Morgunblaðið - 06.10.1999, Blaðsíða 6

4
MORGUNBLAÐIÐ
6 B MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER 1999
MARKAÐIR
Fiskverð heima
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Suðurnesja
|37.v|38.v|39.v|110
r
Um fiskmarkaðina þrjá hér syðra fóru alls 58,1 tonn af þorski í
síðustu viku. Um Fiskmarkaðinn hf. í Hafnarfirði fóru 16,5 tonn
og var meðalverðið 128,19 kr./kg., um Faxamarkað fóru 16,3 tonn
á 152,67 kr./kg og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 25,3 tonn á
169,11 kr./kg. Af karfa voru seld 37,3 tonn. í Hafnarfirði á 60,19
kr./kg.(2,31), á Faxamarkaði á 31,37 kr/kg (0,91) og á Fiskmarkaði
Suðurnesja á 40,49 kr./kg (34,11). Af ufsa voru seld 59,0 tonn.
í Hafnarfirði á 57,70 kr./kg (2,71), á Faxamarkaði á 52,96 kr./kg
(13,21), en á 58,37 krikg (43,01) á Fiskmarkaði Suðurnesja.
Af ýsu voru alls seld 69,2 tonn. Á Fiskmarkaðnum hf. í Hafnarfirði
á 158,79 kr./kg (8,21), á Faxamarkaði á 114,86 kr./kg (30,81) og
á 122,78 kr./kg (30,21) að meðaltali á Fiskmarkaði Suðurnesja.
Kr,/kg
-80
-70
Karfi
Kr./kg
80
70
60
50
40
Sept
34.v| 35 v l 36.v 137.v 138.v 139iv
} Fiskverð ytra j
September
35. vika
ÞorskumHBB Karfi ''tmam Ufsi *■■■■> Ýsaaaa Skarkoii
Alls voru seld 208 tonn af fiski í Bremerhafen í síðustu viku.
Þar af voru 187 tonn af karfa á 84,34 kr. hvert kíló að meðaltali.
Alls voru seld
765,2 tonn af fiski
á fiskmörkuðum í
Grimsby í 39. viku.
Meðalverð á þorski
var 232,76 kr./kg,
167,58 kr/kg áýsu
og 248,27 kr./kg á
kola. Fiskverðvar
sem hér segir...
Lægsta Hæsta
Þorskur kr/k9 kr/k9
Stór 279
Meðal 233
Utill 186
Ysa
Stór 205
Meðal 168
Lítil 130
Koli
Stór 298
Meðal 242
utni 205
Lýsingnrinn haslar sér völl
sem staðgengill þorsksins
Framboðið enn nóg en
stofnarnir missterkir
ÞORSKUR og ýsa eru orðin
svo dýr matur í Bandaríkjun-
um, að það er varla boðið upp
á þessar tegundir í almennum
mötuneytum og jafnvel Ala-
skaufsinn er alveg á mörkunum. Af þeim sökum er mikill og vaxandi áhugi
á lýsingnum enda hefur hann flest það til að bera, sem neytendur vilja:
Hann er hvítur í kjötið, beinlaus og ódýr. í vor er leið fór pundið af fryst-
um þorskflökum á rúmlega 220 kr. ísl. og þá vantaði lítið á, að Alaskaufsinn
færi í 150 kr. Þetta er hærra verð en neytendur almennt eru tilbúnir til að
greiða og það er því ekki að undra, að áhugi á lýsingnum skuli hafa aukist.
Lýsingur og lýsingur geta raun-
ar verið sitt hvað því að tegundirn-
ar eru á milli 10 og 20 og finnast
víða um heim. Sumar eru mjög góð-
ar til átu en aðrar ekki. Yfirleitt er
lýsingurinn ódýr en þó með þeirri
undantekningu, að tvær tegundir,
sem veiðast við Suðvestur-Afríku,
eru í nokkuð háu verði.
Vandræðafiskur
I Bandaríkjunum er lýsingurinn
veiddur snemma sumars við norð-
vesturströndina og ársaflinn um
eða yfir 230.000 tonn. Er fiskurinn
oftast á bilinu eitt til tvö pund og
flakkar á milli Kaliforníu og Bresku
Kólumbíu.
