Alþýðublaðið - 23.10.1934, Page 3

ÞRIÐJUDAGINN 23. OKT. 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
tJTGEFANDI :
ALÞÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8—10. .
SIM AR :
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingf r.
4901: Ritstjórn (innlendar fréttir)'.
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4904: F. R. Valdenrarsson (heima).
4905: Prentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
BóKbiodirdfélag Reykj vikur
gerirsamningv ðatvinnurekenduiMia
Vinmnnlðlan.
IBARATTUNNI við atvinnu-
leysið eru tvö meginatr'jiðii,
sem úrlausnar kriefjast. Hið fyrra
og pað sem miest á ríður, er að
auka arðgæfa atvinnu, eftir þvi
sem þarfir þjóðarinnar kriefjast.
Hitt er það, að sjá svo til, að
þeirri vinnu, sem um er að gera
á hverjum tíma, sé réttiiega út-
hlutað meðial þeirra, sem vinuu
þarfinast. Að þessu síðar talda
miðar frumvarp það um vinnu*-
miðlun, sem ríkisstjórnin hefir
lagt fyrir alþingi'.
í frumvarpinu ersvo fyrir xnælf,
að í hverjum kaupstað landsins
skuli st'OÍna vinnumiðlunarskrif-
stofu, ef bæjarstjórn ákveður
eða atvi'ninumálaráðherra mælir
svo fyrir.
Skrifstofan skal veita ókeypis
aðlstoð við alla milligöngu millii
verkamanna og vinnukaupieinda;
hún skai annast úthlutun þeirrnr
vinnu, sem bær eða ríki stofna
jt'il í atvinnubótaskyni, og aninari
þeirri vinnu, sem það opinbera
kanin að feia hemni, og skal hún
gæta þess, að vinna miðlist eins
ja'fnt miili manna og aúðið er.
Skrifstofan ska! fylgjast með
öllum atvinnuháttum, þar sem
hún starfar, og safna um það
skýrslium og gögnum, eftir því
sem auðið er, og aðstoða við at
vininuleysisskráningar.
í samræmii við það, að stofnanir
þiessar >eru kostaðar af bæjum og
ifld og eiga að vinna fyrir bæði
verkamenn og vinnukaupendur,
ieru stjórnir þeirra skipaðar full
trúum þessaxia aðila, þamnig:
Formaður er tilniefindur af at-
vininumálaráðherria, tveir eru
kiosnir af hlutaðeigandi bæjar-
stjóm mieð hlutbundinni kosningu
eimn ier útnefndur af verklýðsfé-
lagi eðia fulltrúaráði verklýðsfé-
laga innan Alþýðusambands ís-
iands, og einn af félagi atviuniuri
riekienda á staðnum. Sé skrifstofa
[Stofnuð í kaupstiað:, þar sem ekki
er staríandi verkalýðsfélag innain
Alþýðusambandsins, eða félag at-
vinnurekanda, skipar atviinu-
málaráðherra mienn í peixtna stað
í stjórnina. »
Vierkiefini stjóinarinnar er að
ráða menn til starfa á skrifstof-
urnar, setja þeim starfsreglur og
arnn.ast alla stjórn stofnunarinnar.
Kostnaöur, sem af stofnumum,
þiessum leiðir, grieiðist að tveim
þriðju úr hlutaðeigandi bæjarsjóði
og einn þriðji úr ríkissjóði.
Það er engiinm efi á því, að mieð
þessu írumvarpi, ef að lögumi
verður, viinnst það, að vinna sú,
sem fyrir hendi er, skiftist jafinairí
niður milli manna en verið hefir,
eininig á að fást fullkomnara yfitr
lit yfir hið raunvemlega ástanid
atviímulífsins á hverjmn stað, og
þar með gmndvöllur undir um-
bótakröfur.
Þiess þarf naumast áð geta, að
íhaldið á þingi hefir barist gegn
þiessu frumvarpi af beztu getu.
Bókbindarar vom með fyrstu
möninum hér í bse, sem höfðiu
félagsbiuindin samtök. En þau
sam'tök fóru síðar í ímtola. Nú run
mörg ár hafa þeir verið sundraðál'r
og samtakalausir, þar til í febr.
síðast liðinn, aði stofnað var Bók-
bimlamfélaff Reykjavíkur.
