Alþýðublaðið - 04.08.1934, Blaðsíða 2

LAUGARDAGINN 4. AGÚST 1934
3
HANS FALLADA.
Hvað nú —
ungi maður?
tslenzk þýðing eftir Magnús Asgeirssort.
„Bíddu heldur þanga'ð til annað kvöld,“ siegir Pússer.
„Niei, ég fer þangað um hádegið á miorgun."
Og þetta er gert. Mergunmatnum verður að sleppa. Fjöriutíiui
pfenningar fara í strœtisvagna. En það er alt af svona, að sá, siem
á að bo.rga peninga, lætur sér sjaldan liggja jafnmiMð á og sá',
sem ætlar að ná í þá. Hann ætlar sér ekki að gera neinn hávaða
út af þessu, hieldur bara að flýta fyrir hlutunum. Jæja, það teri
skiemst af að siegja, að hann kemíur í skrifstofubyggingu sjúkrá-
sjóðsins. Það er skrifstiofubygging með dyraverði, geysistórum
forsal og afgreiiðslustofum, skreyttum af mikiKi l'ifet. Þess háttar
stofnanÍT hafa ótrúleg áhrif á þann, sem þangað kemuir í fyrsta
skifti.
Þangað kemur sá ungi hieimilijsfaðir Pinmeberg og vill fá hund-
rað mörk, eða kannske verða það hundráð og tuttugu mörk, því
að hann hefir enga hugmynd um. hvað eftir verður, þegar spítala-
kostnaðurinn er frádneginn. Hanin kemúr nú, í stóra, bjarta sk.rif-
stofubyggingu og stendur áberandi lítill og umkomulaus í for-
salnum. Hundrað mörk, Pinnieberg litli! Hér er m:i/ Ijönavelta.
Þessi hundrað mörk eru þér ef til vil.1 mikils virði. Okkur stendur
alveg á sama um þau, þau exIU algert aufcaatriði hjá okkur. Það
er að segja, náttúrlega er ofckur ekki sama um þíessi hundnáð
mörk, það færð þú að reyna á eftir. Auðvitað er þessi bygging
reist fyrir tillög þín og annara smæiWngja, en vertu nú ekki aðl
hugsa um það. Við niotum tillagið þiítt nákvæmlega eins og lögin
fyrirskipa.
Það er þó huggun fyriir Pinneberg, að fyrir innan borðið situr
skrifstofuífólk á borð við hann íýálfan, staiffsbræður hans að vissu
leyti. Pinnebierg skimar alt í kiingum sig og finnur síðan af-
greiðsluborðið, sem mierkt er meðl bókstafnum P. Þar situr unguir.
maður óafgirtur rétt hinum megin við borðið.
„Pinneberg,“ segir Pinnieberg. Jóhanines að skírnarnafni. Núm»
erið mitt er 606867. Konan mijn hefir eignast barn og ég hefi sianit
yður bréf út af fæðingarhjálpmni --“
Ungi maðurinn er önnum kafinn víð að blaðla í spjaldskrá og
hefir því ekki tíma til að líta upp, en hann bandar hendjinmá ogf
segir: „Samlagsskírteini!“
„Hérna — Ég heffi skrifað---“
„Fæðingarvottorð!“ segir ungi maðurínn og réttir hendina út
aftur. |
Pinneberg svarar mjög svo auðmjúkur í rómnum: „Ég hefi
skrifað yður log sent yður öll plögg frá’spítalanum.“
Ungi maðurinn lítur upp og virðiir Pinneberg fyrir ''sér. „Já,
hvað er það þá, sem þér viljið?"
„Ég ætlaði að spyrja um, hvort þetta væri alft í liagi. Hvort búfð
ALÞÝÓUBLAÖIÐ
væri að senda peningana. Ég þarf á peningum að halda.“
„Það þurfum við allir.“
Pinnieberg spyr, enn blíðari en áður: „Er bújð að sönda pe^niiing-
anici til mín?“
„Ég veit það ekki,“ seglr Unigi maðurinn. „Or því að þér hafið
snúið yður skriflega til okfcar, fáíð þér lífca skiíiífliegt svar.“
„Gæt'iö þér ekki athugað, hvoit búið væri að afgreiða þá?“
„Hjá okkur er alt afgneitt jafnóðum."
,, Ef alt væri afgreitt strax, æ|tt,i ég að vera búifnn að fá þá.“
„Þér getið ekbert vitað um, hvernig vlð afgreíðum hérna. Héjtí
verður alt að ganga gegnum margar deildir."
