Alþýðublaðið - 31.10.1934, Side 1

32
nýja kaupendur fékk
Alþýðublaðið seinni-
hluta dagsins í gær.
XV. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAGINN 31. okt. 1934.
313 TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON tJTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
HÆSTARÉTTARDÓMUR í LANDRÁÐAMÁLINU:
Hæstiréttur metur mannorð Hitlers
ð tíö hnndruð krönur.
Þórbergur Þórðarson var
dæmdur í 200 króna sekt.
Ritstjóri Alþýðublaðsins var sýknaður.
HÆSTARÉTTARDÓMUR var,
kveðinn upp klukkan 10
í morgun í landráðamálinu,
sem'Magnús Guðmundsson fyrv.
dómsmálaráðherra lét höfða
samkvæmt kröfu pýzku stjórn-
arinnar, á hendur peim Þór-
bergrÞórðarsyni rithöfundi og
ritstjóru Alpýðublaðsins.
Þórbergur Þórðarson var
dæmdur i 200 króna sekt fyrir
meiðandi, [umrnæli um Adolf
ílitler.
,T;'’dirriéttardómur í pe,ssu máH
var kveð'inn upp 9. apns,! í œr, og
voru h,inir ákærðu bá’ðir sýkin-
a’ð'ir með þ:eim fonsendutm, að
pri&i’narnar í Alþýðiublaðiinu hefðju
ekki verið árásir á pýzku pjóði-
iinia ieða pjó’ðhöfðingja bennar,
heldur aö eims árás á pólitísikan
flokk, NazLstaflokkinn pýzka.
Málið var sótt og varið í
Hæstarétti á mánudaginn. Var
sækjandi Jón Ásbjörnsison', en
verjandi Stefán Jóh. Stefánsson.
Jón Ásbjörnsson kxjafðist þess,
að Þórbergur pórðarson yrði
dæmdiur til refsingar samkvæmt
83. gr. hiegniingarl aganna og Fiinn-
bogi R. Valdemarsson, ef rétt-
urinn liti svo á, tál sömu refsi-
iinigar.
• Hann taldi, að hin saknæmu at-
riðji gneinanna væru aðalliega tvö.
I 'y/sta lagi hefðu þýzku stjório-
arvöldin verið ásökuð um það,
að þau hefðu stað|ið fyrir eiu-
ÞÓRBERGUR ÞÓRÐARSON
hverri „viltustu morðs- og píisla-
öld“, sem sagan gieti um. Og í
öðru lagi hefði æðsti maður og
át rúnaðatgo’ð þýzku þjóðarinnar,
Hltler, venið kallaður „sadistinn
í kanzlarastólnum þýz.ka“.
Taldi Jón Ásbjörnssion þessi
lunmæii falla undiir 4. Uð í '83. gr.
hegningarlaganna, aem hljóðar
þannig:
„En meiði maður útlendar
þjóðir, siem leriai í vináttu við koni-
ung, með orðum, bendingum eða
myndauppdráttum, einkum aö
lasta og smána þá, siem rílrjum,
ráða í prentuðum ritum eðá
drótta að þeim ranglátum og
skammarlegum athöfnum, án þiess
að tilgreina heimildarmann sinp,
pá var^ai’, fiad fa>ig,Qlsi e^a, pegf
or múúsbœhir \eiyi, 20 til 200 rfk-
isdala sektum."
Stefán Jóh. Stefánssön gerði
aftur á móti þá kröfu fyrir hömd
umbjóðenda sinna, að þieir yrðu
báðir sýknaðir.
Hann kvaðs/ fallast á þá rök-
semd sækjandans, að Þórbergur
Þórðarson bæri einn ábyrgð á
þieim ummælum siem nefnd befðu
verið. En hann íærði þau rök
fyrir sýkmukröfu sinni, að greinr
arnar hiefðu ekki verið skrifaðar
siem ádeila á þýzku þjóðina, held-
ur þýzkan stjórnmálaflokk, Naz-
ista.
UmmæTn um Hitler taldi Stefán
Jóh. Stefánsson ekki refsiwerð
samkvæmt 83. gr. hegningarjag-
anna, því að þar siem talað væri
um „menn sem ríkjum riá’ða“
væri átt við kionuinga, sem þegið
hefðu völd sfn að erfðum, en ekki
um valdamenn, siem kosnir væru
af þjóðinni. Þetta hefði verði sjón-
armið löggjafans 1869, þegar
begninigarlögin voru siett. En við-
víkjandi þeim breytingum, sean
síðan hefðu orðið á stjórinarhátt-
um, sagði hann, að þær gætu í
hæzta lagi gefið tilefni til á’ð
láta umrædd ákvæði ná til riík-
isforseta, og. væri það þó mieira
að segja vafasamt. En aluk þiesis
hefði Þórbergur fært heimildir
fyrir máli sínu.
Eins og áður er sagt, var dómf-
ur Hæstaréttar á þá leið, að Þón-
bergur Þórðarson var dæmdur til
gð greiða 200 kr. siekt og máls-
kostnað allan, en Fininbogi R.
Valdemarsson var sýknaður.
