Alþýðublaðið - 04.08.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 4 AGOST 1934
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
/VLÞÝÐUBLAÐIÐ
1)AGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJÖRI:
F..R. VALDEivIARSSON
Ritstjóm og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Símar:
1900: Afgreiðsla, auglýsingar.
1901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
1002: Ritstjóri.
1903; Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6 — 7.
Nailaskapur.
Hver leknn og einasti ma&ur,
siem hiefir frétt af framkomu í-
haldsins á síðasta bæjarstjórnar-
fundi, er sannfærður ium j>að,
að ihaldið sé eitt naglalegasta og
siingjarnasta afturhald í víðri ver-
öld.
Verkanrenn, siem vinna hjá bæn-
um, fara ffam á pað við fulltrúa
sína í bæjarstjórniinni, að þeir
beri fram tillögu um, að peim
verði veitt sumarfrí, eins og öðr-
um hiinum fastlaunuðu og hálaun'-
uðu starfsmönnum bæjarins.
Þetta er giert. En íhaldið bregðf
ur við og telur ekki fært að sann
joykkja slíka tillögu fyr en að
rannsakað sé til fulls, hvort
veikamiennimir leigi rétt á ínofckru
sumarfrh.
Þegar fulltrúi verkamannanna
í bæjarráði kemst á snoðir urn
það, að þennan ranmsóknarfyrif-
slátt eigi að nota til að svæfa
miálið, ber hann fram tillögu um
að verkamöinniunum sé veitt eiins
dags ieyfi. Það er drepið.
Þá ber hanu fram tillögu um
að verkamönnum verði lieyft að
Ifara í bílum bæjarins einu sinnái'
út úr bænum.
Það er samþykt. En framkvæmt
á þann hátt, að verkameninirnir
megí ekki taka konur sínar meö,
að þeir skuli borga bílstjóranum!
og borga benzmið! Gúmmíslitið
skulu þeir hafa frítt! En sú
rausm!
Hefir mokkur nokkru sinni þiekt
sivo svívirðilegan gníara og niríi(t,
að bann hafi komist fram úr
þessu.
Og emn annað dæmi:
Áhugakiouur neyna að koma
bágstöddum mæðrum til hjálpar.
Þær berjast fyrir því, að komiiðj
verði á fót mæðrastyrkjam, svo
að öryggi einstæðra og allslausra
mæðira batni ofurlítið. Þær vita,
að biö opinbera gerir ekki neitt
nema mieð því, að málið sé undir* 1-
búið.
Þær safina því skýrslum umj
land ált. Ails staðar genguf
skýrs iu söfnunin vel inema í
Reykjavík. Þær fá þá tvær fá-
tækar konur tii að ganga uiií
bæinn og safna skýrslum um kjör
einstæðira mæðra. Síðan fara þær
fram á það, að bæjarsjóður
Styrki þesisa starfaemi mieð 400
kr. framlagi, svo að hægt sé að
borga þessum tveimur konum
kaup.
En íhaldið segir nei. Mennirn-
;ir, sem hafa frá 9—15 þús. kr.
árslaun, vilja ekki styrkja starí.
Frelsisbarátta ameriskra
Verkföll geysa nni ðll Bandaríkfn. Barlst
er aðallega nna pað hvort verkamenn sknli
hafa leyfi til að vera i sfnnm efgin verka~
mannaf élðgnm, eða f élðgnm atvinnurekenda*
MARKET-STREET I SAN FRANCISCO.
Þar urðu ákafir götubardagar um daginn.
Litlar fréttir hafa borist af því,
hver lok verkfahanna í San
Francjsoo hafi orðið. En líklegt
ier að stjórnimni hafi tekist að
koma á einhvers konar sættuim,.
Verkföliin í San Francisoo eru
einhver stærstu verkföll, sem
komið hafa í Bandaríkjunum. En
undanfarna mánuði hafa verkföll
veriö þar mjög tíð, og hafa nrillj-
óinir verkamamna tiekið þátt í
óiniir verkamanina tekið þátt í
þeim.
Ástæðan fyrir hinum miklu
verkföllum í Bandaríkjumnn ligg-
mr í því, að verkamenn þar ieru
í raun og v-eru fyrst nú að vakna
til meðvitundar um það, hversu
miklu samtöik þeirra geta áork-
að til hagsbóta fyrir stéttarheild-
ina.
