Morgunblaðið - 27.08.2000, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 2000 B 9
Pað er hins vegar gott að halda utan
um þessi gömlu gildi, þvi öllum er
nauðsynlegt að eiga sér rætur.“
Nú ert þú mjög svo fjarri streitu
og ofuráreiti nútímans. Finnst þér
við vera að tapa einhverju sem skipt-
ir grundvallarmáli?
„Það er ekki spuming. Það er svo
mikiis virði að geta farið með böm að
ganga úti í náttúmnni til að segja
þeim frá því sem fyrir augun ber -
bara grjótið í holtunum - og kenna
þeim að setjast niður, horfa á skýin,
hlusta á þögnina og ámiðinn. Eg hef
reynt þetta með öll böm sem ég hef
umgengist og held að það hafi komið
að góðu gagni.
Á sumrin fer sonur minn með
ferðamenn í hestaferðir í kringum
Drangajökul. Ég fór með í eina ferð í
fyrra og þarna var heil uppspretta til
að yrkja um. Ferðamennirnir em al-
mennt sammála um að það sé svo
gott að vera fjarri útvarpi, fréttum,
síma - búa saman í nokkra daga í
tjaldi með þessum fáu manneskjum
og hugsa um líf og kjör fólksins sem
hefur búið á þessum stöðum. Þeir
tala allir sérstaklega um þögnina og
óravíddimar. Útlendingum fmnst
þetta alveg ótrúleg upplifun og ég er
sammála þeim. Að geta gengið hér
upp í hálsinn og sjá að þaðan er hægt
að ganga óraleið án þess að rekast á
svo mikið sem girðingu. Mér finnst
meira að segja mikils virði að vita að
ég get gert þetta. Þeir sem fara út í
gönguferðir um náttúruna eru að
leita að þessari stemmningu. Hins
vegar er orðið svo mikið af fólki á
helstu gönguleiðum, eins og Hom-
ströndum, að þar er þessi friður ekki
iengur til staðar.“
í kafh£laðri flugvél
til Isafjarðar
Eitt er að skreppa í ferðir til að
hlusta á þögnina, annað er að búa á
staðnum. Laugaland við ísafjarðar-
djúp er í Skjaldfannadal sem er við
hliðina á Kaldalóni. Er þetta ekki
fullmikið af því góða áratugum sam-
an?
„Nei, hei,“ segir Ása og hlær. „Ég
er sjálfri mér svo nóg. Þegar ég kom
hingað fyrst var ekki fært yfir
Þorskafjarðarheiði nema þrjá mán-
uði á ári - en djúpbáturinn fór tvisvar
í viku allan ársins hring. Þetta var
heljarmikið ferðalag, ekki síst vegna
þess að hingað kom égum miðjanvet-
ur. Fyrst flaug ég til ísafjarðar með
flugbáti ásamt hópi hermanna sem
var að fara á radarstöðina á
Straumnesi. Við flugum frá Akur-
eyri, gamla bragganum þar. Vélin
var kafhéluð að innan og við fengum
stór og mikil teppi tii að halda á okk-
ur hita. Þetta var í desember 1956.“
Aldrei séð svona
mikinn snjó
Hvað varstu eiginlega að þvælast?
„Frænka mín þurfti að fara á
sjúkrahús og skrifaði norður til að
spyrja hvort einhver af frænkum
hennar þar gæti komið að hugsa um
heimilið - og ég fór. Það hafa alltaf
verið sterk ættarbönd og mikil
frændsemi hjá okkur og þetta þótti
alveg sjálfsagt. Morguninn eftir að
ég kom til Isafjarðar fór ég síðan
með Fagranesinu sem kom við á öli-
um bæjum og það var farið að halla
mjög svo degi þegar ég kom að landi.
Þá átti eftir að keyra tíu kílómetra á
dráttarvél heim að bæ. Mér fannst
þetta óskaplega sérkennileg veröld.
Það var svo mikill snjór. Ég hafði
aldrei séð svona mikinn snjó og hafði
aldrei komið á sjó áður.“
Þó var Ása auðvitað alvön snjón-
um, ekki síst vegna þess að veturinn
áður hafði hún unnið á sjúkrahúsinu í
Húsavík. Þann vetur geisaði botn-
langafaraldur í Reykjadal og Aðal-
dal. „Þetta var svo mikill snjóavet-
ur,“ segir hún, „við vorum með
snjóbíl og það tók marga, marga
klukkutíma að brjótast þessa leið.
Það lenti í hlut Þórodds læknis á
Breiðumýri að koma með sjúkling-
ana í gegnum fannfergið."
Við synqjum sólinni
astarljóð
Hvað fannst þér skrítnast þegar
þúkomstvestur?