I þessum Kyrrahafslýsingi er
mikið um ákveðið sníkjudýr og þess
vegna er oft talað um hann sem
hálfgerðan „vandræðafisk". Ef fisk-
urinn er ekki kældur strax veldur
sníkjudýrið niðurbroti í fiskholdinu,
sem verður síðan eins og hlaup-
kennt þegar fiskurinn er soðinn. Á
þessu hefur verið tekið, jafnt á bát-
unum sem í vinnslunni, og með svo
góðum árangri, að oft er boðið upp
á ferskan lýsing á mörkuðunum á
austurströndinni.
Lýsingur veiðist líka í Norðvest-
ur-Atlantshafi og á áttunda ára-
tugnum var ársaflinn oft um
100.000 tonn. Nú er hann ekki
. nema um 15.000 tonn og að mestu
unninn á Rhode Island. Við Kanada
er aflinn á bilinu 8.000 til 10.000 ár-
lega.
Hér eins og víðar er um fleiri en
eina tegund að ræða og raunar er
hvíti lýsingurinn, sem svo er kallað-
ur, alls ekki lýsingur, heldur þorsk-
fiskur. Hann er líka yfirleitt um 10
pund og er ýmist seldur heill eða í
Ný|a<>Eiigland
flökum. Af þessum fiski er landað
árlega 2.000 til 3.000 tonn.
Mest flutt inn til Bandaríkjanna
frá Argentínu
Algengasti innflutti lýsingurinn í
Bandaríkjunum kemur frá Argent-
ínu eða um 10.000 tonn af flökum
árlega, þar af helmingurinn í blokk.
Er þessi fiskur fremur smár, um
þrjú pund að meðaltali, en 1996 var
aflinn alls um 700.000 tonn. Gífur-
leg rányrkja átti sér stað í þessum
veiðum og vegna aðgerða til að
vernda stofninn er heildarkvótinn á
þessu ári aðeins 150.000 tonn. Þessi
sami stofn heldur sig raunar einnig
innan lögsögu Uruguays en samt er
talið, að heildarveiðin úr honum fari
ekki yfir 200.000 tonn á árinu. Á ár-
unum 1992 til 1997 var meðalaflinn
um 650.000 tonn að því er gefið var
upp en talið er, að í raun og veru
hafi hann verið miklu meiri. Til
dæmis eru spænsku verksmiðju-
skipin, sem fengu kvóta vegna
samninga Evrópusambandsins við
Argentínu, talin hafa veitt miklu
meira en þeim var leyfilegt. Ein af-
leiðing rányrkjunnar er sú, að með-
alstærð fisksins hefur minnkað
mikið og raunar ætlaði Argentínu-
stjóm í upphafi að banna lýs-
ingsveiðar alveg á þessu ári. Hvarf
hún þó frá því eftir að sjómenn
höfðu efnt til mikilla mótmæla á
götum Buenos Aires.
Góð staða við
Suðvestur-Afríku
Það er helst, að lýsingsstofnamir
við Suðvestur-Afríku standi vel en
kvóti Suður-Afríku á þessu ári er
160.000 tonn og 200.000 við Namib-
íu. Lýsingurinn veiðist einnig við
Chile og Perú og áður en E1 Nino
kom til nú síðast var ársaflinn um
250.000 tonn. Síðan hefur hann
minnkað um helming en mest af
honum er flutt til Evrópu. Önnur
og stærri tegund, sem er markaðs-
sett undir heitinu „Suðurskauts-
drottningin", veiðist undan Suður-
Chiie og dálítið við Nýja Sjáland.
Er ársaflinn á milli 30 og 40.000
tonna.
Þótt lýsingsstofninn við Argent-
ínu standi illa, er framboðið á
heimsmarkaði nægilegt. Veiðin við
norðvesturströnd Bandaríkjanna
var góð, 232.000 tonn, og fyrir norð-
an landamærin í Bresku Kólumbíu
var aflinn 90.000 tonn.
Þorskskorturinn og mikil verð-
hækkun i kjölfarið hefur að sjálf-
sögðu híft upp verðið á Aiaskaufsa
og lýsingi en verðið á síðastnefnda
fiskinum hefur þó hækkað miklu
minna en á þorskinum.