Hefir Hæstiréttur þannig met-
ið mannorð Hitlens á 200 krónur!
ÓSTJÓRN ÍHALDSINS:
Grænir seðlar frá Vest-
mannaeyjabæteknír lSotaki
Vélar rafveitumiar auglýstar til sölu
vegna vangreiðslu á tolli,
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Ný neðanmálssaga.
I dag hefst hér í blaðinu ný
sago, „Höll hættunnar“, eftir Ma-
bel Wagnalls, góðan enskan höf-
und, sem þó mun ekki mikjð
þektur hér á landi enn siem komið
ér. Sagan gierisf á Frakklandi um
miðja 18. öld, en þó að hún sé
þetta gömiul, eru þó kendir og á-
sitríður þess fólks, sem hún segir
frá, mætavel skiljanlegar okkur
nútíðarmönnium. Höll hættunn-
ar er vitaniega konungshöHin:,
þar sem valdagjarinir mienn og
afbrýðÍBsamar komur beitast á
hvers konar brögðum, og vélræði
og tálsnörur leyn.ast undir brosi
og blí&um orðum. Aiþýðublaðið
vill ekki hafa af lesendum sijnum
spenningin|n við að liesa sögur.a
mieð því að rekja hér efni beinnar,
en þess má þó geta, að ein af
söguhietjunum'er hin víðfræga og
volduga hjákona Loðvíks 15.
madamie de Pompadour. Og þá
dóma hefir sagan fengið, að hún
sé svo vel byggð, að hún ver’ði
þieim mun nneira spennandi sem
lengra Hður á hana,' og eru ön-
lagaþyngstu atburðirnir í síðasta
kaflanum, en svo á jafnan að
vera í góðri sögu. En lesend-
urnir geta nú sjálfir séð.
AÐ er kusmugt, að ihaldið
undir forustu Jóhanns Þ.
Jósefssonar stjórnar Vest-
mannaeyjum og hefir gert um
langt skeið, enda er afkoman
eftir pvi.
Er nu svo komið, að saman-
söfnuð skuld Hafnarsjóðs Vest-
mannaeyja við rikissjóð, sem
lítil eða engin von er um að
fáist nokkurn tíma greidd, nem-
ur SB7 púsundum krón -.
Skuldir bæjarsjóðs
og reikningshald.
Reikningsha I di Viestmannaeyja-
bæjar virðliist bafa verið nokkuð
ábótavant, eftir því sem frarn hef-
ir komið nýlega í Viestimianinaeyji-
um.
Fyrir nokkru andaðist gamall
starfsmaður bæjarins, og var bú |
hans gert upp. Átti hann inini í
bæjarsjóði vangoldim vinniu.liaun,
og ætlaði sonur hans að láta
inneignina gainga upp í bæjar-
gjöld.
I sumar var rafmagnið tekið af
mönúum, vegna vang e'.ðislu. Með-
al aninara kvörtuðu erfimgjar
þiessa gamla man;ns yfir því, að
lokað hef&i verið fyrjr hjá þeim,
og töldu sig eiga inini hjá bænum.
Þeir komu mieð griæna seðla og
sýndu þá, en þá segir (þókari
bæjariins, að irmsign háms látna
sé hvergi bókuð, og er því ó-
möguliegt að' vita, hve mikið bæn-
inn sku/dar.
Rafveitumótorinn aug-
lýstur til sölu vegna
vangreiðslu á tolli.
Fyrir nokkru keypti Vestmanna-
Balkanríkin
npda bandalag.
ANGORA í gærkveldi. (FB.)
jPULLTROAR Jugoslaviu, Tyrk-
*■ lands, Rúmeníu og Grikkr
lands eru hingað kornnir á ráðr
TEVFIK RUSDI BEY
utanríkisráðherra Tyrkja.
stefnu til þess að ræða um stof.nj-
un Balkan.ríkjabandalags, og var
ráðstefna þiessi aett; í dag.
Tyrknéski utanriíkísráðberrann,
Rusdi Biey, setti fundinn og lét
þá ósk í ljós, að takast mætti að
efna til samvinnu um skipulagn)-
iingu bandalags milli Balkanríkj-
anna, aðallega með það fyrir aug-
um, að þau vinni sama|n í máium,
sem eru fjárhags- og viðskifta-
legs eðilis.
Hernaðiarmál vier'ða ekki rædd
á fundinum, og geingið út frá því
sem gefnu, að bandalagið taki
engin slík mál til meðferðar. —
(United Press.)
Yfúheyrslnr i fransha land-
r^ðamálínu.
LONDON í gærkveldi. (FtJ.)
I dag lauk yfirheyrslu Froge,
fyrirliða þ'ess man;ns í franska
bermálaráðuneytinu, sem gefið
var að sök að hafa látið þýzkum
njósnurúm í té mikilsvarðandi
skjöl.
eyjabær rafveitumótor. Bankarnir
lánuðu um 60 þúsuind krónur til
grei&slu á mótornum, og var hanin
tekinn til afnotia fyrir rúmum
mánuði.
