Morgunblaðið - 06.10.2000, Blaðsíða 6

6 C FÖSTUDAGUR 6. OKTÓBER 2000
BÍÓBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
JÓNAS
KNUTSSON
Fjórar af eftirfarandi
fimm kvikmyndalýs-
ingum eru sannar
en sú fimmta er
haugalygi. Hver
" þeirra er þaö?
1) Dracula (1984).
Frægðarsól stórleikarans Johns
Travolta seig heldur beturtil viðar um
þessar mundir. Brooklyn-hreimurinn
átti illa við í hlutverki aðalmannsins
og Richard Gere varð sértil skamm-
ar í hlutverki Jonathans Harkers.
Michael Caine, sá ágæti leikari, var
afleitur Van Helsingog Cockney-
hreimurinn spillti fyrir. Dracula tælir
LucyHarker með lostafullum dansi í
atriöi sem fékk áhorfendur um allar
jarðirtil að veltast um af hiátri í stað
þess að horfa á tiltektir greifans af
ótta og forundran. Travolta beið
rnannorðshnekk og gekk í sértrúar-
'söfnuö en reis síðan úr öskustónni í
myndinni Reyfari (Pulp Fictiorí).
2) Dracula (1979).
Greifinn frá Transylvanfu hefur
ávalltverið DonJuanöörum þræði.
Sá snjalli leikari Frank Langella sem
sjaldan hefurfengið hlutverk við hæfi
glímdi upphaflega við hlutverkið á
fjölunum og stóö sig að sögn með
mikilli prýði. Laurence Olivierlék
blóösugubanann Vam Helsing. Mynd-
in var á ýmsa lund fyrirtaksiesning á
öókinni þótt leikstjóranum John Bad-
/lamhætti ofttil meðalmennsku.
3) Blaeula (1972).
Transylvaníumaöurinn Dracula hef-
ur sogiö blóð og merg úr mönnum á
breiðtjaldinu í hartnær heila öld. Þeg-
ar hér var komið sögu þótti tímabært
aó aðrir kynstofnarfengju að spreyta
sig á hlutverkinu. Sagan hefst þegar
Dracula sjálfur, bleiknefjinn það er að
segja, bítur afrískan prins á barkann.
Tveimur öldum síöar kaupa amerfskir
innanhúsarkitektar búslóðina úr ka-
stala greifans ogflytja til síns heima,
þ.á m. líkkistu sem Blacula hvílirí. Sá
vaknartil iífsins oggeriróskunda í
nýja heimaiandinu. Þóttfurðulegt
megi virðast var þessi mynd ekki hót-
'iTiu verri en margar aðrar hryllings-
myndir. William Marshall sómdi sér
vel í hlutverki Blacula. Fram-
haldsmyndin hét Scream, Blacuia,
Screamog trúi því þeir sem vilja.
4) Nostferatu (1922).
Max Schreck lék Dracula greifa í
þessu meistaraverki eftir þýska leik-
stjórann F.W. Murnau. Myndin var
byltingarkennd að því leyti að fjöl-
mörg atriði gerast undir berum himni
og eru ekki síöur óhugnanleg fyrir vik-
ið. Framleióendurnir höfðu ekki efni á
að kaupa höfundarréttinn að skáld-
sögunni svo að sögupersónunum
bregðurfyrirundiröðru nafni. Ekki er
loku fyrir það skotið aö þessi mynd
'fiafi haft mikil áhrif á danska snilling-
inn Carl Dreyer. Furðufuglinn Werner
Herzogenóurgeröt Nostferatu ánö
1979. Klaus K/nsWvarfæddurí hlut-
verk greifans en gamla djöfulmóðinn
vantaði.
5) Abbot og Costello hitta
Frankenstein (Abbotand Cost-
ello meet Frankenstein) (1948)
Bud og Lou halda til Transylvanfu
og hitta fyrir næstum hverja ófreskju
úr kvikmyndasögunni. Þótt söguþráð-
urinn hljóti að teljast með fáranlegri
teugmyndum sem nokkur lifandi mað-
ur hefurfengið var myndin bráð-
skemmtileg. Bela Lugosl sem hlaut
heimsfrægö f hlutverki greifans og
eignaði sérrulluna um aldurogævi
gerði ósþart grfn að sjálfum sér en
brá sér þó aldrei út úr hlutverkinu.