Til þessa hafa verkamannasam-
tök engan eða mjög lítinn rétt
haft í Bandaríkjunum. Atvinnu-
nekiendurnir höfðu sjáifir sitn
vierkamánnafélög, sem þeirstjórn-
uðu 'ög réðu að öllu leyti. AJlijr
verkamienn, sem uninu í verk-
smáðj'Uim þeirra, voru skyldir ti!
að vera í þiessum verkamanna-,
félögum. Ef þeir neituðu því og
vildiu vera í sínum eigin frjálsu
félögum, voru þeúr útilokaðir frá
allri vilnnu.
Símskeytin, sem hingað hafa
bordst um verkföllin í Bandaríkj-
unum, hafa öll undantekningar-,
laust verið eins og neyfarar. Alt
befir snúist um uppþot og alt
verið gert til að gera atburðina
að spennandi reyfurum. Hins veg-
ar hefir ekkert veriö skýrt fnáj
sem steínir að því að bæta kjöf
mæðra með lítiJ, allslaus börn,
mieð 400 krónum!
Þannig er íhaldið, og mikijð
mega þeiir skammast sín, sem
hafa gefið því valcl til að franh'
kvæma slífca hluti.
I embættaveitingum sínum er
íjhaldið jafn-nagialiagt, auðvirði-
legt iog heimskt.
1 öllum þessum atriðum hefir
það sýnt sitt sanna innræti og
andlega ástand, og það mun því
verða sýnt, er timar líða, að mieic(
slíkum verkum er það að reyra
snöruna að sínum eigin hálsi.
eðli þiessara verkfalla, sem eru
í raun og veru frelsisbarátta ámh
erískra verkamanna.
Þó eru það þau atriði, sem
mest eru athyglisverð og setrij
nauðsiynlegt er að veita athygh.
Þegar Rioosevelt forseti gaf út
NIRA-boðskap sinn, var það á-
'kveðiðí í 7. grein hans, aði verka-
menn skyldu vera frjálsir um
það', í hvaða verklýðsfélagi þeir
væru, lOg að þeim atviinnurekenid-
um skyldi refsað, sem gerðu til-
raun til að hefta þá í því.
Green, forseti ameríska verk-
lýðssambandsins ,sagði nýlega i
ræðu, að þessi 7. greiin NIRA-
b'Oðskaparins væri „Frelsisskrá
amerískra verkamanna".
Um leið O'g þessi boðskapur var
gefinn út, var ei'ns og fjötrar
brystu af verkamönnuin. Þeir
hópuðust inn, í h.iin frjálsu verka-
niannafélög og neituðu að vera í
verkamannafélöigum atvininurek-
enda.
En atvinnurekendur gerðu
margs konar tilraunir til að vinna
gegn þessari nýju hreyfi'ngu. Þeir
reyndu aðaUiega að beitia gamlla
ákvæðinu um, að þeir verkamenn,
sem lekki væru í verkamannafé-
lögmm þeirra, skyldu enga vinnu
fá, iog þetta var eitt af aöalatriö^
unum í deilunum í San Franc-
isoo.
Verkamenn svöruðu svo að
siegja alls staðar siem þ'etta vajr
II
reynt með því að hefja verkfölT,
og leftir því sem verkföllin stóðu
lengur, því fleiri verkamenn lögðu
niður vinnu iDg því harðari uröiul
ddlurnar.
Ástæðurnar fyrir því að verk-
föJJ verða harðari og ofsafengn-
pri í Ameriku en annars staðar,
t. d. í Evrópu, stafar af tvennu
aðallega.
Lögregla og berlið ganga fram
með mikiJJi grimd og beita ails
k'Oinar vopnum gegn vopnlausum
verkamöinnium. I verkföllunum í
San Francisoo voru t. d. notaðir
„tankar“ og hríðskotabyssur.
Hins vegar eru amerískir verka-
mienn ekki „lærðir" verkfaJls-
menin. Þeif' láta ýmisJegt, sem
ekki kemur verkföllunúm við í
raun og veru, setja svip á deil-
urniar. T. d. með götuuppþotum
og þvílíku. Þetta fer þó mínk-
andii eftír því sem ameriskir
verkamienin læra skipulagsaöferð-
ir evrópiskra verkamanna.
Það má segja, að skipulögð
verklýðssamtök undir stjórn
verkalýðsins sjálfs, sem snýr sér
gegn inúverandi auðvaJds- og
kreppu-skipulagi, en treystir ein-
göinigu samtökum sínum og stétt
sinni, séu nú í sköpujn, í Amieríku.
