Morgunblaðið - 25.07.2000, Page 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚLÍ 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
URVERINU
Morgunblaðið/Ciarðar F. Vignisson
Aron Ómarsson með einn á og að sjálfsögðu í vesti eins og allir
almennilegir bryggjuveiðimenn.
Mokveiða ufsann
Grindavik - Það er ekki slæmt í lok
kvdtaársins að standa í mokveiði en
það gera Grindavíkurpeyjar þessa
dagana. Aflinner ufsatittir og mikið
af þeim. Aron Ómarsson og Kjartan
Sigurðsson voru að veiða saman og
komnir í tæpa tvö hundruð ufsa á
sjö tímum. Metið er þó sennilega
hjá einum manni tvö hundruð á ein-
um degi að sögn þeirra félaga.
Krókabátum vísað til hafnar
Tilkynntu si g
ekki í símakrók
ÓÐINN, varðskip Landhelgisgæsl-
unnar, hafði afskipti af þremur
handfærabátum sem voru að veiðum
norður af Hornbjargi í fyrrakvöld.
Bátamir, sem skráðir eru í svokall-
að sóknardagakerfi, eru grunaðir
um að hafa ekki tilkynnt sig í síma-
krók Fiskistofu. Bátarnir munu ekki
hafa haft mikinn afla innanborðs.
Þeim var vísað til hafnar á ísafirði
þar sem skipstjórar þeirra verða yf-
irheyrðir og verður málið þaðan
sent sýslumanninum á Isafirði til
meðferðar.
Símakrókur er sjálfvirkt síma-
kerfi sem hotað er til að tilkynna um
sóknardaga og veiðarfæri hjá
krókabátum. Bátum í sóknardaga-
kerfi er skylt að tilkynna í símakrók
þegar látið er úr höfn í upphafí
veiðiferðar og eins þegar komið er
til hafnar frá veiðum. Einn sóknar-
dagur telur 24 klukkustundir frá því
að látið er úr höfn.
Sigurjón Aðalsteinsson, forstöðu-
maður landeftirlits Fiskistofu, segir
Fiskistofu hafa fengið vísbendingar
um að menn hafi misnotað tilkynn-
ingaskyldukerfið og dregið að
hringja í símakrók eftir að veiðiferð
hefst. Þannig hafi áður komið upp
mál þar sem tilkynningaskylda í
símakrók hafi ekki verið uppfyllt.
Hann segir erfitt að halda uppi eft-
irliti með því hvernig sóknardaga-
bátar hlíti reglum um tilkynningar,
þar sem nú þurfi hvorki að tilgreina
frá hvaða höfn bátarnir hefja veiði-
ferð, né í hvaða höfn þeir komi að
veiðiferð lokinni. Sú breyting verði
hins vegar á frá og með næstu fisk-
veiðiáramótum að sóknardagabátar
þurfa að tilkynna úr hvaða höfn þeir
þeir láta og í hvaða höfn þeir koma.
Viðurlög við vanrækslu við til-
kynningar í símakrók er veiðileyfis-
svipting í allt að 2 vikur við fyrsta
brot. Sé málið kært þá varðar fyrsta
brot fjársektum að minnsta kosti
400 þúsund krónum.
Vill breytingar
á fiskveiðistjórn
NYVERIÐ birtist grein eftir Garðar
Björgvinsson í tímaritinu Seawind,
en það er málgagn kanadísku um-
hverfisverndarsamtakanna Rödd
hafsins. I grein sinni, sem nefnist
Framtíð íslands: Sjálfbærar veiðar í
1.100 ár, fjallar Garðar um fiskveiðar
íslendinga, áhrif þeirra á umhverfið,
kvótakerfið og félagasamtökin
Framtíð íslands. Hann segir í grein
sinni að togveiðar við strendur ís-
lands séu að eyðileggja fiskistofna
sem og umhverfið. Hann lýsir einnig
þeirri skoðun sinni að kvótakerfið sé
slæmt fyrir fiskistofnana sem og
byggð í landinu.
Garðar segir að aðdragandinn að
skrifum sínum sé sá að honum er
umhugað um íslenskan sjávarútveg
og ætlar hann sér að segja fiskveiði-
stjórnun og togveiðum hér við land
stríð á hendur. Garðar segir að ís-
lendingar hafi rétt til að nýta haf-
svæðið innan 200 mílna en við höfum
hins vegar ekki leyfi til að skemma
það. „Það verður að stöðva notkun
dreginna veiðarfæra þvi þau eru að
eyðileggja botninn. Eins verður að
leggja af kvótakerfið þar sem það er
ekki hannað fyrir fiskinn í sjónum
heldur eingöngu af gróðasjónarmið-
um. Við megum ekki haga okkur eins
og svín bara fyrir örfáa menn.
