Alþýðublaðið - 13.05.1959, Blaðsíða 4

9
Z'
Ctgefandl: AlþýSuflokkurirvn. Eitstjórar: Benedikt Gröndal, Gísll J. Ást-
fcórsson og Hélgi Særauitdsson (áb). FuUtrúi ritstjómar.: Sigvaldi Hjálmars-
eon. Fréttastjóri: Björgvin GuSmundsson. Auglýsingastjori Pétur Péturs-
■on. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
imi. 14900. AÖsetur: AiþýÖuUúsið. prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Rœða mtmnríkisráðherra
GUÐMUNÐnE 1 GUÐMUNJ3SSON hafði um
fatigsmiklu hlutverki að gegna í eldhúsumræðun-
.im.á alþingi í fyxrakvöld. Sem fjármálaráðherra
rgerði hann grein fyrir fjárhag ríkissjóðs.
sea hann er nátengdur .öllu efnahagskerfi þjóðar
. iivrnar. Sem utanríkisráðherra gaf hann skýrslu til
4-i jóðarinnar um landhelgismálið.
í 'lang veigaœeátu ræðu kvöldsins gerði Guð
smundur báðum verke'fnum :skil. Hann ræddi mál
efni og staðreynék, .gerði 'látlausa en skýra grein
tfyrir aðgerðum ríkisstjórnarmnar og stuðnings
cianna hennar og henti á veilur í gagnrýni stjórn-
arandstöðunnar. • •. .
Mesta athygli Ihefur þó vakið lokakafli ræð-
unnar, sem fjallaði um landhelgismálið. Guð-
mundur benti jþar á þá höfuðstaðreynd, að laivd-
helgismáiið sjalft liaia íslendingar í raun réttri
þegar unnið. S?að jer að vísu barátta framundan,
sem getur orðiðlöng. Við íslendingar kunnum að
tapa einstaka orrustu, en stríðið vinnum við ör-
ugglega.
Guðmundur ræddi um þær aðgerðir gegn Brét-
aum, sem bent hefur verið á: kæru fyrir Sameinuðu
1|)jóðunum, kæra tH Atlantshafsbandalagsins qg
Hieimköllun sendiherrans 1 London. Hann benti
réttilega á, að allar þessar leiðir hefðu verið fam-
' &•: og mundu verðafarnar á nýjan leik, ef það þætti
gefa vonir um ár-angur fyrir málstað íslands.
Heimköllun dr. Kristins Guðmundssonar vakti
-mikla athygli á malmu, sem heimsblöðm vor.u að
f>ví komin að gleyma, Yfirlýsingar Hans G. And-
evsen á ráðherrafundi Atiantshafsbandalagsins i
Washington og fieirislíkar aðvaranir þess efnis. ;að
Úilendingar kurrni að ganga úr bandaiaginu vegna
landhelgismálsins, hafa einnig haft mikil áhrif.
ílærsL utanríkisráðherra á hendur Bretum á ális
íierjarþingi Sameinuðu þjóðanna var hin harðastas
Og nú er næsta iandhelgisráðstefna SÞ undirbúin af
ttcappi.
Það má ekki að koma okkur á óvart, þótt þess
a og fleiri ráðstafanir hafi emi ekki .sveigt Breta.
Þeir eru frægir fyrir þráa og þrautseigju. Hins veg
ar hafa Bretar gert miklar ráðstafanir gegn okkur,
tialda uppi svívirðilegri áróðursherferð og ráðast á
okkur hvarvetna. J»eim hefur heldur ekki tekizt
&Q brjóta á bak aftur vilja og einingu íslendinga,
V’ið erum þráir og þrauteigir engu síður en þeir.
Utanríkisráðherra ifoenti réttilega -á reynslu frá
ify ni landhélgisdeilunm, seni hófst 1952. Hún var
; 4 mílur og stóð í f jÖgur ár. Þá urðu Bretar því
i táegnastir að losna við sitt eigið löndunarbann.
j ‘fSeynslan frá þessum árum ætti að kenna íslend-
I Aagum, að slík mál leysast ekki á nokkrum mán-
j •’t tum. Vonandi reynist utanríkisráðherra sannspar.,
| Bretar muni, þegar þar að kemur, verða þeirri
j ^tund fegnastir, er þeir laumast burt með vígdreka
.: «£íia og togara úr ásieiiTkri fiskveiðilandhelgi.

'i
Darmstadt, apríl (UPI). —
MARTIN Niemöller er mað-
ur, sem segir skoðanir sínar
umbúðalaust og án vafninga.