„Já, en ef pieningamir hafa verið sendijr strax —“
„Hér er alt afgreitt jafnóðum, svo að þér getið verfð alveg ró-
legir.“
Pinneberg segir í hógværum rómi, en þó eínbeittur: „Kamnske
þér vilduð samt grenslast eftir því, hvort þetta ejr í lagi eða ekki’?“
Norðmenn kreíjasí af;|Mim
nazistnm, að peir iátl fíiðat-
vini lansa.
Margir Norðmenn, karlar og
koiniur, hafa sent Hitler Þýzkan
landsikanzlara ávarp og skora á
hanin að látla lausa friðarvini þá,
isem eilui í haldl í þýzkum langa-
búðum. Mieðál þeirra, sem skrif-
uðiu undir ávarpið, er skáldbonan
Sigrid Uindset og Erik Wenerir'
skjold.
HÚSMÆÐUR!
Farið í „Brýnslu",
Hverfisgötu 4.
Alt brýnt, Sími 1987.
Bezt kaap fást i veszhm Ben. S. Þórarinssonar.
SELO filmiir 6x9,
8 mynda, á kr»
1,20.
k. SELO filmur 6,5 X
lt,8 mynda, ákr<
1,00«
Sportvoruliás Reyklavlkur
Ódýrt. Klæðaskápar, barnarúm
og borð. Lindargötu 38.
AÐALSKILTASTOFAN, Grjóta-
götu 7, uppi. Öll skiltavinnafljótt
og vel af hendi leyst. Sanngjarnt
verð. Opi:n allan daginn.
Beztu og ódýrustu sumarferðirn-
ar verða nú eins og áður frá
Vörubílastöðinni í Reykjavík, sími
1471.
Ljósakróna til sölu ódýrt á
Þórsgötu 7.
Alt af gengur það bezt
með HREINS skóáburði
— gljáir afbragðs vel. —
Mstofnstarf.
Reglnsamur maðiir, vannr skrift*
nm og bókhaldi, óskar eftir <at-
vinnn.
Framköllun, kopiering og
stækkanir, fallegar og end-
ingargóðar myndir fáið
þið á Ljósmyndastofu
Signröar Guðmnndssonar
A. V é< Lækjargötu 2. Sími 1980
Framtíð unga fólksins
í Reykjavík.
Eftir^Benedikt Jakobsson, leikfimiskennara.
itmi ’
I.
Það virðist mjög rótgróinn
hugsunarháttur hjá íslendingum,
að þeir viti, geti og kunni alt,
og áð íslenzk mientuu og mienn-
iug sé dýpá og heilsteyptari en
dæmi séu til hjá öðrum þjóð-
um. Það hafa jafnvel heyrst radd-
ir um þáð, að íslenzku þjóðinni
væri ætláð það hlutverk, að vera
öndvegisþjóð alls mannkyns i
menninigar- og þjó'ðþrifa-málum.
Þetta er mjög glæsilegt og æski-
Legt takmark, en því miður svo
fjarstætt hinum munverulega
þroska þjóðarihnar, að hætt er
víð að fari fyrir ofan garð o g
neðan hjá öllum almeniningi. Af
sömu ástæ'ðum er þetta í raun
iog veru hættuleg hugsjón. Vegna
þess áð þjóð, siem er eftirbátur
anuara hvað ytri og innri þroská
snertir, hindrast í éðlilegri þróun,
á'líti hún sig standa framar öðr-
um þjóðum..
Til þess að einstaklingar og
þjóðir nái nokkrum verulegumí
þroska í menningarlegu tilliti, út-
heimtlst næmur sMlningur fyrj(r
því, hvað miður fer hjá hverjum1
einstökum og þjóðarheildinni, œn
frernur þrá til þroska og umý
bóta.
Framfaraviðleitni okkar er víða
í molum. Það eru ekki nægiilega
skarpar línur dnegnar í stefnu<
málum þjóðarinnar í mienningar-
O'g menta-málum. Þjóðarlíkaminn
er meinsemdum hlaðinin. Á þeim
verður að stinga, eigi þjóðlff og
menning að þróast mieðal Isliend-
'inga.