Það verður að nota lýðræðislegar
aðferðir til að laga sjávarútvegsmál-
in en það er erfitt því það er peninga-
valdið sem ræður.“
I framhaldi af grein Garðars hefur
dr. Don McAllister, forseti samtak-
anna Rödd hafsins, ritað sjávarút-
vegsráðherra bréf þar sem hann
óskar íslenskum stjómvöldum til
hamingju með ákvörðun þeirra um
sjálfbæra þróun veiða úr fiskistofn-
um þjóðarinnar og að byggja ákvarð;
anir sínar á gögnum vísindamanna. í
bréfinu efast hann þó um hvernig
stefnunni er framfylgt þar sem hann
bendir á að meiri en helmingur fiski-
stofnanna hefur minnkað síðan
ákvörðunin var tekin.
McAllister vekur í bréfinu athygli
á áhrifum togveiða á umhverfið og
hvaða áhrif slíkar veiðar hafi á haf-
svæðið og fiskistofna við Island.
Hann lýsir einnig yfir furðu sinni á
því að Garðar Björgvinsson hafi ver-
ið dæmdur í fangelsi og óskar eftir
frekari upplýsingum frá ráðherra
hveiju það eigi að sæta.
Vonbrigði með niður-
stöður G-8 fundarins
Nago á Okinawa. AP.
FUNDUR G-8 hópsins svonefnda
var mest áberandi ráðstefna sem
haldin var á árinu, þar sem leiðtogar
helstu og efnuðustu ríkja heims
komu saman til þess að ræða helstu
vandamál heimsbyggðarinnar. En
þegar upp var staðið sögðu margir
gagnrýnendur að eitt orð dygði til
að lýsa ráðstefnunni: Vonbrigði.
„Útkoman hefur í gegnum tíðina
orðið sífellt minna til gagns,“ sagði
Jeffrey Schott, við Alþjóðahagfræð-
istofnunina í Washington. Fundur-
inn í ár, sem fór fram á japönsku
eynni Okinawa, var þar engin und-
antekning. Líkt og undanfarið lauk
þessari ráðstefnu með því að samið
var langt skjal þar sem fjallað var
um svo að segja öll hugsanleg má-
efni, allt frá efnahagsmálum til
menningarlegrar sundurleitni.
Mikilvæg heit voru gefin. Leið-
togar ríkjanna átta, Bandaríkjanna,
Bretlands, Frakklands, Ítalíu, Jap-
ans, Kanada, Rússlands og Þýska-
lands, hétu því að hjálpa fátækum
ríkjum að minnka skuldir og bæta
stöðuna í menntamálum, heilbrigð-
ismálum og tölvutækni. Þá hvöttu
leiðtogarnir Heimsviðskiptastofn-
unina (WTO) til að efna til annarrar
viðræðulotu um afnám viðskipta-
hafta á þessu ári þrátt fyrir þau
miklu mótmæli er brutust út þegar
stofnunin hélt fund í Seattle í
Bandaríkjunum í fyrra.
Engin þáttaskil
En niðurstaðan var víðfeðm og
ekki var tekist á við neitt málefni í
heild, engin þáttaskil urðu og lítið
um fjármagn á bak við hin miklu
fyrirheit. Sumir leiðtoganna vísuðu
til föðurhúsanna gagnrýni þess efnis
að ráðstefnan hefði ekki veitt leið-
sögn um það hvernig gengið skuli til
verka. Til dæmis hélt Jacques Chir-
ac Frakklandsforseti því fram að
ráðstefnan hafi engu að síður gildi.
„Öruggasta leiðin til að tryggja að
ekkert gerist er að tala ekki saman
... að hver sé í sínu homi,“ sagði
hann.
Hnignandi hlutverk G-8 ráðstefn-
unnar kom hvað skýrast í ljós að
þessu sinni þegar Bill Clinton
Bandaríkjaforseti mætti ekki fyrr
en degi of seint og fór aftur nokkr-
um klukkustundum fyrr en hinir
leiðtogarnir til þess að sinna Mið-
austurlandaviðræðunum sem nú
standa yfir í Bandaríkjunum og em
mun mikilvægari.
Óformlegri fundir
Gagnrýnendur segja að ráðstefna
leiðtoga helstu iðnríkja heims hafi
ekki alltaf skipað annað sætið með
þessum hætti. Þegar hópurinn hafi
fyrst farið að koma saman á áttunda
áratugnum hafi fundir þeirra verið
óformlegri og ekki einkennst eins
mikið og nú af skrifræði og orð-
mörgum og fyrirfram tilreiddum yf-
irlýsingum. Schott tók þátt í Tókýó-
lotu viðræðnanna um GATT, fyrir-
rennara WTO, 1973-79, og sagði
hann leiðtogaráðstefnuna 1978 hafa
skilað raunvemlegum árangri fyrir
alheimsviðskipti.