„Einkennilegast fannst mér að
dalurinn skyldi vera eins og Ljósa-
vatnsskarðið, það er að segja hann
liggur skakkt. Það voru engar áttir
þarna. Sólin liggur niðri frá 24. októ-
ber til 17. febrúar. Heima sat hún á
Mýraröxlinni þegar stystur var sól-
argangur. Enda er það svo að hér
íyrir vestan kveðum við sólinni ástar-
ljóð og drekkum sólarkaffi," segir
Ása og kastar um leið fram gullfal-
legum vísum sem hún sjálf hefur ort
sólinni til dýrðar:
Er gægist hún inn um glugga og dyr
þá glaðna mannanna hjörtu
geislamir ylja sem aldrei fyrr
enginn um bylji vetrarins spyr
né skammdegisskuggana svörtu.
Hún gengur um hh'ðina á gylltum skóm
það glitrar í hveiju spori
Hún vekur lindanna létta óm
lífgar á melunum vorsins blóm
það líður, það líður að vori.
„Þetta yrkir maður þegar maður
sér loksins sólina. Hún fékk allt aðra
merkingu fyrir mér þegar ég sá hana
ekki svo lengi. Það vekur alveg sér-
stakar tilfinningar þegar hún birtist
eftir langan og myrkan vetur.“
Annað sem kom Ásu á óvart þegar
hún fluttti vestur á firði var sá stigs-
munur sem er á Vestfirðingum og
Þingeyingum. „Vestfirðingar gera
lítið af því að yrkja ljóð,“ segir hún,
„en þeir setja saman stökur og lausa-
vísur og geta verið afskaplega hag-
mæltir." Sem dæmi um ást Þingey-
inga á ljóðum segir hún frá því að
þegar verið var að byggja sjúkrahús-
ið á Húsavík árið 1944 hafi menn tek-
ið sig til og gefið út bókina „Þingeysk
ljóð“ til styrktar sjúkrahússbygging-
unni. Sú ljóðabók hafi selst grimmt
en það sem hafi kannski verið hvað
skrítnast var að setja varð þak á það
hveijir gætu birt Ijóð í bókinni. „Það
voru þá mjög margir brottfluttir
Þingeyingar sem vildu leggja sitt af
mörkum. En þeir séra Friðrik A.
Friðriksson og Karl Kristjánsson al-
þingismaður, sem sáu um útgáfuna,
tóku ákörðun um að í bókinni skyldu
aðeins vera ljóð eftir fólk sem væri
búsett í Þingeyjarsýslu.
Þegar svo Helgi Valtýsson gaf út
ljóð Austfirðinga komu ljóðin alls
staðar að - líka frá Vestur-íslending-
um. Þá kvað Egill Jónasson:
Helgi röskan róður tók
rýmkvavildi Múlaþing
veiddi hann á vísnakrók
vesturheimskan skagfirðing.
Varð þá lítið um kveðskap á nýja
heimilinu þínu fyrir vestan þegar þú
komst þangað?
„Tengdamóðir mín kunni mikið af
vísum en hafði þær lítið yfir. Það var
ekki fyrr en Helga og Jón komu vest-
ur að hún rifjaði þær upp. Hún sat í
heUt kvöld og þuldi og þuldi. Ég hafði
búið þama árum saman og hafði ekki
heyrt brot af þessu - ekki maðurinn
minn heldur.“
Kærði sig ekki um
aðkomuvísur
Hvaðan komu þær vísur?
,Á heimili hennar hafði verið mikið
af gömlu fólki sem settist þar að til að
deyja eins og títt var í gamla daga og
við sjáum í Brekkukotsannál. Þetta
gamla fólk sat með bömin í kjöltunni
til þess að ekki þyrfti að setja þau á
köld moldargólfin, eða þá að bömin
sátu í rúminu hjá gamla fólkinu sem
pijónaði og fór með sögur og vísur.
Þetta var gert til þess að bömin hefð-
ust við. Margrét Helgadóttir úr
Strandasýslu var á heimili foreldra
tengdamóður minnar þegar hún var
að alast upp. Hún kenndi Helgu heil-
mikið og þær þulur fór tengdamóðir
mín með fyrir fræðimennina og það
sem hún hafði yfir er til á Ámastofn-
un. Ég lærði auðvitað af henni þegar
hún hafði yfir fyrir mína krakka."
Þið hafið ekki skipst á vísum?
„Nei, ég held hún hafi bara viljað
halda sínu og ekkert kært sig um að-
komuvísur. Þetta barst aldrei í tal.
Ég hafði ekki mikið yfir af mínum
vísum nema þegar ég var að svæfa
bömin. Þegar maður kemur einn í
annan landshluta er mjög ríkt í
heimamönnum að vilja móta að-
komumanninn eftir sínum smekk.
En ég hef nú haldið í norðlenskuna
mína eins og ég hef getað, þótt ég
hafi nú stundum fengið að heyra það.
Ekki þó frá tengdafólkinu mínu.