Það er daglega rætt og stund-
um ritað um hina spiltu og brek-
óttu æsku hér í höfuöstaðnum,
að hún sé í alía staði lafcari en
eldra fólkið, þegar það var
ungt. Auk þess að unglingamir
söfckvi sér niður í alls konar
nautnalíf og drabb um ferming-
araldur. Þetta mun vera rétt í
flestum aðalatriðum. Staðhættir
og lilfsskilyrði Reykvíkinga hafa
gerbreyzt nú síðustu 20 árin, þvj
miður ekki í öllu tilliti til hins
betra. Skemtana- og nautna-lif
bæjarbúa er sjúkt. Götu- og um-
ferða-menniing svo að segja ó-
þekt og spilling ríkjandi í tlest-
um félagsskap, hvort sem hann
er bygður á pólitískum eða menn-
ingarlegum grundvelli. Reykjavík
hefir vaxið örar að íbúatölu en
að menningarlegum þroska. Það
mætti líkja henni við garð, siem
er fullur af illgresi. Fyrst þarit
að tfna alt illgresi burt, elgi garð-
jurtirnar að ná mokkrum þroská.
Eig'i R'eykjavík að verða menniing-
arbær, þarf að bæta vaxtairskil-
yrði h'Lnnar ungu kynslóðar.
II.
1 daglegu máli er oft talað um.
tvenús toonar mennilngu, andlega
og lfikamlega. Með andliegri menn-
ingu er þá átt við árangur teninh.
staklinga og þjóða í bókmentum,
vísiilndum og listum. En með lík-
amlegri er átt við ytri heilbriígðií
o-g gla:simensku í framkomu og
breytmi. Ef til vili má segja, að
þessi skiiftiing sé ekki raunverU-
leg, heldur aðeins tvær ytrimynd-
iir framkaliaðar af eðli miánnsiins',
sem aftur á móti skapast af
tvennu, arfgengum lei'ginlieikum og
ytrj 'skiiyrðum og umhverfi.
Reykjavík er það ytra umhverfi,
sem hlýtur að móta þá æsku, síem
hér fæðjlst og elst upp. Það er
því skylda bæjarfélagsins og allra
iiáðandi manina, að leggjast á eitt
til að skapa æskunni möguLepka
til andlegs og líkamliegs þroska.
Mér detta ósjálfrátt í hug kenn-
ingar franska heimspekinigsins
M'Onteisquiieu um áhrif náttúru-
fegurðar og veðurlags á lundarri
far og skapgerð mannsins, þegar
ég igeng um götur borgari’nnar og
lít alla þessa steinkumbaldá,
steinlögö stræti og moldargötur,
Hvernig >er hægt að búast viið,
að göfugustu spirur mannlegs
eðlis nái veruLegum þroska í
slíjkum jarðvegi? — Hvert á unga
fójkið að fara í frístundum sinuin
til að kasta af sér áhyggjum
morgundagsins? Hvar á það að
Leita næðis til að brjóta mál'-
efni til mergjar? Og hvert á það
að fara til að veita hreyfingarþöirf
sáinnii útrás á hollan hátt?
Nú sem stendur getur Reykjá-
ví|k ekki fullnægt þiessum kröf-
um íbúa sinna nema að 1‘itlu
Leyti. AfLeiðingin verður auðvijtað
sú, að unga fólkið leitar sér
dægrastyttingar á kaffihúsum við
dillandi jazzmúsík og á götu-
hornum félagsskapar til einnar
nætur.
III.
LEIKVELLIR BARNA.
Það er ekki sjaldgæfur viið'-
burður, að sjá ungbörn liggja í
götui]ennum og á gangstéttum
þegar sólsMn er og hlýtt, óhroLtn
og jlla til redka. Þetta er bein
afleiðing af því bæjarskipulagi,
sem ríkir hér. Leiikvellir barn-
ainna er gatan fyrir utan húsdn,
sem þau eiga heima í, og lysti-
garður unga fólksins er AustúT-
stræti.
Slæm ráðstöfun var það, að
leggja inýja götu yfir Landakots1-
tún samhliða Garðastræti og
selja undir hús í stað þess að
girð'a þann hluta túnsins, sem
hærinn hafði til umráða, og búa
þar til Idifcyelli fyrir börn mieð
skemtigarðsisniði. Því Leikvellir
barna eiga ekki að vera moldar-'
flög eðá steinport, heldur sand-
og gras-vellir með sem fjölbreytt-
ustum jurta- og trjá-gr óðrl í
’kring. Jurtir og tré eru lifandi
einstakliingar, eins og menn og
dýr, að vísu ekki máli gæddir,
en þó nauðsynlegur hlekkur í
keðju lífsins. Það á að kenna
börnum og unglingum að sjá það
jfagra í náttúrunlni, en það verður
ekki gert mieð því að ala þaú
upp á götunni. Þeir kennarar, sem
hér hafa komið á vor- og sumar-
námsfceiðum, eiga þakkir skilið
fyrir gott og nytsamt starf.
(Meira.) Bsneclikt Jakobsson.