Ástæður hnignunarinnar eru
margar. Einn vandinn er sá að eftir
því sem ráðstefnan hefur orðið
meira áberandi hefur skipulagning-
in orðið strangari og fátt sem leið-
togarnir geta tekist á um. Þá hefur
málefnunum á dagskránni fjölgað. í
fyrstu kom hópurinn saman til að
ræða efnahagsmál, en á Okinawa
voru helstu umræðuefnin öryggis-
mál á borð við tillögur Bandaríkja-
manna um eldflaugavarnakerfi og
Norður-Kóreu.„Ef þjóðhöfðingjar
veita ekki styrka forystu ... verður
niðurstaðan eiginlega óhjákvæm-
lega svona langir innkaupalistar yfir
aukaatriði," sagði C. Fred Berg-
sten, framkvæmdastjóri Alþjóða-
hagfræðistofnunarinnar. Þá hefur
það enn frekar stuðlað að þessari
þróun að Rússar em komnir í hóp-
inn en taka ekki fullan þátt í efna-
hagsmálaumræðum þótt þeir hafi
mikilvægu pólitísku hlutverki að
gegna.
Þá skiptir máli að heimurinn er
ekki lengur eins og hann var á átt-
unda áratugnum. Aukin þátttaka
Asíuríkja í efnahag heimsins hefur
til dæmis leitt til gagnrýni á það
stóra hlutverk sem Evrópuríki hafa
gegnt á fundunum. Þá hefur hópur-
inn átt í erfiðleikum með að fylgja
eftir þeim mikilvægu framfara-
skrefum sem honum hefur þó tekist
að ná. Kofi Annan, framkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna, hefur
gagnrýnt hópinn fyrir að standa
ekki við loforð frá því í fyrra um að
létta á skuldabyrði fátækra ríkja.
G-3?
Gagnrýnendur segja að leiðtog-
arnir eigi að notfæra sér meira þau
tækifæri sem þeim gefist til ákveð-
inna skoðanaskipta og samninga
sem lægra settir embættismenn hafi
ekki heimild til að gera. Eitt lykil-
atriðið á fundum í framtíðinni gæti
verið að takmarka umfang fundanna
svo að fundarmenn geti einbeitt sér
að og náð árangri í viðræðum um
mikilvægustu málefnin.
Bergstein segir að til dæmis væri
auðveldara að halda G-3 fund -
Bandaríkin, Evrópusambandið og
Japan. „Það yrði mun árangursrík-
ara,“ segir hann.
Japanskt par virðir fyrir sér nákvæma eftirlíkingu af æskuheimili Bills Clintons Bandaríkjaforseta sem reist
var á eyjunni Okinawa vegna G-8 fundarins um helgina.
Fokdýr fundur sætir gagnrýni
JAPÖNSK stjómvöld hafa sætt
gagnrýni fyrir þann gífurlega
kostnað sem fylgdi fundi G-8 hóps-
ins sem átti að ræða um það hvem-
ig draga megi úr fátækt í hcimin-
um. Japanskir fjölmiðlar lýstu því
einróma yfir að ekki hefði orðið
áþreifanlegur árangur sem myndi
beinlínis bæta lífsskilyrði jarð-
arbúa.
Japönsk stjórnvöld eyddu alls
sem svarar um 58 milljörðum króna
til fundahaldanna á Okinawa, sem
er meira en nokkurt annað ríki hef-
ur varið til að halda G-8 fund. Þeg-
ar Þjóðveijar héldu fundinn í Köln í
fyrra nam kostnaður um 464 millj-
ónum og var svipaður þegar Bretar
héldu fundinn árið áður.
Meðal þess sem Japanir kostuðu
til vom nýbyggingar og gífurleg
öryggisgæsla. Til dæmis reistu þeir
nákvæma eftirmynd æskuheimilis
Bills Clintons þar sem hann gæti
gist á meðan fundir stæðu. Kostn-
aður nam um 58,5 milljónum króna.
Um 20 þúsund öryggisverðir, átta
herskip, 140 varðskip og 20 flugvél-
ar voru notaðar við gæslustörf.
Komið var með marga flugvélaf-
arma af góðum mat til Okinawa til
þess að gera vel við þá fimm þúsund
fjölmiölamenn sem sóttu fundinn
og 125 kokkar áttu að sjá um að
elda um 40 þúsund málsverði. I
Nago-borg var byggð ný ráðstefnu-
miðstöð með tvö þúsund fermetra
samkomusal og nokkrum móttöku-
sölum.
Hidenao Nakagawa, ráðherra í
japönsku ríkisstjóminni, brást við
gagnrýni þess efnis að fjármunirnir
sem fóru í að halda fundinn hefðu
dugað til að afiétta öllum skuldum
Gambíu og sagði: „Við höfum unnið
brautryðjendastarf og lagt allt í söl-
urnar í samstarfi við þjóðir og
stofnanir sem málið varðar.“