Það var mjög margt sérkennilegt í
tali hér og öfugt við það sem var hjá
okkur. Ef ég hefði sagt einhveijum
að fara að gefa á garðann þá var það
jata hér. En það sem er kró fyrir
norðan er garði hér. Síðan er talað
um heimra. Heimstakvísl og Heimri-
hvammur. Það sem er næst bænum
er heimstakvísl. Heimrarjóður og
Fremrarjóður. Þetta er vestfirska.
Það sem er heimar í dalnum er það
sem er nær manni. Svo er líka sagt;
nær kemur þú? Mér finnst gaman að
ígrunda svona mismunandi málfar og
orðalag."
Hefur þig aldrei langað til að vera
annars staðar og stúdera og kenna?
„Jú, ég hefði örugglega getað orðið
ágætis kennari en ég hef ekkert verið
að velta mér upp úr því. Ég hef líka
gaman af skógrækt og garðyrkju og
fomleifafræði. Ég lenti í því hér, þótt
ég eigi stóra jörð, að það er erfitt að
koma upp girðingu og veðurfarið
þannig að það er mjög erfitt með
skógrækt. Eg vann í Vaglaskógi við
plöntun áður en ég flutti hingað og
síðan var mikil skógrækt og upp-
græðsla á Fjalli. Það var hugsjón föð-
ur míns, að bæta fyrir það sem for-
feður okkar, af lífsnauðsyn, urðu að
gera. Annars væri ekki hér íslensk
þjóð.“
Langaði þig aldrei aftur í Aðal-
dalinn?
„Ég fór á hverju einasta ári
norður og var þar um tíma. Þannig
að ég hef alltaf haldið vel sterku
sambandi,“ segir Ása en henni er nú
ekki lengur til setunnar boðið.
Mannskapurinn er að koma inn í
kvöldverð og um leið og hún kveður
kastar hún fram vísu sem lýsir mjög
vel lífi hennar og löngunum:
Æskusveit mm er orðin stundarheimur
andartaksdvöl sem hylling bak við ský
Svona fer þeim sem bindast böndum
tveimur
bæði þau toga þétt og sáran í.
Heimþráin djúpa annars vegar er
ástin á móti fastan beitir sér.
Égverðaðfara
fórmínerívestur.
foður og móður orðin stundargestur.
Tvoggja ciniid nám
Ndm som skilor árangri
Forritun &
kerfisfræði
SigmðiirMagnusson
Ég starfeði sem íþróttakennari á Egilstöðum og
ákvað að söðla um, flutö i bæinn og skellti mér í
nám í fbrritun og kerfisfraeði hjá NTV. Áður en
náminu lauk var ég búinn að ráða mig sem
fbrritara og kerfisfræðing hjá Tblvusmiðjunni á
Egilstöðum og er nú fluttur austur aftur.
396 klst. eðc\ 594 kennslustundi r
McU'kmlðlð irieð pessu námskeiði er að svara vaxanrli porf
atvinnulífsins fyilr starfsfólktil að vinna við forritun og keríisfraeði.
Helstu ncmi sgre incir;
Kerfisgit>ining
Gctgnðgninnsfræði
Pascul foiiitun
HTML fonitun
Delplii foiritim
Java forritim
Lotus Notes fonitun
og keifisstjornun
COOL:Plex
Stýiikerfi og innviðir tölvunncir
Tölvusrtmskipti og netkeríi
Áfrtngcipröf og lokrtverkefni
I nntoki iskilyrði
Þeir sem hyggja á þetta nám þurfa að hafa haldgóða
undirstöðumenntun, stúdentsfxóf eða hliðstæða menntun
og/eða starfsreynslu. Þeir þurfa einnig að hafa
grunnþekkingu á Windows umhverfinu og notkun
Internetsins. Góð enskukunnátta er annig nauðsynleg þar
sem flestar kennslubækur er á ensku.

Eystetwu Etuarsson
Áður en ég hóf nám í fbrritun og kerfisfræði hjá
NTV starfeði ég hjá McDonalds. Þegar ég var
hálfhaður með námið bauðst mér starf hjá Þróun
hf. við Ibrritun. Þtíta nám er sú besta fjárfesting
sem ég hef lagt í enda hafði ég þegar náminu lauk
gréttþaðað fiillu meðlaunamismuninum.
BirgirGimnlciiigsson
Ég hóf nám í fbrritun og kerfisfræði hjá NTV um
síðustu áramót. Námið hefur verið hnitmiðað og
gott og skilað mér mjög góðum árangri. Ég hóf
störf sem fbrritari hjá Þróun ehf núna í haust og
starfeþaraðfUllu meönáminu.
Nýi tölvu-
viðskiptaskólinn
$--------------------------------------------------------------
Hólshrauni 2 - 220 HafnarfirtH - Slmi: 555 4980 - Fax: 555 4981
Hllðasmára 9- 200 Kópavogl - Sfml: 544 4500 - Fax: 544 4501
Tölvupóstfang: skoll@ntv.ls - Helmasfða: www.ntv.is