Þótt oft hafi þótt tilvalið að gera grín
að hryllingsmyndum hefur það sjald-
an tekist eins vel og hjá Bud og Lou.
X — JBAS
Frumsýning Bíóhöllin, Kringlubíó, Bíóborgin, Nýja bíó Akureyri og Nýja bíó Kefla-
vík frumsýna kafbátamyndina U - 571 eftir Jonathan Mostow.
Hetiudáðjr í
úndirdjúpunum
MIKE Dahlgren (Blll Paxton) er
skipstjóri S-33 kafbáts Bandaríkja-
manna í síðari heimstyrjöldinni.
Næstráðandi hans er Andrew Tyler
(Matthew McConnaughey), sem
nýlega hefur misst af yfirmannast-
öðu. Um borð eru einnig Pete
Emmett (Jon Bon Jovi) og Larson
(Matthew Settle) ásamt Klough
(Harvey Keitel) svo nokkrir séu
nefndir.
Þeir sigla um djúp Atlantshafs-
ins og lenda í miklum hættum og
fá brátt verkefni sem er bæði há-
leynilegt og stórhættulegt og reyn-
ir á manndóm hvers og eins þeirra.
Þannig er bandarísku kafbáta-
myndinni U-571 lýst en hún verður
frumsýnd í dag í fimm kvikmynda-
húsum. Með aðalhlutverkin fara
Bill Paxton, Matthew McConaug-
hey, Harvey Keitel, Jack Nos-
eworthy, Dave Power og Jake
Weber. Leikstjóri og handritshöf-
undur er Jonathan Mostow en
hugmyndin um kafbátamynd úr
síðari heimsstyrjöldinni er frá hon-
um komin.
Hann steig um borð í gamlan
stríðskafbát í höfninni í San
Francisco árið 1992 og varð fyrir
svo miklum áhrifum að hann fór
þegar að punkta niður hjá sér at-
hugasemdir í handrit sem síðar
átti eftir að fá heitið U-571. „Frá-
sagnir þeirra sem störfuðu um
borð í þessum kafbátum í stríðinu
eru mjög áhugaverðar," er haft
eftir Mostow, „en að standa inni í
einum slíkum opnaði mér alveg
nýjan heim.“
Og áfram heldur hann: „Það
sem hafði mest áhrif á mig var til-
hugsunin um það mikla hugrekki
sem menn þurftu að hafa til þess
að heyja stríð í þessum sardínu-
dósum, sem ískraði í og brotnuðu
eins og eggjaskurn ef þær fóru of
djúpt niður. Þótt það hafi verið
mitt aðalmarkmið með kafbáta-
myndinni að sýna einfaldlega lífið
um borð í kafbáti á stríðstímum
vildi ég ekkert síður sýna áhorf-
endum hvernig
ungir menn yfir-
stigu ótta sinn og
unnu hetjudáðir í
undirdjúpunum."
Mostow var eink-
anlega áhugasamur
um dulmálslykil
Þjóðverja í stríðinu
en breskir kafbáta-
liðar náðu honum af
óvinum sínum árið
1941. Hann hefur
fengið nokkrar
ákúrur fyrir að
sviðsetja þann at-
burð með þeim
hætti að Banda-
ríkjamönnum er
þakkaður allur
heiðurinn. Aðra
sögulega atburði úr sjóorustunni á
Atlantshafi notaði hann sem sögu-
efni í mynd sína, m.a. þann þegar
Bandaríkjamenn tóku í sínar hend-
ur þýska kafbátinn U-505 en hann
er núna á safni í Chicago.
Mostow lagði mikið upp úr því
að gefa raunsæja mynd af lífinu
Hetjudáðir á hafinu: Matthew McConaughey í fararbroddi.

■ 571: Leynileg háskaför.
um borð í kafbáti á þessum árum
og fékk hóp ráðgjafa til liðs við
sig. „Eitt af því ánægjulegasta
sem maður upplifir við kvikmynda-
gerð af þessu tagi,“ segir Mostow,
„er að maður hittir fjöldann allan
af áhugaverðu fólki og hefur tæki-
færi til þess að starfa með því.“
Leikarar:
Bill Paxton, Matthew McCon-
aughey, Han/ey Keitel, Jack
Noseworthy, Dave Power og
Jake Weber.