•Hann er tvímælalaust sá
kirkjunnar maður í Vestur-
Þýzkalandi, sem mestur styrr
Stendur um. Nýlega lét hann
svo um mælt, að tími væri til
þess kominn að Sovétríkin og
vesturvéldin sameinuðust í
því að bjarga hinum hvíta
rkynstofni.
Niemöller sagði m. a. í
einkaviðtali við fréttaritara
UPI nýlega: „Eftir þrjá
mannsaldra verða hinir lituðu
kynþættir orðnir næstum
þrisvar sinnum mannfleiri en
hvítir menn. Hvítir menn í
austri og vestri verða því að
taka höndum saman og bjarga
sjálfum sér frá glötun. Ef ekk
ert verður að gert, verða h.vít-
ir menn undir innan 100 ára.
HvJtir menn verða að vera
sterkari á efnahagssviðinu til
þess að vega á móti hinum ó-
hagsstæðu fjöldahhitfö]lum“.
N,
IIEMOLLER er mikill
friðarsinni Og andstæðingur ,
ihvei^ konar vígbúnaðar og
hann sagði við þetta tæki-
færi, að hann væri viss um,
áð Rússar óttuðust Kínverja
og framgang þeirra. „Það er
ékki nauðsyrilegt að útvega
Kínverjum kjarnorkuvopn-
Þeir eru brátt færir um að
búa þær til sjálfir. Sama
máli gegnir um fjármál og
iðnvæðingu, þeir framleiða
þegar það, sem þeir þurfa og
selja það helmingi ódýrara en
aðrar þjóðir. Kínverjar eru
vanir sulti. Þeir heimta ekki
hærra kaup fremur en aðrir
litaðir kynþættir“.
V ARÐANDI sameiningu
Þýzkalands sagði Niemöller,
að hún yrði að veruleika á
sínum tíma. „Eftir nokkur ár
verða Rússar og Bandaríkja-
menn búnir að gleyma Evr-
ópu. Þeir hafa þá nóg að gera
við að finna upp varnarað-
gerðir gegn langdrægum flug
skeytum. Það er möguleiki á
því að herir Austur- og Vest-
ur-Þýzkalands steypi viðkom-
andi stjórnarherrum, Ulbricht
og Ádenauer“.
fá konung yfir sig, þeir hefðu
borið alla ábyrgð á styrjöld-
inni og kommúnista gagn-
rýndi hann jafnt og þétt og
varð þeim því að litlu liði í
„friðarsókn“ þeirra.
Niemöller var kafbátsfor-
ingi í fyrri heimsstyrjöldinni
en er nú friðarsinni að for-
dæmi Gandhis. Hann var átta
ár í fangabúðum nazista.
Ni
iIEMÖLLER segir sífellt
það, sem honum býr í brjósti.
Ekki alls fyrir löngu átti
’hann í deilu við Strauss,
varnarmálaráðherra Vestur-
Þýzkalands. Strauss stefndi
Niemöller fyrir meiðyrði, en
hann hafði látið svo um mælt,
að þýzki herinn, sem Stráuss
á mestan þátt í að skipuleggja,
væri skóli fyrir glæpamenn.
S:
N:
IIEMÖLLER varð allóvin-
sæll meðal margra eftir
seinna stríðið, er hann sagði
m. a„ að Þjóðverjar yrðu að
'KOÐANIR sínar á fram-
tíðinni segir Niemöller að
séu í stuttu máli þessar:
„Kommúnisminn er ekki
mesta hættan, sem yfir vofir.
Kommúnistar vita að sú
heimsbylting. sem þeir stefna
að er óframkvæmanleg. Þeir
vita það eins vel og aðrar hvít
ar þjóðir, að önnur bylting
verður gerð, bylting Afríku-
og Asíuþjóða, Til þess að
tryggja friðinn er aðeins eitt
ráð, — allsherjarafvopnun11.
a n n e s
orninu
Opel Capifan model 1955
(R—55Q6j. Mjög glæsilegur einkavagn til sýnis og
sölu í dag og næstu daga í Barðinn h.f., Skúlagötu 4(J.
★ Urn Ijóðabókina þallir.
★ Eru skáld ofsótt?
★ Dasmin sanna það.
★ Vakin athygli á hlut-
dægni.
ÉG SKJRIFA ekki ritdóma, en
stundum keraur það fyrir, að ég
minnist á bók ,sem grípur mig
og mér þykir vænt um. — Ein
fslík bók kom ut fyrir tveimur
inánuðum. ’Það er þriðja ljóða-
bók Einars M. jónssonar: Þallir.
— Einar M. Jónsson yrkir þann-
ig að maður eignast sérstakan
hugblæ, sem ekki yfirgefur
mann, þó að maður loki bóklnni.