Vegna samtakalieysÍBins var svo
komið, að kaupgjald bókbindara
var mjög miisjafnt og sums stað-
ar óhæfilega lágt. Þessi iðn var
orðin full af aðstoðarjfóiki (stúflk-
um), sem var fyrjir óhæfilega lágt
kaup sums staðar, að þiedm hluta
vinnunniar, sem minista kunnáttu
þarf til (heftingavinniu), en sveiin-
ar igengu stundum atvinniulausir.
Hlunnindi, sem eru orðin alrnenn
öðrum iðngœinum, svo sem
sumarleyfi o. fl., höfðu sumir bók-
bindaT-ar og siumir ekki.
Fyrsta verk Bókbindarafélags-
ins var því það, að reyna að
koma á samlræmi í kjöpum bók-
bindara og treysta aðstöðu þeirra
í iðninni með samninguim við at-
vinnurekendur í bókbandi. Vortu
kjör prentara lögð til grundvallar
fyrir kröfium féla,gsins, því þær
tvær iðngreinar eru um margt
hliðstæðar. Þessar kröfur voru
sendar Félagi bókbandvwnmk-
\mda í Reykjavík síðast liðið vor.
Jafnfnamt vor,u kosnar samninga-
nefndir í báðum félöguniumi.
B:' kl a dVðnrekendur tóku kröf-
um bókbindara heldur buniglega.
Þó buðust þeir til að gera samn-
ing og sendu frumvarp að hon-
um, sem í mörgum grieinum var
alvpg óaðgengilegt. Vildu þeír
í sumum greinum borga þriöjungi
lægra kaup en Bókbindariaféiagið
hafði farið fram á.
Hófst svo samningaþóf um
þetta, og slökuðu aðilar til hvor
fyrir öðrum, þar til ekki greindi á
um annað en hlutfallstölu að-
stoðiarfólks og iðnlærðra manna í
bókbands.stofum. Leit hielzt út fyr-
ir um skeið, að samninigar myndu
stranda á því. Síðustu dagana í
sept. kröfðu-st bókbindarar þess,
að samniingar yrðu komínir á fyrir
1. október. Að öðrnm kosti á-
kváðu þeir að gera verkfall. Til
þess kom þó ekki, og voru samné
ingar undinitaðir 14. okt.
Bókbiindarar fengu ekki öilum
kröfum sínum fulinægt að þessu
sinini. En þeir fenigu þó mjög
vdgamiklar lagfærjngar á kjör-
um sítnum, og munu yfirieitt vera
ánægðir með árangurinn af þessu
fyrsta átaki félagsins.
Vinnutími er ákvieðihn 8 klst.
á dug. Kaup gresiðist fyiir helgit
daga, aðra en sunnudaga, og 2
samniingsbu'ndna frídaga að auki.
Kaup sveina er ákveðið 83 kr„ á
viku, kaup aðs'toðarikvenina (eftir
2 ára starf) 41 kr. á vifcu. Eftir-
vinina (á kvöldin) og \i ina á bclgii
döigum greiðist mieð 35»/o álagi
á dagkaup, og næturviinna með
50% álagi á dagkaup. Sumarl'eyfi
er ákveðið 12 dagar mað fullu
kaupi. Hiutfallstala milli svedna
og aðstoðarfólks er samnings-
bundin. Meðlimir Bókbindarafé-
lagsins (en í því er emrig að-
stoðarfólk) ganga fyrir um vinnu
á vi'nnustofumgn.
Samningurinn gildir frá 1. okt.
1934 tii 31. dez. 1935.
Bæknr „Mnanar .
LANDNEMAR.
HETJAN UNGA.
ÁRNI OG ERNA.
SILFURTURNINN.
Þiessar fjórar bækur eru ailar
ætlaðar börinum. Þær eru allar
með myndum. Útgefandi þeirra
allra er bamablaðið „Æskaln".
Og þær eru ailar þýddar úr
erliendu máii.
Það ©r erfit-t að þýða barnabók,
— erfiðar|a en flestar aðr,ar bæk-
ur. Orðaval stíill og frásögn verð-
ur að veria við barna hæfi. N,á-
kvæmni við frumritið nægir eng-
an veginn. Það er auk heldur
stundum til trafala Gott dæmi
þiess er þýðingin á æfintýnum
H. C. Andersens. Á fmmmálinu
eiu þessi æfintýri 'meðal þiedira
bóka, sem börn eru sólgnust í.