Þetta sést meðial annars á þvi,
þö í hinnm frjálsu verkamanna-
félögum eru görnlu stjórnendurnir
að JoSnia úr valdastólunum, en
þejr hafa þótt hlédrægir í bar-
áttuniui fyrir hagstmunum verka-
manna, log jafnframt eykst fylgi
hinna róttækari stjórnmálatireyf-
iinga, og þá fyrst og fremst jafn-
aðjarmannaflokksins, >en foringi
hans ier Norman Tboimas, glæsi-
legur maður og duglegur.
Bariátta verkalýðsims í Banda-
ríkjunum fyrir fnelsi sínu verð'u.r
erfið, og hann verður að færa
margar fórnir til þess að vinna
siigur.
En alt bendir tiJ þess, að harat
ööli'st fljótt þann skiJning, sem.
verð'ur að vera fyrsta skilyrðiÖ,
fyrir sigri hans.
Það er áreiðanlegt, að stefna
Roosievelts forseta hefir mjög
flýtt fyrir þeirri þróun, sem færjfa
verkalýðnum í Bandarikjuntun
völdin 1 be'ndur að lokum.
Gissur Bergsteinsson
fulltrúi heifiir verið settur for-
maðlur rikisskattanefndar í sthð
Hejrmanns Jónassonar fors'ætisráð-
herra.
Hermenn og lögregla á verði við verksmiðjur í úthVjerfi
San Francisoo.
;b
Atvinnubótavinna
á að hefjast næsin
daga
í fyrrad. var lialdinn fundur í
bæjarTáði, og var þar samþykt)
að fela bæjarritara að hefja at-
vinnubótavinnu nú þegar.
I fjárhagsáætlun bæjarins er
gert náb fyrir, að lán skuJi tak-i
ast til atvinnubóta að upphæð
150 þúsund krönur. Og í trausti
þipss, að þetta lán fengist þegar í
stað, var tillagan samþykt. I
Auðvltað hrökkva 150 þúsund
krónur skamt til að bæta úr at-
vinnuþörf bæjarbúa, ep íhaldið
skamtar þannig, og það er áredð-
anliqgt, aö þetta fé verður búið
þegar ha'ustar og atvinnuleysið1
eykst enn meir.
Alþjóðamöt
ungra jafnaðarmanna.
Ungir jafnaðarmenn halda
fjórða hvert ár aJþjöðamót.
Síðasta alþjóðamót þeárra var
haldið 'árið 1929 í Vínarborg, og
mættu þar 52 þúsundir ungra er-
lendra manina.
Alþjóðamót átti áð halda i
fyrra, en fórst fyrir vegna ým-<
issa orsaka.
Á laugardaginn hefst eiti' slikt
alþjóðamót í Lúttích í Belgíu, og
á það að standa í þrjá daga1.'
í ráöi var að halda mót þetta
í Brússel, en yfirvöldiin þorðu
ekki að leyfa það.
Nýr flóabátur
„Fagrane^" heitir nýr flóabát-
ur, sejm kom hingað í gáer,. Mun
uann þiegar fram í sækir fara
dagliegiar ferðir mdlli Akraness og
Reykjavikur. Eigendur skipsins
eru þieir Leifur Böðvarsson frá
Lkraniqsi og Ármann Halldórsson
skipstjóni, Akranesi. Skipið er
sterklega bygt, farþegarúm gott,
iog ejr skipið yfirleitt vandáö í
aJla staði. Skipið mun annast
mjólkurflutniúga frá Hvalfjarðar-
‘'+rönd, Skilamannahreppi, Leirár-
sviept og Melasveát til Reykjavík-
ur og fejr því áætlunarferðír tiJ
Akraness annanhvorn dag.
S. F. R.
hejldur fund kl. 8V2 næstbom-
andi þrfðjudag í Goodtemplara-'
húsilnú uppi. Áriðandi að allir fé-
lagar mæti.
Kristinn Björnsson
læknir verður fjarverandi úr
bænum 2—3 vikur. Bjöm Gunn-
laugssoin mun gpgna læknisstörf-
um hans.
Veiðarfæri.
Ný snurruvoð, tó, vir
og trossa, til sölu
með tækifærisverði.
Uppl. á Bræðraborg-
arstíg 14.
Nýslátrað dilkakjöt,
1 kr. V2 kg.
Kleln,
Baldursgötu 14,
sími 3073,