svigrúm tifc
að búa sig undir nýjar ofsóknir
borgaraþjóðanna og gagnbyltmga-
manna rússneskra.
Þessar raikiu ófarir Wrangels
sýna betur en flest annað, áð'
lýðstjórnin rússaeska er miklut
sterkari en tnenn alment grunar,.
að hinir kúguðu og snauðu verja
mannréttindi sín með blóði sínu, að1*
f kjarna lýðsins er mikill máttur^
Khöfra í nóv. 1920.
P. H.
Kolaskip kom í morgun til
Gasstöðvarinnar.