.Áhrifin setja títir og vara.
• EINAK M. JÓNSSON býr yfir
. mikilli rímleikni. Hann er gáfað
ur maður; hugsuður, og svo vand
virkur á mál og stíl, að ég hef
fáa þekkt slíka hin síðustu ár.
Hann.er umburðarlyndur, dæm-
ir ekki hart.æn hefur þó ákveðn
ar skoðanir. Ádeila hans er ekki
með sárum broddi, og þó er hún
Sterk — og fegurðartilfinning
ihans ær rák. K.væði hans eru éins
og maðurinn. Manni Jíður vel
við lestur þeirra, eins og manni
Jiður vel í návisl lians.
EN AF TIEEFNI útkomu þess
arar bókar, vil ég vekja athygli
á einu fyrirbrigði, sem ég trúði
ekki að ætti sér stað, en virðist
nú verá staðreynd: Það er ekki
hægt að sjá annað en að þau
ljóðskáld, sem yr.kja eins og
alltaf hefur verið orkt á íslandi,
séu ofsótt. Þeir, sem yrkja svo-
kölluð atomljóð hafa ahldið því
fram, að þeir væru öfsóttir. Það
getur vel verið, að mikill fjöldi
manna hafi haft horn í síðu hins
nýja stíls. 'En ef dæma skal eft-
ir þeim áröðri, sem er fyrir atom
ljóðagerð..og höfundum hennar,
þá er víðs fjarri að svo sé.
EN ÞAÐ er þagað um hina.
Bók Einars M. Jónssonar hefur
ekki verið auglýst. Ekkert blað
hefur sagt frá útkomu hennar,
aðeins éinn ritdómari heíur skrif
að um bókina, Bjarni Benedikts
scm ;frá Hofteigi. — Þetta er
;mjög athyglisvert. Einar M. Jóns
son, og ljóð hans, er ekki einn
um þetta. Reynt er að þegja önn
ur skáld, sem yrkja í hefðbundn
um stíl, í hel — og þetta er látið
viðgangast.
Á SAMA TÍMA og þannig er
íiíðst á þessum skáldum, birtist
hver ritdómurinn á fætur öðr-
um um bækur atomskáldanna
svokölluðu — og ekki aðeins rit-
dómar lieldur og frásagnir um
útkomu bókanna — og auglýs-
ingar. —Heldur almenningur að
þetta sé einleikið? Nei. Hér er
verið að gera tilraun til að þegja
í hel — og drepa.
ÉG GET VEL búist við því aö
ýmsir menn bregðist ókvæða við
þessum orðum. En staðreyndirn-
ar liggja á borðinu. Mér dettur
ekki í hug að fordæma ljóð
hinna svokölluðu atomskálda, —
énda hef ég oft hvatt til umburð-
arlyndis og reynt að vekja at-
hýgli á því, að vel kunni að vera
að eitthvað nýtt og gott komi
upp úr leit þessara skálda. En
ég mótmæli því, að íildurspés-
um sé gefin aðstaða til þess að
níðast á öðrum skáidum,
ÞAÐ ER mikil freisting að
birta kvæði úr bók Einárs M.
Jónssonar til þess að sýna les-
endum, en rúmið leyfir það
varla. Þó er bezt að ég birti
eitt Ijóð hans. Það heitir Gang-
stéttarblóm:
Þau vaxa úr mold á milli steina,
Mölin hrjúfa blöðin særir.
Skugginn kaldi fölva færir.
— Fátt, sem endurnærir.
Brotin og af börnurn slitin,
fótumtroðin, fyrirlitin,
bitin.
Hér skal lifað oki undir.
Enginn ræður, hvar hann fæðist,
Þráin leitar langar stundir
fram á grænar grundir.
Harðir sólar kreista og kremja,
kraminn leggur vægðar biður.
— Enginn heyrir — aldrei
friður.
Stéttarblómin biðja vindinn:
j Blær, þú himinborni andi,
frjáls og kominn lífs frá landi,
I heyr þú oss, er á þig hrópum,
I örlögvaldur,
oss, sem líðum langar stundir.
Börn vor frelsa, fræ vor berðu
fram á grundir,
fram á grænar grundir.
Blærinn þýtur, blærinn niðar
bláum himni undir
— heyrnarsljór, á haustin
kaldur.
ÞETTA skal kveða niður. —•
Lesið svo ritdómana um atom-
ljóðin — og sjáið skilning spék-
inganna á „hinni sönnu list“. —i
Skáld eru ofsótt.
Hannes á horninu.
4' 13. maí 1959 — Alþýðublaðið