Fiskistofnarnir að
rétta úr kútnum
FISKISTOFNAR við Nýja-England í Bandaríkjunum hafa verið í mik-
illi lægð um árabii en eru margir hverjir að ná sér á strik, samkvæmt
nýjum rannsóknum. Vísindamenn þakka þetta hertum reglum og
miklum fórnum fiskimanna á svæðinu, að því er segir í Seafood
Business.
Meðal þeirra stofna sem nú eru á uppleið er hörpudiskstofninn á Ge-
orgsbanka en samkvæmt rannsóknum hefur stofninn ekki verið jafn
stór síðan árið 1982, einkum á svæðum sem hafa verið lokuð fyrir veið-
um. Þá er þorskstofninn á Georgsbanka taiinn hafa stækkað um 43%
frá því hann var í lágmarki árið 1995. Vísindamenn segja stofninn
engu að síður eiga erfitt uppdráttar vegna lélegrar nýliðunar. Eins
hefur ýsustofninn á svæðinu fjórfaldast frá árinu 1993 og hefur ekki
verið jafn stór í nærri tvo áratugi. Árið 1990 var um 2.400 tonnum af
ýsu landað á Nýja-Englandi en aðeins um 400 tonnum árið 1995. Afl-
inn hefur hins vegar aukist jafnt og þétt og á síðasta ári var landað
þar um 2.800 tonnum. Eins hafa margir fiatfiskstofnar á Georgsbanka
rétt úr kútnum og hefur lúðustofninn stækkað meðfram allri strand-
lengjunni. Lúðuaflinn var um 14 þúsund tonn árið 1990 en fór niður í 2
þúsund tonn árið 1995 en hefur aukist lítillega siðan, var 3.300 tonn á
síðasta ári. Skarkolastofninn hefur staðið nokkuð í stað, þrátt fyrir lé-
Iegan vöxt í yngstu árgöngunum. Lýsingsstofninn er í lágmarki en vís-
indamenn telja að hægt verði að byggja stofninn upp á næstu 5-10 ár-
um. Þessar niðurstöður verða kynntar yfirvöldum í Nýja-Englandi
sem sefja reglur um veiðar í kjölfar þess. Talsmaður þeirra hefur sagt
að ekki sé tímabært að slaka á regium, heldur verði áfram að byggja
upp stofna til lengri tíma litið.
Innflutningur
Evrópusambandsins
á flökuðum lýsingi
i—i Argentína ga Perú
□ Namibía □ S-Afnka
140 þús.tonn .....- .....—
120
100
i—i Chile
Q Aðrir
aWBW»WMHHHHBWWM«MHMHM»WIH»WnWMW.'llilliilWli 'IIWM—WKW8a»j|—WW—WWPWI

Botnfiskur
Lítil spurn
eftir botnfíski
• EFTIRSPURN eftir botn-
fiskafurðum í Bandaríkjunum
hefur verið dræm síðustu mán-
uði og almennt er lítið um að
vera á markaðnum. Þorskveiðar
hófust á ný við Nýfundnaland í
júlí en aflabrögð hafa verið léleg
til þessa og ekki er búist við að
veiðarnar hafi áhrif á markað-
inn eða verð á þessu ári. Þegar
hafa verið veidd um 80% af
þorskkvótanum í Kyrrahafi og
því viðbúið að framboð af Kyrra-
hafsþorski verði lítið það sem
eftir lifir ársins. Utflutningur
Islendinga á frosnum flökum,
einkum til Bretlands og megin-
lands Evrópu, hefur aukist og er
gert ráð fyrir að það skapi þrýst-
ing á flakamarkaðnum en hafi
tiltölulega lítil áhrif á saltfísk-
markaðinn.
Uppsjávirflskur
• NORSKUR makríll hefur verið
ráðandi á makrílmörkuðum und-
anfarin ár en á síðasta ári fluttu
Norðmenn út. um 140 þúsund
tonn af makríl til Japan og er bú-
ist við svipuðu magni á þcssu ári.
Rússar hafa hinsvegar að undan-
förnu veitt makríl rétt utan
norsku efnahagslögsögunnar og
hyggjast markaðssetja makrflinn
í Japan sem „norskan" makríl.
Gæði makrflsins eru hinsvegar
sögð vera mun Iakari hjá Rússun-
um og er búist við ólgu á mark-
aðnum vegna þessa.