En íslenzklu þýðinguna iviija helzt
engin böm liesa. Og hvers vegna ?
Vegna þess að. hún er ©kki við
bama hæfi. Hún er nákvæm, en
það vantar í hana lífið. Jónas
Hallgrímss-on hefir sýnt hvemig
á að fara með slík æfintýri.
„Leggur og skel‘r er snildarverk.
En Jónas var líka sá mesti galdra-
maðú'r í meðferð íslenzkrar tungu.
Menn hafa hér yfirleitt varið
nokkuð Ien;gi að skilja það>, að
ekki er sama hvemig sagt er frá
í þeim bókum, sem börn eiga að
iesa. Lesarkasafn Jóns Ófeigs-
sonar iex ömuriegt tákn þesisa
skihningsieysis. En þetta er að
batna, mikið að batna. Vel rituð-
um barnabókum er að fjölga. Og
útkioma hverrar slfkrar bökar er
gleðiefni.
Hvernig em þá þessar fjórar
bækur, sem „Æskan“ hefir gefið
út og mefndar eru hér að ofan?
„Landmmar“ er ágæt bók, eimk-
um fyrix stálpaða stráka. Hún
segir frá ensku fólki, sem flytur
sig búferlum til Kanada, þegar
það mikla land var sem óðast að
byggjast í lok 18. aldar. Hún
segir frá æfintýrum þess á leið-
inni og eítir að það er komið til
nýja landsms, frá baráttu þes:s
við óbygð og illveðúr, frá við-
skiftum þeirra og villidýra og
Indiána. Höfunduririn, kapteinn
Marriyat, er þektur um allan heim
fyrir söigur sí'nar. Ein þeirra er
„Percival Keene“. Hann var mað-
ur, siem hafði glögt auga fyrir
sérkennum manpa og suiáatvikum
lífsins, alvarlegum og skoplegum.
Og hann kunni að segja frá. Og
það er ekki ofmælt, að þýðandan-
'um, Sigurði meistara Skúlasyni,
hefir tekist vel að segja söguna
á íslenzku, Frásögnin er yfiiieitt
liðug og stíllinn iipur. Vitaniega
má eitthvað að finina, en svo er
um flest eða alt. Og ekki er mér
'gmnlaust urn, að þýðandmn hafi
á sumum stöðum fylgt frumritinu
heldur nákvæmar en bezt hefði
gegnt fyrir ísienzku frásögnina.
En hvað um það, — sagan er með
okkar betri barnabókum eða ung-
iingabókum.
„Hetjafi imga“ er líka þýdd af
Sigurði Skúlasyni. Höfundurinn e:r
ensk kona, frú Herbert Strang.
(Hún er á titilblaði bókarinnar
kölliuð Mrs. Herbert Strang, og
kanin ég ekki við það.) Sagan er
góð, einkum fyrir nokkuð stálpuð
börn. Hún segir frá eiraum degi
úr iífi tveggja sjómannsbaiina, og
atburðiirnir eru í raun réttri ekk-
ert sérlega æfintýralegir, en þannr
er með þá farið, að f rásögnin
heldur huga lesandans föstum.
Slíkt er einkenni góðra bóka. Og
Þýðingin virðist yfirleitt hafa tek-
ist vel. En þó verður Sigurður að
gæta sin fyrir þeirri hættu, sem
er á vegi allra þýðenda, að láta
ekki nókvæmni við frumritið
freista sín til að nota þunglamar
legar setningar. Fyrsta krafan er
að frásöignin sé góð. Önnur að
hún sé nákvæm.
Viliur eiga nú helzt ekki að
vera í neinum bókum. En þær
rnega ekki vera í barnabókum.
Að víisu veit ég, að prentvillur
laus bók er varJa eða ekld til.
prófarkalestur verður að vanda
á barnabókum — og reyndar á
öllum bókum. Þessa befir ekki
verið gætt við „Anna og Enmf1
og „Silfiwíuminn“. Stafviliur eru
að víisu ekki áberandi margar, en
eftir greinarmerkjulm befir lítið
verið litið. Það er t. d. bæði ilt
og broslegt að sjá spupningar-
merki í miðri spurningu, en ekki
fyrir aítan hana, eða tilvíisunar-
merki utan um nokkurn hiuta til-
svars einungis eðá aðeins öðtu
megin við ,það. Á einum stað
stendur „Jakob“ fyrjr „Ámi“. Og
eignarfallið af „SteimkeU" og
„ÞorkeiT1 er víðást eða alls staðar
sikrifað „-kells“. Er þetta prent-
villa? Eða á þetta að vera rétt?