Bæjarfógeti Kr. Liumet auglýsti
þenman mótpr til sölu vegnaþess,'
að bærinn gat ekki staðið skil á
tolli af homum, sem var um 400
króniur. Átti salan að fara fram
13. þ, m. Á síðustu stundu tókst
bænum þó að krí.a út fé til að
bjaiga mótornium frá sölu.
V angreiðsla á verkakaupi.
Það befir gengið í sífeldíum
brösum fyrir þá verkamenn, sem
haía unnið hjá bænum, að fá
kaiup sitt greitt, og ,svo langt
hafði bærinn gengið í því að
svíkjast um að greiða tilskilið
kaup, að fyrir fáum dögum hót-
uðu verkamienn að gera verkj-
fall, niemia þeir femgju kaup sitt
greitt að öðrium kosti.
Grænir seðlar teknir
lögtaki.
Undanfarið hefir bæjarfógetinn,
Kr. Linnet, verið að gera lögtak
fyrir ógoldnum þinggjöldum. En
svo að segja hið eina, sem hann
(hefir náð í hjá verkamömmum, eru
grænir ávísanaseðlar upp ávöru-
úttekt hjá ýmsum verzlunum, að-
allega Tanganum, verzlun Jó-
hanms Þ. Jósefssonar, sem bærirjn
hiefir gefið út sem greiðsíu fyrir
vinniu.
Verkalýðna
I 1
á Spáni
es* hald!3 mlHrl með harðri hendi.
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
JÖLDI SIMSKEYTA, sem
komið hafa frá Spámi, sýna
mjög greiniliega að ráðuneytið
stjórnar landirau með harðri hendi.
Það er enginn efi á því, að
sem stendur er kyrð um alt land,-
ið, >en sú kyrð byggist ekki á
neinu öðru en óttanum við heri-
nnenn stjórnarininar. -
Fer hér á eftir útdráttur úr
nokkrum skeytum:
Lögreglan í Katalóniu
verður lögð undir Madríd.
Frá Madrid er símað, að Lerroux
forsætisráðherra hafi lýst yfir
því, að stjórnin ætli sér að senda
sérstakan fuUtrúa til Kataioníu
til þess að ákveða í samráði við
stjóroina þar, hveroig sjálfstjórn
Katal'oníu skuli háttað í framf-
tíðinni.
í mótsetningu við það, sem áð-
ur var, á framvegis að stjórna
lögregliunni í Kataloníu beint frá
Madrid.
Aguada, fyrvera-ndi borgar-
Stjóri í Baroelona, hefir verið tek-
inin fastur þar í borginnd.
41 barn grafin í einu í
Oviedo.
í Oviedo í Asturias voru ný-
lega grafin í einu 41 bam, sem
drepin voiiu í götubardögunum
þar. STAMPEN.
Aftökurnar ganga ekki
nógu fljótt, segja ráð-
herrarnir.
Nokkrir ráðberranna hafa tjáð
Lernoux, að þeir séu óánægðir
og gramir yfir því, hversu hægt
gangi með framkvæmd lífláts-
dómianna ,sem kveðnir hafa verið
upp yfir byltingarsininum í upp-
reistartilraumnni seinustu. (United
Press.)
Mannfall hersins og lög-
reglunnar.
Lerr(oux, forsætisráÖherra á
Spáni hefiir tilkynt, að í bylting-
unni hafi fallið 220 mann,s af
stjómarliðinu og lögreglunni; 743
hafi særst og 46 tapast.
Flngið tll Astralín
LONDON í gærkveldi. (FO.)
ITZMAURICE hefir nú orðið
^ að hætta algerliega við flug
sitt til Ásti'alíu, en hann. ætlaðd
að rey-na að hnekkja meti þeirra
Srott og Black. V.ð athugun komu
í Ijós alvarlegir gallar á flugvél-
inni.
LONDON í gærkveldi. (FO.)
Sjöttu flugmennirnir, sem komu
til Melbourne, voru þeir Stodi-
dard-frændur. Komu þeir þang-
að snemmja, í morgun. C. J. Mel-
nose verður hinn 7. í röðjnni, svo
fremi að ekkert óvænt komi fyr-
ir. Hann er nú á leiðinjni á miillfi
Charleville og Melbourne. Wright
og Polando hafa orðið að hætta
(við þátttöku í fluginu. Munu þ'eir
takia flugvél sína í sundur og
senda hana sjólieiðis frá Calcutta,
svo fljótt sem við verður komf-
ist.
SCOTT,
áem vatrn flugio.
Ei\n of stœrstu fkigvélmmm, s/im fiáit tóku, í flugtnu.
Ve ðiir Mttller iíkisbiskup
rekinn frá?
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Biskuparáðið var .kvatt á fund
Hitlers í dag.
Álitið er, að það hafi verjð rætt
•um að setja einhvern annan í
embætti ríkisbiskups, en víkja dr.
1 Múller frá.
Strandmennirnir á enska
togaranum MacLey
eru komnir til Norðfjarðar, að
undanteknum skipstjóra, siem er á
Eldleysu í Mjóaf'irði, þriekaður
eftir volkið. Strandmennirijr eru
yfiiieitt hraustir. Skipið er álitið
gjöreyðilagt.