Letkstlóri:________________
Jonathan Mostow (Break-
down).
Frumsýning Bíóhöllin, Kringlubíó, Regnboginn, Nýja bíó Akureyri og Nýja bíó
Keflavík frumsýna gamanmyndina ÁstríkurogSteinríkurgegn Sesari.
Ævintýri Ástríks
og Steinríks
Ævintýrin um Ástrík og Stelnrík
eftir René Goscinny og Albert
Uderzo hafa farið sigurför um
heiminn en teiknimyndasögurnar
um þá hafa m.a. verið gefnar út
hér á landi, sem kunnugt er. Sagt
er að bækurnar um þá kappa hafi
selst í 260 milljónum eintaka. Nú
hefur verið gerð leikin bíómynd
um þá með Gérard Depardieu og
Roberto Benlgnl í aðalhlutverkum
og verður hún frumsýnd í dag í
fimm kvikmyndahúsum með bæði
ensku og íslensku tali.
Það var sonur hins þekkta
franska kvikmyndaframleiðanda
Claude Berrl sem fyrst kynnti hug-
myndina um leikna kvikmynd eftir
sögum Goscinnys og Uderzos fyrir
föður sínum. Berri segist hafa ver-
ið með efasemdir í fyrstu, leist
ekki á að kvikmynda teiknimynda-
sögur. Fannst það ekki hafa tekist
sérlega vel til þessa. Hann ræddi
hugmyndina m.a. við leikarann
Gérard Depardleu sem var strax
ákafur í að leika Stelnrík hinn
sterka og í ljós kom að Chrlstlan
Clavler var meira en lítið til í að
leika hinn úrræðagóða Ástrík.
Uderzo (Goscinny er látinn) hafði
aðeins tvær athugasemdir. Hann
vildi stórmynd og Depardieu í
hlutverk Stelnríks. Báðar óskir
hans voru uppfylltar.
Það var reyndar nokkrum erfið-
leikum bundið að fá Depardieu til
þess að skrifa undir samning þótt
hann væri allur af vilja gerður.
Hann hafði farið til Bandaríkjanna
Steinríkur: Gérard Depardieu.
Astríkur og Steinríkur gegn Sesari
íslenskar raddir:______________ _________________________________
Þórhallur Sigurðsson (Laddi), Egill Ölafsson, Bergur Ingólfsson, Arnar
Jónsson, Guðmundur Ólafsson, Harald G. Haraldsson, Ólafur Darri Ól-
afsson, RagnhildurGísladóttir, Vigdís Pálsdóttirog Karl Ágúst Úlfsson.
Leikstjóri:_________________________________________________
ClaudeZidi.
Ástríkur hinn úrræöagóði:
Christian Ciavier.
þegar þetta var og hafði talsvert
að gera þar og framleiðslan frest-
aðist. í þann tíð átti Danlel Auteuil
að fara með hlutverk Ástríks.
Samleikur þeirra tveggja kom vel
út í prufutökum. En þegar loks
kom að því að hægt var að hefja
tökur á myndinni hafði Auteuil
fengið önnur verkefni og Clavier
varð fyrir valinu í hlutverk Ást-
ríks.
„Sögurnar um Ástrík voru uppá-
haldsbækurnar mínar,“ segir leik-
arinn Depardieu. „Ég hataði
r/finabækurnar kannski vegna
þess að hann var blaðamaður. Ég
hafði yndi af Tarzan og Stjána bláa
en það var eitthvað við þá Ástrík
og Steinrík sem ég hafði sérstakt
dálæti á. Það var einstaklega gam-
an fyrir mig að leika Steinrík í
myndinni.“ Astríkur og Steinríkur
gegn Sesari er sýnd með ensku og
íslensku tali en með aðalhlutverkin
í íslensku talsetningunni fara Þór-
hallur Sigurðsson (Laddl), sem
leikur Ástrík, Eglll Ólafsson, sem
leikur Stelnrík, Bergur Ingólfsson,
Arnar Jónsson, Guðmundur Ólafs-
son, Harald G. Haraldsson, Ólafur
Darrl Ólafsson, Ragnhildur Gísla-
dóttir, Vigdís Pálsdóttir og Karl
Ágúst Úlfsson.