Á þá að sikrifa „PáLls“? — Þetta
minnir mig á norrænufraiðingiun,
sem fyrir skömmu vildi Játa nem-
endur sina skrifa eignarfalluð af
,hann“ með tveimur „n"-um
(„hanns").
Annans er það um sögumax
sjálfar að segja, að efniðl í „Árna
og Ernu“ er ærið reyfarakent,
en „Siifurturninn" er ekki ósnot-
urt æfintýri. Stíllinn á báðum
bókunum er þunglamalegur og
á sumum stöðum hátiðiegur, en
"> V+p • V ',y>W«A‘AyA- *...........• • M

REYKIÐ
J. G R
U N O ’ S
á&æta holtenzka reyktóbak-
VERÐs
AROMATICHER SHAG......kostar kr. 0,90 V*o kg
FEINRIECHENDER SHAG. ... - - 0,95 - -
Fæst i öllum verzlunum.
Gull af hafsbotni.
Undanfarin tvö ár hefir ítalska
bjöpgunarskipið „Artíglio" unnið
að þvf að bjarga gulli' úr brezka
stórskipinu „Egypt“, sem sökk
áriið 1922 með mikinn gullfarm,.
Skipverjum á „Artiglio" hefir á
þiessum tveimur órum tekist að
bjaiiga úr „Egypt" 800 þúsund
sterliingspundum af gulli. Myndin
hér að ofan er af „ArtLglio". Ei
hún takim í Plymouth, þegar skip-
ið afhenti það síðasta, sem það
hafðá náð af gullinu. Vélarnar,
sem sjást á þilfaiúnu, eru sog-
vélar, sem notaðar eru við björg-
unina.
það á.ekki við í bamabók. Lausi
greiniriinn er mikið notaður, altof
mikið. Sigurður Skúlason notar
hann einnig nokkuð í þeim bók-
ium, sem hann hefir þýtt, en
miklu minna. Sámt er það lýti
á þýðingu hans.
Aftan við „Silfurtur|ninn“ er of-
urlítið æfintýxi: „Ólíkir dnenffir“.
Þetta er gott æfintýri, skemtÍ!-
iega og fjörlegia skrifað á léttu
og lipm úiáili* En betur hefði
mátt lí'ta eftir vesalings tilvísunar-
roerkjunum.
Barnabækur „Æskunnar" eru
vinisælar, mjög vinsælar. Þær eru
iesnar um alt land, lesnar vel og
mikið. Þess vegna verður að
vanda til þeirra. Það á að vera
næg irygging fyrir að bók sé
góð, að „Æskan“ hafi gefið hana
út. En þá verða líka augu útgef-
anda að vera opin fyrir þieim
ágöllum, sem verða kunna á bók-
unum, svo að sami ágallinn komi
ekki fyrir nema eirm sinni. Sé
þessa gætt, þá er „Æskunni" ó-
hætt að halda ófram. að gefa út
bamabækur. Þeim verður tekið
með fögnuði. Og þær verða lesn-
ar.
25. sépt. 1934.
Ólafgr P. Kristjánsson.
Vefffiniyndir,
mólverk og margs konar ramm-
ar. Fjölbreytt úrval.
Freyjugötu 11.
Sími 2105.
Maðurinn minn elskulegur, Guðjón Sigfús Jónsson, andaðist að
heimili sínu, Norðurstíg 3, 21. þessa mánaðar.kl. Vjs.
Jóhanna Jónsdóttir.
tJ T R O Ð .
Bygg ngarfélag verkamanna
óskar eftir tilboðum í eftirtaldar vörur:
320 plötur, þakjátn, nr. 24, 7 feta, breiðari tegund.
270 — — — 8 — — —
230 — — — 9 — — —
1700 metra þakpappa.
1800 — innanhúss asfalt-pappa.
14000 af þaksaum.
Sýnishorn af pappanum óskast send með tilboði.
t . $
Tilboð komi til Kornelíusar Sigmuudssonar,
Bárugötn 11, fimtudaginn 25. þ. m. kl. 1 e. h